مجله تخصصی خودرو اخبار خودرو , قیمت خودرو , خرید و فروش خودرو , قیمت ماشین , قیمت اتومبیل
اگر شمع خودرو را عوض نکنیم چه اتفاق می افتد + زمان تعویض شمع
برای اینکه موتور خودرو دارای راندمان مناسب باشد لازم است که شمع ها سرویس شوند یا در صورت لزوم تعویض گردند . شمع خودرو قطعه کوچکی است که داخل سیلندر موتور قرار می گیرد و از یک سمت ولتاژ بالا به آن اعمال می شود و در سمت دیگر که داخل سیلندر قرار می گیرد جرقه ایجاد می شود . این جرقه باعث انفجار مخلوط هوا و بنزین در داخل سیلندر موتور می شود که این انفجار در نهایت نیروی لازم را برای موتور فراهم می کند .
شمع ها را سرویس نکنیم چه می شود ؟
موتور خودرو بد کار می کند و اصطلاحا موتور خام سوزی خواهد داشت و راندمان آن کم می شود ، کارایی آن تحت تاثیر این مشکل خواهد بود و این خام سوزی باعث آسیب رساندن به کاتالیست خودرو و در نهایت باعث افزایش آلایندگی خودرو می شود . همچنین ممکن است خودرو شما بد روشن شود . حتی در مواردی باعث روشن شدن چراغ چک خودرو در اثر آسیب رساندن به قطعات موتوری می شود .
نشانه های خرابی شمع خودرو چیست ؟
یکی از نشانه های خرابی شمع ها سیاه شدن آنهاست . همچنین شمع دارای یک عایق چینی است که اگر صدمه دیده باشد یا ترک برداشته باشد اختلاف پتانسیل لازم در دو سر الکترود ها ایجاد نمی شود و در نتیجه جرقه هم نخواهیم داشت و یکی از سیلندر های موتور خودروی شما کار نخواهد کرد که این مشکل با بد کار کردن و لرزش و صدای اضافی همراه است و تشخیص آن کار سختی نیست .
چه زمانی شمع ها باید تعویض شوند؟
توصیه می شود بعد از هر 50000 کیلومتر کارکرد شمع خودرو را تعویض کنید . البته بعضی سازنده ها شمع هایی با عمر کاری 95000 تا 140000 کیلومتر نیز ارائه داده اند . اگر به تعویض شمع ها در موعد مقرر بی توجه باشید و تا خرابی کامل آن را تعویض نکنید ممکن است حتی باز کردن شمع ها هم بسیار سخت شود .
انواع شمع خودرو :
به طور یقین شمع های سوزنی ، علت به کار بردن پلاتین های متعدد در ساخت شمع صرفا بالا بردن طول عمر آن است و امکان جرقه زنی همزمان همه الکترود ها با هم با سیستم ولتاژ خودرو های استاندارد تقریبا محال است.فقط در زمان هایی که حرارت یک الکترود طوری بالا برود که مقاومت الکتریکی آن مانع گذر الکترون های آماده تخلیه از الکترود مثبت شود ، الکترون ها الکترود منفی خنک تر را انتخاب می کنند .
شاید به همین دلیل است که بعضی ها با خطای دید تصور می کنند که همه الکترود ها با هم جرقه می زنند چون چشم انسان از دیدن و تشخیص حدود چند ده جرقه در ثانیه و تمیز دادن بین آن ها ناتوان است .
مطلب نامناسب در مورد این شمع ها نسبت به شمع های سوزنیداشتن احتمال خاموشی شعله به دلیل چا‌ه های حرارتی بیشتر ( الکترود های منفی بیشتر ) و نیز داشتن هندسه جرقه و شعله عمود بر راستای سیلندر که امکان انتشار شعله همگن را از بین می برد می توان نام برد . البته لازم به ذکر است تولید شمع‌های چند پلاتین در زمان خود نسبت به شمع های عادی یک انقلاب بود و در زمان خود گام مثبتی در راستای احتراق بهتر به حساب می آمد .
شمع های سوزنی ایریدیم جدید با تکیه بر خواص مواد به کار رفته در آن ها و تکنولوژی صرف شده درساختشان دارای جرقه قوی تر در راستای سیلندر که امکان انتشار همگن شعله را پدید می آورد و باعث بهسوزی می گردد ، از عمر طولانی برخوردار بوده و اقدام موثری در راستای بالا بردن کارآیی موتور های درون سوز و حفظ محیط زیست به حساب می آیند ، البته اغلب به دلیل بالا بودن هزینه ساخت از قیمت های بالایی برخوردارند که البته با کاهش مصرف سوخت و افزایش عمر قطعات موتور خودرو این هزینه اولیه را برای مصرف کننده جبران خواهند کرد .
ساختار درونی شمع
قسمت رزوه مانند و فلزی شمع که در داخل سرسیلندر پیچ می شود پایه نامیده می شود ، رزوه‌های قرار داده شده بر روی این قسمت دارای استاندارد جهانی بوده و در اکثریت موتورهای جهان ثابت است مگر برای کاربردهای خاص . این استاندارد در موتور های چهار زمانه M14x1.25 ( قطر خارجی 14 میلی متر و 1.25 گام دنده ) ، در موتورهای دوزمانه M18x1.5 است .
قسمت سفید رنگ بالایی شمع را اصطلاحا چینی شمع گویند که از نوعی سرامیک مصنوعی ویا اکسید آلومینیوم بتونه ( پیرانیت – کروندیت ) ساخته می شود و علاوه بر عایق الکتریکی دارای مقاومت حرارتی بسیار بالا بوده به شکلی که تا 800 درجه اختلاف دما را به خوبی کنترل می کند ، در برخی شمع ها قسمت چینی توسط یک مهره در جای خود ثابت شده و قابل جدا کردن است این گونه شمع ها را دوتکه گویند .
بالاترین قسمت این قطعه که به وایر متصل می شود ترمینال است که بخوبی رساننده الکتریسیته است و شدیدا در مقابل زنگ زدن مقاومت می کند .
در انتهای پایه یک ( یا چند ) زائده فلزی به چشم می خورد که الکترود منفی یا پلاتین نام دارد ، وظیفه این قسمت ایجاد قطب منفی ( اتصال بدنه ) برای ایجاد جرقه است ، این قسمت می تواند اشکال متفاوت و حتی جنس خاصی داشته باشد که در این مورد جلوتر توضیح داده می شود .
در مقابل الکترود منفی یک زائده مرکزی قرار دارد که نقش قطب مثبت برای جرقه را اجرا می کند و برق ولتاژ بالایی که در کوئل تولید و توسط وایر به ترمینال شمع آورده شده را تا داخل محفظه احتراق راهنمایی می کند ، این قسمت که الکترود مثبت نام دارد و از آلیاژی بسیار مقاوم دارای ترکیبات نیکل ، منگنز ، کروم ساخته شده می تواند پوشش‌های گوناگونی داشته باشد که بعدا مورد بررسی قرار می گیرد .
فاصله میان دو الکترود مثبت و منفی را فاصله گپ گویند که اصطلاحا با نام فاصله فیلر نیز بیان می شود ، اندازه‌ی این فاصله بسیار دقیق بوده و بر اساس دیگر پارامتر های موتور مانند نسبت تراکم ، میزان ولتاژ تولیدی کوئل ، نوع سوخت تعیین می شود ، اما به طور کلی بزرگ بودن این قاصله بزرگتر شدن جرقه و بهبود احتراق را به دنبال دارد ، در طرف مقابل ولتاژ عبوری از کوئل و دمای احتراق را بالا می برد که هردو مخرب هستند و اندازه ی آن به صورت بهینه توسط هر شرکت محاسبه و اعلام می شود ، در موتورهای خودرویی این عدد چیزی بین 0.7 تا 1 میلی متر و در موتور سیکلت ها چیزی بین 0.4 تا 0.6 است .
عمر شمع
در ایران بعضی از مکانیسین های اتومبیل ، به عمر شمع توجه کافی ندارند و تا زمانی که عیب ظاهری در کار موتور ایجاد نشود ، تعویض آن را توصیه نمی نمایند . در حالی که گاهی یک شمع کار کرده ، علاوه بر اینکه بطور ناگهانی ممکن است از کار بیفتد ، به مقدار زیادی از قدرت موتور می کاهد . معمولا این کاهش بدون توجه کافی محسوس نیست . به علاوه یک شمع ضعیف می تواند به مقدار زیاد در طرز روشن شدن موتور ، مصرف سوخت ، میزان گرم کردن و کنش موتور و بالاخره در استهلاک و دوام موتور مؤثر باشد .
عمر یک شمع با توجه به نوع و کیفیت آن می تواند از 15000 تا 100000 کیلومتر تغییر کند که کارخانه ی سازنده این مقدار را مشخص می کند اما به طور کلی شمع باید هر 20000 کیلومتر مورد بررسی قرار گیرد . منظور از بررسی شمع ، اندازه گیری فاصله گپ ، تمیزکردن الکترودها ، بررسی سلامت رزوه و الکترود و چینی می باشد .
چک کردن شمع موتور با بازبینی ظاهری
شمع ها قطعاتی هستند که روی سر سیلندرها سوار می شوند و با برق ، سوخت و هوا در تماس هستند . این قطعات با دریافت برق ولتاژ بالا از یک سو و ایجاد جرقه مخلوط هوا و بنزین از سوی دیگر باعث وقوع انفجار در محفظه سیلندر و فراهم شدن نیروی لازم برای روشن شدن ماشین می شوند . تماس مستقیم شمع ها با برق و بنزین و حرارت و جرقه ها باعث می شود فعل و انفعالات شیمیایی روی آن ها رخ دهد . حال اگر با ویژگی های مربوط به ظاهر شمع ها در شرایط گوناگون آشنا باشید ، تشخیص شمع سالم و خراب، کار ساده ای نیست .
اولین مرحله چک کردن شمع موتور ، خاموش کردن خودرو است . یادتان باشد به هیچ وجه نباید برق پشت آمپر باشد . حالا وایر شمع ها را جدا و شمع ها را با آچار مخصوص باز کنید . مهم ترین مرحله چک کردن شمع موتور برای زمانی است که از سیلندر جدا شده و در دستان شماست .
شمع ها از عایق چینی ، الکترودهای فلزی یا سوزن های شمع تشکیل شده اند . با توجه به ظاهر شمع در همه قسمت ها و موارد زیر ، خودروی تان را عیب یابی کنید :
1- دوده داشتن سر شمع
هنگام چک کردن شمع موتور ، قسمت های مختلف شمع را کاملاً لمس کنید تا به وجود کمترین مواد روی آن هم پی ببرید . اگر نوک انگشتتان سیاه شد و احساس کردید شمع ، دوده گرفته است ، یعنی غلظت و میزان مخلوط سوخت و هوا تنظیم نیست یا فیلتر هوا گرفتگی دارد . دوده گرفتن شمع ها و سیاه شدنشان ، از جمله شایع ترین نشانه های خرابی آن هاست . عوامل زیادی برای بروز این مشکل وجود دارد که تشخیص آن بر عهده کارشناسان است .
ممکن است دوده داشتن سر شمع به دلیل بروز یک یا چند مورد از مشکلات فوق باشد ؛ در هر حال در چنین مواقعی می بایست قطعاتی چون فیلتر هوا که عامل بروز مشکل هستند، تعویض شوند . اگر شمع ها هم آسیب زیادی دیده باشند ، آن ها را باید عوض کنید . در چنین شرایطی ، استفاده از شمع هایی با دمای بالاتر هم پیشنهاد خوبی است .
2- وجود خاکستر روی شمع
دلیل جمع شدن خاکستر روی شمع ، می تواند استفاده از بنزین و مکمل های دارای سرب و بی کیفیتی سوخت باشد . وجود لایه ای هر قدر نازک از خاکستر روی سر شمع ، در کارایی آن اختلال ایجاد می کند ، چرا که چون عایقی روی آن قرار می گیرد و مانع از برقراری ارتباط درست شمع با مخلوط سوخت و هوا می شود . در نتیجه بروز چنین مشکلی ، جرقه ناقص زده می شود و خودرو ریپ می زند .
3- رسوب داشتن سر شمع
رسوبات سربی که روی سر شمع تشکیل می شوند ، رنگ زرد مایل به قهوه ای دارند . رانندگی های طولانی و سوخت نامناسب باعث می شوند که دمای قسمت سرامیکی بیش از حد بالا برود و با فعل و انفعالاتی که روی آن صورت می گیرد ، رسوب بگیرد . در چنین مواقعی هم باید شمع ها عوض شوند . حواستان باشد اگر قرار است باز هم با همان سوخت و نوع رانندگی قبلی خودرو را برانید ، باید از شمع هایی با درجه دمای بالاتر استفاده کنید .
4- وجود بنزین روی شمع
اگر بنزین روی شمع ها بپاشد ، بوی آن خیلی زود احساس می شود . اگر هنگام چک کردن شمع موتور دقت کنید ، در این شرایط ، سر شمع ها زغالی رنگ شده اند . زمانی که مشکل پاشیدن بنزین روی شمع ها پیش می آید ، احتمال اینکه انژکتورهای مخصوص پاشیدن سوخت خراب شده باشند ، زیاد است ؛ همچنین ممکن است دلیل آن ، اشکال در سیستم جرقه زنی یا اصطلاحاً خفگی خودرو باشد . اگر چنین مشکلی برایتان پیش آمد ، سیستم برق و انژکتورها را بررسی کنید ، سپس به سراغ کنترل مخلوط سوخت و هوا بروید .
5- وجود روغن روی شمع
اگر روغن به محفظه احتراق نشت کند ، شمع ها آغشته به روغن می شوند . سر شمع ها همیشه در تماس با حرارت و جرقه است ، بنابراین ممکن است روغن موجود در این قسمت ، حالت نیم سوز داشته باشد. وجود این مواد زائد روی شمع باعث داغ شدن بیش از حد این قطعه و احتراق زودرس می شود . احتراق زودرس از عوامل افت قدرت موتور و بد کار کردن آن است .
اگر شمع های خودروی تان روغنی شد ، حتماً سوپاپ و پیستون ها را چک کنید . اگر این قطعات آسیبی دیده باشند ، روغن به محفظه احتراق راه می یابد . فراموش نکنید در چنین شرایطی ابتدا باید اشکالات موتور و سایر قطعات را برطرف کنید و سپس به سراغ تعویض شمع ها بروید .
بیشتر بخوانید:
