سیستم گیربکس CVT چیست+تفاوت گیربکس CVT و معمولی چیست؟

سیستم گیربکس CVT چیست+تفاوت گیربکس CVT و معمولی چیست؟

معایب گیربکس cvtخودروهای دارای گیربکس cvt-سیستم گیربکس CVT چیست

گیربکس CVT (4)

تفاوت گیربکس cvt با تیپ ترونیکcvt مخفف چیست-گیربکس vvt

سیستم گیربکس CVT چیست؟سیستم انتقال قدرت متغیر(CVT) که به آن انتقال قدرت پیوسته هم گفته می‌شود، یک سیستم انتقال قدرت اتوماتیک است که به شکل یکپارچه نسبت‌ دنده را تغییر می‌دهد.

CVT یا Continuously Variable Transmission به معنی سیستم انتقال قدرت متغیر است. اولین CVT در سال ۱۹۸۶ به ثبت رسید.  تکنولوژی این نوع گیربکس در سال‌های اخیر پیشرفت چشمگیری داشته است تا آنجا که امروزه چندین کارخانه خودروسازی از جمله جنرال‌موتورز، آئودی، هوندا و نیسان از این تکنولوژی در خودروهای جدید خود استفاده کرده اند و برنامه تحقیقات گسترده‌ای را هم برای بهبود بازده این نوع گیربکس در دستور کار دارند.

ایده‌ی اولیه‌ی ساخت این نوع سیستم انتقال نیرو را به لئوناردو داوینچی نسبت داده‌اند و حالا این جعبه دنده‌ها محبوب‌تر از هر زمان دیگری هستند و استفاده از آن‌ها در خودروها و موتورسیکلت‌ها هر روز در حال گسترش است. داوینچی در سال ۱۴۹۰ میلادی نخستین طراح دستی از یک سیستم انتقال نیرو با ضریب متغییر را انجام داد. شرکت خودروسازی هلندی داف نخستین بار در اواخر دهه‌ی پنجاه میلادی از این سیستم در خودروهایش استفاده می‌کرد. در حقیقت جعبه دنده‌های CVT به این شکلی که امروزه مشاهده می‌کنیم توسط مهندس هلندی هاب فن دورن طراحی شده اند که وی موسس شرکت خودروسازی داف نیز بود. جالب است بدانید که امروزه اکثر خودروسازان تسمه‌های مورد استفاده در جعبه دنده‌های CVT را از شرکت فن دورن هلند خریداری می‌کنند که این شرکت نیز به نوعی با داف مرتبط است. مشکلات موجود و محدودیت‌های تکنولوژیکی آن زمان باعث شد تا جعبه دنده‌های ضریب متغییر چندان محبوبیتی پیدا نکنند و استفاده از آن‌ها در خودروهایی که قدرتی بیش از ۱۰۰ اسب بخار داشتند امکان پذیر نبود.

در اواخر دهه‌ی ۱۹۸۰ و اوایل دهه‌ی ۹۰ سوبارو در خودروهای کوچک خود از جعبه دنده‌های CVT استفاده کرد و در اواخر دهه‌ی ۹۰ هوندا نیز از این جعبه دنده‌های در مدل سیویک HX استفاده کرد. CVT های پیشرفته‌تر و ارتقا یافته در اواخر دهه‌ی ۹۰ و اوایل سال ۲۰۰۰ به بازار آمدند و اینبار توانستند توجه خودروسازان بیشتری نظیر نیسان، آئودی، هوندا و میتسوبیشی را به خود جلب کنند.

گیربکس CVT (1)

وی وی تی چیست-قیمت سی وی تی-قیمت گیربکس cvt

معرفی گیربکس CVT تویوتا

قطعا همگی شماها می‌دانید که وظیفه سیستم انتقال قدرت، تغییر دادن نسبت سرعت چرخ و موتور است. در واقع بدون یک گیربکس، خودرو فقط یک دنده خواهد داشت که به آن اجازه دهد تا با سرعت مناسب حرکت کند. لحظه‌ای را تصور کنید که در حال رانندگی با خودرویی هستید که فقط دنده ۱ یا فقط دنده ۳ داشته باشد. در حالت اول، خودرو با شتاب خوبی از حالت سکون خارج می‌شود و می‌تواند از یک تپه با شیب نسبتا تند بالا برود، اما بیشترین سرعت آن به چند کیلومتر بر ساعت محدود می‌شود. در حالت دوم، خودرو با سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت می‌تواند حرکت کند، اما هنگام شروع تقریبا شتابی نداشته و نمی‌تواند از تپه‌ای بالا برود. به هرحال هدف از این صحبت‌ها اهمیت یک گیربکس در ماشین را نشان می‌دهد که در این بین سیستم‌های انتقال قدرت مختلفی برای تبدیل نیروی تولیدی موتور طراحی شده است و گیربکس های CVT هم یکی از آنان به شمار می‌روند که در ادامه همراهخودروبانک باشید تا صحبتی مختصر در مورد مزایا و معایب آن داشته باشیم.

اجزا اصلی تشکیل دهنده سیستم انتقال قدرت از نوع CVT عبارتند از پولی ورودی (محرک)، پولی خروجی (متحرک) و تسمه مخصوص از جنس فلز یا پلاستیک.

 شرح عملکرد گیربکس های CVT

هرکدام از پولی‌های محرک و متحرک (ورودی و خروجی) از دو مخروط تشکیل شده‌اند که این مخروط‌ها می‌توانند در راستای محوری که روی آن نصب شده‌اند حرکت کنند و به هم نزدیک و دور شوند بر روی این دو پولی تسمه‌ای که بعضا دارای سطح مقطع V شکل است، قرار می‌گیرد.

هسته‌ی مرکزی یک سیستم CVT را دو پولی (قرقره) و یک تسمه که در بین آن‌ها قرار دارد تشکیل می‌دهند. یکی از این پولی‌ها محرک بوده و به پیشرانه وصل است و دیگری نیز متحرک بوده و نیروی خود را به سمت چرخ‌ها ارسال می‌کند. این دو پولی هر یک از ۲ عدد دیسک با سطحی شیب‌دار تشکیل شده‌اند که فاصله‌ی بین آن‌ها می تواند افزایش یا کاهش پیدا کند. زمانی که دیسک‌ها از یکدیگر دور شوند تسمه به مرکز پولی منتقل می‌شود و قطر آن کاهش پیدا می کند و زمانی که پولی‌ها به همدیگر نزدیک می‌شوند تسمه به سمت قطر خارجی حرکت کرده و قطر آن افزایش پیدا می‌کند. این حرکت تسمه و تغییر قطر آن دقیقا حالت‌های دنده سبک و سنگین یک جعبه دنده‌ی معمولی را شبیه سازی می‌کند. پس با استفاده از تغییر فاصله‌ی دیسک‌ها می‌توان ضرایب انتقال نیرو را تغییر داد.

سیستم گیربکس CVT چیست+تفاوت گیربکس CVT و معمولی چیست؟

سیستم گیربکس CVT چیست

از طرفی به این نکته نیز باید توجه داشت که دو پولی باید حرکتی هماهنگ با یکدیگر داشته باشند یعنی زمانی که دیسک های پولی اول در حال دور شدن از یکدیگر هستند دیسک های پولی دوم باید به همدیگر نزدیک شوند.

زمانی که دو مخروط تشکیل دهنده هر پولی به هم نزدیک می‌شوند به دلیل سطح شیبدار مخروط‌ها تسمه بر روی سطح شیبدار مخروط حرکت کرده و به سمت بالا رانده می‌شود. با این عمل در واقع شعاع پولی که تسمه با آن در تماس است افزایش می‌یابد. زمانی که دو مخروط از هم فاصله بگیرند عرض پولی بیشتر شده و تسمه پایین می‌رود و بین دو سر مخروط قرار می‌گیرد یا این عمل شعاع پولی که تسمه روی آن متصل است کاهش می‌یابد.

زمانی که دو پولی که هرکدام از دو مخروط متحرک تشکیل شده‌اند عرض خود را از طریق جابجایی مخروط‌ها تغییر می‌دهند، بینهایت شعاع پولی ایجاد می‌شود و همانطور که میدانیم نسبت میان شعاع پولی ورودی و خروجی سبب ایجاد بینهایت ضریب دنده می‌شود به همین دلیل زمانی که خودرو در حال حرکت است با افزایش یا کاهش سرعت عرض این پولی‌ها کم و زیاد شده و و نسبت دنده‌ای را متناسب با وضعیت حرکتی خودرو ایجاد می‌کند.
به همین دلیل است که گفته می‌شود بر خلاف سایر جعبه دنده‌های اتوماتیک و دستی که تعداد محدودی ضریب دنده را تولید می‌کنند، در جعبه دنده‌های CVT بی نهایت نسبت دور ایجاد می‌شود که این امر سبب از بین رفتن شوک و تغییر دور‌های ناگهانی ناشی از تعویض دنده‌ها می‌گردد و به صورت پیوسته و متغیر در هر لحظه ضریب دنده مناسب انتخاب می‌شود.

اگر دقت کرده باشید تعداد ضرایب دنده‌ی جعبه دنده‌های خودکار در گذشته بسیار کم بود برای مثال شورولت کاپریس در نسل اول خود با یک جعبه دنده‌ی خودکار به نام (Powerglide) قابل خریداری بود که تنها دارای ۲ سرعت بود، این جعبه دنده تا سال ۱۹۷۳ در شورولت و برخی دیگر از تولیدات جنرال موتورز مورد استفاده بود تا اینکه جعبه دنده‌ی خودکار سه سرعته‌ی خودکار دیگری جایگزین آن شد. در همان سال‌ها مرسدس بنز کلاس SL اتاق R107 نیز با یک جعبه دنده‌ی ۳ سرعته‌ی خودکار عرضه می‌شود.

اجزاء . عملکرد گیربکس CVT

ایراد جعبه دنده‌هایی که ضرایب کمی دارند پایین بودن راندمان و هدر رفت انرژی زیاد در آن‌ها است. به همین خاطر خودروسازان به سراغ جعبه دنده‌های ۴ سرعته‌ی خودکار رفتند. ایراد کم بودن ضرایب دنده این است که راندمان خودرو را پایین می‌آورد و هدر رفت انرژی در آن‌ها بسیار زیاد است. این مساله باعث شد تا خودروسازان به فکر افزایش ضریب دنده‌ها بیفتند. پس از جعبه دنده‌های خودکار چهار سرعته نوبت به انواع ۵، ۶ سرعته رسید و کمی بعدتر در سال ۲۰۰۳ مرسدس بنز از اولین جعبه دنده‌ی ۷ سرعته‌ی خودکار در خودروهای سواری با نام ۷G-Tronic رونمایی کرد. این جعبه دنده‌ی ۷ سرعته با آنکه در زمان خود بهترین بود اما نیاز به جعبه دنده‌ای با ضرایب بیشتر همچنان احساس می‌شد، در سال ۲۰۰۸ شرکت مشهور و صاحب نام ZF فردریشهافن جعبه دنده‌ی خودکار هشت سرعته‌ی خود را معرفی کرد، خودروسازان مختلفی از این جعبه دنده استقبال کردند و آن را در محصولات خود بکار بردند، از بی‌ام‌و و مازراتی گرفته تا رولزرویس، بنتلی، فولکس واگن و دوج.

در سال ۲۰۱۳ نیز مرسدس بنز جعبه دنده‌ی ۹ سرعته‌ی خود با نام ۹G-Tronic را معرفی کرد. با این اوصاف حتما متوجه شده اید که راه بهبود راندمان خودروها افزایش تعداد ضرایب دنده است. جعبه دنده‌های ۷ و ۸ سرعته را فراموش کنید و به جعبه دنده‌ی خودکاری فکر کنید که بتواند بی نهایت ضریب را در اختیار راننده دهد. این دقیقا نقطه‌ای است که جعبه دنده‌های (CVT) خود را نشان می‌دهند.

از نظر تئوری، یک جعبه دنده‌ی (CVT) ایده آل‌ترین سیستم انتقال نیرویی است که می‌توان مورد استفاده قرار داد. ضریب دنده در این جعبه دنده‌ها به طور دائم و بی‌وقفه در حال تغییر است و به همین خاطر می‌توان آن‌ها را جعبه دنده‌ی خودکاری با بی نهایت دنده به حساب آورد. از طرفی وقفه‌ای که خود عمل تعویض دنده در انتقال نیرو ایجاد می‌کند نیز یکی از عوامل هدر رفتن نیروی پیشرانه است. در جعبه دنده‌های ضریب متغیر تغییر ضریب هم زمان با انتقال نیرو صورت می‌گیرد و به همین خاطر تاخیری در عملکرد جعبه دنده وجود ندارد، جعبه دنده‌ی ضریب متغیر همواره در مناسب‌ترین ضریب قرار دارد به طوری که پیشرانه می‌تواند در بهینه‌ترین دور موتور خود کار کند و در عین اینکه قدرت و گشتاور مناسبی را به چرخ‌ها منتقل می‌کند مصرف سوخت پایینی نیز داشته باشد.

نمایش عملکرد گیربکس CVT

انواع CVT

اصولاً CVT ها سه جز اساسی دارند :

یک تسمه لاستیکی یا فلزی با توان کششی بالا
یک قرقره متغیر ورودی
یک قرقره متغیر خروجی

CVT ها همچنین ریزپردازنده ها و سنسورهایی نیز دارند اما اجزای اصلی و کلیدی آنها همان سه مورد بالا می باشد. امروزه تحقیقات زیادی بر روی انواع گوناگونی از سیستمهای انتقال قدرت پیوسته متغیر انجام شده که برخی از آنها عبارتند از :

– CVTنوع تسمه فشاری ،
– CVTنوعtoroidal  یا محرک کششی
– CVT نوع تسمه ای الاستومر با قطر متغیر
–  CVT با هندسه متغیر
–  CVT نوع محرک کششی انحرافی

سیستم گیربکس CVT چیست+تفاوت گیربکس CVT و معمولی چیست؟

سیستم گیربکس CVT چیست

و انواع دیگری که تحقیقات روی آنها ادامه دارد.

CVT  نوع تسمه فشاری

سیستم گیربکس CVT چیست+تفاوت گیربکس CVT و معمولی چیست؟

سیستم گیربکس CVT چیست

در این نوع که پر کاربردترین نوع از سیستمهای CVT است، یک تسمه توان را بین دو قرقره مخروطی که یکی ثابت و دیگریمتحرک است منتقل می کند. هر قرقره از دو مخروط با زوایایی حدود ۲۰ درجه تشکیل می شود که یک تسمه V شکل نیزروی شیار بین دو قرقره سوار می شود. بسته به فاصله بین مخروطهای هر قرقره مقدار دور تسمه روی هر قرقره مشخص می شود. چنانچه دو مخروط به هم نزدیک باشند، قطر حلقه تسمه روی آن قرقره زیاد و اگر خوا از هم دور شوند، قطر حلقه کم می شود. وقتی قطر یک قرقره افزایش می یابد، قطر طرف دیگر کاهش می یابد تا سفتی تسمه حفظ شود. جهت اعمال نیروی لازم برای تنظیم فاصله بین مخروطهای هر قرقره می توان از فشار هیدرولیک، نیروی گریز از مرکز یا فنرهای کششی استفاده کرد.

همانطور که دیدیم به صورت تئوری و با استفاده از این روش بینهایت نسبت انتقال می توان ساخت. در واقع می توان گفتشاید بهترین گزینه برای سیستم انتقال قدرت همین CVT باشد. اما باید توجه داشت که تسمه می تواند بلغزد یا کش بیاید که این خود سبب افت راندمان می گردد. اما با استفاده از مواد جدید در ساخت تسمه ها این افت را حتی الامکان کاهش داده اند. یکی از مهمترین پیشرفتها در این زمینه استفاده از تسمه های فولادی است. (شکل۲-۲۰) این تسمه های انعطاف پذیر از چندین نوار باریک فلزی (بین ۹(۱۲- که بصورت محکمی روی هم قرار گرفته اند تشکیل شده است. این تسمه های فلزی نمی لغزند و دوام بالایی دارند و امکان انتقال گشتاورهای بزرگتری با استفاده از آنها وجود دارد. این تسمه ها همچنین کم سروصدا تر از تسمه های لاستیکی کار می کنند.

سیستم گیربکس CVT چیست+تفاوت گیربکس CVT و معمولی چیست؟

مدلی از تسمه های فولادی مورد استفاده در CVT  نوع تسمه فشاری

در این نوع CVT  یک سنسور، خروجی موتور را حس کرده و سپس یک مدار برقی فاصله بین قرقره ها و در نتیجه کششتسمه را افزایش یا کاهش می دهد. تغییر پیوسته فاصله بین قرقره ها مشابه عمل تعویض دنده می باشد.

سیستم گیربکس CVT چیست+تفاوت گیربکس CVT و معمولی چیست؟

سیستم گیربکس CVT چیست

CVT نوعtoroidal   یا محرک کششی

در این نوع ازCVT قرقره ها و تسمه ها توسط دیسکها و غلتکهای انتقال قدرت جایگزین می شوند. اگرچه این سیستم کاملاًمتفاوت از سیستم قبل بنظر می آید، ولی همه اجزا آن قابل مقایسه با CVT از نوع تسمه فشاری می باشد. به این صورت که:یک دیسک به موتور متصل است که در واقع معادل قرقره محرک است.دیسک دیگر به شفت متحرک متصل است که معادل قرقره متحرک است. غلتکها نیز بین دیسکها عمل می کنند، همانند تسمه که در شیار بین قرقره ها قرار دارد.غلتکها در امتداد دو محور می چرخند. آنها حول محور افقی گردش می کنند و حول محور عمودی کج می شوند که این امر سبب می شود که غلتکها با دیسک در سطوح مختلف تماس پیدا کنند و همین سبب ایجاد نسبتهای انتقال گوناگون می شود. مثلاً هنگامیکه یکی از لبه های غلتکها با نقطه با قر کم دسک محرک در تماس باشد، لبه دیگر غلتکها بایستی نقطه با قطر زیاد دیسک متحرک را لمس می کند؛که نتیجه آن کاهش در سرعت و افزایش گشتاور است و برعکس.

سیستم گیربکس CVT چیست+تفاوت گیربکس CVT و معمولی چیست؟

سیستم گیربکس CVT چیست

CVT نوع تسمه ای الاستومر با قطر متغیر

در این نوع CVT ، از یک تسمه مسطح و انعطاف پذیر که روی تکیه گاههای متحرک قرار گرفته استفاده می شود. این تکیهگاهها می توانند شعاع را تغییر داده و در نتیجه نسبت انتقال نیرو را عوض کنند. (شکل۲-۲۲) با این وجود، در نسبتهای دنده بالا تکیه گاهها جدا شده و یک مسیر ناپیوسته دنده را ایجاد می کنند که منجر به مشکلاتی نظیر خزش و لغزش می گردد.

انواع دیگر CVT

انواع دیگری از CVT نیز وجود دارد، ولی کاربرد آنها به اندازه نوع فشاری و Toroidal گسترش نیافته است. در نوع محرککششی انحرافی از یک محور مخروطی و لولا برای تعویض دنده در CVT استفاده می شود و یا برعکس. به این ترتیب یک نسبت دنده پیوسته ایجاد می شود.

در CVT با هندسه متغیر از چرخ دنده های خورشیدی قابل تنظیم برای تغییر نسبت دنده ها استفاده می گردد. این نوع CVTبیشتر شبیه CVTهای متداول و سیستم انتقال قدرت معمولی قابل انعطاف می باشد.

continuously_variable_سیستم گیربکس CVT چیست+تفاوت گیربکس CVT و معمولی چیست؟_types

سیستم گیربکس CVT چیست

مروری بر باز و بست و بررسی اجزاء گیربکس CVT

مشکلات سیستم CVT

ایده‌ی جعبه دنده‌ی ضریب متغییر ساده و ایده‌آل است اما پیاده سازی آن در عمل به این سادگی نیست و  موانعی بر سر راه این نوع سیستم وجود دارد که به آن‌ها اشاره خواهیم کرد. تسمه‌ای که در جعبه دنده‌های CVT مورد استفاده قرار می‌گیرد تحت فشار و کشش بسیار زیادی قرار دارد بنابراین باید بسیار قوی باشد و از طرفی اصطکاک کافی را نیز با پولی‌ها ایجاد کند تا انتقال نیرو میسر شود. در برخی از انواع  جعبه دنده‌های ضریب متغییر از تسمه‌های لاستیکی استفاده می‌شود اما در بیشتر خودروها (برای مثال در هوندا سیویک) از تسمه‌ی فلزی استفاده شده است. این تسمه‌ها از صفحه‌های فلزی عرضی و نوارهای فلزی طولی ساخته شده‌اند. قسمت‌های عرضی وظیفه‌ی ایجاد تماس و اصطکاک کافی با پولی را دارند و نوار طولی نیز وظیفه‌ی نگه داشتن صفحه‌ها و همچنین تحمل فشار‌های کششی را دارد.

مزایای گیربکس‌های CVT

پیشرانه‌‌های احتراق داخلی مورد استفاده در خودروها بیشترین قدرت خود را در تمامی دور موتورها در اختیار ندارند بلکه در یک دور موتور خاصی است که اسب بخار، مصرف سوخت و گشتاور در بهینه ترین میزان خود قرار دارند. هیچ جعبه دنده‌ی چرخ دنده داری نمی‌تواند کاری کند که پیشرانه دائما در چنین دور موتوری قرار داشته باشد اما جعبه دنده های ضریب متغییر می‌توانند با تغییر لحظه‌ای ضریب دنده این امکان را فراهم کنند. یعنی یک جعبه دنده‌ی CVT ضمن اینکه شتاب گیری سریع‌تری را در مقایسه با انواع دستی و یا اتوماتیک فراهم می‌کند می‌تواند مصرف سوخت پایین‌تری را نیز ارائه دهد.

رانندگان اغلب با تعویض نرم دنده مواجه نیستند، ولی در سیستم‌های CVT عمل تغییر نسبت انتقال به نرمی صورت می‌گیرد. به نحوی که راننده یا مسافران تنها شتاب گرفتن اتومبیل را احساس می‌کنند. از نظر تئوری، CVT باعث خرابی کمتر موتور و انتقال مطمئن‌تر توان تولیدی موتور خواهد شد، در حالیکه تعویض سریع دنده و دنده‌های مجزا باعث می‌شود که موتور در سرعتی غیر از سرعت بهینه کار کند. علاوه بر این سیستم CVT راندمان و عملکرد بهتری دارد که در این بین راندمان متوسط این نوع گیربکس در تسمه لاستیکی بین ۹۰ تا ۹۵ درصد و همچنین در تسمه فولادی بین ۹۰ تا ۹۷ درصد است.
مزایای کلی گیربکس‌های CVT هم می‌تواند یکی کاهش ذرات آلاینده، کاهش مصرف سوخت، کارکرد موتور در دما و دور موتور پایین‌تر، افت توان کمتر و برخورداری از شتاب بیشتر، مطابقت با انواع مکانیزم‌های رایج کلاچ و در نهایت یکنواختی حرکت و رانندگی آرام از توقف کامل تا سرعت‌های بالا عنوان شود.

 معایب گیربکس‌های CVT

توسعه سیستم‌های CVT به دلایل مختلفی بسیار کند پیش می‌رود، از جمله اینکه به دلیل عملکرد مطلوب گیربکس‌های دستی و اتوماتیک در نسل‌های جدید که باعث کاهش مصرف سوخت با استفاده از آنان شده‌اند، دیگر نیازی به سیستم‌های انتقال قدرت CVTاحساس نمی‌شود. یکی از معایب اصلی مدل‌های اولیه گیربکس‌های CVT هم لغزش بین تسمه و غلتک‌ها بود، زیرا فاقد دندانه بوده و نمی‌توانستند یک اتصال مکانیکی صلب ایجاد کنند. محرک‌های اصطکاکی هم معمولا در معرض لغزش، بخصوص در گشتاورهای بزرگ قرار دارند.
در سال‌های ۱۹۵۰ تا ۱۹۶۰ میلادی هم موتورها برای جبران لغزش، در دورهای بالاتری کار می‌کردند، به خصوص هنگام شتاب‌گیری از حالت سکون و گشتاور ماکزیمم که باعث لغزش در سیستم می‌شدند که خب در سیستم‌های انتقال قدرت CVT امروزی این مشکلات تقریبا برطرف شده است.
البته همچنان معایبی هم در سیستم‌های انتقال قدرت CVT دیده می‌شود که طبق گزارشات مردمی، شامل سر و صدای نسبتا زیاد این دسته از جعبه دنده‌ها، هزینه تعمیرات بسیار سنگین که در داخل کشور ما هم چندان دانش فنی برای تعمیر و نگهداری از آنان وجود ندارد و یا اگر هم وجود داشته باشد بسیار محدود است و هزینه‌های سنگینی خواهد داشت و در نهایت هم شامل پیچیدگی سیستم انتقال قدرت CVT برای دارندگان این سیستم می‌شود که هنوز خیلی‌ها از نحوه کارکرد این دسته از جعبه دنده‌ها اطلاعاتی کافی ندارند. برعکس جعبه دنده‌های دستی که همه می‌دانند انتقال قدرت از طریق درگیری دو چرخ دنده با هم صورت می‌پذیرد.

بزرگ‌ترین مانعی که بر سر راه جعبه دنده‌های ضریب متغییر قرار دارد مساله‌ی پذیرش این نوع جعبه دنده‌ها توسط خریداران است. از آن جایی که جعبه دنده‌های ضریب متغییر این اجازه را به پیشرانه می‌دهند که بتواند در دور موتور ثابتی کار کند بنابراین صدایی که از زیر کاپوت این خودروها به گوش می‌رسد چندان به گوش افرادی که با جعبه دنده‌های دستی و خودکار کار کرده‌اند، آشنا نخواهد بود.

همچنین تغییر تدریجی ضریب دنده در این جعبه دنده‌ها باعث می‌شود تا پیشرانه صدایی همچون هرزگردی کلاچ (نیم کلاچ کردن) را ایجاد کند که در یک خودروی عادی می تواند نشانه‌ای از وجود ایراد باشد اما چنین صدایی در یک خودروی مجهز به جعبه دنده‌ی CVT به معنای صحت کارکرد خودرو است. همچنین تحویل نیرو در جعبه دنده‌های دستی و یا خودکار به صورت آنی و سریع اتفاق می‌افتد و شما تعویض شدن دنده را احساس خواهید کرد اما یک جعبه دنده‌ی CVT این کار را به نرمی و آرامی انجام می‌دهد. این مورد باعث می شود تا در هنگام رانندگی با این خودروها احساس کنید که آن‌ها خودروهای کندی هستند که البته این مورد فقط در حد احساس است و یک جعبه دنده‌ی CVT می‌تواند شتابگیری بهتری از یک جعبه دنده‌ی خودکار داشته باشد.

به دلیل محدودیت‌هایی که در مورد نمونه‌های اولیه‌ی خودروهای CVT دار وجود داشت اسب بخار این خودروها بسیار محدود بود و در زمینه‌ی دوام و قابلیت اطمینان این نوع جعبه دنده‌ها نیز نگرانی هایی وجود داشت اما تکنولوژی پیشرفته‌ی امروزی جعبه دنده‌های CVT را بسیار قابل اطمینان کرده است به طوری که کمپانی نیسان بیش از یک میلیون دستگاه خودروی مجهز به جعبه دنده‌ی ضریب متغییر را در سراسر جهان به فروش رسانده است و ضمنا گفته است که CVT های امروزی از نظر اطمینان، دوام و کارایی در حد جعبه دنده‌های خودکار دیگر هستند.

سیستم گیربکس CVT چیست+تفاوت گیربکس CVT و معمولی چیست؟

سیستم گیربکس CVT چیست

مقایسه گیربکس CVT و گیربکس اتوماتیک

گیربکس CVT گیربکس AMT گیربکس اتوماتیک تیپ‌ترونیک یا شیف ترونیک

کمک به کاهش مصرف سوخت نسبت با سایر گیربکس‌های اتوماتیک

انتقال قدرت یکنواخت‌تر و و روان‌تر

کمک به کارکرد همیشگی موتور در بهینه ترین دور

نداشتن پیچیدگی بسیار بالای گیربکس های اتوماتیک شیف ترونیک

شتابگیری بهتر

هزینه نگهداری و استهلاک بسیار کمتر نسبت به سایر گیربکس های اتوماتیک

نداشتن پیچیدگی و هزینه های نگهداری و قیمت گران گیربکس های اتوماتیکنصب و راه اندازی آسان

به دلیل تسریع تعویض  دنده و انتقال گشتاور مطلوب‌تر در خودروهای سوپر اسپرت بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد

سرعت و دقت بالا در تعویض دنده هاراحتی در ترافیک های شهری

هوشمندی و دقت بسیار خوب

کمک به مصرف بهینه سوخت در نمونه‌های پیشرفته

مزایا

هزینه نگهداری بالا ( اما کمتر از سایر گیربکس‌های اتوماتیک) 

نیاز به استفاده از روغن های خاص و گران قیمت

این گیربکس ها به علت نرمی بیش از حد در کارکرد و ثابت ماندن دور موتور هیچ حسی از تعویض دنده و رانندگی اسپرت را به راننده منتقل نمی‌کند

دارای ضعف انتقال گشتاور بالا به علت استفاده از پولی و تسمه

نداشتن دقت کافی در حد و اندازه گیربکس های اتوماتیک پیشرفته

نداشتن همخوانی کامل با تمامی گیربکس های دستی

تکنولوژی بسیار پیچیده گران قیمت

هزنیه های نگهداری بالا 

وزن بالا

گیربکس‌های خانواده ترونیک به علت داشتن استهلاک بالا نسبت به سایر گیربکس‌های اتومات دیگر در درازمدت برای ترافیک مناسب نیستند

معایب

شرح XTRONIC CVT در نیسان آلتیما

آشنایی با اصطلاحات تیپ ترونیک و شیفت ترونیک

تیپ ترونیک و شیفت ترونیک نوع خاصی از جعبه دنده‌ها به شمار نمی‌روند، بلکه به عنوان یک تکنولوژی و امکان ویژه برای تعویض دنده‌ها شناخته می‌شوند.

در گیربکس‌های اتوماتیک تیپترونیک و شیفت ترونیک بر خلاف گیربکس‌های اتوماتیک معمولی، این اختیار به راننده داده شده است که به صورت دستی و از طریق اهرم تعویض دنده یا از طریق شیفتر‌های تعبیه شده در پشت فرمان خودرو دستور سبک یا سنگین کردن دنده‌ها را بدهد.

در این سیستم اگر راننده اهرم تعویض را در حالت اتوماتیک قرار دهد تعویض دنده‌ها به صورت اتوماتیک انجام می‌شود، اما اگر اهرم را در وضعیت دستی قرار دهد می‌تواند با استفاده از حرکت خاص تعریف شده برای اهرم دنده یا با استفاده از شیفتر‌ها خود اقدام به تعویض دنده‌ها کند.

البته در این حالت چناچه تعویض دنده‌ها از جانب راننده به موقع صورت نپذیرد و از محدوده قرمز تعریف شده برای موتور و گیربکس عبور کند برای جلوگیری از آسیب به موتور و گیربکس، به صورت اتوماتیک دنده سبک می‌شود. لازم به ذکر است بسیاری از شرکت‌های خودروسازی اسامی انحصاری را بر روی این نوع از سیستم تعویض دنده قرار می‌دهند، اما در واقع عملکرد بیشتر آنها شبیه هم است.

سیستم گیربکس CVT چیست+تفاوت گیربکس CVT و معمولی چیست؟

سیستم گیربکس CVT چیست

تفاوت گیربکس CVT و معمولی چیست؟

سیستم CVT با سیستمهای انتقال قبلی که تعداد دنده‌های ثابت را در اختیار راننده قرار می‌داد، تفاوت داشته به طوریکه در هر زمان به محور خروجی اجازه می‌دهد سرعت مناسب و نسبت دنده مناسب را بدون وجود محدودیت و باتوجه به شرایط موجود، انتخاب و حفظ نماید.

سیستم CVT با استفاده از دو محور(پولی) که یکی به موتور و دیگری به چرخ‌ها متصل می‌شود(مانند دوچرخه‌های دنده‌ای که با زنجیر نسبت دنده‌ها تغییر می کند) به شکلی ملایم انتقال نسبت دنده میان دنده‌های سبک و سنگین را انجام می‌دهد.

گیربکس CVT (6)

سیستم گیربکس CVT چیست

در خودرو‌های دارای سیستم CVT نیز همانند گیربکس های اتوماتیک عادی؛ دو پدال (گاز و ترمز) و شکل اهرم کنترل دنده‌‍ P-R-N-D-L وجود دارد ضمن اینکه با استفاده از پدال های تعویض دنده در پشت فرمان، امکان تعویض دنده به صورت دستی نیز وجود دارد. با وجود این بر خلاف سیستم‌های اتوماتیک قدیمی، شما تغییر در دنده‌ها و سیستم انتقال را احساس نمی‌کنید و صدای خاصی هم نخواهید شنید(تغییر وضعیت دنده به صورت نرم). این سیستم دور موتور را برای حالت شتاب گیری و یا مصرف سوخت متعادل به خوبی مدیریت می‌کند.

گیربکس CVT (7)

سیستم گیربکس CVT چیست

با کمک این سیستم، در لحظه به ماکزیمم قدرت و بهینگی مصرف سوخت به شکل همزمان دسترسی پیدا کنید. این سیستم در مصرف سوخت کمتر و شتاب بیشتر تاثیر چشم گیری ایجاد می کند.

جالب است که بدانید داوینچی در سال 1490 اولین سیستم انتقال CVT را طراحی کرد. اتومبیل سازان آلمانی تا اواخر دهه‌ی 50 میلادی هم از این سیستم استفاده می‌کردند اما محدودیت‌های تکنیکی این سیستم که اجازه‌ انتقال قدرت بالاتر از 100 اسب بخار را نمی‌داد، باعث به حاشیه رفتن CVT شد.

در اواخر دهه‌‌ی 80 و ابتدای دهه‌ی 90 سوبارو و هوندا دوباره CVT را به بازار بازگرداندند و با بهبود‌های انجام گرفته در ابتدای قرن جدید،CVT امروزه در خودروهای میتسوبیشی و دیگر سازندگان خودرو کاربرد دارد و روز به روز در حال فراگیر شدن است.

منبع:کارستان/yjc

گردآوری و بازنشر: مجله خودرو

مطالب مرتبط:

چه روغن گیربکسی برای پژو ۴۰۵ SLX مناسب است؟

عیب یابی گیربکس خودرو + رفع ایراد گیربکس خودرو

لیست تمام کدهای خطای موتور و گیربکس در استاندارد OBD-II

دستمزد و هزینه تعمیر گیربکس ال90 چقدر است

آموزش استفاده از گیربکس اتوماتیک و تیپ ترونیک

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.