بررسی کامل تایپیت خودرو و نحوه تعمیر و شستشوی استکان آن

بررسی کامل تایپیت خودرو و نحوه تعمیر و شستشوی استکان آن

در موتور های سوپاپ رو سوپاپ بالابر یا تایپت قطعه ای است که حرکت برجستگی بادامک را به میله تایپت ( تایپیت ) انتقال می دهد در بعضی موتور های میل سوپاپ رو حرکت بادامک از طریق استکان تایپت مستقیما به ساق سوپاپ منتقل می شود در سایر موتور های میل سوپاپ رو حرکت بادامک از طریق انگشتی به ساق سوپاپ انتقال می یابد دو نوع تایپیت ( تایپت ) وجود دارد تایپت مکانیکی و تایپت روغنی تایپت مکانیکی استوانه ای توپر یا تو خالی است در موتور های سوپاپ رو تایپت سوار بادامک است .

حرکت بادامک را به میل تایپت انتقال می دهد در موتور های میل سوپاپ رو تایپت حرکت بادامک را از طریق استکان تایپت یا از طریق انگشتی مستقیما به ساق سوپاپ منتقل می کند سطحی که سوار بادامک است صاف به نظر می رسد اگر چه معمولا اندکی محدب است برجستگی بادامک با سطح تاپیت تماس خارج از مرکز دارد در نتیجه تایپیت هر بار که بالا می رود اندکی می چرخد بسیاری از موتور ها تایپت غلتکی دارند این نوع تایپت غلتکی دارد که روی بلبرینگ های ساچمه سوزنی می چرخد غلتک به عوض لغزیدن روی بادامک روی ان می غلتد در نتیجه اصطکاک کاهش می یابد و مصرف سوخت کم می شود  .

تایپت های غلتکی نباید در سوراخ حود بچرخند در غیر این صورت کج می چرخند برای جلوگیری از چرخش تایپت غلتکی روی بدنه تایپت سطح راهنمای تختی ایجاد می کنند این سطح راهنما حرکت تایپت به بالا و پایین را امکان پذیر می کند اما مانع چرخش ان می شود .

– تایپت های روغنی : در تایپت روغنی از فشار روغن موتور برای حفظ تماس تایپت با برجستگی بادامک و در موتور های سوپاپ رو با میل بادامک استفاده می شود در موتورهای میل سوپاپ رو با استکان تایپت بین برجستگی بادامک و ساق سوپاپ است تایپت روغنی به طور خودکار با تغییر میزان خلاصی سیستم محرک تنظیم می شود خلاصی سیستم محرک سوپاپ از انبساط یا سایش ناشی می شود  .

استفاده از تایپت روغنی سرو صدای تایپت سایش قطعات سیستم محرک سوپاپ و نیاز به تنظیم مکرر خلاصی سیستم محرک سوپاپ را کاهش می دهد روغن تحت فشار که از پمپ روغن می اید از طریق یک مجرای اصلی روغن وارد بالابر می شود مجرای اصلی روغن در سر تا سر بدنه موتور امتداد دارد وقتی سوپاپ بسته می شود روغن از طریق روغن خورهای واقع در بدنه تایپت و پیستون داخلی وارد تایپیت می شود فشار روغن باعث باز شدن شیر پولکی می شود سپس روغن به فضای زیر پیستون جریان می یابد در نتیجه پیستون بالا می رود و به میل تایپت فشار می اورد تا همه خلاصی سیستم محرک سوپاپ را بگیرد .

سپس وقتی بادامک تایپت را بالا می برد دیگر تایپت سر و صدا نمی کند زیرا تایپت روغنی خلاصی را گرفته مانع ایجاد سر و صدا شده است وقتی تایپت به طور ناگهانی بالا می رود فشار روغن زیر پیستون افزایش می یابد در نتیجه شیر پولکی بسته و روغن در محفظه حبس می شود حال چون روغن و سیال تراکم نا پذیر است تایپت روغنی به صورت تایپت مکانیکی عمل می کند بالا می رود و سوپاپ را باز می کند وقتی برجستگی بادامک از زیر تایپت بیرون رفت فنر سوپاپ ان را می فشارد و سوپاپ بسته می شود در نتیجه این عمل تایپت به جای خود بر می گردد و فشار در محفظه کاهش می یابد اگر روغن نشت کرده باشد روغن بیشتری از مجرای اصلی وارد می شود و محفظه را دوباره پر می کند.

در بسیاری از موتور های سوپاپ رو روغنی که تایپت به همراه دارد پاشنه انگشتی و سطوح تماس را روغن کاری می کند وقتی سوپاپ بسته می شود روغن از طریق سوراخ تعبیه شده در میل تایپت نشین تایپت جریان پیدا می کند و سپس در میل تایپت تو خالی بالا می رود در بعضی موتور های میل سوپاپ رو تایپت روغنی در سمتی از انگشتی تعبیه می شود که با ساق سوپاپ در ارتباط است در سایر موتور های میل سوپاپ رو تایپت روغنی در استکان تایپت تعبیه می شود .

نشانه های خرابی باک بنزین که باعث خراب شدن میل تایپیت خواهد شد :

1-  تغییر دما نامنظم :

تغییر دمای نامنظم موتور و نوسانات عقربه ای درجه حرارت آب ، به مرور زمان باعث عملکرد ضعیف موتور می شود . همچنین حرارت موتور را کاهش و در زمان کوتاه و به طور غیر طبیعی آن را افزایش می دهد  .

2-  نشت مایع خنک کننده در هوزینگ ترموستات یا در زیر وسایل نقلیه :

نشت مایع خنک کننده است که بر اثر خرابی ترموستات ، ترموستات به آن  اجازه خنک شدن نمی دهد و مایع خنک کننده در بسته ترموستات گیر می کند . نشت مایع خنک کننده می تواند در موقعیت های مختلفی را نشان می دهد . این مشکل باعث می شود تا با گذشت زمان شلنگ های سیستم خنک کننده نشتی پیدا کنند و در نتیجه باید آن را درست کنید  .

3- دمای موتور خودرو خیلی بالا است و خودرو جوش می آورد  :

اولین نشانه ای که ممکن است در ماشین شما رخ دهد ، بالا رفتن درجه آب به محدوده قرمز و جوش آوردن خودرو در 15 دقیقه حرکت اول می باشد . و باعث خوب کار نکردن ترموستات می شود  .

وظایف میل بادامک یا تایپیت چه می باشد ؟

1- روی میل سوپاپ دندانه ای وحود دارد که این دنده دلکو و اویل پمپ را به کار می گیرد  .

2- روی میل سوپاپ یک دایره خارح از مرکز وجود دارد که با قرار گرفتن شیطانک پمپ بنزین و بالا و پایی رفتن آن انتقال بنزین از باک به کاربراتور توسط پمپ بنزین انجام خواهد شد  .

3- باز و بسته کردن سوپاپ ها توسط چخش میل سوپاپ و قرار گرفتن بادامک های زیر تایپیت ها .

7 اشتباه رایج در مورد روغن موتور خودرو که باعث خراب شدن میل تایپیت می شود ، بنزین می شود  :

1- شایع شده است که روغن پارافینی بیشتر لجن می سازد . این شایع به خاطر شباهت حالت مومی لجن به مومی بودن پارافین رواج یافته است ، در حالی که بسیاری از روغن های پایه نفتی ، ثبات کارایی و طول عمر زیادی را به موتور ماشین شما می بخشد  .

2- گفته می شود که هر وقت خواستید ، می توانید به از روغن های پایه نفتی استفاده نمود . زمان زیادی می باشد که روغن سنتتیک که استاندارد های روغن موتور تغییر کرده و بسیاری از روغن ها هستند . مثل همیشه ترکیبی از روغن های پایه نفتی و سنتتیک توصیه می شود  .

3- معمولا خودرو سازان خارجی برند و نوع خاصی از روغن را برای موتور توصیه می شود . مثل الف ، شل ، اسو ، لیکومولی و غیره که اغلب برچسب آرم شرکت طرف قرار داد با خودرو ساز نیز در کوشه شیشه عقب نصب می شود  .

4- می گویند استفاده از روغن با کیفیت در موتور خودروهایی که چند سال از عمرش گذشته ، سبب چکه کردن و نشت روغن می شود . اصلا نباید این حرف را باور کرد و از حتما باید از روغن های با کیفیت استفاده کرد . اگر بعد از مدتی استفاده از روغن معمولی با تعویض روغن به سمت استفاده از روغن با کیفیت بالاتر ، نشت روغن دیدید ، هیچ ارتباطی با کیفیت روغن ندارد بلکه مربوط به خرابی قطعات است ، باید آن ها را عوض کنید  .

5- می گویند  اگر قدری روغن بیشتر از میزان استاندارد در داخل موتور بریزی ، بهتر کار می کند . این حقیقت ندارد و چه بسا باعث نشت روغن و دردسر های بعدی شود . ممکن است روغن از سیلندر نشت کند و یا وارد قسمت هایی شود که نباید شود . روغن موتور باید دقیقا مطابق اندازه استاندارد مصرف شود  .

6- اگر سیاه شدن روغن علامت بدی نیست ، پس روغنی که سیاه نشده هنوز می توانید کار کند ؟ خیر روغن موتور عمر خاصی دارد . میزان پیمایش خودرو ، فشار موتور و گرمای محیط ، عوامل اصلی تاثیر گذار بر عمر روغن هستند . روغن موتور را به موقع و طبق زمان بندی باید عوض کرد ، رنگ روغن دلیل محکمی برای تعویض آن نیست  .

7- می گویند که روغن های مخصوص فشار بالا بهترند . بد نیست بدانید که رابطه مستقیمی میان فشار روغن و گرانروی وجود دارد . این دو شاخص می توانند در شرایط مختلف رانندگی تغییر کرده و عملکرد موتور را نیز تغییر دهند . در این جا هم عامل اصلی برای انتخاب روغن موتور باید توصیه های خودرو سازان باشد  .

زمانی که فرمان هیدرولیک به میل تایپیت وصل می شود و زمانی که سفت می شود ، باید چه نکاتی را رعایت کنیم  :

1- ابتدا از سالم بودن تسمه هیدرولیم اطمینان حاصل شود  .

2- از کافی بودن سطح روغن هیدرولیک در مخزن آن و رسیدن روغن هدرولیک به پمپ هیدورلیک اطمینان حاصل شود  .

3- از کیفیت روغن هیدرولیک اطمینان حاصل شود  .

این اجزا در قسمت مکانیکی فرمان هیدرولیکی وجود دارد که به میل تایپیت وصل می شود اضافه شده تا هیدرولکی ماشین عمل کند  :

1- پمپ هیدرولیک با مخزن روغن و چرخ تیمه

2- شیر های کنترل

3- سیلندر

4- تسمه

سیستم هیدرولکی ، نقشش این است که فرمان موتور خودرو را حرکت می دهد . بنابراین این از بازده موتور کمی می کاهد ، همچنین مصرف انرژی را بیشتر و باعث بهتر شدن فرمان نیز می شود . علاوه بر آن ، سیستم هیدرولیک به صورت آزاد عمل خواهد کرد بدون هیج مانع می باشد ،  یعنی حتی در زمان هایی که خودرو به صورت مستقیم در حال حرکت بوده و هیچ انحرافی انجام نمی دهد ، باز هم این سسیستم عمل می کند . این موارد سازندگان فرمان خودرو را بر آن داشت تا به دنبال سیستم های بهتر و مفید تری گشته ، یا آن ها را جایگزین هیدرولیکی نمایند یا سیستم هیدرولیکی را بهبود بخشند  .

در فرمان الکتروهیدرولیکی هر چند مسئله مستقل بودن از موتور خودرو تخقق یافته است ولی مشکل دائمی بودن عمل کرد سیستم هیدرولیکی یعنی حالت مرکز آزاد هنوز پا برجاست . یکی از سیستم های ارائه شده در سال های اخیر فرمان الکتروهیدرولیکی است که در آن به جای استفاده از موتور خودرو یک موتور الکترونیکی به پمپ هیدرولیک اضافه می شود و در آخر فرمان خودرو مستقل خواهد شد  .

بوش چیست ؟

بوش در جاهای مختلف خودرو قرار دارد و همچنین وظایف مختلفی را بر عهده دارند . بوش در سیستم تعلیق خودرو که با نام بوش طبق نیز شناخته می شود قطعه ای می باشد مانند سیبک که برای اتصال قطعات مختلف این سیستم استفاده خواهد شد ولی تفاوت عمده بین سیبک و بوش می باشد  .

بوش ها قطعاتی هستند از جنس پلاستیک طبیعی و یا اورتان که در محل اتصال بین قطعات متحرک سیستم تعلیق استفاده می شود . هدف اصلی از استفاده از بوش ها به عنوان نویز گیر برای حذف سر و صدا در حین حرکت و حذف لرزش ها و تحمل مقداری از ضربات وارده به سیستم تعلیق خودرو به جهت خاصیت لاستیکی این قطعه می باشد  .

بوش های لاستیکی به دلیل خاصیتی که دارند مقاومت بسیاری در برابر کشش و همچنین مقاومت در برابر دما های پایین داشته و عمر خوبی نیر دارند . ولی در جاهایی از خودرو که به دلیل سرعت حرکت دمای بالای تولید می شود ، بهتر است از بوش های لاستیکی استفاده شود  .

مزیت بوش های اورتان نسبت به بوش های لاستیکی را می توان مقاومت بالاتر در برابر دمای های بالا دانست که البته از میزان انعطاف پذیری پایین تری برخورد دارند و بنابراین فرمان پذیری خودرو را تا حدودی تحت تاثیر قرار خواهند داد  .

میل بادامک چیست ؟

در قسمت موتور خودرو اجزایی وجود دارد که نامش تایپیت یا میل بادامک می باشد . میل بادامک قطعه ای است که وظیفه ای است که وظیفه باز و بسته نمودن سوپاپ ها را بر عهده دارد . این قطعه در برخی موتور ها در بالای سیلندر واقع است و در برخی دیگر در پایین موتور قرار دارد که به فرمان خودرو وصل شده است و بودن این میل بسیار مهم می باشد  .

در سال های قبل از دهه نود معمولا در بیشتر موتور ها میل سوپاپ داخل سیلندر بود و از طریق استکانی ویا تایپیت و میل تایپیت نیرو به انگشتی یا اسبک و سپس به سوپاپ منتقل خواهد شد  .

بیشتر بخوانید:

بررسی کامل بلوک سیلندر خودرو + نقش آن در خودرو

منبع: همراه مکانیک