علت لرزش فرمان ماشین در سرعت بالا + تعمیر لرزش فرمان ماشین
اگر خودروی شما دچار احساس لرزش و فرمان لرزان بود به احتمال فراوان چرخهای خودرو شما احتیاج به همترازی (بالانس) دارند و داشتن یک تراز مطمئن در چرخها میتواند بخش مهمی از هزینه تعمیر و نگهداری وسیله نقلیه شما را کاهش داده و در هزینه و پول شما در دراز مدت صرفهجویی کند.
همترازی چرخ چیست؟
همترازی شامل تنظیم ۳ زاویه اصلی لاستیکهای خودرو برای اطمینان از طی مسیر درست توسط خودرو یا رانندگی در مسیر چرخش فرمان است؛ زیرا با گذشت زمان سیستم تعلیق خودرو با توجه به عوارض جادهای و این سو و آن سو حرکت کردن دچار نوسان و انحراف از تراز اصلی و صد درصدی خود میشود.
با گذشت زمان ممکن است این عدم دقت در تراز چرخ سبب اتفاقات ناگوار و از کنترل خارج شدن خودرو شود که بدیهی است راندن با خودرو مورد نظر بسیار ناامن و خطرناک است
برای پی بردن به این نقص اگر فرمان خود را در در خارج از مرکز به حرکت در میآورید ولی خودرو در حال حرکت مستقیم باشد و البته اگر در حال حرکت مستقیم باشید و خودرو دچار نوسان به راست و چپ باشد؛ به طور یقین سیستم تراز خودرو شما دچار اشکال بوده و بسیار ناایمن است.
در نهایت اگر خودرو ار یک سمت جاده به سمت دیگر جاده با وجود عدم چرخش فرمان در حرکت باشد (اصطلاحا یکدست بکشد!)، احتمال بروز یک واقعه ناگوار بسیار بسیار جدی است.
اگر هم ترازی وسیله نقلیه شما درست نباشد، در دراز مدت سبب آسیب دیدن سیستم تعلیق فرمان و سایر اجزای خودرو خواهد شد.
علاوه بر این موارد طول عمر لاستیکهای خودرو نیز میتواند به شدت از همترازی ضعیف آسیب ببیند و همانطور که میدانیم تمامی لاستیکها برای تماس با یک بخش خاص از جاده طراحی شدهاند و عدم تراز صحیح میتواند سیستم سایش صحیح لاستیکها را نیز تحت تاثیر قرار دهد و باعث نامنظمی در این سیستم شده و باعث از بین رفتن استاندارد لاستیکهای شما زودتر از موعد میشوند که در صورت تراز بودن صحیح باعث صرفه جویی در مصرف سوخت شما میشوند.
به هرحال نمیتوان منکر این موضوع شد که اقتصاد سوخت یکی از دلایل عمده برای بدست آوردن تراز خودرو است که علاوه بر وادار شدن مصرف کننده به خرید لاستیک تایر خودرو در دفعات بیشتر، باعث فشار آمدن به خودرو و در نتیجه مصرف سوخت بیشتر خواهد شد.
گرفتن تراز دلخواه یا همان ریگلاژ چرخها به زبان ایرانی یک راه عالی برای اطمینان از ایمنی و بهرهبرداری مناسب از خودرو است و با صرف هزینه کمی هم میتوانید در مصرف سوخت خود صرفهجویی کنید و هم یک راه مناسب برای صرف هزینههای صرفهجویی شده در سایر مسائل اقتصادی خود بیابید.
جدا از بحث همترازی چرخها که سبب لرزش فرمان خودرو میشود، در ادامه به عیوب رایج دیگر و دلایل هریک و راه حل آن عیب که میتوانند در زیروبند خودرو و لرزش فرمان موثر باشند را بیان میکنیم:
خلاصی زیاد در دستگاه فرمان:
لقی در دنده فرمان (تنظیم مجدد – تعویض قطعات خورد شده)
لقی در اهرمبندی (تنظیم مجدد – تعویض قطعات خورد شده)
خوردگی قطعات سگدست (تنظیم مجدد – تعویض قطعات خورد شده)
لقی یاتاقان چرخ (تعویض قطعه معیوب)
کم بودن یا نامساوی بودن باد تایرها (تنظیم باد تایرها)
اصطکاک در جعبه فرمان (روغنکاری – تنظیم مجدد – تعویض قطعات خورد شده)
اصطکاک در اهرمبندی (روغنکاری – تنظیم مجدد – تعویض قطعات خورد شده)
اصطکاک در کینگ پین (روغنکاری – تعویض قطعات خورد شده)
میزان نبودن فرمان (کستر-کمبر-تواین)
دفرمه شدن شاسی (شاسی را میزان کنید)
ضعیف شدن فنرهای جلو (تعویض فنرها)
گیج بودن فرمان خودرو:
کم بودن یا نامیزان بودن باد تایرها (تایرها را تا میزان صحیح باد کنید)
لقی اهرمها (تنظیم مجدد – تعویض قطعات خورد شده – روغنکاری)
لقی دنده فرمان (تنظیم مجدد – تعویض قطعات خورد شده – روغنکاری)
میزان نبودن چرخهای جلو (کستر-کمبر)(زوایای چرخ را میزان کنید)
شل بودن اهرمها (تنظیم مجدد – تعویض قطعات)
لقی در دنده فرمان (تنظیم مجدد – تعویض قطعات)
لقی زیاد در کینگپین (تعویض قطعات خورد شده)
لق بودن فنرهای عقب (محکم کردن)
معیوب بودن میلههای تعادل دهنده (محکم کردن قطعات و اتصالات – تعویض در صورت خرابی)
خودرو در حالت عادی رانندگی به یک سمت کشیده میشود:
نامیزان بودن فشار باد تایرها (باد تایرها تنظیم شود)
نامساوی بودن کمبر و یا کستر (تنظیم زوایا)
افت نامساوی – شکستگی – لق بودن اتصالات فنرها (محکم بستن – تعویض قطعات معیوب)
سفت بودن یاتاقان چرخ (تنظیم مجدد – تعویض قطعات)
مسیر چرخها یکی نیست (مسیز چرخها را آزمایش کنید – شاسی را میزان کنید – محکم کردن قطعات – تعویض قطعات معیوب)
خودرو در موقع ترمز کردن به یک سمت کشیده میشود:
گیر کردن ترمز (بازدید ترمزها – تنظیم مجدد)
میزان نبودن باد تایرها (تنظیم فشار باد تایرها)
غلط یا نامساوی بودن کستر (تنظیم مجدد)
چرخ جلو در سرعت کم لرزش دارد:
نامساوی بودن یا کم بودن فشار باد تایرها (تنظیم فشار باد تایرها)
لقی اهرمبندی (تنظیم مجدد – تعویض قطعات خورد شده)
لقی کینگپین (تعویض قطعات خورد شده)
لقی دو دنده فرمان (تنظیم مجدد – تعویض قطعات خورد شده)
قابلیت ارتجاع زیاد فنرهای جلو (تعویض – محکم کردن اتصالات)
درست نبودن کمبر یا نامساوی بودن آن (تنظیم مجدد)
نامنظم بودن شیار تایر (تعویض تایر فرسوده)
چرخهای جلو در سرعتهای زیاد ناپایدار است (لرزش در سرعت زیاد):
چرخها نامتعادل است (چرخها را بالانس کنید)
چرخها به مقدار زیاد از حالت دایرهای خارج شده (در صورت اشکال تعویض شود)
معیوب بودن کمک فنر (تعمیر و یا تعویض کنید)
پس زدن فرمان:
فشار باد تایر کم یا نامساوی است (تایرها را تا فشار باد صحیح تنظیم کنید)
افت کردن فنرها (محکم کردن اتصالات – تعویض – تعمیر)
معیوب بودن کمک فنرها (تعمیر و یا تعویض)
لقی اهرمبندی (تنظیم مجدد – تعویض قطعات خورد شده)
لقی در دنده فرمان (تنظیم مجدد – تعویض قطعات خورد شده)
تایرها در سر پیچها صدا تولید میکنند:
زیاد بودن سرعت (پیچها را با سرعت کمتری دور بزنید)
کم یا نامساوی بودن فشار باد تایرها (تایرها را تا فشار صحیح باد کنید)
زوایای چرخ میزان نیست (آزمایش و تنظیم کنید)
رانندگی خشن و سخت:
زیاد بودن فشار باد تایرها (فشار باد چرخها را تا میزان صحیح کاهش دهید)
معیوب بودن کمک فنرها (تعمیر یا تعویض کنید)
ساییدگی نادرست تایرها:
ساییدگی دو کناره سطح تماس تایر در اثر کمی فشار باد (تنظیم فشار باد تایرها)
ساییدگی وسط سطح تماس در اثر زیادی فشار باد (تایرها را تا فشار صحیح باد کنید)
ساییدگی یکی از کنارههای سطح تماس در اثر زیاد بودن بیش از حد کمبر (زاویه کمبر را تنظیم کنید)
ساییدگی لبهدار ناشی از تواین یا تواوت بیش از حد در سر پیچها (تواین یا تواوت را در سر پیچها تنظیم کنید – پیچها را با سرعت کمتری دور بزنید)
ساییدگی گوشه ناشی از سرعت زیاد در سر پیچها (ترمزها را میزان کنید – زوایای چرخ را میزان کنید)
ساییدگی غیر یکنواخت یا موضعی ناشی از علل مکانیکی (چرخها را میزان کنید – اهرمها را تنظیم کنید)
ساییدگی سریع ناشی از سرعت زیاد (برای ازدیاد عمر تایر با سرعت کمتر برانید)
کج شدن خودرو در سر پیچها:
لق بودن میله تعادل دهنده (محکم کنید)
افت فنر یا ضعیف بودن فنر (تعمیر و یا تعویض کنید)
صحیح نبودن کستر (تنظیم کنید)
شکستن فنر:
زیاد بودن بار خودرو (از زیاد بار کردن خودرو خودداری کنید)
لق بودن سنتر بولت یا مهره کرپیهای یو شکل (مهره را محکم کنید)
معیوب بودن کنک فنر (تعمیر و یا تعویض کنید)
سفت بودن گوشوارهی فنر (آنرا آزاد کنید و یا تعویض کنید)
ضعیف بودن فنر:
شکستگی فنر برگی (آنرا تعویض کنید)
ضعیف بودن کمک فنر (آنرا تعویض کنید)
کوتاه شدن فنر مارپیچی (واشر بالایی اضافه کنید)
معیوب بودن کمک فنر (تعمیر و یا تعویض کنید)
15 دلیل لرزش و کشیدن فرمان خودرو شما
1- باز هم در اولین مرحله به لاستیکها سر میزنیم. اما این بار فشار باد آنها اهمیت آنچنانی ندارد، بلکه آج لاستیکها و ساییدگی آنها بسیار مهم بوده و میتواند باعث این عیب شود. لاستیکهای جلو بسیار مهم هستند. آج تایرها، کیفیت آنها و نحوه قرارگیریشان میتواند در بسیاری از پارامترها تاثیر بسیار زیادی بگذارد. حتی تفاوت میزان آج لاستیک چپ و راست میتواند غربیلک را تا حدودی بلرزاند. پس در کیفیت لاستیکهای خودروی خود دقت کنید تا از عوارض آن به دور بمانید.
2- دومین نکتهای که باید به آن دقت کنید بالانسبودن چرخهای جلو است. نابالانسی در چرخها میتواند به راحتی فرمان را بلرزاند و حتی در صورت عدم برطرف کردن آن جلوبندی را نیز با عیوب غیرقابل پیشبینی مواجه کند.
3- میل تعادل همانگونه که از اسمش پیداست برای حفظ تعادل خودرو به کار میرود. این میله با شکل خاصی که دارد و نحوه اتصالش در سر پیچها نیروی پیچش را بین دو چرخ تقسیم کرده و از خم شدن بیش از حد خودرو به یک سمت جلوگیری میکند. این میله توسط دو بوش محکم نگه داشته میشود. در صورت خرابی این بوشها نیز غربیلک فرمان میلرزد یا اصطلاحاً فرمان میزند. بوشهای میلتعادل در بی سر و صدا کار کردن سیستم تعلیق و جلوبندی نقش به سزایی دارند.
4- اما قسمت دیگری که در جلوبندی نقش موثری دارد بلبرینگ چرخ بوده که خرابی آن میتواند عیوب زیادی را به وجود آورد که از جمله آنها لرزش فرمان خودرو است. خرابی بلبرینگ چرخ صدای خاصی دارد که از آن میتوان به معیوب بودن این قطعه پی برد. توجه داشته باشید تنظیم بلبرینگ چرخ بسیار مهم است و در عمر بلبرینگ و کارکرد آن نقش زیادی دارد.
5- نقش اصلی در گرفتن ضربات جاده و کنترل نوسانات را در سیستم تعلیق کمک فنر بازی میکند. این وسیله که خود میتواند عیوب و مشکلات زیادی را شامل شود (که معمولاً تعمیرکارها با تعویض آن اقدام به رفع عیب میکنند) اگر خراب شود مشکلات زیادی را به وجود میآورد. گاهی لرزش فرمان نیز از خستگی شدید کمک یا فنر بوده که استحکام لازم را نداشته و ارتعاشات را به سیستم فرمان و در نهایت غربیلک منتقل میکند. گاهی مواقع شل بودن کمک فنر نیز باعث ایجاد صدای اضافی و لرزیدن فرمان نیز میشود.
6- سیبک نیز یکی از عوامل و ریشههای این عیب است. وقتی سیبک خراب شده و حرکت مفصلی خود را به درستی انجام ندهد میتواند این عیب را به وجود آورد. سیبک نباید در راستای محور Y حرکتی داشته باشد. به زبان سادهتر سیبک نباید حرکت عمودی آنچنانی داشته باشد. لقی مجاز سیبک در راستای عمود آنقدر کم است که با دست حس نمیشود. پس خرابی و لقی سیبک موجب لرزش فرمان و زدن آن میشود.
7- تنظیم زوایای فرمان نیز در لرزش فرمان بسیار تاثیرگذار است. پس اگر فرمانتان میلرزد در اولین فرصت یک تنظیم فرمان انجام دهید.
8- گاهی خرابی اتصالات و شل بودن بیش از اندازه آنها نیز این مشکل را به وجود میآورد که با آچارکشی و کنترل مجدد برطرف میشود.
9- اما گاهی لرزش فرمان فقط در هنگام ترمزگیری بوده که این عیب از دیسکهای ترمز است. وقتی دیسک تاب داشته باشد در هنگام ترمزگیری این حالت مشاهده میشود. برای برطرف کردن این عیب دو راه دارید. ابتدا باید قطر دیسکها سنجیده شود. اگر به حد لازم بود با تراشکاری و برداشتن لایهای نازک از روی دیسک این عیب برطرف میشود. اما اگر قطر دیسک کم باشد باید حتماً عوض شود.
یکی دیگر از مشکلاتی که در سیستم فرمان خودرو دیده میشود، انحراف خودرو به یک سمت در مسیر مستقیم است. وقتی در حال حرکت در مسیر مستقیم هستید، اگر فرمان را برای چند لحظه رها کنید، خودرو تمایل دارد از مسیر مستقیم خارج شود و اصطلاحاً گفته میشود فرمان به سمتی میکشد.
اتصالات فرمان و تنظیم زوایای چرخ میتواند باعث بروز این مشکل شود. پس آنها را نیز کنترل کنید.
علت لرزش فرمان خودرو
10- اما یکی از مهمترین دلایل این عیب شاسی خودرو است. وقتی شاسی خودرو از یک سمت مورد ضربه و آسیب قرار میگیرد تنظیمات اولیه کارخانه و ابعاد شاسی به سرعت به هم میریزد. برگرداندن آن به حالت اولیه بسیار مشکل بوده و گاهی این کار به درستی انجام نمیشود. خودرویی که در اثر تصادف شاسی آن تغییر حالت داده باشد به سرعت در سیستم جلوبندی مشکل پیدا میکند. سیستم فرمان و متعلقات آن هم که وابسته جلوبندی است سریع خراب شده و دچار مشکل میشود. کشیدن فرمان به یک سمت، خراب شدن سریع پلوسها، پاره شدن گردگیر آنها و در کل خرابی جلوبندی از عوارض اینگونه خودروها است. پس قبل از خرید خودروی کار کرده از سلامت شاسی اطمینان حاصل کنید.
11- اگر یادتان باشد نقش بازوی سگ دست را توضیح دادیم. این بازو که نقش اساسی در جلوبندی بازی کرده و بازیگر نقش اول است در صورت خرابی باعث کشیدن فرمان به یک سمت میشود. نگران نباشید قیمت این بازیگر نقش اول برخلاف بسیاری از بازیگران امروز زیاد نیست.
12- فنر در سیستم تعلیق به همراه کمک نقش جذب ضربات را به عهده دارد. این فنر ضریب جذب انرژی خاصی داشته که باید به آن توجه کرد. در بسیاری مواقع وقتی فنر خسته میشود سیستم هدایت خودرو را تحت تاثیر خود قرار داده و باعث کشیدن فرمان به یک طرف میشود. به زبان سادهتر فنر ضعیف شده و نیرو را نمیتواند جذب کند. پس آن را باید عوض کنید. فنر نیز قیمت چندانی ندارد.
13- گاهی خرابی سیستم ترمز نیز باعث این مشکل میشود. نیروی ترمز باید بین چرخها به یک اندازه تقسیم شود. این تقسیم مساوی سبب میشود تا در زمان ترمزگیری هر چرخ به یک اندازه تحت تاثیر نیروی ترمز قرار بگیرد. حال تصور کنید این نیرو به مساوات تقسیم نشده و یک چرخ کمیبیشتر تحت فشار قرار بگیرد. در نتیجه تغییر دور به سرعت انجام گرفته و فرمان به یک طرف منحرف میشود. در اینگونه مواقع خودرو و سیستم ترمز آن به یک ترمزساز ماهر نشان داده شود. ممکن است پمپ ترمز یک چرخ گریپاژ کرده باشد و نتواند به درستی ترمز بگیرد. درمان این درد باز شدن پمپ ترمز و شستوشوی بوشهای آن بوده تا کاملاً روان حرکت کند.
14- اما عیب دیگر، سر و صدای غیرعادی سیستم تعلیق خودرو است. به گونه که شما در هر دست اندازی میافتید صدای تقتق یا هر نوع صدای دیگری از سیستم تعلیق به گوش میرسد. گاهی میشود که شما خودرو را با دست تکان میدهید، ولی صدای اضافی از سیستم تعلیق میشنوید. اینگونه سر و صداهای اضافی نشاندهنده خرابی سیستم تعلیق بوده که به راحتی قابل برطرف شدن است.
15- کمک فنر باید نه زیاد سفت نه زیاد نرم باشد. همچنین پس از جمعشدن باید آرام به حالت اولیه خود بازگردد. پس قبل از هر چیزی باید نحوه کار کمک فنر کنترل شود. در این مواقع معمولاً کمک فنر تعویض میشود. ساییدگی سیبک و بدون روغن کار کردن آن هم سبب این سر و صدا میشود. سیبک نیز معمولاً قابل تعمیر نیست. چون به صورت پرسی ساخته میشود. پس سیبک نیز به راحتی تعویض میشود.
شل بودن میل تعادل و برخورد آن با سایر قسمتها سر و صدای اضافی تولید میکند. گیجزدن خودرو را تقریباً همه ما با آن دست و پنجه نرم کردیم.
این هم یکی از شایعترین عیوب بوده که دلایل و ریشههای خود را دارد. بار دیگر به میله تعادل بازمیگردیم. اگر این میله ضعیف شود و نتواند نیرو را به درستی در خود جذب کند خودرو به راحتی گیج میزند. سیستم تعلیق، فنر و کمک فنر نیز وقتی ضعیف میشوند باعث گیجزدن خودرو میشوند.
گردآوری و بازنشر: مجله خودرو
مطالب مرتبط:
دلیل اصلی تنظیم نبودن غربیلک فرمان پژو 206،سمند،ال 90 و پراید
البته میتونه از باتری ماشین هم باشه که نمیتونه برق رو با جریان ثابت برقرار کنه و باعث لرزش میشه
در بعضی از خودرو ها مشاهده شده که بعلت خرابی باتری ماشین موتور شروع شروع به لرزش کرده پیشنهاد میشه حتما باتری خودرو خود را چک کنید