علائم و نشانه های سوختن فیوز خودرو + عیب یابی و تعویض فیوز

علائم و نشانه های سوختن فیوز خودرو  + عیب یابی و تعویض فیوز

فیوز خودرو انواع مختلفی دارد اما رایج ترین نوع آن که در جعبه فیوز بیشتر خودروها به کار رفته است ، فیوز مستطیلی است . فیوز مستطیلی از دو پایه ی فلزی و یک روکش غیر رسانا تشکیل شده است . چنانچه فیوز سوخته باشد ، رنگ پایه ها یا روکش آن با تغییر رنگ و تیرگی همراه است . گاهی اوقات روکش ها شیشه ای و شفاف هستند ، اگر این مدل را جلوی نور بگیرید ، متوجه سوختن یا قطعی مدار داخلی آن می شوید . روکش های مات به طور معمول ، بعد از اتصالی و سوختن ، سیاه می شوند . آب شدن نوار فلزی داخل قاب و یا ایجاد شکستگی روی آن نیز از دیگر علائم سوختن فیوز خودرو است .

ممکن است بعضی از فیوزها به صورت مشترک برای چند قسمت مورد استفاده قرار بگیرند . در چنین مواقعی ، اطمینان از صحت عملکرد این قطعات کمی سخت تر است . برای این که متوجه شوید فیوز مشترک بین چند قسمت الکترونیکی به علت خرابی یا اتصالی کدام قسمت سوخته است ، باید همه ی اتصالات دستگاه های مربوط به آن فیوز را قطع کنید . پس ابتدا فیوز سالمی را جایگزین کنید و سپس یک به یک، دستگاه را وصل کنید تا ببینید ، فیوز با اتصال کدام قسمت ، اتصالی می کند و می سوزد .

فیوز خودرو چیست؟

همانطور که گفته شد ، هر فیوز خودرو ، قطعه ای کوچک است که در سیستم برق رسانی خودرو ، وظیف قطع کردن جریان برق در صورت نوسان را در دستگاه مصرف کننده متصل به خود دارد . به عبارت بهتر فیوزها در خودرو وظیفه دارند اگر جریان برق بیشتر از حد مجاز باشد ، اتصال را قطع کرده و نگذارند دستگاه مصرف کننده آسیب ببیند . فیوزها در خودرو معمولا در مکانی در دسترس راننده در جعبه فیوز قرار دارند که برای یافتن آن ها ، باید با استفاده از دفترچه راهنمای خودرو اقدام نمود . در دفترچه راهنمای هر خودرو ، نقشه تمام فیوزها وجود داشته و وظیفه برق رسانی هر فیوز خودرو به دیگر قطعات خودرو ، مشخص گردیده است .

روی هر فیوز خودرو معمولا اطلاعاتی در رابطه با حداکثر شدت جریان عبوری از خود نوشته شده است که نشان می دهد اگر نوسانات برق خودرو از مقدار مشخص شده بیشتر باشد ، اصطلاحا فیوز آب شده و قطع می گردد . این قطعی سبب می گردد تا دستگاه مصرف کننده ای که برق خود را از طریق فیوز می گیرد ، دیگر برق رسانی نداشته باشد و از مدار خارج گردد . این عمل به این دلیل انجام می گردد تا از بروز مشکلات اساسی در خودرو، با نوسانات شدید ، جلوگیری گردد .

عیب یابی و تعویض فیوز

قطع شدن فیوزها مستقیما روی دستگاه مربوطه که فیوز مسئول تنظیم شدت جریان آن می باشد تاثیر گذاشته و موجب از مدار خارج شدن آن می شود . اگر چنین اتفاقی در اثر نوسانات برق خودرو یا تحمل بار اضافی جریان برق ایجاد شود ، در نتیجه فیوز مربوطه سوخته و باید نسبت به تعویض فیوز اقدام نمود .

در فیوزهای شیشه ای و مستطیلی شفاف این امر با چشم نیز قابل شناسایی می باشد و با مشاهده فیوزی که اتصال آن قطع شده باشد ، می توان دریافت که فیوز مربوطه سوخته است و علت هشدار ECU آن است .

اما برای فیوزهایی که شفاف نیستند و نمی توان با چشم قطعی آن ها را مشاهده نمود ، بهترین روش استفاده از مولتی متر یا چراغ آزمایش می باشد . به این صورت که دو سر فیوز خودرو را به دو سر مالتی متر یا چراغ آزمایش متصل نموده و در صورت روشن شدن چراغ آزمایش و یا عبور جریان در مالتی متر ، می توان دریافت که فیوز سالم است و در غیر این صورت فیوز سوخته است و باید نسبت به تعویض فیوز اقدام نمود .

دقت داشته باشد از سیم به جای فیوز ها استفاده نکنید حتی به صورت موقت . انجام این کار سبب خراب شدن و آسیب رسیدن به تجهیزات الکتریکی می‌ شود . اگر یکی از فیوز های مهم شما سوخته است و شما به کارایی آن بسیار نیازمندید ، در این شرایط باید یا فیوز یدک و یا از فیوز کم کاربردتری به جای آن فیوز استفاده کنید .

به طور مثال در هوای سرد شیشه عقب یخ ‌زده و دید شما را محدود کرده است و برای دید عقب و باز کردن یخ شیشه عقب باید از شیشه گرمکن استفاده کنید .

شیشه گرمکن دارای یک فیوز در جعبه‌ فیوز بوده که ممکن است سوخته باشد . پس از کنترل فیوز آن متوجه می ‌شوید که نیاز به فیوز دارید . اگر فیوز یدک همراه داشته باشید که به سرعت آن را تعویض می ‌کنید اما اگر یدکی همراه نداشته باشید باید به فکر جایگزینی فیوز باشید .

در این موقع لازم است شما بدانید هر فیوز مربوط به چه سیستمی بوده و چه فیوزی را بکشید تا بعداً دچار مشکل نشوید . دفترچه راهنمای خودرو بهترین گزینه برای راهنمایی شماست ضمن آنکه معمولاً در داخل درب جعبه فیوز نیز فیوزهای مختلف نامگذاری شده ‌اند .

با مراجعه به راهنما می ‌توانید نقش و محل تک تک فیوز ‌ها را بررسی کرده و به طور مثال فیوز فندک یا چراغ های کوچک درون شهری ماشین را به طور موقت کشیده و در جای مورد نظر قرار دهید .

در تمامی جعبه فیوزها فیوز یدک تعبیه شده که اگر زمانی شما با مشکل مواجه شدید از این فیوز استفاده کنید . توجه داشته باشید هر فیوز با توجه به کارآیی که دارد می‌تواند جریان مشخصی را از خود عبور دهد .

به همین دلیل رنگ فیوزهای نصب شده در خودرو با یکدیگر متفاوت است . تا حد امکان سعی کنید فیوز غیر ضروری هم رنگ با فیوز سوخته را انتخاب کنید .

فیوز خودرو چگونه کار می کند ؟

فیوز ها به بیان ساده دو پایه هستند که توسط یک سیم با جنس و ضخامت و مقاومت مشخص که به میزان ظرفیت فیوز بستگی دارد که میزان معینی از جریان الکتریکی را از خود عبور می دهد . وقتی جریان برق در خودرو بیش از حد مورد‌نظر شود فیوز که اتصال فلزی با آلیاژ خاصی است آب شده و مانع از انتقال این جریان به مصرف‌ کننده می ‌شود عنصر اصلی ساخت فیوز ، یک نوار فلزی است که در یک محفظه غیر رسانا قرار دارد .

با عبور جریان بیش از حد مجاز ، نوار فلزی ذوب می ‌شود و مدار الکتریکی قطع می ‌شود و به بیان عامیانه فیوز می سوزد . در فیوزهای با روکش شفاف به راحتی می تواند اتصال ( سیم ) را مشاهده نمود و اگر فیوز بسوزد به راحتی قطع اتصال قابل مشاهده می باشد . نوسانات جریان برق در خودرو می ‌تواند آسیب زیادی به مصرف ‌کننده‌ ها و تجهیزات الکتریکی وارد کند . اما وجود فیوز سبب می‌ شود تا این نوسانات با عبور از پلی به نام فیوز کنترل شوند .

هرگاه یکی از تجهیزات برقی کار نمی ‌کند ممکن است فیوز محافظ آن سوخته باشد . در شکل زیر چند فیوز سالم را مشاهده می ‌کنید . اما در فیوز سوخته قسمت هشتی وسط فیوز آب شده و جریان را انتقال نمی ‌دهد . اما اگر فیوزی سوخته باشد برای عوض کردن آن باید مراحل ساده ‌ای را رعایت کرده تا بتوانید آن را به راحتی عوض کنید .

دلایل اصلی سوختن فیوز خودرو

1- نامرغوب بودن مواد اولیه در ساخت فیوز

2- خراب شدن دینام

3- باتری به باتری کردن غیر اصولی خودرو

4- بروز اتصالی یا قطعی در اتصالات و سیم کشی سیستم برق رسانی

5- اتصال غیر استاندارد تجهیزات جانبی به خودرو ( به صورت مستقیم )

5- اضافه شدن تجهیزات و سیستم هایی به خودرو و وارد آوردن فشار بیش از حد به سیستم برقی آن مثل سیستم صوتی با آمپر بالا و چراغ های پرنور غیر استاندارد

تعویض فیوز خودرو

پس از اینکه از سوخته و معیوب بودن فیوز اطمینان پیدا کردیم، حال نوبت به تعویض فیوز خودرو می رسد . همواره توجه داشته باشید که فیوز تعویضی باید دقیقا از نظر ظرفیت ، با راهنمای جعبه فیوز خودرو برابر باشد و هر گونه تغییری در میزان ظرفیت ، باعث صدمه رساندن به دستگاه مربوطه خواهد شد . بنابراین پس از اینکه فیوز معیوب را تشخیص دادید ، آن را با گیره مخصوص از جای خود جدا کرده و با یک فیوز هم ظرفیت دیگر که در دفترچه راهنمای جعبه فیوز مشخص شده است ، تعویض نمایید .

برای تعویض فیوز خودرو و جا زدن فیوز جدید در محل خود ، نیازی به استفاده از گیره نبوده و می توان با استفاده از انگشت خود ، فیوز مورد نظر را در مکان خود نصب نمود . توجه داشته باشید که فیوزها دارای پایه مثبت و منفی نبوده و تفاوتی نخواهد داشت که فیوز را در چه جهتی در جای خود قرار دهیم .

انواع فیوز خودرو

فیوزها معمولا در انواع متنوعی تولید و طراحی می شوند که فیوزهای مستطیلی و سرامیکی از جمله پر کاربردترین نوع آن ها می باشد . این فیوزها از دو پایه تشکیل شده اند که داخل خود بسته به حداکثر میزان شدت جریان عبوری ، از سیم ضخیم تری برای اتصال دو پایه به هم استفاده شده است .

1- فیوز مستطیلی معمولی

فیوز شیشه ای نیز نوع دیگری از فیوز خودرو می باشد که اتصال دو سر فیوز در آن با استفاده از سیمی نازک در میان محفظه شیشه ای برقرار شده است که در صورت عبور شدت جریان بالا ، سیم مربوطه قطع می گردد .

2- فیوز شیشه ای

فیوز فلزی نیز نوع دیگری از فیوز خودرو می باشد که ارتباط دو سر آن در صورت عبور شدت جریان بیش از اندازه دوب گردیده و در نتیجه مدار را قطع می نماید .

3- فیوز فلزی: 

نیز نوع دیگری از فیوز خودرو می باشد که ارتباط دو سر آن در صورت عبور شدت جریان بیش از اندازه دوب گردیده و در نتیجه مدار را قطع می نماید .

نکاتی مهم برای تعویض فیوز خودرو

1- توصیه می شود که قبل از تعویض فیوز خودرو ابتدا از دلیل سوختن فیوز اطمینان حاصل کنید . فیوز ها تنها در صورتی می سوزند که نوسان شدیدی در مسیر جریان الکتریکی دستگاه مربوطه ایجاد شده باشد.

2- هیچگاه ظرفیت فیوزها را به صورت سلیقه ای بالا نبرید . ظرفیت کمتر از میزان استاندارد باعث سوختن دوباره و ظرفیت بیش از حد استاندارد ، باعث ایجاد صدمه به دستگاه اصلی می گردد .

3- برای تعویض فیوزها می توانید از فیوزهایی که در قسمت های خالی خود جعبه فیوز ، موجود می باشند استفاده کنید .

4- از فشار اضافی در جا زدن و در آوردن فیوزها خودداری کنید . ممکن است پایه فیوز بشکند و در شکاف باقی بماند .

5- فیوزهای همرنگ معمولا دارای ظرفیت یکسان می باشند .

نحوه ی تعویض فیوز خودرو

اگر به جعبه ی فیوز نگاه کنید ، متوجه می شوید که بعضی از آنها شماره گذاری شده اند . این ترفند باعث می شود در هنگام خرابی ، شماره ی مربوط به فیوز ناسالم را برداشت و به دفترچه راهنمای خودرو مراجعه کرد . در دفترچه ی راهنما درباره ی فیوزهای شماره دار و اینکه مربوط به کدام قسمت هستند ، توضیحاتی آورده شده است . با انطباق شماره ی فیوز دفترچه و جعبه فیوز متوجه می شوید که کدام قسمت الکتریکی خودرو خراب شده است. اطلاعاتی مثل نام ، عملکرد ، میزان ولتاژ و محل قرار گرفتن فیوزها هم در دفترچه ی راهنما وجود دارد .

دقت داشته باشید که آمپر فیوز انتخابی شما با آمپر فیوزی که از جعبه جدا می کنید، یکی باشد . اگر آمپر فیوز جایگزین بالاتر از آمپر فیوز قبلی باشد ، ممکن است بخش های دیگر هم اتصالی کنند و وسعت خرابی بیشتر از قبل باشد . استفاده از فیوزی با آمپر پایین تر هم باعث می شود دوباره با این مشکل سوختن فیوزها مواجه شوید . برای مثال ، اگر فیوز سوخته ، 30 آمپری بود ، باید فیوز سالمی که جایگزین می کنید هم 30 آمپری باشد .

معنای رنگ های مختلف فیوز خودرو

این مورد که بیان می کند هر رنگ دارای معنایی خاص است با توجه به برخی عوامل صحیح است ولی نوعی از فیوزها هم هستند که شماره روی آن ها به رنگ پلاستیک خود بوده و دارای رنگ متفاوتی نیستند .

مکان جعبه فیوز هم مهم است که به طور عمده در بخش های تیره در زیر داشبورد جاسازی می شود و این که ما بخواهیم اعداد روی آن ها را مطالعه کنیم قطعا کاری دشوار است . در واقع همین عوامل هستند که سبب اهمیت بالای فهمیدن رنگ و استاندارد فیوز می شوند .

بیشتر بدانید

سه روش برای ایمنی بیشتر در برابر ایربگ خودرو