مجله تخصصی خودرو اخبار خودرو , قیمت خودرو , خرید و فروش خودرو , قیمت ماشین , قیمت اتومبیل
آیا صحت دارد که گیربکس می تواند در شتاب خودرو تاثیر گذار باشد ؟
فرق گیربکس و دیفرانسیل خودرو و یا هر وسیله نقلیه چهار چرخ ، به نوع تاثیر گذاری آن ها در میزان سرعت و چرخش هر یک از چهار چرخ خودرو مربوط می شود . دیفرانسیل و گیربکس دو قطعه بسیار مهم و کاربردی در خودرو به شمار می روند و حرکت ماشین بدون آن ها ، میسر نخواهد بود .
شاید خوانده یا دیده باشید که خودرویی از حجم موتور بسیار پایینی برخوردار است ، اما در مقابل می تواند شتاب عالی را در اختیار راننده بگذارد . این موضوع به‌هماهنگ بودن قوای محرکه خودرو و سیستم انتقال قدرت آن منوط می شود .
شتاب و سرعت در خودرو دو مولفه بسیار متفاوت از یکدیگر هستند که هر یک به پارامترهای خاصی وابسته هستند . اگر علاقه مند به مباحث فنی خودرو باشید ، شاید خوانده یا دیده باشید که خودرویی از حجم موتور بسیار پایینی برخوردار است ، اما در مقابل می تواند شتاب عالی را در اختیار راننده بگذارد . این موضوع به‌هماهنگ بودن قوای محرکه خودرو و سیستم انتقال قدرت آن منوط می شود .
اگر بخواهیم با یک مثال ساده این مساله را بهتر و ساده‌تر بیان کنیم ، این است که پژو 206 یا مدل نسبتا به روز آن یعنی 207 در میان هاچ بک های ساخت داخل ، از شتاب بهتری برخوردارند . این موضوع را نباید تنها به پیشرانه خودرو ربط داد ، زیرا پژو 206 و 207 هر دو دارای موتور 4 سیلندر 1.6 لیتری تنفس طبیعی 16 سوپاپ هستند که شاید موتور پرتوانی نباشد ، اما به دلیل طراحی سیستم انتقال قدرتی که دارای چرخ دنده های به‌اصطلاح دنده ریز و همچنین با فواصل کوتاه تر است ، این امر منجر به تسریع شتاب در این نوع خودروها شده است .
باید گفت زمانی که پیشرانه خودرو توان و گشتاور لازم را فراهم می کند ، برای به‌حرکت درآمدن خودرو ، باید سیستمی تعبیه شود که بتواند این نیرو را به‌چرخ ها منتقل کند و سبب به حرکت در آمدن خودرو شود . بنابراین سیستم انتقال قدرت که شامل گیربکس و مجموعه دیفرانسیل و حتی چرخ ها می شود ، وظیفه دارد که توان و گشتاور تولیدی از موتور را به‌چرخ ها برساند تا باتوجه به نیروی دَوَرانی ، خودرو را به‌حرکت در آورد .
حال اگر سیستم انتقال قدرتی طراحی شده باشد که مقدار توان و گشتاور لازم را با اتلاف بیشتری به‌چرخ ها برساند ، نهایتا شاهد شتاب ضعیف تر از خودرو خواهیم بود . بنابراین گیربکس باتوجه به‌ماهیتی که دارد ( چرخ دنده هایی درون آن تعبیه شده تا با ضریب خروجی مشخصی قدرت را انتقال دهد ) می تواند در تسریع تعویض دنده و شتاب تاثیرگذار باشد .
ساختار به اصطلاح دنده ریز و با فواصل کوتاه در زمان تعویض دنده و انتقال قدرت ، موضوعی بسیار مهم در تسریع شتاب محسوب می شود و با در نظر گرفتن این مساله ، دورموتور افزایش یافته و به همان میزان توان نیز تا حدی افزایش یافته و شاهد شتاب رضایت بخشی از خودرو خواهیم بود . بنابراین گیربکس با چرخ دنده ریز و با فواصل کوتاه و البته ضریب خروجی با تناسب عالی دنده پینیون و کرانویل به شتاب بهتر خودرو کمک می کند . اما این نکته را فراموش نکنید که نه تنها قدرت و گشتاور بالای پیشرانه و گیربکس با فواصل کوتاه دنده می تواند شتاب بهتری را در اختیار شما بگذارد، بلکه تناسب وزن به قدرت و همچنین توزیع عالی وزن نیز در این موضوع بسیار حائز اهمیت است .
دلایل کاهش شتاب خودرو
1- خرابی یا کثیفی فیلتر هوا : چنانچه تنفس عادی خودرو مختل شده و مجاری تنفسی آن مسدود یا خراب گردد همانند آدمی دچار مشکلات شدیدی خواهد شد . فیلتر هوا یکی از ارکان اصلی سیستم تنفسی خودرو بوده و قطع به یقین یکی از تجهیزاتی است که صحت عملکرد آن لازمه ( نه شرط کافی ) عملکرد مناسب موتور است .
خرابی یا کثیفی فیلتر هوا ، مسیر ورود هوا را مسدود کرده و در نتیجه موتور به هر دری می زند تا نفس بکشد که این یعنی موتور تحت فشار بوده و دیگر آن شتاب و قدرت همیشگی را نخواهد داشت .
2- کثیفی یا مسدود شدن مبدل کاتالیست : گاز های تولیدی در نتیجه احتراق رخ داده در مورتو ، باید نحو شایسته و کامل تخلیه گردند تا موتور به عملکرد نرمال خود ادامه دهد . در مسیر خروج این دود ها ، قطعه ای تحت عنوان کاتالیست تعبیه شده است که مانع از ورود گاز های سمی به محیط اطراف گردد حال اگر کاتالیست کثیف ، مسدود یا خراب شده باشد مانع از خروج گاز های تولیدی چه سمی و چه غیر سمی شده و به عبارتی تنفس خودرو مختل شده که این موضوع نیز باعث کاهش راندمان موتور شده و خود را در کاهش شتاب خودرو نشان خواهد داد .
3- شل شدن سیم گاز : سیم گاز قطعه ای مکانیکی بوده و به مرور زمان ، امکان شل شدگی آن وجود دارد . با شل شدن سیم گاز ، دریچه هوا به طور کامل باز نشده و تناسب بین سوخت و هوا به هم خواهد خورد . در نتیجه انفجار قدرت لازم را نداشته و باعث کاهش راندمان موتور خواهد شد .
4- خرابی مافلر : مافلر یا صدا خفه‌کن در گذر زمان پیر و فرسوده شده و دیگر نباید انتظار داشت عملکردی را که به هنگام صفر بودن داشت هم اکنون نیز به نمایش بگذارد . معمولا مافلر پس از چند سال زنگ زده و یا به علت تجمع ذرات دوده ، آنچنان که باید عمل نکرده و باعث کارکرد نامطلوب موتور خواهد شد .
گشتاور چیست ؟
تعریف ساده گشتاور عبارت است از ، نیرویی که جهت دوران جسم حول محوری مشخص به آن وارد می آید . این نیرو به یک اهرم وارد شده و واحد آن نیوتن متر می باشد. نیوتن واحد نیرو می باشد و در سطح تحت تاثیر جاذبه به زمین وارد می شود جسمی به جرم یک کیلوگرم نیروئی برابر با 8 نیوتن می نماید . گشتاور حاصل ضرب نیرو ( برحسب نیوتن ) در طول اهرم اعمال کننده نیرو ( برحسب متر ) می باشد . بدین ترتیب برای افزایش گشتاور دو راه وجود دارند که عبارتند از افزایش نیرو یا افزایش طول اهرم اعمال نیرو .
به عنوان مثال درب اطاقی را در نظر بگیرید که می خواهید آن را باز نمائید ، می توانید نیروی کمتر را به لبه بیرونی آن ( جایی در نزدیکی دستگیره ) وارد کنید و یا نیروی فوق العاده بیشتری را به نقطه ای در نزدیکی لولا اعمال نمائید . بدین ترتیب شما برای باز کردن درب نیروی گشتاور یکسانی اعمال نموده اید هر چه که این عمل را به دو صورت متفاوت انجام داده اید ، یعنی در مورد اول نیرو کمتر و طول بیشتر بوده و در مورد دوم نیرو بیشتر و طول کمتر بوده است .
قدرت یا گشتاور ، کدام یک بهتر است ؟
نمی توان گفت که کدام بهتر است ، چون این دو قدرت و گشتاور باید در کنار یکدیگر باید باشند ، اما باید بدانید خودروهای قدرت بالا دارای شتاب بهتر و سرعت بالاتری هستند ، اما اتومبیل های گشتاور بالا دارای شتاب اولیه بالاتری هستند که در سرعت های پایین هم می توان از آن ها بهینه استفاده کرد که این روش در مصرف سوخت تاثیر زیادی دارد .
دیفرانسیل چیست ؟
دیفرانسیل وسیله ای است که گشتاور انتقالی از موتور را دو قسمت می کند تا هر قسمت جداگانه چرخی را به گردش درآورد .
دیفرانسیل روی تمام اتومبیل ها و کامیون های جدید یافت می شود . همچنین روی بسیاری از اتومبیل هایی که قدرت به چهار چرخ منتقل می شود . در اتومبیل هایی که نیرو به طور مداوم به چهار چرخ منتقل می شود ، بین هر دو چرخ به یک دیفرانسیل نیاز است و همچنین باید یک دیفرانسیل بین چرخ های عقب و جلو وجود داشته باشد . چرا که چرخ های جلو ضمن پیچیدن اتومبیل مسیر متفاوتی را نسبت به چرخ های عقب طی می کنند .
در اتومبیل هایی که می توان نیرو را به یکی از محورها به دلخواه منتقل و یا قطع کرد به دیفرانسیل بین چرخ های عقب و جلو نیازی نیست . در عوض هنگام استفاده از هر دو محور برای انتقال قدرت چرخ های عقب و جلو به هم قفل می شوند . بنابراین چرخ های عقب و جلو باید با سرعت های متوسط برابر طی مسیر کنند .
وظایف دیفرانسیل چیست ؟
دیفرانسیل وسیله ای است که گشتاور موتور را به دو قسمت تقسیم کرده و به هر قسمت ( خروجی ) اجازه می دهد که با سرعت متفاوتی بچرخد .
امروزه دیفرانسیل بر روی تمام خودروها و کامیون ها و همچنین برروی خودرو های چهارچرخ متحرک یافت می شود . اتومبیل های چهار چرخ تحرک علاوه بر وجود دیفرانسیل بین هر دو چرخ متحرک ، به یک دیفرانسیل بین دو جفت چرخ های جلو و عقب نیاز دارند . زیرا چرخ های جلو وعقب طی چرخش اتومبیل با سرعت های متفاوتی می چرخند .
در اتومبیل هایی که انتخاب بین دو حالت دو چرخ متحرک و چهار چرخ متحرک میسر است ، دیفرانسیل مرکزی وجود ندارد . به همین دلیل این اتومبیل ها هنگامی که چهار چرخ متحرک هستند نمی توانند به راحتی بر روی سطوح سخت بپیچند .
گیربکس چیست ؟
گیربکس یا همان جعبه دنده ، قطعه ای حیاتی بوده و از انواع چرخ دنده ها در خودرو به حساب می آید . این قطعه اندازه مشخصی از دور موتور را به کمک چرخ دنده های خود ، به چرخ ها منتقل می کند . در واقع مسئولیت گیربکس به تنظیم سرعت چرخش چرخ ها مربوط می شود . گیربکس در انواع مختلفی همچون گیربکس cvt وجود دارد .
فرق گیربکس با دیفرانسیل
همان طور که می دانید ، گیربکس ، نیروی موتور را به سمت چرخ ها هدایت می کند و این دیفرانسیل است که اجازه چرخش متفاوت در چرخ ها را ایجاد خواهد کرد . به بیان دیگر دیفرانسیل ها در مرحله بعد از گیربکس قرار دارند و نیروی موتور را با تنظیمات خود به پلوس چرخ های خودرو ، انتقال می دهند . بعضی از خودروها دو دیفرانسیلی بوده و برخی دیگر تک دیفرانسیل هستند . بدیهی است که خودروهای دو دیفرانسیل ، تعادل و امنیت بیشتری در پیچ ها داشته و ضریب اطمینان به آن ها به مراتب بالاتر است.
عمده تفاوت بین دیفرانسیل و گیربکس در موارد زیر خلاصه می شود :
1- هر خودرو دارای یک جعبه دنده یا گیربکس است ، اما یک خودرو ، دو دیفرانسیل ، یکی برای چرخ های جلو و یکی برای چرخ های عقب ، می تواند داشته باشد .
2- گیربکس به هر چهار چرخ مربوط شده و انتقال قدرت را به طور مساوی برای هر چهار چرخ انجام می دهد ؛ اما دیفرانسیل یا برای چرخ های جلو و یا چرخ های عقب عمل خواهد کرد . ( بسته به این که خودروی مورد نظر دیفرانسیل جلو بوده یا از نوع دیفرانسیل عقب باشد ؛ البته در برخی از خودروها نیز دو دیفرانسیل جلو و عقب را به طور همزمان داریم . )
3- گیربکس سرعت و توان دور موتور را با سرعت و گشتاور متغیر به میل گردان ، منتقل می کند ؛ اما دیفرانسیل در زمانی که شکل حرکت خودرو از مسیر صاف تغییر کند ، توان را به صورت نامساوی به چرخ ها می رساند . ( در زمانی که خودرو در مسیر صاف حرکت کند ، دیفرانسیل توان مساوی به چرخ ها خواهد رساند . )
4- در دیفرانسیل جلو و عقب ، تفاوت هایی را در سرعت و ایمنی شاهد هستیم ؛ اما این موضوع در خصوص گیربکس صدق نمی کند و ماهیت عملکرد آن در تمام خودروها یکسان است . در خودروهای با دیفرانسیل عقب ، شتاب بالاتری را شاهد هستیم ؛ اما در ماشین های با دیفرانسیل جلو ، سطح و ضریب ایمنی بالاتر بوده و شتاب پائین است .
نکته: لازم به ذکر است که در زمان کاهش دنده ، دیفرانسیل آخرین قطعه ای است که در کم کردن دنده ، نقش آفرینی می کند .
بیشتر بخوانید:
