مجله تخصصی خودرو اخبار خودرو , قیمت خودرو , خرید و فروش خودرو , قیمت ماشین , قیمت اتومبیل
افزایش طول عمر باتری خودرو با 7 روش کاربردی و آسان
یکی از قسمتهای مهم الکتریکی خودرو، باتری خودرو آن است ؛ در گذر زمان انواع مختلف باتری طراحی شده اند که هر یک دارای مزایا و معایب خاص خود هستند .
دو نوع از رایج ترین انواع باتری اتومبیل عبارتند از : باتری هایی که به مراقبت کم (LM =Low Maintanace) نیاز دارند یا غیر سیلد و باتری های بدون نیاز به مراقبت (FM =Free Maintanace) یا سیلد . باتری های با مراقبت کمتر (LM) دارای صفحه سرب آنتیموان/ کلسیم (دو آلیاژی یا هیبرید) هستند . در حالیکه باتری های بدون نیاز به مراقبت (MF) دارای صفحه سرب – کلسیم / کلسیم هستند .
باتری های بدون نیاز به مراقبت (MF) به مراقبت های پیشگیرانه کمتری نیازمندند ، دارای عمری طولانی تر ، شارژ سریعتر ، مقاومت بیشتر در برابر شارژ بیش از حد (over charge)، کاهش خوردگی ترمینال ها و زمان مجاز جهت نگهدارى کالا (Shelf Life) به مدت طولانی تر هستند اما در برابر عیوب ناشی از دشارژ عمیق(Deep Discharge) به دلیل افزایش ریزش مواد فعال صفحات ، سریعتر از کار می افتند .
در آب و هوای گرم پیشنهاد می شود که باتری غیر سیلد خریداری شود . به دلیل این که در یک باتری سیلد هنگامی که به آب نیاز است ، نمی توان آب اضافه کرد و نمی توان غلظت ویژه آن را با هیدرومتر اندازه گرفت .
علل خرابی باتری
باتریهای اتومبیل به منظور ایجاد جریان استارت اولیه با آمپر بالhigh initial cranking amp معمولاً برای 5 تا 15 ثانیه برای روشن کردن موتور به صورتی خاص طراحی شده اند . یک باتری با کیفیت خوب در صورت نگهداری مناسب حدود 1.5 سال می تواند کار کند . هدف اولیه استفاده از باتری استارت زدن ، تثبیت انرژی و تهیه نیروی کافی برای جرقه زدن ، روشنایی و دیگر مصرف کننده هایی است که به مقدار انرژی بیشتر از ظرفیت سیستم شارژ نیازمندند؛ برای مثال در موقعی که موتور کار نمی کند . در مرحله بعد باتری اتومبیل ، توان الکتریکی سیستم را در موقعی که سیستم شارژ فعال نیست ، فراهم می کند . سن یک باتری به ریزش مواد فعال صفحات آن در اثر انقباض و انبساط این صفحات که در طول فرآیند شارژ و دشارژ اتفاق می افتد بستگی دارد .
دشارژ عمیق ، گرما و لرزش مراحل تخریب آن را تسریع می کنند و عاقبت رسوب تشکیل می شود و سبب اتصال کوتاه می گردد . از دیگر عوامل اصلی تخریب باتری ها ، سولفاته شدن آنهاست . هنگامی که باتری ها به صورت دشارژ یا برای بیشتر از 6 ماه انبار شوند . سولفات سرب صفحات را سخت و چگال می کند و توانایی شارژ شدن باتری کاهش می یابد و یا به طور کلی از بین می رود و مواد فعال صفحات ، دیگر قابلیت تحمل جریان دشارژ را ندارند و باتری از کار خواهد افتاد. تحقیقات اخیر نشان داده در هوای گرم ( بدترین محیط برای کار باتری) میانگین طول عمر یک باتری اتومبیل با کیفیت خوب به نصف کاهش می یابد .
استارت زدن بیجا (Slow Cranking ) خصوصاً در هوای سرد مشخصه خوبی است که نشان می دهد باتری در حال خراب شدن است و این باتری باید تست شود . دشارژ عمیق باتری ها معمولاً در زمان های نامناسب برای مثال بعد از روشن کردن خودرو توسط اتصال باتری به باتری ( start jump )اتفاق می افتد ، متآسفانه اغلب فروشنده های باتری، چگونگی تست یا شارژ صحیح باتری را نمی دانند .
نگهداری پیشگیرانه باتری
بررسی سطح الکترولیت ، محکم بودن سر باتریها ، تمیز کردن سطوح خورده شده قطب و سر باتری و چک کردن تسمه دینام همه برای نگهداری های پیشگیرانه یک باتری لازم است. تناوب اجرای اقدامات پیشگیرانه بستگی به نوع باتری و شرایط آب و هوایی دارد اما باید حداقل یک بار قبل از شروع سرما و ماهی یک بار در گرما این مراقبت دوره ای انجام شود . اگر سطح الکترولیت در باتری های غیر سیلد پائین است ، تا سطح مشخص شده توسط سازنده باتری ( 2 میلی متر بالاتر از سطح صفحات) باتری را از آب مقطر پر کنید . توجه داشته باشید که بیش از اندازه خصوصاً در گرما آن را از آب پر نکنید .
بررسی سالم بودن سیستم شارژ
سیستم شارژ اتومبیل شامل یک دینام (یا ژنراتور DC ) ، یک رگولاتور ولتاژ ( آفتامات ) ، باتری و لامپ هشدار یا آمپر دینام است . زمانی که موتور در حال حرکت است ، هدف آن مهیا کردن توان برای بار الکتریکی اتومبیل ( برای مثال جرقه زنی ، روشنایی ، لوازم الکتریکی و ) و شارژ باتری اتومبیل است . زمانی که سیستم شارژ از کار می افتد ، معمولاً یک لامپ هشدار روشن خواهد شد و یا آمپر دینام وضعیت خوب (good ) را نشان نمی دهد . رایج ترین عوامل خوب کار نکردن سیستم شارژ ، لق شدن ، فرسوده شدن یا پاره شدن تسمه دینام است. بنابراین ابتدا باید تسمه دینام را چک کرد . اگر تسمه دینام سالم بود با استفاده از یک باتری سالم دور موتور را برای مدت دو دقیقه به 2000RPM یا بیشتر ( با در نظر گرفتن دمای محیط و بار) برسانید . ولتاژ باتری باید بین 13 تا 15.1 ولت افزایش یابد .
در اکثر خودروها در یک روز گرم مقدار ولتاژ بین 14 تا 14.5 ولت اندازه گیری خواهد شد . اغلب رگولاتورهای ولتاژ یا آفتامات ها ، دارای جبران کننده دما (temperature compensated) برای شارژ درست باتری تحت شرایط مختلف محیطی هستند . هنگامی که دمای محیط کاهش می یابد ، ولتاژ شارژ جهت غلبه بر مقاومت بالای باتری افزایش می یابد . بلعکس ، وقتی که دمای محیط افزایش می یابد ، ولتاژ شارژ کاهش می یابد .
سایر مواردی که بر ولتاژ شارژ اثر گذارند عبارتند از شرایط باتری ، وضعیت شارژ ، بار الکتریکی ، سطح و خلوص الکترولیت . اگر ولتاژ بین دو قطب کمتر از 13 ولت و تست باتری بعد از شارژ مجدد خوب باشد یا اگر هنوز شارژ نگهداشتن آن با مشکل مواجه است ولتاژ و جریان خروجی سیستم شارژ و بار پارازیتیک اتومبیل با قطع بودن کلید (key off) را تست کنید . یک دینام با تسمه شل یا دیود خراب جریان خروجی دینام را کاهش خواهد داد .
اگر ولتاژ خروجی بیش از 1/15 ولت در دمای محیطی بالاتر از دمای انجماد است ، سطح الکترولیت باتری پائین است یا بوی تخم مرغ فاسد شده در اطراف باتری به مشام می رسد ، بنابراین احتمالاً باتری دچار شارژ بیش از حد (over charge) شده است و سیستم شارژ باید تست شود.
چگونگی افزایش طول عمر باتری
1- بهترین راه جهت افزایش طول عمر باتری مراقبت مستمر از باتری و موتور می باشد . در آب و هوای سرد برای افزایش عمر باتری ، باتری را کاملاً شارژ و موتور را گرم نگاه دارید. در آب و هوای گرم و در طول تابستان ، باید سطح الکترولیت را مرتباً بررسی کرد و آب باتری را به سطح لازم برساند . این مطلب ناشی از دمای زیاد زیر کاپوت است . استفاده از محافظ گرما در باتری ها رایج تر شده و تولید کنندگان خودرو توسط آن ، باتری را از دمای بالای زیر کاپوت محافظت می کنند . برخی تولید کنندگان باتری نوعی باتری مخصوص مناطق گرمسیر تولید کرده اند که مقدار الکترولیت در باتری را افزایش داده اند تا خنک سازی بهتر انجام شود و یا از فرمولاسیون خاصی برای صفحه استفاده کرده اند .
2- آب کاهش یافته را اضافه کنید . هرگز اسید یا آب آلوده اضافه نکنید و بیش از اندازه آن را از آب پر نکنید .
3- قبل از روشن کردن اتومبیل کلیه تجهیزات جانبی برقی و چراغ های خودرو را خاموش کنید به دلیل این که باعث کاهش بار باتری در هنگام استارت و خصوصاً در هوای سرد می شود .
4- روشن گذاشتن کلیه چراغ ها یا تجهیزات جانبی برقی دیگر خودرو و دشارژ کامل باتری خصوصاً در باتری بدون مراقبت و نگهداری ، سبب خراب شدن باتری اتومبیل می شود . بعد از شارژ کامل باتری برای تعیین خسارات وارده احتمالی باتری را تست کنید .
5- بار پارزیتیک را به کمتر از 120 میلی آمپر کاهش دهید .
6- باتری های با شارژ کامل را در مکان های سرد قرار دهید و مرتباً هنگامی که مقدار شارژ آنها به کمتر از 80 درصد شارژ کامل می رسد یا بعد از 6 ماه (هر کدام زودتر اتفاق بیافتد ) آن ها را شارژ کنید .
7- در آب و هوای سرد ، افزایش قطر کابل باتری ( نمره سیم کوچکتر ) به افزایش توان در دسترس باتری برای موتورهای استارتر کمک می کند .
مهم ترین علل ناتوانی ناگهانی باتری
1- کاهش الکترولیت ( که عامل 50 درصد از کارافتادگی باتری هاست ) به دلیل گرمای بیش از اندازه در زیر کاپوت یا شارژ بیش از حد .
2- دشارژ زیاد ( روشن گذاشتن چراغ های اتومبیل )
3- استعمال بیجا یا کاربرد باتری های با سایز نامناسب .
4- شل شدن تسمه دینام یا بدون شارژ ماندن .
5- لرزش بیش از اندازه ( به دلیل لق شدن بست های نگهدارنده )
6- استفاده از آب آلوده .
7- خوردگی .
8- یخ زدگی .
چگونه عمر باتری خودرو را دو برابر کنیم ؟
باتری خودرو حداکثر 4 تا 6 شش سال می تواند دوام بیاورد اما مسائل دیگری از قبیل نوع آب و هوا ، نوع خودرو و حتی شیوه استفاده از خودرو در طول عمر باتری تاثیر گذار است . تعویض باتری اتفاقی است که برای همه صاحبان خودرو می افتد اما با رعایت موارد زیر می توان در هزینه ها صرفه جویی کرد و طول عمر باتری را افزایش داد .
1- فاصله زمانی بین هر استارت خودرو زیاد باشد
بر اساس تحقیقات استفاده از خودرو در مسیرهای کوتاه مدت سبب کاهش طول عمر باتری می شود . باتری خودرو برای شارژ به مسافت زیادی نیاز دارد و برای شارژ کامل به 8 ساعت نیازمند است . اگر باتری به طور کامل شارژ نشود سبب کریستالیزه شدن قطب منفی باتری شده و باعث می شود باتری در شارژ شدن مشکل پیدا کند . اما این بدین معنی نیست که شما روزی 8 ساعت رانندگی کنید بلکه منظور این است که به نسبت کارکرد باتری از قبیل چراغ ها ، کولر و سیستم صوتی می بایست فرصت شارژ شدن به باتری را هم بدهید .
2- در دمای مناسب نگهداری کنید
باتری خودرو در دماهای معمول قابل استفاده هستند اما در دماهای بسیار بالا یا بسیار پایین باعث مشکلاتی خواهد شد . باتری در دمای بسیار بالا منجر به بخار مایع درون آن می شود که این عامل باعث شارژ بیش از حد آن و آسیب به باتری می شود . همچنین در دماهای بسیار پایین الکترولیت باتری دچار یخ زدگی شده و دچار مشکلاتی داخلی در باتری خواهد شد . بدین منظور توصیه می شود اگر در شرایط بسیار سرد رانندگی می کنید در هنگام خاموش بودن خودرو باتری را درون محفظه ای بطور موقت قرار دهید .
3- تمیز نگه دارید
بسیار مهم است که باتری ها از خوردگی محافظت شوند . خوردگی در واقع پودرهای سفیدی هستند که روی آند و بست باتری تجمع می کنند . شما می توانید این خوردگی ها را با جوش شیرین و آب و مسواک (غیر فلزی ) پاک کنید . خوردگی بیش از حد نشان دهنده زمان تعویض باتری است اما با تمیز کردن به موقع آن میتوانید عمر باتری را افزایش دهید .
تست کردن باتری
در هنگام تست مطمئن شوید که خودرو خاموش است . اگر از مولتی متر دیجیتالی استفاده می کنید ، آن را بر روی حالت ولتاژ DC قرار دهید . سپس کابل مشکی رنگ مولتی متر را بر روی سر منفی باتری و کابل قرمز را بر روی سر مثبت قرار دهید . مقداری صبر کنید تا مولتی متر یک عدد ثابت را نشان دهد . اگر عددی بیشتر از 12.45 ولت به دست آمده است ، می توانید مطمئن باشید که باتری وضعیت مناسبی دارد و اگر ماشین شما استارت نمی خورد ، مشکل از جای دیگری است . اگر شارژ کمتر از 75 درصد باشد ، شاید بتوان همچنان موتور را استارت زد ولی این موضوع هشداری به شما است که به زودی به مشکل بر خواهید خورد و با توجه به سن باتری ، احتمالا شما نیاز به شارژ کردن یا تعویض آن خواهید داشت .
باتری شما سالم یا خراب است ؟
باتری سالم شارژ می شود و شارژ را نگه می دارد و می تواند شدت جریانی نزدیک به آمپری که روی آن نوشته شده است تولید کند . باطری خراب شارژ نمی شود و شارژ را نگه نمی دارد و نمی تواند شدت جریان کافی برای استارت موتور را تامین کند . باتری سالم قابلیت شارژ مجدد و سرویس دهی دوباره را دارد اما باطری خراب باید تعویض شود . طبق تحقیقات نمایندگی مدیران خودرو اکثر باتری های خودرو تنها 4 تا 5 سال عمر می کنند . بنابراین اگر عمر باتری خودروی شما 4 سال یا بیشتر است و شارژ را نگه نمی دارد و مدام شارژ آن خالی می شود یا به نظر می رسد هنگام استارت موتور را با سرعت عادی نمی چرخاند احتمالا به یک باتری نو نیاز دارید .
بیشتر بخوانید:
