آفتامات دینام چیست و چه وظیفه ای دارد + علل خرابی آن

آفتامات دینام چیست و چه وظیفه ای دارد + علل خرابی آن

ما در این نوشته می خواهیم راجع به آفتامات دینام صحبت کنیم. با این که دینام دستگاه نسبتا ساده ای است و از چند بخش کوچک تشکیل شده است ولی نقش حیاتی ایفا می کند . دینام مولد جریان مستقیم می باشد که به طور کلی از قطعات بسیار مهمی تشکیل شده است .

افزایش ولتاژ خروجی دینام

برای اقزایش ولتاژ خروجی دینام ، یعنی رساندن آن به حدی که بتواند پاسخگوی نیاز مصرف کننده ها باشد ، به نسبت لازم موارد زیر باعث افزایش آن می شود :

1- زاویه بین خطوط میدان و مسیر حرکت

2- شدت میدان قطبین

3- سرعت حرکت آمیچر

4- طول سیم

شدت میدان قطبین تابع قدرت خروجی دینام است . با چنین وضعیتی برای افزایش ولتاژ و جریان خروجی دینام بهترین کار ازدیاد طول سیم کلاف های آرمیچر است .

سیستم برق خودرو چیست ؟

سیستم برق و برق رسانی در اتومبیل یکی از قسمت های مهم و ضروری ماشین می باشد که بودن آن بسیار ضروری و مهم باشد و اگر آن نباشد ماشین روشن نخواهد شد و همچنین حرکت نیز نمی کند . اشتعال سوخت در تمام قسمت های مهم اتومبیل به وسیله برقی کار می کند که تمام وسیله های برقی با کمک برق انجام می شود که اگر برق خودرو نباشد ، هیچ کاری انجام نمی شود .

قطعات سیستم برق خودرو شامل موارد زیر می باشد که بدون آن ها بسیار ضروری و مهم می باشد :

1- وایر شمع : کار انتقال جریان الکتریسیته به شمه ها و تولید جرفه توسط وایر های شمع و لایه های عایق ما بین آن ها به وجود خواهد آمد .

2- کویل : این قطعه وظیفه اش تقویت ولتاژ های باتری می باشد که حتما وظیفه خود را به خوبی انجام دهد . اگر وظیفه خود را خوب انجام ندهد ، باعث به وجود آمدن مشکل های جدی می شود .

3- انژکتور ها : انژکتور ها مانند کاربراتور وظیفه ترکیب سوخت با هوا و تزریق آن در موتور را بر عهده دارد و این کار بسیار دقیق انجام خواهد شد .

4- باتری : منبع اصلی برق خودرو باتری می باشد که باتری مهم ترین و ضروری ترین قطعه هر خودرو می باشد و باعث تامین برق نیاز خودرو می شود .

5- دینام : وظیفه دینام نگه داشتن باتری در حالت پر می باشد .

وظیفه تولید کننده برق خودرو در چیست ؟

وظیفه تولید برق در خودرو های قدیمی بر عهده دینام و در خودرو های جدید بر عهده آلترناتور می باشد . این قطعه همانند ژنراتور عمل نموده و نیروی مکانیکی را به وسیله تسمه ای از موتور گرفته و به برق 12 ولت با آمپر بالا را تولید می کند . در مرحله بعد این برق ذخیره می شود و در واقع این قطعه وظیفه شارژ کردن باتری در زمان روشن بودن خودرو را دارد .

ساختمان آفتامات ( رله ولتاژ )

رله ولتاژ یک هسته آهنی با چندین دور سیم پیچ است که آن را به طور موازی پیچیده شده است . روس هسته یک جفت پلاتین تعیین شده که در حالت عادی بسته است .

جریان مصرفی بالشتک های دینام و سیم اتصال بدنه خارجی از ذغال مثبت گرفته می شود و پس از تغذیه فطب های آفتامات می رود و در حالت عادی که ولتاژ خروجی دینام کم است و از طرق پلاتین های اتصال بدنه می شود .

کاهش ولتاژ باعث می شود که هسته رله ولتاژ نیروی خود را از دست بدهد و فنر آن پلاتین متحرک را بکشد و با پلاتین ثابت تماس دهد و مجددا جریان میدان از طریق پلاتین ثابت تماس دهد و مجددا از طریق پلاتین ها اتصال بدنه می شود .

آفتامات

در مدار شارژ آفتامات وضایف زیر را دارد :

1- کنترل ولتاژ خرجی دینام

2- کنترل جریان تولید شده دینام

3- دادن اجازه شارژ به باطری سالمی که خالی شده است .

4- ممانعت از تخلیه جریان باطری در دینام به هنگام خاموش بودن موتور

5- قطع عمل شارژ پس از پر شدن باطری

سوالات مربوط به دینام

1- کار دینام چیست ؟

دینام تولید کننده برق است به این ترتیب که انرژی مکانیکی به انرژی  الکتریکی تبدیل شده و این انرژی ضمن شارژ نمودن باطری مصارف مختلف برق اتومبیل را تامین می کند .

2- دلیل خوردگی مرتب دنده استارت چی می باشد ؟

خوب درگیر نشدن دنده استارت با دنده فلایویل تاب داشتن دنده فویویل به علت کج پرس شدن آن

3- کار اتوماتیک استارت چیست ؟

درگیر نمودن دنده استارت با دنده فلایویل

4- آزمایش خرابی دینام را توضیح دهید ؟

در زمان روشن بودن موتور یکی از قطب های باطری را باز می کنیم اگر موتور خاموش شد دینام خراب است .

5- تفاوت بین دینام و استارت چیست ؟

دینام تولید کننده و استارت مصرف کننده برق است .

سیم پیچی های استارت ضخیم تر از سیم پیچ های دینام است .

جهت سیم پیچ های آرمیچر با هم فرق می کند .

6- کار فنر های پشت زغال دینام چیست ؟

چسبانیدن زغال به کلکتور دینام

7- کار بالشتک های دینام چیست ؟

بالشتک ها با ایجاد حوزه مغناطیسی جریان برق را به وجود می آورد .

8- کار زغال دینام چیست ؟

جمع آوری برق از روی کلکتور

9- کار دیود چیست ؟

تبدیل جریان متناوب به جریان مستقیم که به اصطلاح به آن یک سو کننده جریان نیز گفته می شود .

10- کار آفتامات چه می باشد ؟

کلید خودکار است که سر راه دینام به باطری قرار دارد و مقدار شارژ جریان باطری را کنترل می کند .

11- علل سوختن دینام را توضیح دهید ؟

شارژ بیش از حد دینام

اتصالی در سیم پیچ های دینام

چسبیدن پلاتین ، قطع و وصل آفتامات در زمان خاموش بودن موتور

گیر کردن آرمیچر یا خرابی بوش و بلبرینگ دینام

چسبیدن پلاتین شارژ آفتامات

چرا خودرو استارت می خورد ولی روشن نمی شود ؟

1- ساده ترین دلیل ممکن برای روشن نشدن ماشین می تواند عدم وجود سوخت کافی در باک خودرو باشد . اگر خودروی شما خالی از بنزین باشد سوختی برای ترکیب ، تراکم و در نهایت اشتعال وجود ندارد ، پس خودرو هم روشن نخواهد شد .

2- اگر فیلتر بنزین خودرویتان مسدود شد ، یا به هر دلیلی دیگر مجاری سوخت رسانی به موتور دچار رسوبات و گرفتگی ها می شود ، نباید انتظار داشته باشید که خودرویتان را با تک استارتی به سرعت روشن شده و موتورتان داشته باشد .

استپر موتور

استپر یکی از اجزایی است که باید هر چند وقت یک بار آن را تمیز و بشویید و دوباره بر سر جای خودش قرار دهید . بیشتر خودرو های امروزی که مجهز به آپشن هایی چون کروز کنترل و یا محدود کننده سرعت هستند از مکانیزم دریچه گاز الکترونیکی استفاده خواهد شد .

در خودرو های انژکتور قدیمی تر از مکانیزن دریچه گاز مکانیکی یا سیمی استفاده می شود . در این خودرو ها با پیچیدگی بیشتر مجهز به آپشن کروز کنترل هستند اما عملکرد مکانیزم دریچه گاز آن ها مستقیما به پدال متصل است و این اتصال الکترونیکی نیست بلکه مکانیکی و از نوع اهرم بندی و یا سیمی می باشد .

استپر موتور چیست ؟

استپر موتور یک موتور الکترونیکی با عملکرد پله پله است که عملکرد فیدبک مانند دارد . برای روشن ماندن پیشرانه در دوره ایده آل از سوی ECU عملکرد خوبی را تنظیم خواهد کرد . چرخه صحیح این رفتار فیدبک گونه موجب عملکرد صحیح پیشرانه در حالت دور درجا می باشد .

اگر قطعه استپر دچار سوختگی و یا آسیب دیدگی شدید نباشد ، خودتان هم می توانید آن را تعمیر نمایید زیرا احتمالا این قطعه کثیف شده است و به همین دلیل عملکرد درستی ندارد و با تمیز نمودن آن می توانید خودرو خود را تعمیر کنید .

اگر استپر انژکتور شور با پوست دست و یا چشم برخورد کند ، بسیار خطرناک می باشد و صدمه خیلی جدی ای وارد می کند . استپر انژکت.ر شور حلال بسیار قدرتمند است و بسیار بسیار اشتعال پذیر و منفجر می شود.

باتری

یکی دیگر از عوامل روشن شدن خودرو می تواند به علت عدم کار کرد صحیح و یا ضعیف بودن باتری می باشد . در این حالت خودرو ضعیف استارات می خورد و یا به طور کلی استارات نخواهد خورد .

5 نشانه خرابی دینام

1- اتصالات شل یا قطع شده

در صورتی که اتصالات شل یا قطع شده باشند ، باید همه موارد مربوط به دینام را چک کنید . ممکن است تسمه ها مشکلی نداشته باشند و هیچ مورد آشکار دیگری هم دیده نشود ولی باتری خوابیده باشد . در این صورت دینام برق تولید می کند ولی برق تولید شده جایی نمی رود . جریان برقی دینام تولید می کند توسط سیم های بلند و کوتاه منتقل می شود . اگر این قسمت حیاتی درست کار نکند ، برقی که دینام تولید می کند ، نمی تواند مورد استفاده قرار بگیرد .

2- خوابیدن باتری

اگر دینام مشکلی نداشته باشد ، روشن نشدن خودرو علامتی است از این که مشکلی در سیستم استارت خودرو شما به وجود خواهد آمد . وقتی سوئیچ را می چرخانید ، صدای تلق تلق به گوش خواهد رسید ولی هیج اتفاقی نمی افتد . بعد از مدتی ، حتی همان صدا هم قطع می شود . باتری را می تولن با استفاده از اهم متر تست کنید . بیشتر تعمیر گاه ها ابزار هایی برای تست کردن وضعیت و ظرفیت شارژ باتری ها دارند .

3- بینایی ، شنوایی ، بویایی

بینایی : بیشتر مکانیک ها می گویند وقتی مشتری هایشان با مشکلات مربوط به دینام مواجه می شوند ، کاپوت را بالا می زنند تا ببینند آیا تسمه ای در رفته است ، دسته موتور پاره شده یا قسمتی از موتور از کار افتاده است یا خیر .

شنوایی : بیشتر راننده ها نی گویند قبل از این که مشخص شود دینام مشکلی پیدا کرده است یا خیر ، صدای غرغر یا جیغ به گوش می رسد . دینام به وسیله تسمه ای به حرکت در می آید که به فولی سر میل لنگ متصل است .

بویایی : بوی سیم یا لاستیک سوخته ، اغلب مربوط به وجود مشکل در دینام می شود . اگر فولی دینام تراز نباشد و یا نتواند آزادانه بچرخد ، تسمه اصطلاک بیشتری پیدا می کند و باعث می شود بوی لاستیک بلند شده و به مشام شما برسد .

4- چراغ هشدار دهنده

روی صفحه کیلو متر بیشتر خودرو هایی که در دهه اخیر ساخته شده اند ، یک چراغ هشدار دهنده وجود دارد که روشن شدن آن نشان دهنده وجود مشکل در دینام است . اگر دینام با حداکثر توانش کار نکند یا ولتاژ بیش از حد از آن خواسته شود ، ممکن است میزان ولتاژ از محدوده تعیین شده بالا تر یا پایین تر برود و منجر به روشن شدن چراغ شود .

5- چراغ های کم نور

از آن جایی که دینام نیاز های برقی خودرو را تامین می کند ، وقتی کارایی آن پایین بیاید ، دستگاه های برقی هم خوب کار خواهند کرد . در این صورت ممکن است چراغ های جلو و چراغ های روی داشبورد کم نور و یا به شدت پر نور شود .

چند پیشنهاد برای پیشگیری از خرابی آفتامات دینام خودرو

1- فشار دادن پدال گاز و بالا بردن دور موتور تا حدودی 2000 دور در دقیقه در مدت زمان توقف طولانی .

2- خودداری از روشن کردن چراغ ها در زمان های غیر ضرور

3- بازدید مرتب وضعیت شل یا سفت بودن تسمه دینام

4- قرار دادن دور فن کولر در پایین ترین درجه

5- استفاده از باطری هایی که دارای ظرفیت بیشتر هستند .

عوامل زیادی در خرابی یا سوختن دینام تاثیر می گذارد که این عوامل شامل موارد زیر می باشد :

وسایل برقی که با حداکثر ظرفیت خود کار می کنند موجب می شود ذخیره برق باطری به مصرف برسد و این کمبود برق با دینام جبران خواهد شد .

گرمی هوا موجب بالا رفتن درجه حرارت موتور و به مدار آمدن دور فن ثانویه با حداکثر دور می شود . همچنین استفاده از کولر خودرو و قرار دادن دور فن کولر در دور حداکثر و ترافیم سنگین شهر ها موجب کاهش سرعت خودرو و کاهش دور موتور می شود و در نتیجه باعث بیشتر شدن قدرت تولید برق دینام پایین خواهد آمد و به موتور آسیب بسیار جدی وارد می کند .

بیشتر بخوانید:

آموزش نحوه تعویض رله فن پراید و آموزش نحوه تست رله فن پراید

منبع: کارستان