تسمه تایم خودرو چیست و چه زمانی باید تسمه تایم خودرو را عوض کرد

تسمه تایم خودرو چیست و چه زمانی باید تسمه تایم خودرو را عوض کرد

با سلام خدمت مخاطبين گرامی مگ کارز پستی آموزشی درباره ی اینکه تسمه تایم خودرو چیست و چه زمانی باید تسمه تایم خودرو را عوض کرد را فراهم کردیم امیدوارم لذت ببرید و بفرستید برای دوستاتون که عاشق کارای فنی ماشین هستن و همچنین خواهشمنديم با نظرات و پيشنهادات خود ما را ياری بفرماييد.

جنس تسمه تایم از لاستیک می‌باشد و جالب است بدانید که در گذشته به جای تسمه تایم از زنجیر در خودرو ها استفاده می‌شد و تا زمانی که آسیب جدی به موتور خودرو نرسانده بود تعویض نمی‌شد ولی در این زمان تسمه تایم جای زنجیر را گرفته و نیاز به تعویض در مدت زمان مشخص دارد.هم اکنون هم در بعضی از ماشین‌های سنگین از زنجیر استفاده می‌شود.

پارگی تسمه تایم و عواقب آن
‬‎

پاره شدن تسمه تایم در برخی پیشرانه‌ها که منجر به برخورد پیستون با سوپاپ‌ها می‌شود، با صدایی همراه است و این در حالی است که در برخی خودرو‌ها مثل موتور‌های سری قبل پراید، پاره شدن تسمه تایم فقط منجر به خاموشی موتور خودرو می‌شود.

وقتی تسمه تایم پاره می‌شود و یا از تایم خود بدون پاره شدن، خارج می‌شود، عملکرد صحیح و به موقع سوپاپ‌ها مختل شده و در زمانی که باید سوخت و هوا وارد سیلندر شوند، این اتفاق به درستی نمی‌افتد و یا باز شدن و بسته شدن سوپاپ‌ها به میزان کافی نخواهد بود که در نتیجه باز هم در کارکرد پیشرانه اثر منفی واضحی خواهد گذاشت.

کج شدن سوپاپ در اثر پارگی تسمه تایم

تسمه تایم خودرو چیست: پاره شدن تسمه تایم در موتور خودرو‌های گوناگون، اثر خرابی مختلفی دارد. برای مثال در برخی ‌خودرو‌ها مثل دوو و موتور‌های قدیمی پراید که پیستون به سوپاپ‌ها نمی‌رسد، پاره شدن تسمه تایم فقط منجر به خاموشی موتور خواهد شد و آسیب مکانیکی دیگری به قطعات سر سیلندر وارد نمی‌شود.

در برخی از پیشرانه‌ها مثل موتور پژو ۴۰۵ و سمند، پاره‌شدن یا رد کردن یکی دو دندانه از تایم، منجر به برخورد پیستون با سوپاپ‌ها شده و بسته به شدت برخورد که به دور موتور خودرو بستگی دارد، می‌تواند باعث کج شدن سوپاپ‌ها و یا حتی تعویض بسیاری از قطعات سر سیلندر و حتی خود سر سیلندر شود.

با وقوع این اتفاق در پیشرانه خودرویی مثل کیا ریو، شدت آسیب بسیار بالا می‌رود و منجر به تعویض اکثریت قطعات موتور خواهد شد.

نشانه های پارگی و یا رد دادن تسمه تایم

از نشانه‌های به هم خوردن یا پاره شدن تسمه تایم در این است که موتور خودرو با استارت زدن، صدای همیشگی ناشی از وجود کمپرس و مکش درون سیلندر‌ها را ندارد و به اصطلاح ول می‌چرخد. البته بهتر است تا قبل از اقدام به استارت زدن، اول سلامت تسمه را بررسی کنیم.

چرا که در این زمان دو نظریه وجود دارد؛ عده‌ای استارت زدن را منجر به خرابی بیشتر قسمت و قطعات سر سیلندر می‌دانند و عده دیگری نیز معتقدند که چون دور موتور خودرو در بدترین حالت بالای هزار دور در دقیقه است، اتفاق برخورد و خرابی‌های ناشی از آن در کسری از ثانیه رخ می‌دهند و با استارت‌های دیگر،

این قطعات که قبلا تحت نیروی برخورد پیستون قرار گرفته‌اند، آسیب دیده‌اند و استارت‌های بعدی اثری در تخریب آنها نخواهد داشت که باز هم این اتفاق به دور موتور و شدت برخورد اولیه وابسته است.

چهار نکته کلیدی برای پیشگیری از ضرر

۱- دور موتور بد عمل می کند

اگر شما متوجه شدید وقتی دارید رانندگی می کنید در حالیکه دور موتور به ۲ تا ۴ هزار دور رسیده، موتورتان تنظیم نیست و درست کار نمی کند، باید تسمه تایم را چک کنید. اگر شُل شده باشد، شروع به لغزش می کند و همین باعث می شود در حین شتاب گرفتن، دور موتور بالاتر برود. همچنین این می تواند نشانه از بین رفتن دندانه ها نیز باشد

۲- از بین رفتن دندانه های تسمه تایم

تسمه تایم خودرو چیست : تسمه تایم های کارکرده تر در مدت زمان استفاده شان دچار فرسایش و خوردگی دندانه ها می شوند. در حالی که معمولا پیشنهاد می شود تسمه تایم هر ۶۰ هزار کیلومتر تعویض شود، برخی وسائل نقلیه فرق می کنند و این عدد می تواند تا ۱۱۰ هزار کیلومترهم برسد.

همیشه به دفترچه راهنمای خودروی خود برای پی بردن به این عدد مراجعه کنید.

۳- مشکلات استارت و حرکت

تسمه تایم یکی از قطعات کاملا دقیق طراحی شده ماشین شماست. بنابراین همیشه باید در حال تنظیم باشد تا بتواند به ازای هر یک بار چرخیدن میل بادامک، دقیقا دو بار میل لنگ را بچرخاند. دریچه ها یا سوپاپ های ورود و خروج گاز با چرخش میل بادامک، باز و بسته می شوند.

این دریچه ها دقیقا متناسب با لحظه حرکت پیستون ها باز و بسته می شوند. بنابراین اگر زمانبندی این چرخه به هم بخورد، بقیه کارها نیز از تنظیم خارج می شوند. این امر می تواند منجر به مشکلاتی در استارت نیز بشود چون زمانبندی غیردقیق تک تک قطعات می تواند باعث شود ماشین درست استارت نخورد.

مطلب مرتبط: آموزش تصویری تعویض تسمه تایم و واتر پمپ پراید + ویدئو

۴- مشکلات اگزوز

اگر اگزوز شما نسبت به همیشه، دود بیش از حدی تولید می کند، می تواند مربوط به مشکل تسمه تایم باشد. چون موتور باید تلاش بیشتری بکند تا قطعات خود را به حرکت وادارد و فشار بیشتری به آن وارد می شود.

همین باعث می شود دود بیشتری از اگزوز خارج شود عمر مفید تسمه تایم در برخی از خودرو های رایج

پراید هر ۸۰ هزار کیلومتر نیاز به بازدید و تعویض تسمه تایم دارد.

پژو ۴۰۵ هر ۶۰ هزار کیلومتر نیاز به بازدید و تعویض تسمه تایم دارد.

پژو ۲۰۶ تیپ ۲ هر ۷۰ هزار کیلومتر نیاز به بازدید و تعویض تسمه تایم دارد.

پژو ۲۰۶ تیپ ۵ هر ۶۰ هزار کیلومتر نیاز به بازدید و تعویض تسمه تایم دارد.

تندر ۹۰ هر ۴۵ هزار کیلومتر نیاز به بازدید و تعویض تسمه تایم دارد.

رانا هر ۶۰ هزار کیلومتر نیاز به بازدید و تعویض تسمه تایم دارد.

ریو هر ۶۵ هزار کیلومتر نیاز به بازدید و تعویض تسمه تایم دارد.

و زانتیا هر ۶۵ هزار کیلومتر نیاز به بازدید و تعویض تسمه تایم دارد.

پیشگیری یا درمان؟

همگی ما به خوبی می دانیم که پیشگیری بهتر از درمان است هنگام تعویض تسمه تایم دقت داشته باشید که کیلومتر کارکرد خودرو را یاد داشت کنید تا در صورت نیاز به راحتی زمانی که تسمه تایم خودرو را تعویض کردید به یاد بیاوردید.

از علائم خرابی تسمه تایم می‌توان ترک خوردگی ,پوسیدگی,ساییدگی و از بین رفتن دندانه های تسمه تایم را نام برد.همانند علائم ظاهری علائم فنی دیگری نیز وجود دارند که خبر از خراب بودن و یا تنظیم نبودن تسمه تایم خودرو می آورند.

این علائم شامل:

بد استارت خوردن موتور خودرو,افزایش مصرف سوخت,لرزش بیش از حد موتور هنگام کارکرد درجا,سروصدای اضافه از نزدیکی قاب تسمه تایم و کاهش محسوس قدرت و شتاب موتور می‌باشند.در صورت مشاهده هر کدام از علائم فنی یا ظاهری که خرابی تسمه تایم را بیان می‌کنند در سریع‌ترین زمان ممکن تسمه تایم را تعویض کنید تا از پرداخت هزینه سنگین تعمیر موتور جلوگیری کنید.

چه زمانی تسمه تایم باید تعویض شود ؟ از روی چه نشانه هایی می توان متوجه شد؟

1.مشکلات اگزوز

یکی از مشکلات مربوط به تسمه تایم ،دود کردن بیش از حد اگزوز است زیرا اگر تسمه تایم مشکل داشته باشد ،موتور باید تلاش بیشتری برای به حرکت در آوردن قطعات خود کند پس فشار بیشتری به آن وارد می شود و به همین علت دود زیادی از اگزوز خارج می گردد.

2-مشکلات استارت و حرکت

تسمه تایم یکی از قطعات خودرو است که کاملا دقیق طراحی شده و همیشه باید تنظیم باشد تا بتواند به ازای هر یک بار چرخیدن میل بادامک، دو بار میل لنگ را بچرخاند. با چرخش میل بادامک ، دریچه ها یا سوپاپ های ورود و خروج گاز باز و بسته می شوند.

متناسب با لحظه حرکت پیستون ها این دریچه ها باز و بسته می شوند. پس اگر زمان بندی این چرخه به هم بریزد بقیه چیزها نیز از تنظیم خارج می گردندکه این امر می تواند باعث درست استارت نخوردن خودرو شود.

3. از بین رفتن دندانه ها

تسمه تایم هر 60 هزار مایل عوض شود، اما در برخی وسائل نقلیه این عدد می تواند تا 110 هزار مایل هم باشد.تسمه تایم های کارکرده در مدت زمان استفاده شان ، فرسایش و خوردگی دندانه ها را به دنبال دارد.

4- دور موتور بد عمل می کند

اگر هنگام رانندگی متوجه شدید موتورتان تنظیم نیست و درست کار عمل نمی کند و دور موتور به 2 تا 4 هزار دور رسیده ، باید تسمه تایم را چک کنید زیرا اگر تسمه تایم شُل شده باشد، خودرو شروع به لغزش می کند و در حین شتاب ، دور موتور بالاتر می رود. این می تواند نشانه از بین رفتن دندانه ها هم باشد.

تسمه تایم یا زنجیر تایم چیست؟

تسمه تایم خودرو چیست: در گذشته در خودروها به جای تسمه تایم از زنجیر استفاده می شد و تا زمانی که آسیب جدی به موتور خودرو نرسانده بود تعویض نمی شد ولی امروزه تسمه جایگزین زنجیر شده و زمان تعویض آن برای هر مورد خاص مشخص است. البته اکنون نیز در برخی از ماشین های سنگین از زنجیر استفاده می شود. بین این دو تفاوت اساسی وجود دارد. زنجبر تایم به خاطر جنس فلزی خود از آسیب هایی که احتمال رویت آن ها در تسمه تایم وجود دارد در امان است و می توان گفت عمر تعویض به اندازه عمر خود پیشرانه است و نیازی به تعویض آن وجود ندارد. برای این که بدانید خودروی شما از کدام نوع است، کافی است به دفترچه راهنمای آن مراجعه کنید و یا با تماس و پرسش از مسئول فنی نمایندگی فروش خودرویتان از آن مطلع شوید.

دلایل خطر پارگی تسمه تایم

خودروسازان مختلف برای مدل های مختلف اتومبیل کیلومترهای متفاوتی را برای تعویض تسمه تایم عنوان می کنند. معیار رایج برای اکثر اتومبیل ها 60 هزار کیلومتر است که برخی زودتر از موعد مقرر به تعویض احتیاج پیدا می کنند. لازم به ذکر است که هنگام خرید خودروی دست دوم، شما از مدت کارکرد تسمه تایم آگاهی ندارید و نمی دانید که تسمه ی موتور آن تعویض شده است یا نه، اگر تعویض صورت گرفته زمان آن کی بوده اگر در مورد تسمه تایم اتومبیل تردید دارید بهتر است به یک مکانیک مراجعه کنید تا آن را مورد بازبینی قرار دهد. مکانیک با یک کار ساده و برداشتن پوشش روی تسمه متوجه خواهد شد که در چه شرایطی قرار دارد.

پاره شدن تسمه که منجر به برخورد پیستون با سوپاپ ها می شود، معمولا با صدایی همراه است. البته در خودروهایی مانند موتورهای سری قبل پراید این پارگی فقط خاموشی موتور خودرو را به دنبال دارد.

زمانی که عمر تسمه تایم به پایان برسد و یا پارگی در آن رخ دهد عملکرد به موقع و صحیح سوپاپ ها مختل خواهد شد و سوخت و هوا درزمان مناسب وارد سیلندر نمی شوند و یا باز و بسته شدن سوپاپ ها به درستی و به میزان کافی انجام نمی گیرد و در نتیجه در کارکرد پیشرانه اثر منفی چشم گیری خواهد گذاشت.

پاره شدن تسمه تایم در همه اتومبیل ها یکسان اتفاق نمی افتد!

پارگی تسمه در موتور اتومبیل های گوناگون اثر مخرب متفاوتی دارد. همانطور که گفته شد در موتور قدیمی پراید که پیستون ها به سوپاپ نمی رسد، پاره شدن تسمه فقط منجربه خاموشی اتومبیل می شود و آسیب مکانیکی دیگری به قطعات سر سیلندروارد نمی شود.

در برخی از پیشرانه ها مانند موتور پژو 405 و سمند پاره شدن یا رد کردن یکی دو دندانه از تایم منجر به برخورد شدید سوپاپ ها با پیستون شده و بسته به شدت برخورد که به دور موتور اتومبیل بستگی دارد

می تواند باعث کج شدن سوپاپ ها شود و حتی تعویض بسیاری از قطعات سر سیلندر و حتی خود سر سیلندر را نیز به دنبال داشته باشد. با رخ دادن این اتفاق در پیشرانه خودروهایی مانند کیا ریو، شدت آسیب قطعات بسیار بالا می رود و منجر به تعویض قسمت اعظمی از قطعات موتور خواهد شد.

بهترین زمان برای تعویض تسمه تایم چه موقعی است؟

زمان تعویض در اتومبیل های مختلف با هم تفاوت دارد و بهترین حالت بازدید دوره ای و چک کردن در کیلومتر های مختلف است. پایان این دوره در برخی از خودرو های امروزی مانند هیوندایی که چهار سیلندر است شش سال یا 96 هزار کیلومتر و یا بعد از 2 سال یا 24 هزار کیلومتر انجام می پذیرد.

فولکس واگن این کار را بعد از 64 هزار کیلومتر توصیه می کند اما در بعضی از مدل های فورد بعد از 160 هزار کیلومتر این کار صورت می گیرد.

گاهی ممکن است با شنیدن صدا های هشدار متوجه شوید که زمان تعویض فرا رسیده است مانند زمانی که موتور را روشن کرده و یا شتاب می گیرید، صدا های قیژ قیژ می شنوید. هزینه تعویض تسمه دینام در کشورهای مختلف فرق می کند که از 75 دلار تا بیش از 150 دلار متغیر است.

زمان مناسب تعویض تسمه در اتومبیل های مختلف به شرح زیر است:

تسمه تایم خودرو چیست : در زیر تعدادی از زمان های مناسب برای تعویض تسمه را آورده ایم، البته لازم به ذکر است این اعداد بر حسب تجربه به دست آمده و ممکن است این عددها با کاتالوگ تفات داشته باشد اما این کیلومتر ها با توجه به شرایط آب و هوایی و ترافیکی شهر تهران کیلومتر مناسبی برای تعویض هستند.

میتسوبیشی پاجرو 1992 – 2008 : 100000 کیلومتر
میتسوبیشی گالانت 1992 – 1993 : 85000 کیلومتر
میتسوبیشی لنسر 1990 – 1993 : 90000 کیلومتر
هیوندای آوانته : 100000 کیلومتر
هیوندای ورنا : 65000 کیلومتر
کیا ریو : 65000 کیلومتر
مزدا 323 : 70000 کیلومتر
تویوتا کرولا 2005 – 2012 : 90000 کیلومتر
فولکس واگن کدی : 85000 کیلومتر
فولکس واگن گل : 85000 کیلومتر
پژو 405 1.4 TU3 لیتری : 70000 کیلومتر
پژو 405 : 60000 کیلومتر
پراید : 100000 کیلومتر
رنو مگان 2000 : 60000 کیلومتر
رنو لوگان ( تندر ) : 40000 کیلومتر
سیتروئن زانتیا :65000 کیلومتر

علائم و نشانه های فرا رسیدن زمان تعویض تسمه تایم چیست؟

دور موتور بد عمل می کند.

در مدت زمان استفاده، تسمه دچار فرسایش و خوردگی دندانه ها می شود.

مشکلاتی در استارت و حرکت ماشین دیده می شود.

فشار بیشتری به قطعات ماشین وارد می شود در نتیجه دود بیشتری از اگزوز خارج می شود.

هرگز با یک تسمه تایم کهنه رانندگی نکنید. تعویض به موقع تسمه مهم ترین سرویس خودرو است؛ اگر کهنه شده باشد ریسک پاره شدن آن بسیار بالاست و هنگامی که پاره شود عواقب و خسارت های بدی را در پی خواهد داشت. اگر قصد مسافرت دارید حتما با مراجعه به مکانیک از سلامت تسمه مطمئن شوید تا در راه مشکلی برای شما به همراه نداشته باشد.

منابع:باشگاه خبرنگاران/دالینو

گردآوری و بازنشر: مجله خودرو

بیشتر بخوانید:

دلیل صدای جیغ تسمه دینام پراید و تیبا از چیست

آموزش رفع صدای جیر جیر تسمه دینام و کمپرسور موتور EF7، دنا و سمند