آموزش چگونگی تعويض دنده بدون گرفتن پدال كلاچ

آموزش چگونگی تعويض دنده بدون گرفتن پدال كلاچ

 تعويض دنده بدون گرفتن پدال كلاچ

تعويض دنده بدون كلاچ، ممكن است در طول مدت رانندگی هر راننده معمولی ، بلاخره يكروز بعنوان يك ضرورت مورد احتياج قرار بگيرد
در خودروهای جديد سيم و يا در انواعی ديگر پمپ كلاچ ، با فشار دادن پای راننده بر روی پدال كلاچ ، كار اتصال نيمه و يا جدا كردن كامل صفحه كلاچ را از ديسك كلاچ  توسط اهرم دو شاخه ائی شكلی كه دارای بلبرينگ است انجام ميشود ؛ به اينصورت با گرفتن پدال كلاچ بار و فشار موتور و يا چرخها از روی چرخدنده های جعبه دنده برداشته ميشود . برای سيم و يا پمپ و يا بلبرينگ اهرم دوشاخه كلاچ قبل از خراب شدن علائم غير عادی مثل تغيير در حركت راحت پدال كلاچ و يا حركت خش خشی و يا تغيير در محل قرار گرفتن پدال كلاچ و يا سر وصدای زياد هنگام گرفتن پدال كلاچ پيش می آيد . اما با توجه نكردن راننده برای تعمير ممكن است ناگهان پدال كلاچ از كار بيفتد . فرض
ميكنيم در اين حال هيچ وسيله ائی كه بتواند خودرو شما را تا تعميرگاه بكسل كند و يا هيچ تعميركار و يا مغازه يدكی فروشی نيز در دسترس نميباشد . پس چگونه تا رسيدن به اولين تعميرگاه حركت كنيم . در حاليكه موتور خودرو خاموش است دسته دنده را در وضعيت دنده يك قرار بدهيد . پدال گاز را تا نيمه بفشاريد و با سوئيچ استارت بزنيد . بمحض روشن شدن موتور خودرو آماده جهيدن و حركت ناگهانی خودرو باشيد ، بنابراين جلوی خودرو كسی و يا چيزی نباشد . اينك خودرو در دنده يك در حال راه رفتن است حواستان باشد هر بار ترمز كردن بمنظور ايستادن كامل، باعث خاموش شدن موتور خودرويتان خواهد شد كه در اينصورت مجبوريد عمل قبل را تكرار كنيد . اگر مسيرتان تا رسيدن به تعميرگاه طولانی است نميتوانيد با سرعت كم در دنده يك حركت كنيد بنابر اين لازم است به دنده دو و يا بالاتر برويد . قبلاً گفته بودم كه با گرفتن پدال كلاچ بصورت نيمه ، فاصله كم لغزشی بين صفحه و ديسك باعث ايجاد قدرت در حركت خودرو مينمايد و با گرفتن كامل پدال كلاچ صفحه و ديسك كاملاً از هم فاصله گرفته و رابطه بين موتور و چرخها قطع ميشود و ضمناً باعث برداشتن فشار بر روی چرخدنده های گيربكس شده و به همين علت با حركت دسته دنده ميتوان چرخدنده اصلی گيربكس را به چرخدنده ديگری مثلاً دنده دوم براحتی منتقل كرد . اما وقتی پدال كلاچ از كار افتاده برای تعويض دنده بايد چكار كنيم ؟ زبانه های ( گامهای) چرخدنده اصلی در جعبه دنده در دل چرخدنده ديگر قرار ميگيرد و زمانيكه گاز ميدهيم از يك سمت بهم ديگر فشرده ميشوند يعنی از
سمتی كه قدرت موتور بر آن اعمال ميشود و زمانيكه گاز نميدهيم از سمت چرخها نيروی مقاومت سوی فشار را بر زبانه های دنده عوض ميكند . و يك مقدار لقی كم نيز بين چرخدنده ها وجود دارد بنابر اين شما بايد از اين مقدار لقی برای سهولت خروج از دنده استفاده كنيد پس ناگهان پايتان را از پدال گاز برداريد و همزمان دسته دنده را به وضعيت خلاص ببريد . حالا دنده در وضعيت خلاص است و خودرو شما مثلاً 20 كيلومتر سرعت دارد و لازم است دنده را به دو منتقل كنيد اينك چون گاز نميدهيد دور گردش چرخدنده گيربكس با استفاده از چرخها بيشتر از دور چرخدنده سمت موتور است و برای استفاده از اين لقی و خلاصی بين دنده ها از كم به زياد شروع به گاز دادن بكنيد و به دسته دنده نيز فشار بيشتر از زمانيكه سالم بود وارد كنيد . در يك دور معين دنده بلاخره با يك صدای قيژ مانند جا ميفتد ( اين صدای قيژ كه به آب هويج گيری معروف است مربوط به صدای دنده برنجی است كه كارش همسو كردن گامهای دنده ها برای جا افتادن است
) . نگران نباشيد گيربكس خودرويتان با بيش از ده ها قيژ دچار اشكال ميشود نه با چند تا قيژی كه مجبور بوديد با آن كنار بيائيد . هر چه گيربكس خودرو كهنه و كار كرده تر باشد ، لقی و خلاصی بين دنده ها بيشتر است و اگر مهارت در استفاده از خلاصی بين دنده ها داشته باشيد ، تعويض دنده راحتتر و بدون صدای كمتر خواهد بود.

تعويض دنده بدون گرفتن پدال كلاچ (1)

راهنمای تعویض دنده بدون استفاده از کلاچ

همه ما می‌دانیم که اتومبیل‌ها با دو نوع گیربکس دستی و اتوماتیک عرضه می‌گردد.

گیربکس‌های اتوماتیک برای رانندگی درون‌شهری گزینه مناسبی به شمار می‌آید اما، قیمت گزاف و هزینه تعمیر و نگهداری بیشتر آنها باعث می‌شود تا همه نتوانند از آنها استفاده کنند. به همین دلیل ناچار به استفاده از گیربکس‌های دستی خواهند شد. اما دراین‌بین بعضی علاقه‌ای به انواع اتوماتیک ندارند (همچون خیل عظیمی از اروپاییان)، که به نظر من حق با ایشان است، گیربکس‌های اتوماتیک عموماً تنبل و کندذهن هستند و باعث افزایش مصرف سوخت می‌شوند، همچنین به‌هیچ‌وجه حس تعویض دنده به‌صورت دستی را ندارند. همان‌طور که گفتم بعضی به خاطر هزینه‌های بیشتر گیربکس‌های اتوماتیک قادر به خرید خودرو با این نوع گیربکس نیستند، پس در ادامه دو روش برای تعویض دنده بدون استفاده از پدال کلاچ را آموزش می‌دهم تا در رانندگی درون‌شهری با راحتی بیشتر و خستگی کمتر رانندگی کنند.

روش اول: همراه با هزینه اولیه، معقول‌ترین گزینه

تعويض دنده بدون گرفتن پدال كلاچ (3)

یک روش برای تعویض دنده در گیربکس‌های دستی بدون استفاده از کلاچ، تعویض سیستم کلاچ مکانیکی خودرو با انواع موسوم به برقی است، با این کار گیربکس دستی خودرو تبدیل به یک نمونه نیمه اتوماتیک می‌شود که هنگام تعویض دنده اقدام به درگیری کلاچ می‌نماید. این مورد در اکثر خودروهای با گیربکس دستی قابل نصب است و حتی نمایندگان دو خودروساز (بخوانید مونتاژکار) کشور نیز اقدام به نصب این سیستم روی خودروهای خود می‌کنند. با این روش استهلاک صفحه کلاچ کاهش می‌یابد، درنتیجه هزینه تعویض این قطعه مصرفی نیز کاهش خواهد یافت. یکی از این خودروسازان سازنده پراید اتوماتیک است که از نمونه‌های کمی پیشرفته‌تر این فناوری استفاده می‌کند درواقع خودرویی نیمه اتوماتیک است. در این سیستم با استفاده از دکمه‌ای که عموماً روی دسته دنده نصب می‌شود اقدام کلاچ گیری می‌کنند. این گزینه برای افرادی که روزانه مدت زمان زیادی را در شهر رانندگی می‌کنند، همچون رانندگان تاکسی و یا کسانی که از مشکلات ستون فقرات یا پا رنج می‌برند توصیه می‌شود.

روش دوم: بدون هزینه اولیه، بعضاً با هزینه سنگین ثانویه

تعويض دنده بدون گرفتن پدال كلاچ (4)

روش دوم تعویض دنده بدون کلاچ نیازی به نصب یا تعویض هیچ قطعه‌ای در خودرو ندارد. این روش برای افرادی که می‌خواهند آن را روی خودروهای صفر چند ده میلیونی خود امتحان کنند توصیه نمی‌گردد. برای انجام بی‌نقص این روش به تمرین نیاز است و تعویض‌های اشتباه مکرر در این روش منجر به مراجعه به تعمیرگاه و تعویض دنده برنجی گیربکس و بعضاً بلبرینگ‌ها خواهد شد. این روش نیز همچون روش قبل باعث کاهش استهلاک صفحه کلاچ می‌شود.
همه می‌دانیم که پس از انتخاب دنده سبکتر و تعویض دنده، دور موتور خودرو کاهش می‌یابد و برعکس پس از تعویض دنده به دنده سنگین‌تر، دور موتور خودرو افزایش خواهد یافت. برای تعویض دنده در این روش، ابتدا گیربکس را خلاص می‌کنیم، سپس منتظر می‌مانیم تا دور موتور کاهش یابد پس از آن با کمی فشار (با کمی فشار خیلی کم) دنده را سبک‌تر می‌کنیم، دنده باید بدون صدا تعویض شود. تأکید می‌کنم دنده باید بدون صدا تعویض شود، شنیدن صدا از گیربکس هنگام تعویض دنده ناشی از سایش دنده‌ها به هم است و باعث خرابی گیربکس خواهد شد. این مراحل باید حدود یک تا دو ثانیه به طول بیانجامد (همچون مواقع عادی بدون فکر کردن)، در غیر این صورت امکان از دست رفتن کنترل خودرو وجود خواهد داشت. (برای تمرین این روش به‌هیچ‌عنوان از مسیرهای عمومی استفاده نکنید.) برای روشن شدن موضوع با مثالی این روش را دوباره شرح می‌دهم.

برای مثال شما در حال رانندگی با دنده دو هستید، دور موتور به 3000 رسیده و موقع تعویض دنده است، پا را از روی پدال گاز برداشته، دنده را خلاص می‌کنیم و بلافاصله به سمت دنده 3 می‌بریم، پس از افت دور موتور به 2000 با فشاری کم، دنده به‌اصطلاح جا می‌رود. این عمل باید بدون صدا و تکان محسوس در خودرو انجام پذیرد. تأکید می‌کنم، بدون صدا.

برای سنگین‌تر کردن دنده‌ها نیز از همین روش استفاده می‌شود، با این تفاوت که بعد از خلاص کردن گیربکس باید همچون خودروهای قدیمی گاز بدهید تا دور موتور متناسب با دنده افزایش یابد. طبیعتاً در این حالت نمی‌توان زیاد روی ترمز موتور حساب کرد.
برای مثال برای تعویض دنده از 4 به 3 در دور موتور 2000، ابتدا پا را از روی گاز برداشته، گیربکس را خلاص می‌کنیم و بلافاصله دسته دنده را به سمت دنده 3 می‌بریم پس از گاز دادن و رسیدن دور موتور به 3000 با فشار اندکی دنده تعویض می‌شود. این عمل باید بدون صدا و تکان محسوس در خودرو انجام پذیرد. برای تمرین این روش به‌هیچ‌عنوان از مسیرهای عمومی استفاده نکنید.

اجرای بی‌نقص این روش همچون رانندگی با خودرو به تمرین نیاز دارد. هماهنگی دور موتور با دنده مورد نظر در این روش اهمیت دارد، به همین دلیل سبک کردن دنده‌ها آسان‌تر از سنگین کردن دنده‌هاست. این کار ترجیحاً باید زیر 2 ثانیه انجام گیرد تا باعث از دست رفتن کنترل خودرو، حواس‌پرتی و حادثه نگردد. همچنین این عمل باید بدون فکر کردن، همچون تعویض دنده به‌صورت معمول صورت گیرد، پس به تمرین زیادی نیاز دارد. انجام صحیح این روش باعث راحتی بیشتر و خستگی کمتر در رانندگی درون‌شهری می‌شود، اما انجام اشتباه آن باعث مراجعه مکرر به تعمیرگاه خواهد شد.
در آخر این روش را به افرادی که دوست دارند تکنیک‌های جدید رانندگی را بیاموزند توصیه می‌گردد، اما اگر می‌خواهید فقط آن را امتحان کنید، توصیه می‌کنم این کار را انجام ندهید. یادگیری این روش با خودرویی دست چندم و ارزان‌قیمت مقرون‌به‌صرفه خواهد بود اما تمرین این روش با خودروهای گران‌تر باعث تحمیل هزینه تعمیرات زیادی خواهد شد.

تعويض دنده بدون گرفتن پدال كلاچ (2)

در آخر توصیه می‌کنم روش دوم را انجام ندهید مگر واقعاً عاشق رانندگی باشید. در روش اول با هزینه کمی وظیفه کلاچ گیری را به یک موتور واگذار می‌کنید درحالی‌که هنوز پدال کلاچ نیز زیر پایتان است، به نظر من معقول‌ترین گزینه، روش اول می‌باشد.

تعویض دنده خودرو بدون کلاچ یک مهارت مهم رانندگی

تعویض دنده خودرو بدون کلاچ (3)

اتومبیل یکی از نیازهای اساسی زندگی ماشینی امروزی هست و اکثر افراد جامعه ساعاتی از روز را به رانندگی مشغول هستند . لذا اطلاع از مهارتهای رانندگی میتواند در مواقع بروز مشکل ، راهنمای شما باشد . فرض کنید در حین رانندگی کلاچ خودرو دچار مشکل فنی شده و از کار بیفتد . چکار میکنید ؟ مگر بدون کلاچ هم میشود رانندگی کرد ؟ جواب این سوال مثبت است یعنی شما میتوانید بدون داشتن کلاچ هم دنده خودرو را تعویض کرده و در فواصل دور رانندگی کنید .

تعویض دنده خودرو بدون کلاچ (4)

کلاچ خودرو

وقتی پای خود را بر روی پدال کلاچ فشار میدهید نیروی موتور از چرخ ها جدا مشود و چرخ ها بصورت خلاص میباشند . این امر برای تعویض دنده ضروری است تا از خراب شدن چرخدنده جلوگیری شود . فشار پدال کلاچ از طریق سیم کلاچ یا پمپ کلاچ نیرو را به صفحه کلاچ منتقل کرده و باعث جداسازی موتور و چرخ ها میشود . سيم يا پمپ و يا بلبرينگ اهرم دوشاخه كلاچ ، قبل از خراب شدن علائم غير عادی مثل تغيير در حركت راحت پدال كلاچ و يا حركت خش خشی و يا تغيير در محل قرار گرفتن پدال كلاچ و يا سر وصدای زياد هنگام گرفتن پدال كلاچ پيش می آيد . با عدم توجه راننده برای تعمير بموقع ، ممكن است ناگهان پدال كلاچ از كار بيفتد . اگر امکان بکسل کردن خودرو را نداشته باشید میتوانید خودتان دست بکار شده و مهارت رانندگی خود را به رخ همه بکشید .

تعویض دنده خودرو بدون کلاچ (2)

رانندگی بدون کلاچ

فرض میکنیم که الان خودرو شما فاقد کلاچ هست طبق توضیحاتی که در بالا گفته شد یا خودرو شما خاموش است یا روشن و در حال حرکت . اگر روشن است که کارتان بسیار راحت است کافیست دنده را به شکلی که خواهیم گفت تعویض کنید . اما اگر خاموش است ابتدا باید آن را روشن کنیم . پس مرحله به مرحله جلو میرویم .

روشن کردن خودرو بدون کلاچ

در حالتی که خودرو خاموش است دنده را در شماره یک قرار داده و پدال گاز را کمی فشاردهید سپس استارت زده و خودرو را روشن نمایید . خب حتما حدس زدید که خودرو به جلو پرتاب خواهد شد و کاملا هم درست حدس زدید . قبل از روشن شدن خودرو آمادگی داشته باشید که خودرو بصورت آنی به جلو پرتاب خواهد شد و با کمی گاز دادن ، در حالت دنده یک شروع به حرکت خواهد کرد . کاملا حواستان را جمع کرده و مواظب اطراف باشید . در نظر داشته باشید که اگر ترمز کرده و بایستید خودرو خاموش خواهد شد پس بهتر است با سرعت مطمئنه به راه خود ادامه دهید . اگر میخواهید مسافت طولانی تری را رانندگی کنید مجبورید دنده را تعویض کنید .

تعویض دنده خودرو بدون کلاچ (1)

تعویض دنده ماشین بدون کلاچ

فرض کنید الان ماشین شما با دنده یک در حال حرکت میباشد و باید دنده را به شماره دو تعویض کنیم . ابتدا با فشار بر روی پدال گاز دور موتور را افزایش دهید در اینحالت صدای موتور بلند خواهد شد سپس بصورت سریع پای خود را از روی پدال گاز بردارید که در نتیجه آن دور موتور شروع به کم شدن خواهد کرد در این لحظه میتوانید دنده را به حالت خلاص ببرید . پس بطور خلاصه ابتدا دور موتور را افزایش داده و بعد از برداشتن پای خود از روی پدال گاز ، دنده را بحالت خلاص ببرید .

برای رفتن به دنده شماره دو نیز از همین روش استفاده کنید یعنی ابتدا در حالت خلاص کمی پدال گاز را فشار دهید تا دور موتور افزایش یابد سپس پدال گاز را رها کرده و دنده را به دنده شماره دو جابجا کنید . برای دنده شماره سه نیز بهمین صورت میتوانید اقدام کنید و به این ترتیب میتوانید بدون داشتن کلاچ در فواصل دور رانندگی کنید . فقط دقت کنید که در مرحله اول باید دنده را خلاص کنید و سپس در مرحله دوم  دنده را تعویض نمایید . اگر بخواهید در یک مرحله از دنده دو به دنده سه تعویض کنید به صفحه کلاچ آسیب رسانده و نقص فنی خودرو  بیشتر خواهد شد .

لازم به توضیح است که این راهنما فقط برای مواقع ضروری است که کلاچ اتومبیل دچار نقص فنی شده است . استفاده زیاد از این روش میتواند به صفحه کلاچ خودرو آسیب برساند . همچنین تمامی موارد فوق تجربه شخصی بنده حقیر بوده که از راننده ای با تجربه آموخته ام و امیدوارم در مواقع ضروری به شما کمک کند تا خودرو خود را به تعمیرگاه برسانید .

گردآوری: مجله خودرو

مطالب مرتبط:

آموزش حرکت کردن هنگام پاره شدن سیم کلاچ

دلایل تقه خوردن موتور هنگام رها کردن کلاچ پراید-پژو 405-سمند-206

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.