عیب یابی گیربکس خودرو + رفع ایراد گیربکس خودرو
شاید تشخیص عیب خودرو به نظرتان کاری غیر ممکن برسد، ولی به خودرو هم مانند بدنتان فکر کنید. برای مثال، اگر معده شما بیخود و بیجهت درد بگیرد، برای تشخیص علت درد، احتمالاً به یاد آخرین غذایی که خوردهاید میافتید. همان لحظهای که به یاد چیزی غیرمعمول میافتید، وقت آن است که عیب را تشخیص بدهید و راهی برای رفع آن پیدا بکنید.
ایرادهای مکانیکی خودرو هم مانند ایرادهای برقی، اغلب با سر و صداها و علایم هشدار دهندهای همراه هستند که نشان میدهند چیزی درست کار نمیکند. در طول سال، زیاد از گیربکس کار کشیده میشود، به همین خاطر پس از مدتی عیب و ایراد پیدا میکند. تعمیر گیربکس ممکن است گران تمام بشود، پس ارزش دارد به هر چیزی که غیرعادی به نظر میرسد توجه کنید.
اگر فکر میکنید خودرویتان عیب و ایرادی دارد و یا فقط میخواهید اطلاعات بیشتری درباره ایرادهای بالقوه گیربکس داشته باشید، 10 علامت مهم از ایرادهای گیربکس که به دنبال میآیند را مطالعه کنید و یک گام از خودرویتان جلو بیفتید. باور کنید یا نه، هنوز افرادی هستند که دوست دارند به صورت دستی دنده عوض کنند، پدال کلاچ و دسته دنده داشته باشند، و افرادی هم هستند که این کار را با اشتیاق انجام میدهند. گیربکس های دستی به رغم عملکرد سادهشان، به نوبه خودشان میتوانند عیب و ایرادهایی پیدا کنند. یکی از ایرادهای مهم این است که وقتی پدال کلاچ را میفشارید و سعی میکنید دنده را عوض کنید، دنده جا نمیرود.
این اتفاق ممکن است زمانی که میخواهید دنده یک را جا بزنید و حرکت کنید، یا هر زمان دیگری که میخواهید دنده عوض کنید بیفتد. علت های شایع این امر عبارتند از: گرانروی پایین (رقیق شدن) واسکازین، یا نیاز به رگلاژ کردن کابل ها و اتصالات دسته دنده یا کلاچ. وقتی چیزی در خودرویتان درست کار نکند، سر و صدا هم خود به خود شروع میشود. ادامه مطلب را بخوانید…
گیربکسها، از بدو پیدایش خودروها با ما بوده اند و مشکلات خاص خودشان را نیز به همراه داشته اند. ولی از آنجایی که تعمیر آنها، هزینه و زمان زیادی میطلبد، لازم است که توجه ویژهای نسبت به آن نشان داده شود.
در ادامه نشانه ها را باهم بررسی میکنیم:
۱-جا نرفتن دنده
دندههای اتوماتیک چیزی نیست که در اختیار تمام هموطنان ما باشد و به لطف خودروسازان داخلی، هنوز هم این سیستم در کشور ما برقرار است. این سیستم هم علیرغم سادگی ظاهری خود، پتانسیل بروز اختلالات اساسی را دارد. یکی از آنها، درست جا نرفتن دنده است.
امکان وقوع این مشکل در هر مرحلهای وجود دارد و چه در حین شروع حرکت و چه در هنگام تعویض دنده در سرعتهای بالاتر، به وقوع میپیوندد. چنین مشکلی میتواند نشات گرفته از پایین بودن فشار روغن، ویسکوزیته نامناسب آن و یا حتی کلاچ باشد.
۲- بوی سوختگی
رنگ قرمز، شفافیت و بوی شیرین، از نشانههای روغن گیربکس اتوماتیک مناسب است.
حس کردن بوی سوختن روغن گیربکس، به اندازه عطر خودش شیرین نیست و خبر از بروز مشکلی چون داغی شدید گیربکس شما میدهد؛ چراکه تنها وظیفه این روغن، کاهش اصطکاک قطعات متجرک درون این سیستم نیست و نقش یک خنک کننده را نیز ایفا میکند.
هرچند که بعضی گیربکسها، از مینی رادیاتوری نیز بهره میبرند که برای خنک کردن این مایع تعبیه شده است و احتمال بروز مشکل را به حداقل میرساند. با این وجود، پایین بودن سطح روغن و یا استفاده از روغن نامرغوب، میتواند سبب بروز مشکلاتی این چنینی شود.
۳- صدای گیربکس
همه ما صدای خاص گیربکس در هنگام تعویض دنده را شنیده ایم و با آن آشنا هستیم. بنابرین هرگونه صدایی متفاوتی، به راحتی تشخیص داده میشود و لازم است که مورد توجه قرار بگیرد.
وجود چنین صدایی هم به مانند مشکلات قبلی، میتواند ناشی از روغن گیربکس باشد و احتمالا با چک کردن آن برطرف میشود. پس به یاد داشته باشید که تها روغن موتور نیست که تنوع بالایی در بازار دارد و لازم است که در انتخاب روغن گیربکس مناسب نیز، دقت کافی نشان دهید و تا از بروز مشکلات بزرگتر جلوگیری کنید.
هرچند که این تنها احتمال ممکن نیست و به گوش رسیدن چنین صدایی میتواند خبر از مشکلی بزرگتر بدهد؛ سایش و خوردگی قطعات. این اتفاق زمانی رخ میدهد که قطعات در حال حرکت، بخشهای دیگری را نیز به حرکت وامیدارند. چنین مشکلی سبب خوردگی و سایش قطعات شده و خرج زیادی را روی دستتان میگذارد. پس لازم است که با شنیدن هر صدای نامعمولی از گیربکس، به تعمیرکار خود مراجعه کنید.
۴-نشت روغن
دیدن نشت واسکازین گیربکس یکی از آسانترین راه هایی است که میتوانید بفهمید گیربکس خودرویتان نیاز به توجه دارد. واسکازین برای گیربکس های اتوماتیک و توانایی آن ها در تعویض دنده نقشی حیاتی دارد، بنابراین یک لکه کوچک روغن روی کف پارکینگ میتواند به سرعت به مشکلی جدی تبدیل شود. وقتی واسکازین گیربکس های اتوماتیک را چک میکنید، اطمینان حاصل کنید که تیره رنگ نیست و بوی روغن سوخته نمیدهد.
در این صورت، باید به تعمیرگاه بروید و آن را عوض کنید. واسکازین گیربکس های دستی را باید از طریق درپوش روی گیربکس چک کرد. در این مورد هم، اگر به نشت واسکازین مشکوک هستید، از یک تعمیرکار بخواهید محل نشت را پیدا کرده و آن را برطرف کند. اگر سطح واسکازین بالاست، راه سادهتر دیگری هم برای پی بردن به مشکلات گیربکس وجود دارد.
روشن شدن چراغ چک موتور یکی از هشدارهای زود هنگامی است که نشان میدهد چیزی در گیربکس خوب کار نمیکند. چراغ چک موتور ممکن است به دلایل دیگری که هیچ ارتباطی به گیربکس ندارند هم روشن بشود، ولی این هشدار آشکار را نادیده نگیرید. در خودروهای امروزیتر، حسگرهایی روی موتور نصب شدهاند که موارد غیرعادی را تشخیص داده و به کامپیوتر خودرو را از وجود مشکل در یک قسمت از خودرو مطلع میکنند.
حسگرهایی که روی گیربکس نصب شدهاند نیز میتوانند متوجه ارتعاشات و مشکلاتی جزئی بشوند که شما حتی نمیتوانید آن ها را ببینید یا احساس کنید. اگر میخواهید بدانید روشن شدن چراغ چک موتور مربوط به مشکلات گیربکس است یا نه، میتوانید یک ابزار تشخیص عیب خریداری کرده و سوکت آن را به سوکت پنل ابزاری که سمت راننده قرار دارد وصل کنید. ابزار تشخیص عیب، کُدی را نمایش خواهد داد که مربوط به قسمتی است که مشکل دارد. اگر آن کد به شما میگوید گیربکس ایرادی دارد، خب، وقت آن است که سری به تعمیرگاه بزنید.ولی حتی اگر چراغ چک موتور هم خاموش باشد، باز هم میتوانید از ایرادهای گیربکس مطلع بشوید. در ادامه مطلب، میبینید که وقتی گیربکس نیاز به تعمیر دارد، خودرو چه حرکاتی میکند.
۵- کلاچ شل
چنین مشکلی بیشتر در گیربکسهای دستی به وقوع میپیوندد و عبارت است از عدم آزاد شدن صفحه کلاچ علیرغم فشار دادن پدال آن توسط راننده. بدین ترتیب راننده نمیتواند دنده عوض کند؛ چراکه کلاچ آزاد نشده است و همچنان در امتداد موتور میچرخد. چنین حالتی از طریق صدای “خر خر” و خورد شدن ناشی از عدم جا رفتن دنده، قابل تشخیص است.
هرچند که خوشبختانه در بسیاری از موارد مشکل چندان جدی نیست و هزینه زیادی در پی ندارد یا اینکه اقلا در مقایسه با سایر مشکلات گیربکس، بی اهمیت است؛ چراکه در اکثر موارد، مشکل در پدال کلاچ است. پدال کلاچ هم همانند هر قطعه دیگری، به مرور فرسوده میشود که پارگی و عملکرد نامناسب کابل و اتصالات آن را در پی دارد. بدین ترتیب وقتی کابل یا اتصال بین پدال و دیسک کلاچ زیاد آزاد باشد، کلاچ اهرم کافی برای جدا کردن دیسک از فلایویل را در اختیار نخواهد داشت.
۶- چک کردن چراغهای هشدار
لازم است که توجه کافی به چراغهای هشدار نشان دهید.
روشن شدن چراغ هشدار موتور، یکی از نشانههای وجود مشکل در گیربکس شماست. هرچند که همیشه چنین نیست و میتواند دلایل بی ارتباط با گیربکس نیز داشته باشد. ولی بهتر است که جانب احتیاط را رعایت کنید.
در نسل جدید خودروها، با سنسورهایی روبرو هستیم که بر عملکرد موتور نظارت دارند و بروز هرگونه مشکلی را از طریق چراغهای هشدار نمایش میدهند. این سنسورها بسیار دقیق و حساس ساخته شده اند و به همین دلیل میتوانند چیزهایی را تشخیص بدهند که از دید شما پنهان میماند. پس لازم است که توجه کافی به آنها داشته باشید.
۷- خرخر کردن یا لرزیدن
واکنش گیربکس دستی و خودکار در برابر بروز هرگونه اختلالی متفاوت است. همانطور که قبلتر هم به آن اشاره کردیم، شنیده شدن صدای “خر خر” به هنگام تعویض دنده در گیربکس دستی، خبر از وجود مشکلی میدهد که یا در گیربکس است و یا به کلاچ مربوط میشود و در هر دو صورت هم نیاز به بررسی دارد.
ولی در گیربکسهای اتوماتیک، این صدا کمتر به گوش میرسد و لرزشی نامعمول در حین نعویض دنده، نشانه عملکرد نادرست گیربکس یا بخشهای مربوط به آن است. بنابرین در صورت حس کردن هرگونه لرزشی به هنگام تعویض دهنده، به یک تعمیرکار مراجه کنید و معایب احتمالی را برطرف سازید.
۸- صدای وز وز ناله یا سوت
بی توجهی به گیربکس دیگر بس است. وگرنه شما هم به سرنوشت این راننده نگون بخت دچار خواهید شد.
هیچ استاندارد و معیاری برای صدا برخواسته از گیربکس در هنگام بروز مشکل وجود ندارد. ولی شکی نیست که هرگونه صدا نامعمولی، برای هرکسی قابل تشخیص است و نیازی به تجربه چندان ندارد. این صدا هم ممکن است از یک زمزمه کوتاه تا نالهای گوش خراش متفاوت باشد.
در گیربکسهای دستی، با صداهایی مواجه میشویم که معمولا ناگهانی و مکانیکی هستند. بنابرین لازم است که در صورت مواجهه با آن، به تعمیرگاه مراجعه کنید. هرچند که چنین صداهایی، تنها ناشی از عملکرد نادرست گیربکس نیستند و میتوانند برخاسته از بخشهای دیگری چون دیفرانسل نیز باشند.
گردآوری و بازنشر: مجله خودرو
مطالب مرتبط:
لیست تمام کدهای خطای موتور و گیربکس در استاندارد OBD-II