انژکتورها یکی از حیاتی ترین قطعات در خودروهای امروزی هستند که وظیفه سوخت رسانی و پاشش سوخت در سیلندرها را به عهده دارند. معمولا در هر خودروی انژکتوری، به تعداد سیلندرهای خودرو، انژکتور وجود دارد و هر انژکتور مسئول پاشش سوخت به یک سیلندر می باشد.
هنگامی که انژکتورها با مشکل مواجه شوند، در نتیجه عمل احتراق در خودرو به خوبی انجام نشده و موتور خودرو با مشکل مواجه می شود. ما در این مطلب قصد داریم به علائم خرابی انژکتور ها در خودرو پرداخته و اهمیت شستشوی انژکتورها و مفید بودن یا نبودن این عمل را نیز بررسی کنیم.
علائم خرابی انژکتور خودرو و آموزش شست و شوی انژکتور خودرو
علائم خرابی انژکتور
انژکتور خودرواگر هر کدام از انژکتورهای خودروی ما دچار مشکل شوند، یک سری علائم در عملکرد خودرو رخ خواهد داد که با توجه به آن ها می توان فهمید که این قسمت از موتور خودرو دچار مشکل شده است. انژکتورها قطعات کوچکی در موتور خودرو هستند که سوخت خودرو را با فشار زیادی به سیلندرها پمپ می کنند.
این فشار زیاد باعث می شود تا سوخت به صورت قطرات بسیار ریز و پودر مانند در سیلندرها وارد شود و به این ترتیب با کوچکترین جرقه شمع، سیلندر دچار احتراق شود.
مقایسه عملکرد انژکتور خوب با انژکتورهای معیوب
یکی از شایع ترین مشکلاتی که معمولا برای انژکتورهای خودرو پیش می آید، گرفتگی انژکتور یا کثیف شدن آن است. استفاده از سوخت های بی کیفیت یا وجود رسوبات و آلودگی در باک خودرو و همچنین خراب بودن فیلتر بنزین معمولا سبب می شود تا آلودگی ها به انژکتور خودرو نیز نفوذ کند و در نتیجه باعث بسته شدن مسیر سوخت شود.
از آنجا که سوزن انژکتور که سوخت از طریق آن به سیلندر پمپ می شود منافذی بسیار ریز دارد، در صورتی که آلودگی به انژکتور وارد شود، از مسیر سوزن نمی تواند گذر کند و در نتیجه باعث بسته شدن آن می شود. این اتفاق سبب می شود تا یکی از سیلندرها عمل احتراق نداشته باشد و موتور خودرو با مشکل روبرو شود.
مطلب مرتبط: علائم گرفتگی و کثیف شدن سوزن انژکتورها+نحوه رفع عیب انژکتورها
معمولا اگر میزان صدمه ای که به سوزن انژکتور یا به خود انژکتور وارد شده زیاد نباشد، شستشوی انژکتورها راهکار مناسبی برای رفع این مشکل است که در مراکز خدمات انژکتور و با استفاده از دستگاه هایی مخصوص انجام می شود. البته شستشوی دستی انژکتورها نیز راهکاری است که برخی افراد انجام می دهند اما نمی تواند چندان مورد اعتماد باشد.
اگر انژکتور خودروی ما دچار مشکل شده باشد، یک سری علائم در حین عملکرد موتور دیده می شود که در ادامه به معرفی این علائم خرابی انژکتور پرداخته ایم.
ایجاد لرزش، ضربه و صدا، به دلیل احتراق ناقص در موتور
عدم عملکرد مناسب در هنگام افزایش دور موتور (کاهش شتاب)
کاهش محسوس قدرت یا ریپ زدن موتور در هنگام فشار دادن پدال گاز
لرزش و خاموش شدن موتور در هنگام کار کردن درجا و در دور پایین
افزایش میزان CO و O2 و سایر آلاینده های زیست محیطی در هنگام تست آلایندگی
افزایش مصرف سوخت
دستگاه های شستشوی انژکتور
شستشوی انژکتورها
یکی از بهترین راهکار ها برای رفع مشکلاتی که در بخش علائم خرابی انژکتور معرفی گردید، انجام شستشوی انژکتور می باشد. هنگامی که انژکتورها گرفته شوند پاشش سوخت به میزان کافی انجام نشده و در نتیجه نسبت هوا به سوخت افزایش می یابد که در نهایت منجر به احتراق ناقص می شود.
علاوه بر این، ممکن است پاشش سوخت سوزن های انژکتور کاهش پیدا نکنند اما طریقه پاشش آن ها تغییر کند که این مورد نیز منجر به احتراق ناقص خواهد شد. پاشش نامنظم سوخت نیز از جمله مشکلاتی است که ممکن است باعث افت عملکرد موتور خودرو شود.
شتستشوی انژکتورها به روش های گوناگونی انجام می شود و باعث باز شدن مسیر انژکتورها می شود. البته در مواردی که آسیب به انژکتورها زیاد باشد، شستشوی انژکتور، نمی تواند زیاد راهگشا باشد و باید به طور کلی انژکتور را تعویض نمود.
بهتر است در هنگام تعویض انژکتورها، همه آن ها را با هم تعویض کنید چراکه تغییر انژکتورها می تواند باعث تغییر در تنظیم پاشش آن ها و در نتیجه عدم عملکرد صحیح موتور شود.
اسپری و مایع تمیز کننده انژکتور
اگر میزان کثیفی انژکتور زیاد نباشد، معمولا با استفاده از اضافه کردن مایع تمیز کننده انژکتور به مسیر سوخت، می توان آن را رفع نمود. اما در موارد گسترده تر، پیشنهاد می شود از دستگاه شستشوی انژکتور برای تمیز کردن آن ها استفاده کنید. باز کردن دستی انژکتور و شستشوی آن ها با مایع تمیز کننده نیز می تواند در حد سطحی، کارآمد باشد.
دیر یا زود انژکتورهای موتور انژکتوری خودروی شما کثیف خواهند شد یا تا حدی مسدود میشوند. این موضوع بهخصوص در خودروهایی که در سیکلهای کوتاهمدت حرکت میکنند، بیشتر اتفاق میافتد (مانند پیمودن مسافتهای کوتاه در شهر) زیرا روشن و خاموش کردن مکرر موتور، گرفتگی انژکتورها را افزایش میدهد.
وظیفه انژکتورها این است که سوخت را در زاویه مناسب و به مقدار موردنیاز برای کارکرد بهینه موتور به داخل آن بپاشند. و از آنجاکه در هر موتور چندین انژکتور وجود دارد که باید سوخت را بهصورت یکنواخت بپاشند، تنها یک انژکتور کثیف میتواند در عملکرد موتور تأثیر بگذارد.
مطلب مرتبط: علت روغن سوزی موتور خودرو چیست و چه باید کرد
نکته مهم: اگر تنها یکی از انژکتورها دچار مشکل شده است، فقط آن انژکتور معیوب را تعویض نکنید. انژکتورها بهصورت هماهنگ با هم کار میکنند و به همین خاطر اگر تصمیم دارید انژکتورهای نو بخرید، باید کل انژکتورها را تعویض کنید. در غیر این صورت ممکن است باز هم دچار مشکل شوید.
علائم اولیه خرابی انژکتور همیشه قابل تشخیص نیستند، زیرا موتورهای مدرن حسگرهای درونی و کامپیوترهایی دارند که میتوانند نسبت سوخت و هوا را به نحوی اصلاح کنند تا مشکلات جزئی جبران شوند و راننده، اثر آنها را احساس نکند. این موضوع باعث میشود مراحل اولیه گرفتگی انژکتورها قابلتشخیص نباشد.
هنگامیکه گرفتگی انژکتورها به حدی شدید شود که ECU نتواند با تنظیم یا اصلاح نسبت سوخت و هوا آن را جبران کند، موتور خودرو بهتدریج دچار مشکلات زیر میشود:
تأخیر، مکث یا ریپ زدن هنگام دور گرفتن موتور:
بدون مخلوط سوخت و هوای مناسب احتراق داخل سیلندرها به تأخیر میافتد.
احتراق نامنظم:
مخلوط سوخت و هوای فقیر (هوای زیاد و بنزین کم) در سیلندرها منجر به احتراق ناقص میشود. ممکن است یکی از گامهای احتراق در سیلندر رخ ندهد که باعث کاهش قدرت آنی موتور میشود و صدای محسوسی تولید میکند. با شدت گرفتن این مشکل، راننده از موتور یا سیستم انتقال قدرت، ضربه و لرزش ایجادشده را احساس میکند.
افت عملکرد موتور:
موتور برای احتراق مناسب و قوی نیاز به سوخت کافی دارد. اگر احتراق به تأخیر بیفتد یا جلوی آن گرفته شود از قدرت موتور کاسته میشود و خودرو شتاب کافی نخواهد داشت.
لرزش موتور یا حالت واماندگی (توقف ناگهانی موتور) هنگام کارکرد در دور آرام
اشش سوخت بهصورت نامساوی بین سیلندرها باعث میشود که دور موتور خیلی پایین بیاید و حالت واماندگی رخ دهد.
رد شدن در آزمون آلایندگی:
افت راندمان احتراق منجر به سوختن ناقص و ناهماهنگ سوخت و افزایش تولید آلایندهها میشود. بنابراین خودروی معیوب در آزمونهای معاینه فنی، مردود میشود.
افزایش مصرف سوخت:
وقتی راندمان احتراق افت کند، اغلب مجبور میشوید بیشتر گاز بدهید و سوخت بیشتری مصرف کنید تا سطح عملکرد دلخواه شما حاصل شود.
وقتی متوجه این علائم در یک موتور انژکتوری شدید، استفاده از مواد تمیزکننده انژکتور، یکی از گزینههای آسان و در دسترس است. هرچند بهتر است پیش از بروز مشکل، بهصورت اصولی و منظم از انژکتورشورها (هم افزودنیهای مایع و هم کیت تمیزکننده دستی) استفاده کنید. پیشگیری بهتر از درمان است.
نکته مهم: خودروهای مجهز به توربوشارژر در معرض خطر پدیده ناک یا انفجارهای نامنظم و کنترل نشده هستند که آسیبهای جدی به موتور وارد میکنند.
این حالت در اثر فقیر بودن بیشازحد مخلوط سوخت هوا (هوای زیاد و بنزین خیلی کم) که در اثر کثیف بودن انژکتور پیش میآید، اتفاق میافتد.
در موتورهای توربوشارژر، هوا بهصورت فشرده وارد موتور میشود و خطر فقیر بودن مخلوط سوخت و هوا، افزایش مییابد.
موتورهای توربوشارژی که به دورهای خیلی بالا میرسند، به پاشش سوخت بسیار دقیقتری نسبت به دیگر انواع موتورها نیاز دارند. اگر انژکتورها کثیف و گرفته باشند یا از تعادل خارج شده باشند، خطر آسیب دیدن موتور بسیار بالا میرود.
البته چنین نیست که مشکل ناک یا احتراق نامنظم در اتومبیلهای غیر توربوشارژ که از موتورهای تنفس طبیعی استفاده میکنند، مشکلساز نباشد و قطعاً در این موتورها نیز میتواند تأثیر منفی بگذارد.
اما در اکثر موتورهای انژکتوری معمولی، ناک اغلب در اثر استفاده از بنزین با اکتان پایین پیش میآید. انژکتورشورهای مایع برای افزایش اکتان سوخت طراحی نشدهاند و راهحلی برای این مشکل نیستند، ولی محصولاتی در بازار هستند که علاوه بر شستشوی انژکتور، عدد اکتان بنزین را بالا میبرند و در نتیجه به کاهش ناک یا انفجارهای نامنظم خطرناک کمک میکنند.
البته تمام علائمی که در بالا ذکر شد میتوانند به مشکلاتی غیر از مشکلات مربوط به انژکتورها مربوط باشند. مثلاً ضعف پمپبنزین خودرو، میتواند علایمی مشابه گرفتگی انژکتور داشته باشد. موتور خودرو یک دستگاه پیچیده است و معمولاً چندین قطعه مجزا، علائم خرابی مشابهی دارند.
همیشه برای اطمینان از اینکه مشکل خودرویتان کجاست، به مکانیک خبره مراجعه کنید.
استفاده از انژکتورشویهای دستی با هزینه کم و سهولت استفاده، میتواند بروز عیب را کاهش دهد. حتی بعد از بروز عیب، قبل از اینکه خودروی خود را به مکانیکی ببرید، افزودن یک مایع تمیزکننده انژکتور به مسیر سوخت (مسیر سوخت از باک تا ریل سوخت و انژکتورها) ممکن است مشکل خودرویتان را حل کند.
منبع:اسمارت کار/نیسان
گردآوری و بازنشر: مجله خودرو
بیشتر بخوانید:
آشنایی با سیستم سوخت رسانی پراید نیمه انژکتوری کیا طرح زیمنس
عیب یابی بالا بودن دور موتور در خودروهای انژکتوری
عیب یابی و رفع عیب خودروهای انژکتوری و کاربراتوری
مشخصات فنی دستگاه عیب یاب سیستم انژکتوری پرتابل+عکس
علائم گرفتگی و کثیف شدن سوزن انژکتورها+نحوه رفع عیب انژکتورها