واتر پمپ و وظیفه آن در برابر سیستم موتور + علائم خرابی آن
واتر پمپ را باید یکی از اجزای مهم خودرو بدانیم که بدون آن ، خنک سازی موتور ممکن نبوده و به احتمال زیادی با جوش آوردن آن مواجه می شویم .
واتر پمپ چیست ؟
واترپمپ یکی از قطعات حاضر در پیشرانه است که مخلوط آب و ضد یخ را در موتور به گردش در می آورد . این عمل به منظور خنک سازی موتور صورت گرفته و در صورت قطع آن ، ریسک داغ شدن بیش از حد موتور ، جوش آوردن و مصائب پس از آن وجود دارد .
علائم خرابی واترپمپ ماشین :
خرابی واترپمپ ماشین ، عموما به دلیل نشتی آن اتفاق می افتد ، به همین دلیل لازم است که از نشتی کردن مایع خنک کننده از واتر پمپ به موقع اطلاع یابید . لازم به ذکر است که این نشتی از سه نقطه می تواند اتفاق بیفتد :
1- نشتی از شفت مرکزی واتر پمپ
2- نشتی از شلنگ واتر پمپ
3- نشتی از پوسته واتر پمپ
لازم به ذکر است که هر یک از این قسمت ها می تواند بر اثر فرسودگی معیوب گشته و به نشتی مایع خنک کننده منجر شود .
چطور از خرابی واترپمپ ماشین مطلع شویم ؟
برای بررسی علائم خرابی واتر پمپ ماشین و یا نشتی آن ، روش های زیر را امتحان کنید :
1- به تمام سطح واتر پمپ و اتصالات آن نگاه کنید . آیا قطرات آب دیده می شود ؟ در این صورت احتمال نشتی وجود دارد .
2- پس از چند ساعت پارک خودروی خود در محلی ، به بخش زیرین آن روی زمین ، نگاه کنید . آیا لکه های سبز رنگ مشاهده می کنید ؟ این می تواند ناشی از نشتی ضدیخ از واتر پمپ خودرو باشد . البته احتمال نشتی آب از زیر ماشین نیز وجود دارد که همیشه نشانه خرابی نیست و با گرم و سرد شدن اتفاق می افتد .
3- به پولی تسمه ها دقت نمایید . در صورت شل شدن و عیب در پولی ، تسمه ها به درستی نچرخیده و واتر پمپ نمی تواند آب و مایع خنک کننده را در موتور بچرخاند .
4- در حالی که ماشین روشن است ، در کاپوت خودرو را باز کنید . خوب گوش فرا دهید ؛ آیا صدای ساییدگی دو قطعه فلزی را از میان هیاهوی موتور ، تشخیص می دهید ؟ صدای واتر پمپ خراب را باید یکی از علائم هشدار دهنده ، قلمداد کنید .
اصلی ترین علائم خرابی واترپمپ ماشین شامل موارد زیر می شوند :
1- بالا رفتن آمپر آب از حد وسط
2- جوش آوردن موتور ماشین
3- کم شدن غیرمنطقی آب رادیاتور
4- رویت قطرات سبز رنگ ضدیخ زیر ماشین
5- افت پمپاژ باد از کولر ماشین
6- روشن شدن چراغ ضدیخ در بین چراغ های پشت آمپر ماشین
7- شنیده شدن صدای برخورد و ساییدن دو قطعه فلزی به یکدیگر از سمت موتور
این اتفاقات و علائم بالا به دلایل مختلفی که به برخی از آن ها در خصوص نشتی مایع خنک کننده ، پیشتر اشاره کردیم رخ می دهند . اما توجه داشته باشید که سایر دلایل چون نبود ضد یخ داخل رادیاتور و سیستم خنک کننده ، نیز می تواند به یخ زدن آب در هوای سرد و ترک خوردن واترپمپ منجر شود . همین طور زنگ زدگی و پوسیدگی واتر پمپ نیز چنین وضعیت مشابهی را به وجود می آورد .
در صورت خراب شدن واترپمپ خودرو چه اتفاقی می افتد ؟
بدترین اتفاقی که در صورت خراب شدن واتر پمپ رخ می دهد ، بالا رفتن درجه پمپ آب ، به معنای جوش آوردن موتور ماشین است . با جوش آوردن موتور ماشین ، به سرسیلندر فشار وارد شده و موجب سوختن واشر سرسیلندر می شود . به علاوه احتمال تاب برداشتن سرسیلندر نیز وجود دارد که هزینه سنگینی به شما تحمیل خواهد کرد .
در این مواقع چه عکس العملی باید نشان داد ؟
در صورت رویت جوش آوردن موتور خودرو ، نخستین کاری که باید انجام دهید ؛ چک کردن سیستم خنک کننده موتور و فن ها است .
به خاطر داشته باشید که در چنین شرایط به هیچ وجه ، تاکید می کنیم که به هیچ وجه ، خودروی خود را خاموش نکنید . سپس خودرو را به کنار خیابان و در جای امنی هدایت کرده ، درب کاپوت را بالا دهید و به وسیله یک بطری آب ، حرارت رادیاتور را پایین بیاورید .
لازم به ذکر است که همان باز کردن درب کاپوت ، باعث گردش جریان هوا شده و کمی به خنک شدن موتور کمک می کند . به علاوه با توقف شما و گاز نخوردن ، نیز رفته رفته دمای موتور کاهش خواهد یافت . در این مرحله باید با دقت و به آرامی روی درب رادیاتور آب بریزید . به هیچ وجه درب را باز نکرده و آن را لمس ننمایید . توجه داشته باشید که آب تنها باید روی درب رادیاتور ریخته و نباید روی موتور آب بریزید .
چطور مانع خرابی واترپمپ ماشین شویم ؟
برای پیشگیری از خرابی واتر پمپ ماشین ، باید به نکات زیر توجه داشته باشید :
1- حتما از ضد یخ های معتبر و مناسب استفاده کنید ، زیرا استفاده از ضد یخ های غیر استاندارد ، خود موجب خرابی واتر پمپ خواهد شد .
2- هرگز خودروی خود را بدون ضد یخ نگذارید .
3- بازدیدهای دورهای واتر پمپ و اتصالات آن را فراموش نکنید . در این بازدید ها به صدای واتر پمپ دقت کرده و روان بودن آن را بررسی نمایید .
4- به درجه آمپر آب در صفحه پشت آمپر خودرو ، همیشه دقت داشته و در صورت بالا رفتن آن ، حتما عکس العملهای لازم را به خرج دهید .
5- از آب تصفیه شده یا آب جوشیده داخل رادیاتور خودرو بریزید . رسوبات آب می تواند در واتر پمپ ته نشین شده و به فرسودگی زودتر از موعد آن منجر شوند .
وظایف واتر پمپ و دلایل خرابی آن چیست ؟
واتر پمپ از مهم ترین قطعات پیشرانه خودرو است که وظیفه آن به حرکت درآوردن مداوم آب و ضد یخ در داخل موتور برای جلوگیری از جوش آوردن است . وجود نشتی یا نقص در واتر پمپ باعث آسیب های جدی به پیشرانه می شود .
وجود لک ضد یخ یا آب در زیر خودرو یا بالا رفتن آمپر آب می تواند باعث به وجود آمدن نشانه های زیر باشد :
1- خودرو را شب در پارکینگی که کف تمیزی دارد پارک کنید . اگر برایتان ممکن نیست که در یک پارکینگ تمیز پارک کنید ، یک قطعه مقوا با رنگ روشن را دقیقا زیر پیشرانه خودرو بگذارید .
2- صبح روز بعد کف پارکینگ یا مقوا را چک کنید . اگر آب آن را خیس کرده است ، در جایی نشتی وجود دارد . این نشتی ممکن است از واتر پمپ یا از واشرها باشد . اگر هم لک سبز رنگ مشاهده کردید مطمئن باشید ضد یخ از جایی نشتی دارد .
نکته : توجه کنید که دیدن لک کوچک آب زیر خودرو در یک روز گرم نگران کننده نیست ، چون زمانی که کولر خودرو در هوای گرم کار می کند ، میعان صورت می گیرد و آب از زیر پیشرانه چکه می کند که پدیده ای عادی است . به همین دلیل توصیه شده که خودرو خاموش در شب هنگام چک شود .
3- پولی واتر پمپ را چک کنید . بخش گرد واتر پمپ که تسمه دور آن می افتد را پیدا کنید . پولی را به جلو و عقب تکان بدهید . اگر شل بود وقت عوض کردن آن شده است .
4- به صدای پیشرانه گوش دهید . کاپوت را بالا بزنید و خودرو را روشن کنید . اگر صدای ساییدگی ضعیفی شنیدید ، اوضاع وخیم است . هر چه اوضاع بدتر شود صدا هم بیشتر شنیده خواهد شد .
5- اطراف واتر پمپ و واشرها به دنبال نشتی بگردید . اگر قطرات آب یا مقدار کمی بخار آب مشاهده شد ، به طور قطع نشتی وجود دارد .
6- اگر چراغ هشدار دمای آب روشن شده است به آن توجه کنید . اگر مایع خنک کننده کافی به علت نشتی واتر پمپ به پیشرانه نرسد ، دمای آن بالا می رود و باعث می شود چراغ هشدار دهنده روشن شود .
7- به چراغ هشدار میزان مایع خنک کننده توجه کنید . این مورد می تواند دلیلی بر نشت مخزن مایع خنک کننده یا مشکل واتر پمپ باشد . دلیل دیگر می تواند وجود نشتی در سیستم خنک کننده باشد .
8- به کولر خودرو توجه کنید . اگر کولر خوب کار نمی کند ، ممکن است به این علت باشد که واتر پمپ کارش را درست انجام نمی دهد .
هشدار :
– واتر پمپ با خط دور قرمز برای موتور 6 سیلندر
– اگر سطح آب رادیاتور پایین است و خودرو را به تازگی خاموش کرده اید ، پیش از اضافه کردن آب اجازه دهید مدتی بگذرد و پیشرانه سرد شود ؛ چون اضافه کردن آب سرد به پیشرانه داغ می تواند به علت اختلاف زیاد دمای آب باعث ترک خوردن پوسته سیلندر شود .
– منظور از پیشرانه سرد ، پیشرانه ای است که حداقل یک ساعت از خاموش شدن آن گذشته باشد و هیچ فشاری زیر درب رادیاتور وجود نداشته باشد .
– هیچ وقت ضد یخ کامل و بدون آب داخل رادیاتور نریزید ، چون ممکن است بیش از حد داغ شود . از دفترچه راهنمای خودرو کمک بگیرید که معمولا مخلوطی 50 / 50 از آب و ضد یخ را توصیه می کنند .
– برای برخی خودروها نیز مخلوط 70 / 30 توصیه شده است . اگر در مناطق سردسیر زندگی نمی کنید ، آب خالص نیز می تواند کافی باشد .
خرابی واتر پمپ چه عواقبی دارد ؟
نقص فنی یا نشت در واتر پمپ موجب افزایش دمای پیشرانه می شود . در نتیجه یک نقص کوچک در این قطعه در مدت زمان طولانی می تواند آسیب های جدی را موتور خودرو وارد کند . واترپمپ ها معمولا در دو قسمت دچار نقص می شوند . یکی قسمت آب بندی و دیگری پره های داخلی که وظیفه به جریان انداختن آب یا مایع خنک کننده را بر عهده دارند .
قسمت آب بندی واتر پمپ شامل فیبر و فنر است که در صورت خرابی موجب نفوذ آب به پشت این قطعه می شود و بلبرینگ را خراب می کند . بنابراین در پشت واتر پمپ یک سوراخ کوچک قرار داده اند تا در صورت خرابی آب بندی ، آب نفوذ کرده به پشت قطعه از طریق آن خالی شود . در این صورت راننده از نقص این قطعه مطلع خواهد شد .
عیب یابی واتر پمپ خودرو کار چندان سختی نیست و از عهده شما نیز بر می آید . اگر در زیر جلوبندی خودرو خود آثار آب یا ضد یخ را مشاهده می کنید به احتمال زیاد واتر پمپ خودرو یا واشرهای آن خراب شده است . البته وجود چند قطره کوچک آب یا ضد یخ همیشه نشانه نشتی نیست و گاهی میعان کولر خودرو نیز قطرات کوچکی بر روی زمین ایجاد می کند . توصیه می کنیم که تشخیص نشتی واترپمپ خودرو را در هنگام شب انجام دهید .
تست کردن واتر پمپ
اگر کولر خودروی شما به خوبی کار نمی کند و از پر بودن گاز کولر نیز اطمینان دارید ، یکی از دلایل آن می تواند خراب بودن واتر پمپ خودرو باشد . علاوه بر مشاهده قطرات آب در زیر خودرو ، می توانید با چک کردن پولی واترپمپ نیز به خرابی آن پی ببرید . پولی واترپمپ خودرو را کمی تکان دهید و اگر احساس می کنید که شل شده است آن را تعویض نمایید . همچنین شنیدن صدای سایش در هنگام کار کردن موتور خودرو نیز یکی از نشانه های خرابی واتر پمپ است .
گاهی روشن شدن چراغ هشدار دهنده دمای موتور نیز خرابی واتر پمپ را به شما اعلام می کند . در هنگام خرابی واتر پمپ فن خودرو دائما مشغول به کار است اما دمای موتور متناسب با آن پایین نمی آید . در این مواقع عمده ترین دلیل وجود نشتی در اطراف واترپمپ است .
به طور کلی واتر پمپ قطعه ای مصرفی به شمار نمی رود و تا زمانی که نشتی نداشته باشد و قطعات داخلی آن دچار خوردگی نشوند نیازی به تعمیر ندارد . در برخی خودروها حتی واتر پمپ هایی با عمر بیش از ده سال نیز دیده می شود .
بیشتر بخوانید:
توربو شارژر چیست و نحوه عملکرد آن چگونه است + مزایا و معایب
منبع: کار