مجله تخصصی خودرو اخبار خودرو , قیمت خودرو , خرید و فروش خودرو , قیمت ماشین , قیمت اتومبیل
ترموستات چیست و چه کاربردی دارد + ترموستات پراید، 206 و ef7
ترموستات چیست:
دماپا یا ترموستات دستگاهی است برای نگه داشتن دمای یک سامانه در یک محدوده مشخص به کار می‌رود. این کار به‌وسیله کنترل شارش انرژی گرمایی به درون یا به بیرون از سامانه صورت می‌گیرد.
ترموستات وسیله ای است برای تنظیم درجه حرارت موتور اتومبیل که بطور خودکار گرمای موتور را د رحد ایده آل که معمولاً حدود ۸۵ درجه است نگه می دارد .
لازم به توضیح است که برای عملکرد درست موتور ، دمای آن باید در محدوده معینی نگه داشته شود سرد بودن موتور باعث می شود که غلظت روغن بالا رود و روانکاری قطعات به خوبی صورت نگیرد و گرم بودن بیش از حد آن هم باعث می شود روغن خیلی رقیق شود و خاصیت روان کنندگی خود را از دست بدهد بنا براین ضرورت کامل دارد که دمای موتور در حدود معمولاً ۸۵ درجه سانتیگراد نگه داشته شود .
ترموستات در اصل برای این نصب شده تا اول صبح به گرم شدن زودتر موتور کمک کند. موتور جوری طراحی شده که در دمای کاری ایده آل خودش کار کند. توجه داشته باشید که بیشتر فرسایش موتور هنگامی رخ می دهد که موتور سرد باشد. یک موتور سالم وقتی گرم شود فرسایش بسیار ناچیزی دارد. بنابراین ترموستات این اجازه را به موتور می دهد که در سریعترین زمان ممکن گرم شده تا اینکه به دمای کاری مطلوب و از قبل طراحی شده برسد.
زرگترین سوتفاهم یا برداشت غلطی که رایج شده این است که مردم فکر می کنند ترموستات باعث می شود موتور خنک تر کار کند ولی ترموستات لزوما این کار را انجام نمی دهد. سیستم خنک کننده و فشار روی موتور عوامل تعیین کننده در میزان داغ شدن موتور هستند و باز شدن کامل ترموستات یکی از قابلیت های سیستم خنک کننده برای انتقال حرارت است.
بسیاری از موتورها تحت شرایط عادی اندکی بالاتر از حداقل دمای باز شدن ترموستات کار می کنند. در شرایط سخت بسیاری از موتورها در دمای باز شدن کامل ترموستات یا بالاتر از این دما کار می کنند، به عبارت دیگر در شرایط رانندگی پر فشار دمای باز شدن ترموستات یک موضوع کاملا بی ربط است.
طرز کار ترموستات :
در ابتدا که موتور سرد است ترموستات مسیر ورود آب به رادیاتور را می بندد بنابراین آبی که برای گردش در دور سیلندر مورد استفاده است قرار می گیرد فقط همان مسیر بسته دور موتور را طی می کند و وارد رادیاتور نمی شود تا گرمای آن به درجه تعریف شده در توموستات برسد.(در هنگام خرید ترموستات درجه را انتخاب می کنید.) در این حالت گرمای مزبور باعث فعال شدن ترموستات شده و جیوه ای که درون آن است منبسط شده و مسیر ورود آب به رادیاتور را باز می کند تا درجه حرارت بیش از این بالا نرود با پائین آمدن حرارت مجدداً ترموستات بسته می شود و همین سیکل مرتب تکرار می شود تا درجه حرارت موتور در حد مطلوب باقی بماند .
در واقع این ترموستات یک وسیله مکانیکی هوشمند است که کار یک شیر قطع و وصل اتوماتیک را انجام می دهد .
استفاده از ترموستات در بخاری خودرو
ترموستات باعث می شود آن بخش از آب که قرار است برای خنک شدن به رادیاتور برود به درون مبدل حرارتی بخاری ماشین برود و از گرمای آن برای گرم کردن فضای داخل ماشین استفاده شود
به زبانی دیگر :
وظیفه ترموستات این است که مجرای آب خروجی بلوکه سیلندر را ببندد و تا اب گرم نشده ترموستات اجازه خروج به آب را نداده و هنگامی که درجه حرارت اب موتور به حالت عادی رسید ترموستات باز شده و اجازه میدهد آب در رادیاتور سرد شود.
هنگامی که یک موتور سرد را روشن می کنند با راندمان حداکثرش کار نمی کند این پدیده به علت تقطیر شدن سوخت روی دیواره سیلندر تبادل حرارت زیاد اتاق احتراق و ویسگوزیته زیاد روغن است برای کم کردن این تاخیر حرارتی یک دستگاه تنظیم حرارتی در دستگاه سرد کننده قرار داده می شود این دماسنج که بین مجرای خروجی اب از موتور و رادیاتور وجود دارد در مدتی که موتور گرم می شود مانع از جریان مایع سرد کننده از موتور به رادیاتور می شود در این مدت مایع به وسیله پمپ فقط داخل موتور می گردد.
یک دستگاه تنظیم حرارتی مجهز به دریچه ای است که در زیر قسمت زیر آن شامل قطعات فلزی است که در آن ماده فراری مثل اتر پرشده است که به محض گرم شدن در اثر انبساط دریچه را بازمی کند و سبب جریان یافتن آب می شود در موقع کار با سرعت زیاد جریان مایع در دستگاه سرد کننده ممکن است سبب ارتعاش دستگاه تنظیم حرارتی شود که موجب کم شدن عمل ان می شود دستگاه تنظیم حرارتی یک حذف کننده ارتعاش دارد که به شکل قطعه کلاهی شکل در قسمت پایین دریچه واقع است محدود بودن جریان بین قطعات فلزی و انتهای دریچه لازمه اش وجود حذف ارتعاش است حتی زمانی که دستگاه تنظیم گفته شده کاملا باز شد باز هم مقداری از اب جاری در موتور بدون ورود در رادیاتور به وسیله پمپ دوباره به موتور بر می گردد اگر همه اب از رادیاتور عبور کند تبادل حرارت انجام خواهد شد.
بنابراین هنگامی که برای راندمان خوب احتیاج باشد مثلا در موتورهای با نسبت تراکم خیلی بالا که باید حرارت را خوب حذف کرد تا از احتراق خودبه خود جلوگیری شود موتور و دستگاه تنظیم حرارت طوری طرح می شوند که همه اب ضمن گردش از قسمت های مختلف از جدیدترین ترموستات دارای یک گوی از جنس پلاستیک سخت است که می تواند معایب دستگاه های قبلی را برطرف می کند .
اگر سیستم خنک کننده موتور همیشه تمیز و درجه حرارت موتور در حد معمول باشد ترموستات سالها عمر می کند اگر چه ترموستات از نظر ثابت نگه داشتن درجه حرارت نقش مهمی در موتور دارد ولی در صورت گیر کردن ممکن است سبب کاهش یا افزایش حرارت موتور شود اگر ترموستات در وضعیت باز گیر کند موتور در فصل زمستان به درجه حرارت موثر خود نخواهد رسید از طرف دیگر ترموستات در وضعیت بسته گیر کرده باشد یا در درجه حرارت بیش از حد مجاز باشد گرمای موتور اقزایش می یابد و اب سیستم خنک کننده شروع به جوشیدن می کند .
درجه ترموستات در کارخانه سازنده تنظیم می شود و در صورت بروز نقص غیر قابل تنظیم خواهد بود برای مثال اگر درجه باز شدن ترموستاتی ۸۲ درجه سانتیگراد باشد ولی در ۷۱ درجه سانتیگراد باز شود نشان می دهد که ترموستات از تنظیم خارج شده است اگر ترموستات در درجه حرارت پایین تر از حد مجاز خود باز شود موتور در وضعیت خیلی سرد کار خواهد کرد موتور سرد معمولا دارای معایب زیر خواهد بود .
۱– مصرف سوخت افزایش می یابد
۲- غلظت روغن کم می شود مصرف ان از حد مجاز زیادتر خواهد بود
۳- سائیدگی سیلندر و رینگ ها پیستون زیاد می شود
۴- با تشکیل اسید و تراکم رطوبت زیاد روغن را الوده می کند و موجب سایش قطعات فلزی می شود
از طرف دیگر ترموستات در درجه حرارتی زیادتر از حد مجاز و تنظیم شده باز شود یا به علت نقص باز شود درجه حرارت موتور ناگهانی افزایش می یابد چنانچه در درجه حرارت زیاد کار کند احتمال جوش امدن اب از دستگاه خنک کننده بسیار زیاد خواهد بود جوش امدن اب بتدا در فشار کم و درست ورودی پمپ اب اتفاق می افتد در چنین حالتی مجرای اب در اثر بخار مسدود یا به عبارت دیگر وضعیت قفل بخار در ستگاه خنک کننده موتور ایجاد خواهد شد قطعات فلزی موتور قابلیت تحمل درجه حرارت ۱۳۸ تا ۱۴۹ در جه سانتیگراد را دارند در این درجه حرارت روغن موتور شروع به شل شدن می کند و در وضعیت جوش امدن درجه حرارت موتور به ۳۷۱ تا ۴۸۲ درجه سانتیگراد افزایش می یابد این میزان درجه حرارت می تواند سوپاپ های دود و کاسه نمدها را از وضعیت اصلی خود خارج کند یا ممکن است انها را بسوزاند .
در این حالت انفجار زود رس و روغن سوزی نیز اتفاق می افتد و گیر پاژ و خرابی کامل موتور دور از انتظار نخواهد بود به همین دلیل است که ترموستات طراحی و ساخته شده است ترموستات دقیق و سالم باید شرایط زیر را داشته باشد .
۱- در محدوده درجه حرارت تنظیم شده شروع به باز شدن کند
۲- در درجه حرارت تنظیم شده کاملا باز شود
۳- حداکثر مقدار اب سیستم خنک کننده از طریق ان به رادیاتور جریان یابد
۴- پس از بسته شدن جریان اب رادیاتور بیشتر از مقدار مجاز نباشد
نصب و بازید ترموستات
ترموستات دستگاهی یک بار مصرف و غیر قابل تعمیر می باشد در موقع نصب باید علامت فلش روی ان دقت شود و اگر ترموستات در محدوده درجه حرارت مجاز تعیین شده باز و بسته نشود و موتور خیلی داغ و یا سرد باشد باید فورا آن را تعویض کرد.
عواقب ناشی از حذف ترموستات یا نصب ترموستاتی که دمای آن پایینتر باشد:
اگر دمای موتور پایینتر از نرمال باشد بلبرینگها، رینگ پیستون ها و دیگر اجزا هنوز از نظر سایز منبسط نشده اند و بنابراین نسبت به حالتی که موتور به دمای کاری خود رسیده باشد به دیگر قطعات فلزی موتور بیشتر ضربه می زنند. در واقع شکاف یا گپ میان قطعات در حالتی که موتور سرد باشد بیشتر است.
بنابراین اگر ترموستات را حذف کنیم موتور باید مدت زمان خیلی بیشتری کار کند تا به دمای کاری خود برسد یا دمای کاری خود را در روزهای سرد حفظ کند. نکته جالب اینجاست که با حذف ترموستات حتی احتمال دارد در بعضی موارد دما بالا رود زیرا با برداشتن ترموستات ممکن است سرعت گردش آب در سیستم بسیار بالا باشد و آب مدت زمان کمی در داخل رادیاتور بماند و در نتیجه حرارت خود را به خوبی از دست ندهد.
حذف ترموستات خطر بزرگ دیگری برای شما ایجاد می کند که اگر بلافاصله پس از سربالایی (دمای موتور بالا) وارد سرپایینی شوید در صورت نبودن ترموستات گردش سریع آب باعث خنک شدن ناگهانی موتور شده و این تغییر دمای ناگهانی ممکن است منجر به تاب برداشتن سرسیلندر شود.
در بعضی تستهای دوام ممکن است ترموستات خودرو حذف شود فقط به این دلیل که اگر ترموستات نصب باشد و وسط تست قفل کند خودرو در تست استقامت مردود می شود که البته با برداشتن آن فرسایش قطعات موتور بیشتر می شود ولی چون در چنین تستهای استقامت سیستم خنک کننده خودروها از قبل جوری تنظیم شده که جبران نبودن ترموستات را بکند مشکل خاصی پیش نمی آید.
با نصب ترموستات فابریک کارخانه موتور خیلی سریع به حداقل دمای کاری نرمال خود می رسد و وقتی موتور به دمای ایده آل رسید با بسته شدن ترموستات از خنک شدن بیش از حد موتور جلوگیری می شود. با این وجود ترموستات فابریک کارخانه نمی تواند دمای موتور تحت فشار را تغییر دهد زیرا در در این حالت ترموستات کامل باز است و باز بودن کامل ترموستات مثل این است که اصلا ترموستاتی در سیستم وجود ندارد.
به همین دلیل است که در خودروهای مسابقه ای نصب ترموستات بی معنی است زیرا در مسابقه موتور خودروها تماما تحت فشار است و در این حالت ترموستات باید کاملا باز باشد. ترموستاتی که همیشه باز باشد فرقی با نبودن ترموستات ندارد.
این سوال پیش می آید که با نصب ترموستاتی که دمای باز شدن آن از دمای ترموستات فابریک کارخانه پایینتر باشد چه اتفاقی می افتد؟
در جواب باید گفت امتیاز خاصی به دست نمی آورد بلکه ضرر هم می کنید! در داخل شهر موتور خودروی شما با داشتن ترموستات بسیار سریعتر از نداشتن آن گرم می شود و با نصب ترموستات با دمای پایینتر (مثلا ۷۵ درجه به جای ۸۳ درجه برای ۴۰۵) در واقع موتور زود به دمای ۷۵ می رسد ولی مدت زمان بیشتری طول می کشد تا دمای موتور از ۷۵ به ۸۳ برسد در صورتی که با ترموستات فابریک موتور زود به دمای ۸۳ (حداقل دمای استاندارد) می رسد. مشکل دیگری که ترموستات ۷۵ درجه ایجاد می کند این است که در مواقعی که دمای موتور پایینتر از حد نرمال است (مانند حرکت در سرپایینی به مدت طولانی) با ترموستات ۷۵ دما پایینتر از ترموستات ۸۳ خواهد بود که همانطور که پیشتر ذکر شد به دلیل عدم انبساط کافی قطعات منجر به فرسایش بیشتر موتور می شود.
با در نظر گرفتن موارد فوق به این نتیجه می رسیم که اگر دمای ترموستات پایینتر از دمای فابریک باشد فقط به صورت موقتی می تواند در شرایطی خاص به دیرتر گرم شدن موتور کمک کند که ارزش خاصی ندارد. مثلا فرض کنید در حال رانندگی در جاده ای کفی هستید (با ترموستات ۷۵ درجه) و سرعتتان ۱۲۰ کیلومتر در ساعت است و چون باد زیادی جلوی خودرو در جریان است و جاده شیب ندارد دمای موتور در حدی پایین می آید که ترموستات بسته شده و دما به حداقل ممکن یعنی ۷۵ می رسد. اگر مدتی بعد وارد یک سربالایی تند ولی کوتاه شوید مثلا ممکن است دمای موتور در پایان سربالایی به ۹۵ برسد. یعنی شما با دمای ۷۵ درجه وارد سربالایی شدید و با دمای ۹۵ درجه از آن خارج شدید و مثلا فقط ۲ دقیقه کلا در سربالایی بودید. حال اگر با ترموستات فابریک این حالت را تجربه می کردید با دمای ۸۳ وارد سربالایی می شدید و ممکن
بود مثلا با دمای ۹۹ درجه از سربالایی خارج شوید (یعنی ۴ درجه داغتر) زیرا لحظه ورود به سربالایی دمای موتور ۸۳ بود که بالاتر از حالت اول (ترموستات ۷۵) بود. پس در این حالت خاص ترموستات ۷۵ درجه به اندازه ۴ درجه در خنکتر کار کردن موتور شما تاثیر گذاشت ولی نکته مهم در این مثال مدت زمان رانندگی شما در سربالایی است.
اگر فرض کنیم در دمای ۱۰۵ درجه دور تند فن های رادیاتور وارد مدار شوند و جلوی بالا رفتن دما بیش از ۱۰۵ درجه را بگیرند و همچنین اگر فرض کنیم مدت زمان ماندن شما در سربالایی از ۲ دقیقه به ۲۵ دقیقه افزایش یابد و فشار روی موتور خیلی زیاد باشد پس در این حالت چه ترموستات ۷۵ داشته باشید چه ۸۳ فرقی به حال شما نخواهد کرد زیرا در هر صورت اگر مدت زمان زیادی در سربالایی باشید (مهم نیست با چه دمایی وارد سربالایی شدید) دمای شما از ۱۰۰ درجه رد خواهد شد و به ۱۰۵ می رسد و در این مرحله خنک شدن موتور به عهده فن های رادیاتور است نه ترموستات. پس خنک تر بودن موتور آن هم فقط چند درجه و در شرایطی خاص اینقدر ارزش ندارد که به خاطر آن باعث فرسایش بیشتر موتور شویم.
نصب ترموستات دما پایین ویژگی منفی دیگری نیز دارد و آن افزایش مصرف سوخت است. همانطور که می دانید موتورهای احتراق داخلی بهترین قدرت و بازده خود را در دمای کاری نرمال ارائه می دهند و در خودروهای انژکتوری سنسوری به نام سنسور دمای هوای ورودی یا IAT وجود دارد که بر اساس اطلاعاتی که این سنسور به کامپیوتر موتور یا ECU می فرستد، میزان پاشش انژکتورها توسط ECU تعیین می شود. (مثلا هنگامی که اول صبح استارت می زنید این سنسور نقش ساسات در موتورهای کاربراتوری را ایفا می کند و باعث زودتر گرم شدن موتور می شود). اگر هنگام رانندگی در حالتی باشید که فشار روی موتور کم باشد دمای آن به دمای حداقل باز شدن
ترموستات یعنی ۷۵ می رسد و تقریبا روی ۷۵ ثابت می ماند ولی با ترموستات فابریک در شرایط مشابه دما روی ۸۳ ثابت می ماند. وقتی دما روی ۷۵ باشد ECU دستور پاشش بیشتری به انژکتورها صادر می کند زیرا دما پایینتر است و این پاشش بیشتر به معنای افزایش مصرف سوخت خواهد بود. پس با ترموستات ۸۳ درجه پاشش انژکتورها کمتر بوده و مصرف کاهش می یابد. به طور کلی با کاهش دما پاشش انژکتورها بیشتر می شود و بالطبع آن مصرف بالاتر خواهد رفت.
نتیجه گیری درباره مضرات استفاده از ترموستات با دمای پائین تر یا حذف ترموستات:
اکر بخواهیم به طور خلاصه وار عواقب ناشی از ترموستاتی که دمای آن پایینتر از دمای استاندارد باشد را ذکر کنیم می توان گفت فرسایش بیشتر موتور و افزایش مصرف سوخت از مهم ترین ویژگی های منفی آن هستند.
از عواقب منفی حذف ترموستات نیز می توان علاوه بر دو مورد فوق به خطر تاب برداشتن سرسیلندر نیز اشاره کرد.
نصب ترموستاتی که دمای آن استاندارد باشد باعث کاهش مصرف سوخت، کاهش فرسایش موتور و کارکرد بهتر آن می شود.
پس هیچ گاه ترموستات خودروی خود را بر ندارید (چه در تابستان چه در زمستان) و همچنین از ترموستاتی که دمای باز شدن آن پایینتر از نرمال است استفاده نکنید.
اگر احساس می کنید خودروی شما داغتر از دمای نرمال کار می کند و از سالم بودن ترموستات ممطئن هستید باید عیب را در دیگر اجزای سیستم خنک کننده جستجو کنید. مطمئن باشید سیستم خنک کننده ای که معیوب باشد با نصب ترموستات دما پایین عیبش رفع نمی شود و تحت فشار خودش را نشان می دهد. پس با نصب ترموستات دما پایین یا حذف ترموستات فقط صورت مسئله را پاک می کنید و مشکل گرم شدن و بازده پایین سیستم خنک کننده همچنان سر جای خودش است.
ترموستات الکترومکانیکی:
این نوع ترموستات با استفاده از فرمان حسگر حرارتی توسط یکسری رابط مکانیکی به میکروسوئیچ، سبب قطع و وصل مدار الکتریکی می شود محصول این نوع تکنولوژی دارای عمری طولانی است.
ترموستات الکترومکانیکی دارای دو نوع حسگر دما می باشد. یک نوع آن بر اساس اصل انبساط مایع عمل می کند. این سیستم حرارتی که diastat نامیده می شود و با نام ترموستات مویین نیز شناخته شده است، شامل: سنسور یا حسگر، لوله مویین و دیافراگم می باشد. هنگامی که دمای سنسور بالا می رود مایع از طریق لوله مویین به داخل دیافراگم رفته و ایجاد انبساط کاری (Working distention) می نماید. به وسیله این انبساط کاری کلید فنری (Snap action) به کار می افتد که می تواند مدار را باز کنند یا ببندد.
و نوع دیگر توسط انبساط فلز؛ که ترموستات بایمتال نامیده می شود، مستقیماً با انبساط فلز، کلید فنری عمل می کند.
ترموستات الکترونیکی: این نوع ترموستات فرمان دریافت شده از سنسور دمایی را توسط جریان الکترونیکی به یک رله مینیاتوری منتقل و سبب قطع و وصل جریان الکتریکی می گردد.
ترموستات فانوسی و ترموستات مومی
ترموستات فانوسی در قدیم مورد استفاده قرار می گرفت و در داخل ان الکل بود زمانی که الکل گرم می شد انبساط پیدا می کرد اما در ترموستات مومی کپسولی وجود دارد که درون ان موم یا پودری از کرستال های مخصوص قرار داده اند که در اثر افزایش درجه حرارت منبسط شده و پیستون متصل به ان را حرکت داده و دریچه ترموستات را باز می کند و زمانی که درجه حرارت موتور پایین است اب سرد ناشی از ان , موم یا کرستال ها را منقبض کرده و فنر ترموستات دریچه را می بندد.
ترموستات وسیله حرارت سنجی است که برای کنترل جریان اب دستگاه خنک کننده در درجه حرارت معین به کار می رود چون عملکرد موتور به طور مستقیم به درجه حرارت موثر ان بستگی دارد بنابراین استفاده از وسیله ای که بتواند این درجه حرارت را به ویژه در فصل زمستان حفظ کند بسیار ضروری است این وسیله یا به عبارت دیگر ترموستات در حالی که موتور سرد است از هدایت اب داخل موتور به رادیاتور جلوگیری می کند و بر عکس هنگامی گرمای موتور بیش از درجه حرارت موثر ان است ترموستات باز می شود و امکان می دهد که حداکثر جریان اب برای خنک شدن از موتور به سمت رادیاتور جاری شود.
ترموستات دستگاهی یک بار مصرف و غیر قابل تعمیر می باشد در موقع نصب باید علامت فلش روی ان دقت شود و اگر ترموستات در محدوده درجه حرارت مجاز تعیین شده باز و بسته نشود و موتور خیلی داغ و یا سرد باشد باید فورا آن را تعویض کرد.
عواقب ناشی از حذف ترموستات یا نصب ترموستاتی که دمای آن پایینتر باشد:
اگر دمای موتور پایینتر از نرمال باشد بلبرینگها، رینگ پیستون ها و دیگر اجزا هنوز از نظر سایز منبسط نشده اند و بنابراین نسبت به حالتی که موتور به دمای کاری خود رسیده باشد به دیگر قطعات فلزی موتور بیشتر ضربه می زنند. در واقع شکاف یا گپ میان قطعات در حالتی که موتور سرد باشد بیشتر است.
بنابراین اگر ترموستات را حذف کنیم موتور باید مدت زمان خیلی بیشتری کار کند تا به دمای کاری خود برسد یا دمای کاری خود را در روزهای سرد حفظ کند. نکته جالب اینجاست که با حذف ترموستات حتی احتمال دارد در بعضی موارد دما بالا رود زیرا با برداشتن ترموستات ممکن است سرعت گردش آب در سیستم بسیار بالا باشد و آب مدت زمان کمی در داخل رادیاتور بماند و در نتیجه حرارت خود را به خوبی از دست ندهد.
حذف ترموستات خطر بزرگ دیگری برای شما ایجاد می کند که اگر بلافاصله پس از سربالایی (دمای موتور بالا) وارد سرپایینی شوید در صورت نبودن ترموستات گردش سریع آب باعث خنک شدن ناگهانی موتور شده و این تغییر دمای ناگهانی ممکن است منجر به تاب برداشتن سرسیلندر شود.
در بعضی تستهای دوام ممکن است ترموستات خودرو حذف شود فقط به این دلیل که اگر ترموستات نصب باشد و وسط تست قفل کند خودرو در تست استقامت مردود می شود که البته با برداشتن آن فرسایش قطعات موتور بیشتر می شود ولی چون در چنین تستهای استقامت سیستم خنک کننده خودروها از قبل جوری تنظیم شده که جبران نبودن ترموستات را بکند مشکل خاصی پیش نمی آید.
اگر تا به حال ترموستات خودرویتان خراب شده باشد و دنبال تعویض آن بوده اید حتما متوجه شدید که برای بعضی خودروها چند مدل ترموستات در بازار فروخته می شود. مثلا برای پژو 405 دو مدل 83 و 75 درجه در بازار موجود است که تا حدی انتخاب را با مشکل مواجه می سازد. در این مقاله سعی داریم به بررسی عملکرد ترموستات بپردازیم تا کمکی به این رفع ابهام باشد.
توضیحاتی راجع به ترموستات:
بزرگترین سوتفاهم یا برداشت غلطی که رایج شده این است که مردم فکر می کنند ترموستات باعث می شود موتور خنک تر کار کند ولی ترموستات لزوما این کار را انجام نمی دهد. سیستم خنک کننده و فشار روی موتور عوامل تعیین کننده در میزان داغ شدن موتور هستند و باز شدن کامل ترموستات یکی از قابلیت های سیستم خنک کننده برای انتقال حرارت است.
بسیاری از موتورها تحت شرایط عادی اندکی بالاتر از حداقل دمای باز شدن ترموستات کار می کنند. در شرایط سخت بسیاری از موتورها در دمای باز شدن کامل ترموستات یا بالاتر از این دما کار می کنند، به عبارت دیگر در شرایط رانندگی پر فشار دمای باز شدن ترموستات یک موضوع کاملا بی ربط است.
ترموستات فقط می تواند تعیین کند که چه زمانی سیستم خنک کننده مجاز به خنک کردن موتور است. در واقع ترموستات حداقل دمای کاری موتور را مشخص می کند ولی حداکثر دمای کاری آن را مشخص نمی کند. ترموستات با تنظیم شدت گردش اب داخل سیستم خنک کننده باعث افزایش و کاهش سرعت حرکت مایع خنک کننده به داخل و خارج بلوک موتور می شود.
در سیستم های خنک کننده که بر اساس مایعات عمل می کنند چندین عامل در قابلیت خنک کنندگی نقش دارد اما عوامل اصلی مساحت سطح رادیاتور (بزرگ یا کوچک بودن پره ها و تعداد پره های رادیاتور)، عبور جریان هوا از رادیاتور (خاموش و روشن فن ها، سرعت حرکت خودرو) و سرعت گردش یا جریان مایع خنک کننده در رادیاتور. اگر مایع خنک کننده مدت زمان کمتری در رادیاتور بماند مسلما گرمای کمتری از دست می دهد. اگر مدت زمان بیشتری در رادیاتور بماند حرارت خیلی بیشتری را از دست می دهد. بنابراین شما نمی خواهید که سرعت گردش آب در رادیاتور خیلی بالا باشد زیرا در این صورت توانایی سیستم خنک کننده برای خنک کردن موتور کاهش می یابد.
ترموستات در اصل برای این نصب شده تا اول صبح به گرم شدن زودتر موتور کمک کند. موتور جوری طراحی شده که در دمای کاری ایده آل خودش کار کند. توجه داشته باشید که بیشتر فرسایش موتور هنگامی رخ می دهد که موتور سرد باشد. یک موتور سالم وقتی گرم شود فرسایش بسیار ناچیزی دارد. بنابراین ترموستات این اجازه را به موتور می دهد که در سریعترین زمان ممکن گرم شده تا اینکه به دمای کاری مطلوب و از قبل طراحی شده برسد.
گردآوری و بازنشر: مجله خودرو
مطالب مرتبط:
