سیستم لیفت متغیر VTEC چیست و چگونه کار می کند ؟

راه های زیادی جهت افزایش گشتاور خودرو و قدرت خودرو وجود دارد از قبیل افزایش پاشش سوخت ، افزایش هوای ورودی ، خروج سریع تر دود ها ، افزایش حجم خودرو و استفاه از سیستم های پر خوران ( توروبو شارژ ) هستند .

در خودرو های SOHO مجهز به یک میل سوپاپ و 2 سوپاپ برای هر سیلندر می باشد که تکنولوژی قدیمی دارند . دلیل آن هم بخاطر پیشرانه ها قدرت کمی در برابر موتور های 16 سوپاپ می باشد که دلیل آن هم به عدم تخلیه کامی می باشد .

در این خودرو ها یک سوپاپ دود برای خروج گاز های آلاینده از سیلندر می باشد و همچنین یک سوپاپ هوا برای هر سیلند عمل تخلیه را دارد و همچنین به سختی انجام خواهد شد و به دلیل کم بودن تعداد سوپاپ متاسفانه در بعضی از خودرو های وطنی دیده و باعث تاسف می شود .

گشتاور معنی ای پر کاربرد دارد که باعث قدرت و عملکرد موتور شده و باعث تقویت و بهتر شدن موتور خواهد شد . به زبان ساده تر می توان گفت که باعث تولید انرژی و حرکت درآوردن خودرو به شکل سوخت فسیلی وگازی می باشد و همچنین یاعث تولید انرژی جنبشی خواهد شد .

گشتاور :

این گشتاور دو نوع می باشد گشتاور نیرو و گشتاور چرخشی می باشد که باعث حرکت یا چرخش جسمی خواهد شد . و گشتاور خودرو با میل لنگ می باشد . اگر موتور تولید گشتاور بیشتری داشته باشد ، توانایی نیز افزایش خواهد یافت . و همچنین اندازه گشتاور تا حدودی شبیه به کار است و زیاد فرقی باهم ندارند . و همچنین این گشتاور با نیوتن و متر اندازه گیری می شود .

قدرت ( توان ) :

سرعت انجام کاری را قدرت می گویند . و در قرن 18 توسط جمیز وات این کمیت پایه گذاری شد و واحد آن کیلو وات می باشد .

برای بلند کردن جسمی باید 1 اسب بخار که برابر است با 75 کیلو گرم است ، استفاده کرد .

پس می شود گفت که به سرعت انجام کاری گشتاور گفته می شود . و به زبان ساده تر می توان گفت که توان برابر است با انجام کاری .

اسب بخار را با ( اچ ) و گشتاور را با ( تی ) و واحد پوند نشان می دهد . پس اگر موتور قدرت تولید کند و باعث بیشتر شدن تولید گشتاور خواهد شد و در آخر موتور دور بیشتری خواهد گرفت و تمام این اتفاقات با هم رخ می دهد .

گشتاوری که دور آن پایین و ردلاین را محدود عرضه کند ، بهترین موتور می باشد . میزان گشتاور با مقدار ورودی هوا ، باید برابر و یکی باشد . اگر موتور شما بزرگ باشد ، هوای زیادی را جذب می کند و باعث تولید گشتاور بیشتری می شود .

توربو شارژر و سوپر شارژر هوای زیادی را وارد موتور خواهند کرد و این دو برای موتور های کوچک نیز خوب می باشد . سوخت باید وارد محفوظه احتراق می شود . و این کار بسیار ساده بوده مخصوصا برای انژکتورهای الکتریکی .

تعادل گشتاور

برای اینکه جسمی از لحاظ استاتیکی در تعادل باشد ، برآیند نیروهای و گشتاور های وارد به آن جسم باید مساوی صفر باشد ، برای صفر شدن مقدار برآیند گشتاور های در جهت عقربه های ساعت باید با مجموع گشتاور ها در خلاف جهت حرکت عقربه های ساعت می باشد .

گشتاور در فیزیک

گشتاور نیرو : عامل موثر در گشتن جسم به دور یک محور

گشتاور مغناطیسی : معیار های اندازی قدرت منبع مغناطیسی

گشتاور لختی : معیاری برای مشخص کردن مقاومت یک جسم در برابر تغییر سرعت

گشتاور خمشی : در یک عنصری از آن استفاده می شود .

حسگر گشتاور : برای سیستم گرداننده می باشد .

تعریف دیگر گشتاور

اگر درس استاتیک یا مقاومت مصالح خوانده باشید ، باید با مفهوم گشتاور و نخوه بدتس آوردن آن در یک جسم کاملا آشنا باشد . گشتاور در واقع مقدار نیروی وارد بر یک جسک ضربدری طول آن نسبت به محور افزایش می یابد . و باعث جا به جایی و همچنین افزایش نیرو خواهد شد .

قدرت یا گشتاور ، کدام خوب تر است ؟

نمی توان کدام خوب است ، چون قلب به مغز نیاز دارد و همچنین مغز به قلب . پس گشتاور و قدرت در کنار یکدیگر باعث بیشتر شدن شتاب سرعت اولیه شده و همچنین باعث بالا رفتن آن می شود . سرعت پایین هم می توان استفاده بهنیه از آن ها کرد که تاثیر در مصرف سوخت دارد .

چرا خودرو های گشتاور بالا در شتاب اولیه خیلی بالا هستند ؟

زیرا تمامی دنده های گیر بکس دارند و بستگی به آن خواهد داشت . در بیشتر مواقع چرخ دنده های اولیه گشتاور زیادی را از خود عبور می دهند و معمولا آن ها را بزرگ طراحی می کنند و ساخته می شود . در دنده اولی تمامی گشتارو به بیرون می رود و باعث بیشتر شدن شتاب اولیه و رفتن سرعت بالا می شود ، ولی از قدرت بالا و دور آن بالاتر می زند .

موتور های VTEC هوندا چگونه کار می کند ؟

VTEC یک نوع سیستم زمان بندی متغیر سوپاپ ها می باشد که توسط شرکت هیوندا بر روی ماشین های خود قرار می دهد که عملکرد خوبی را داشته باشد . سیستم های مشابه VTEC با تغییر در میزان فشار روغن باعث حرکت پولای های قرار گرفته بر روی میل بادامک و اصلاح زمان بندی باز و بسته شدن سوپاپ ها خواهد شد . در دور موتور های بالاتر به هوای بیشتری برای صورت پذیرفتن احتراق لازم داریم و این سیستم دقیقا این کار را برای ما انجام خواهد داد و همچنین اجازه می دهد تا مدت زمان و میزان بازشدگی سوپاپ هوا بیشتر می شود .

VTEC در اواخر دهه 80 میلادی تولید و نعرفی شد که هوندا از سیستم VTEC برای خودرو های اسپرت خود استفاده کرد که بسیار عملکرد خوبی داشت .

اما دلیلی که VTEC را خاص می کند این است که از روشی متفاوت برای تغییر وضعیت میل بادامک استفاده می کند . بعضی از این سیستم ها با افزایش فشار روغن این کار را انجام خواهد داد ولی این سیستم با سیستم های دیگر فرق دارد .

هوندا با استفاده از دو سبک برای هر سیلندر زمان بندی سوپاپ ها را تغییر خواهد داد . همچنین یک اسبک مرکزی نیز برای شرایط کاری در دور بالا استفاده خواهد شد که در دور های پایین کار کرد ندارد و زیاد از آن استفاده نخواهد شد .

وقتی که دور موتور بالا می رود ، پیستون قرار گرفته در این اسبک ها با کمک فشار روغن فشرده خواهد شد و هر سه بادامک به طور هم زمان قفل خواهد شد و تا مدت زمان باز شدگی سوپاپ هوا افزایش خواهد یافت .

در ادامه درباره میل بادامک و میل تایپیت توضیحاتی گفته می شود و کسانی که نمی دانند میل بادامک چه می باشد ، متوجه شوند :

میل بادامک چیست ؟

در قسمت موتور خودرو اجزایی وجود دارد که نامش تایپیت یا میل بادامک می باشد . میل بادامک قطعه ای است که وظیفه ای است که وظیفه باز و بسته نمودن سوپاپ ها را بر عهده دارد . این قطعه در برخی موتور ها در بالای سیلندر واقع است و در برخی دیگر در پایین موتور قرار دارد که به فرمان خودرو وصل شده است و بودن این میل بسیار مهم می باشد .

میل بادامک یا میل سوپاپ قطعه ای در موتور خودرو و دیگر موتور های پیستونی چهار زمانه است که سوپاپ ها را باز و بسته می کند . این قطعه از یک استوانه فلزی به عنوان محور اصلی تشکیل شده که روی آن محور هایی به شکل بیضی یا دایره غیر محور قرار دارد .

میل سوپاپ توطی دنده ای به وسیله زنجیر یا تسمه تایمینگ به میل لنگ متصل می شود و می چرخد . در موتور های چهار زمانه به ازای هر دو میل لنگ و میل سوپاپ یک دور خواهد چرخید .

در سال های قبل از دهه نود معمولا در بیشتر موتور ها میل سوپاپ داخل سیلندر بود و از طریق استکانی ویا تایپیت و میل تایپیت نیرو به انگشتی یا اسبک و سپس به سوپاپ منتقل خواهد شد .

امروزه تقریبا در اکثر موتور های چهار زمانه میل سوپاپ روی سر سیلندر قرار دارد که به آن ها میل سوپاپ بالا سری می گویند . موتور هایی که دارای یک میل سوپاپ بالاسری می باشد و با واژه OHC و موتور های دارای دو میل سوپاپ از اینو نوع با سر واژه DOHC شناخته می شود .

وظایف میل بادامک چه می باشد ؟

1- باز و بسته کردن سوپاپ ها توسط چخش میل سوپاپ و قرار گرفتن بادامک ها زیر تاپیت ها

2- روی میل سوپاپ یک دایره خارج از مرکز قرار دارد که با قرار گرفتم شیطانک پمپ بنزین و بالا و پایین رفتن آن انتقال بنزین از باک به کاربراتور توسط پمپ بنزین انجام خواهد شد .

3- روی میل سوپاپ دندانه ای وجود دارد که این دنده دلکو و اویل پمپ را به کار خواهد گرفت .

تایپیت چیست ؟

در موتور های سوپاپ رو سوپاپ بالا بر یا تایپت قطعه ای می باشد که حرکت برجستگی بادامک را به میل تایپیت انتقال خواهد داد . در بعضی موتور های میل سوپاپ رو حرکت بادامک از طریق استکان تایپیت مستقیما به ساق سوپاپ منتقل خواهد شد .

تایپیت ها غلتکی نباید در سوارخ خود بچرخد در غیر این صورت کج می چرخند و برای جلو گیری از چرخش تایپیت غلتکی روی بدنه تایپت سطح راهنمای تختی ایجاد می کنند این سطح راهنما حرکت تایپیت به بالا و پایین را امکان پذیر می کند اما مانع چرخش آن می شود .

در تایپیت ها روغنی از فشار روغن موتور برای حفظ تماس تایپیت با برجستگی بادامک و در موتور های سوپاپ رو با میل بادامک استفاده می شود در موتور های میل سوپاپ رو با استکان تایپت بین برجستگی بادامک و ساق سوپاپ است تایپت روغنی به طور خودکار با تغییر میزان خلاصی سیستم محرک تنظیم می شود خلاصی سیستم محرک سوپاپ از انبساط یا سایش ناشی خواهد شد .

تفاوت میزان لیفت سوپاپ های ورودی و خروجی :

میزان لیفت سوپاپ های ورودی همیشه بیشتر از سوپاپ های خروجی می باشد که میزان افزایش لیفت سوپاپ های ورودی 1.12 سانتی متر و میزان افزایش لیفت سوپاپ های دود 1 سانتی متر با سیستم لیفت متغیر سوپاپ افزایش پیدا خواهد کرد ، افزایش لیفت سوپاپ ها باعث می شود که سوپاپ ها زمان بیشتری را باز بمانند .

دو نسل موتور B 16 A در سال 1898 شامل موارد زیر می باشد :

1- نسل اول

حجم موتور 1595 سی سی 1.6 لیتر ، 158 اسب بخار در 7600 دور دربر دقیقه ، گشتاور 150 نیوتن متر در 7000 دور بر دقیقه نسبت تراکم 10.2 بر یک قطر پیستون 81 میلی متر یا 8.1 سانتی متر کورس پیستون 77.4 میلی متر یا 7.74 سانتی متر حداکثر دور موتور 8200 دور بر دقیقه می باشد .

2- نسل دوم که در سال 1992

حجم موتور 1595 سی سی 1.6 لیتر ، تعداد سیلندر 4 و 16 سوپاپ ، 168 اسب بخار در 8400 دور در دقیقه ، 157 نیوتن متر در 7200 دور در دقیقه حداکثر دور موتور 8500 نسبت به تراکم 10.8 به یک کورس پیستون 81 میلی متر ، کورس پیستون 77.4 میلی متر می باشد .

نکته : این پیشرانه با حجم های زیاد تولید شده اند 1.7 و 1.8 و 2.0 لیتری می باشد .

مزایای سیستم زمان بندی متغیر VTEC :

1- میزان مصرف سوخت را کاهش خواهد داد .

2- میزان آلاینده ها را کمتر می کند .

3- خودرو در حالت دور آرام بهتر کار می کند و همچنین عملکرد خوبی را دارد .

4- دور دور های مختلف موتور گشتاور خروجی ایجاد می کند .

محل قرار گیری سیستم VTEC :

محل قرار گیری سیستم زمان بندی متغیر سوپاپ های VTEC روی میل بادامک ورودی و پولی تایمینگ می باشد که به جرکت در خواهد آمد .

در یغضی از خودرو ها روی میل بادامک سوپاپ ورودی در بعضی خودرو ها روی میل بادامک سوپاپ های خروجی و در بعضی خودرو های روی هر دو میل بادامگ قرار می گیرد .