سیبک فرمان خودرو چیست و چه وظیفه ای دارد؟

سیبک فرمان خودرو چیست و چه وظیفه ای دارد؟

در خودرو قطعه ای به نام سیبک فرمان وجود دارد که مهم ترین قطعه در سیستم فرمان می باشد که بودن آن بسیار مهم و ضروری می باشد . این قطعه علاوه بر متصل کردن چرخ ها به سیسنم تعلیق ، واسطه چرخیدن چرخ ها می شود .

این سیستم از اجزایی همانند سیبک ، فنر ها ، کمک فنر و غیره می باشد ، وظیفه اصلی آن اتصال بدنه و چرخ ها به یک دیگر و مدیریت ارتباط بین جاده و خودرو است . سیستم تعلیق خودرو در وظایف دیگری مانند هدایت خودرو ، شتاب گرفتن آن و همچنین ترمز و توقف خودرو در آن نقش بسیار مهمی را دارد .

سیبک خودرو چیست ؟

سیبک یک قطعه کروی فلزی شکل می باشد که به آن یک بازو وصل شده است ، این قطعه کروی در درون یک محفظه فولادی که اطراف آن با لاستیک پوشانده شده حرکت دورانی می کند . این حرکت دورانی باعث می شود تا قطعه ای که در قسمت بازوی سیبک وصل است . توانایی حرکت به طرفین  و بالا و پایین را به طور همزمان انجام می شود و بودن آن در ماشین و فرمان بسیار مهم می باشد و در سیستم تعلیق خودرو نقش بسیار مهمی را دارد .

کمک فنر

کمک فنر وسیله است مکانیکی که در خودرو می باشد و مهم ترین و ضروری ترین قطعه در آن می باشد . که وظیفه آن نوسانات فنر ها را کنترل می کند . در این وضعیت حرکت سبب افزایش و کاهش طول کمک فنر خواهد شد .

انواع کمک فنر

1- کمک فنر اهرمی

2- کمک فنر هیدرواستاتیکی

3- کمک فنر تلسکوپی

4- کمک فنر گازی یا بادی

5- کمک فنر هیدرولیکی یا روغنی

سیبک

سیبک فرمان قطعات کروی شکل در سیستم فرمان و هدایت خودرو هستند که حرکت بین دو قطعه را بدون کم ترین اصطکاک فراهم می کنند . سیبک ها در معرض نیرو های کششی و فشاری قرار می گیرند وقتی سیبکی در بالای طبق پایینی و زیر محور چرخ قرار می گیرد تحت نیروی کششی است .

اکسل

اکسل محور مرکزی یک چرخ یا دنده می باشد که این دنده باعث می شود که در جا های مختلف با دنده های مختلف رانندگی کرد . در بعضی از موارد ، اکسل شاید با یک یاتاقان یا بوش مکانیکی در سطح داخلی می باشد .

سیستم تعلیق

سیستم تعلیق یا فنر بندی قسمتی از خودرو می باشد که باعث می شود نوساناتدحاصل از حرکت خودرو بر روی سطوح ناهموار به جرم معلق که شامل اتاق ، شاسی و سر نشینان می باشد .

سیستم تعلیق خودرو دو وظیفه مهم را دارد که یکی از آن ها جدب نوسانات بر اثر جاده نا هموار می باشد و  دیگیری کیفیت سواری آن و کنترل هدایت آن می باشد .

علائم خرابی جلو بندی شامل چه مواردی می باشد ؟

1- گیج زدن خودرو و منحرف شدن آن به طرفین .

2- کشیده شدن فرمان به یک سمت که در هنگام رها کردن فرمان برای چند ثانیه ، مسیر مستقیم را می رود .

3- شنیده شدن صدای سوت مانند از چرخ ها

4- ایجاد صدا های نا متعارف در هنگام عبور

5- لرزش فرمان در سرعت های خاص

سگ دست و شغال دست

سگ دست در واقع لولایی می باشد که برای چرخیدن روی محور فرمان که محورش یا سیبک است یا در ماشین های قدیمی با اکسل غیر مستقل روی میل سگ دست می چرخد . سگ دست وظیفه نگهداری چرخ ها را نیز بر عهده دارد .

دیسک های ترمز و فرمان اتومبیل و اتصالات چرخ ها و توپی چرخ به سگ دست بسته می شود و در اتومبیل با تعلیق مک فرسون میل کمک نیز به آن متصل می شود .

میل موج گیر

میل تعادل یا به اصطلاح مکانیک ها ، میل موج گیر ، در اکثر موارد برای بالا بردن تعادل خودرو و جلوگیری از چپ شدن آن ، در خودرو ها استفاده می شود .

میله تعادل یک میله فولادی است که در دو سر دارای بوش بوده و غالبا بین دو چرخ یک محور قرار می گیرد و به اصطلاح دو چرخ را به یکدیگر متصل می کند . میل تعادل معمولا به وسیله دو اتصال محوری در دو طرف به شاسی نیز متصل می شود .

وظیفه اصلی میل موج گیر

میل موج گیر نوعی فنر موج گیر است . این میل موج گیر معمولا بین دو طرف نصب می شود . وقتی خودرو پیچی را طی می کند ، اتاق به طرف بیرون پیچ متمایل می شود .

وظیفه اصل میل موج گیر این است که غلتش اتاق در هنگام دور زدن و پیچیدن و حتی رانندگی کردن در سطح ناهمواره را کنترل می کند .

زمانی که یک چرخ در دست انداز می افتد و چرخ های دیگر نمی افتند نیز میل موج گیری عمل می کند وقتی خودرو در جاده همواره و در امتداد مستقیم حرکت می کند ، وجود میل موج گیر هیچ اثری ندارد بسیاری از سیستم های تعلیق عقب یک میل موج گیر عقب دارند .

علائم خرابی میل موج گیری

میل موج گیر در دو سر خود دارای سیبک است و این قطعه دارای یک عمر مفید است و باید به صورت دوره ای نسبت به تعویض آن اقدام کند . صدای نق نق و ضربه به خصوص در هنگام چرخیدن فرمان یکی از مهم ترین علائمی است که باید میل موج گیر و سیبک ها مورد بررسی قرار می گیرد .

سیبک ها دارای گرد گیر نیز هستند که به ندرت پیش می آید گرد گیر ها دچار پارگی شوند ، اما به مرور با نفوذ گرد و خاک و آب امکان دارد خاصیت چربی گریس داخل سیبک از بین رود و مشکلاتی از جمله لقی و شل شدن شروع شود .

معایب استفاده از میله تعادل های خیلی سفت

میلع تعادل ، دو سر فنر های چپ و راست را به هم متصل می کند ، این کار استقلال عملکرد فنر های چپ و راست را کم خواهد کرد .

وظیفه سیستم تعلیق ، نگه داشتن لاستیک در تماس با سطح جاده است . سیستم تعلیق مستقل نیز به هر کدام از چرخ ها اجازه می دهد تا به طور مستقل خود را با وضعیت جاده یکسان کند .

سیستم فرمان ( steering system   )

امروزع پیشرفتهای عملس و فنی در تمام زمینه ها تحقق یافته و این امر شامل صنایع خودرو سازی و صنایع وابسته به آن است . یکی از این صنایع و اجزای وابسته ، قسمت فرمان خودرو است که وظیفه خطیر هدایت خودرو از طریق آن انجام می شود . برای تغییر مسیر خودرو از سیستم فرمان استفاده می شود . لذا مجموعه تشکیل دهنده این سیستم نقش مهمی در خودرو به عهده دارد . معمولی ترین سیستم دنده شانه ای ، سیستم دنده شانه ای Rack  و پینیون می باشد .

بطوری که این پینیون حرکت دورانی داشته و دنده شانه ای حرکتش خطی می باشد . و همچنین دنده پینیون حرکتش دورانی غربیلک فرمان را به دنده شانه ای انتقال داده ، دنده شانه ای نیز حرکت خطی را از طریق مفصل ها به چرخ های خودرو انتقال داده می شود و نحوه تبدیل حرکت آن دورامی و به صورت خطی سیستم فرمان می باشد این سیستم فرمان شامل شانه ای و پینیون می باشد .

سیر تکامل سیستم فرمان

یکی از پارمتر های مهم در ماشین و همچنین انتخاب آن در کشور های توسعه یافته ، چرخش غربیلک فرمان آن بسیار راحت می باشد . این موضوع سازندگان خودرو را بر آن داشته است که جهت تسهیل در چرخش فرمان و به تبع آن کاهش خستگی راننده و همچنین افزایش ایمنی با فراهم کردن کنترل بهتر در جاده های خشن ، یک سیستم هیدرولکی که از قدیم در ماشین می باشد ، به فرمان وصل است .

این سیستم جانبی و به صورت کمکی عمل خواهد کرد . یعنی وظیفه اصلی این اجزا ، قسمت مکانیکی است که عهده آن بر آن می باشد .

این اجزا در قسمت مکانیکی فرمان اضافه شده تا هیدرولکی ماشین عمل کند :

1- پمپ هیدرولیک با مخزن روغن و چرخ تیمه

2- شیر های کنترل

3- سیلندر

4- تسمه

سیستم هیدرولکی ، نقشش این است که فرمان موتور خودرو را حرکت می دهد . بنابراین این از بازده موتور کمی می کاهد ، همچنین مصرف انرژی را بیشتر و باعث بهتر شدن فرمان نیز می شود . علاوه بر آن ، سیستم هیدرولیک به صورت آزاد عمل خواهد کرد بدون هیج مانع . یعنی حتی در زمان هایی که خودرو به صورت مستقیم در حال حرکت بوده و هیچ انحرافی انجام نمی دهد ، باز هم این سسیستم عمل می کند . این موارد سازندگان فرمان خودرو را بر آن داشت تا به دنبال سیستم های بهتر و مفید تری گشته ، یا آنها را جایگزین هیدرولیکی نمایند یا سیستم هیدرولیکی را بهبود بخشند .

فرمان خودرو

هنگامی که راننده غربیلک فرمان خودرو را به چپ یا راست می چرخاند این حکت به وسیله پیج بی انتهایی که در انتها میل فرمان است دنده را حول محورش به راست یا چپ بسته به گردش چرخ فرمان  می گرداند . محور ایم دنده به وسیله به وسیله اهرم های مختلف و متفاوت به چرخ های جلو و عقب هدایت می شود و باعث حرکت کردن ماشین و لاستیک شده و همچنین باعث تکان خوردن فرمان نیز می شود .

حساسیت فرمان در خودرو نهایت اهمیت را داشته و راننده باید حتما هر 6 ماه یک بار فرمان را روغن کاری کند و همچنین آن را همیشه و مدارو حتی ماهی یک بار آن را چک کند و اگر مشکلی داشت آن را درست کند .

همچنین در نسل جدید خودرو ها علاوه بر سیستم هیدرولیکی یک سیستم برقی نیز به آن اضافه شده و موتور برقی می شود و چرخاندن فرمان بسیار راحت خواهد شد .

امروزه کیسه های هوایی که محافظ راننده به هنگام تصادف هستند نیز در درون فرمان جاسازی می شوند . در سیستم فرمان هیدرولیک به جای اهرم ها و میله مارپیچ از پمپ هیدرولیک و جک های هیدرولیک استفاده می شود که این ضریب امنیت بالایی دارد .

علائم خرابی سیبک فرمان

سیبک فرمان همانند دیگر قطعات سیستم تعلیق تحت فشار زیادی است و با توجه به اهمیت آن باید از سلامت آنها اطمینان پیدا کرد . ممکن است این قطعه در اثر ضربات شدید در تصادفات یا عبور از مسیر های ناهموار دچار له دیدگی و حتی شکستگی شود .

هرز شدن مهره و یا خرابی رزوه پیچ سیبک ، پارگی گرد گیر و نفوذ گرد و غبار به داخل سیبک نیز از اتفاقاتی هستند که ممکن است برای قطعات رخ می دهد .

علائم خرابی سیبک خودرو

1- لرش فرمان در حین حرکت و در هنگام چرخاندن فرمان

2- خلاصی بیش از حد فرمان

3- کشیده شدن فرمان به یک سمت

4- عدم بازگشت فرمان به موقعیت اصلی خود پس از چرخش

5- شنیده شدن صدا تق تق در هنگام عبور از دست انداز

6- کم شدن میزان فرمان پذیری خودرو

7- سائیدگی در چرخ های جلو

8- عدم حرکت خودرو در خط مستقیم و ایجاد انحراف در حین حرکت

عملکرد میل تعادل بر روی سیبک فرمان

وظیفه اصلی میل موج گیر این است که غلتش اتاق در هنگام دور زدن و پیچیدن و حتی رانندگی کردن در سطوح ناهمواره هموار را کنترل کند . وقتی یک چرخ در دست امداز می افتد و چرخ های دیگر نمی افتند نیز میل موج گیر عمل می کند وقتی خودرو در جاده همواره و در امتداد مستقیم حرکت می کند ، وجود میل موج گیر هیچ اثری ندارد بسیاری از سیستم های تعلیق عقب یک میل موج گیر عقب دارند . طرز کار این میل موج گیر مانند میل موج گیر است

تاثیر خرابی میل تعادل در سیبک فرمان

میل تعادل وظیفه تقسیم نیرو میان چرخ ها به هنگام حرکت خودرو در پیچ ها را بر عهده دارد و مانع از خم شدن بیش از حد خورو به یکی از طرفین می شود . بوش های نگهدارنده میل تعادل اگر به درستی کار نکنند موجب ایجاد سر وصدا در جلو بندی خودرو خواهند شد . همچنین لرزش فرمان نیز از دیگر نشانه های خرابی بوش ها میل تعدل است .

میل تعادل ضعیف نمی تواند نیروی ناشی از وزن خودرو را به درستی میان چرخ ها تقسیم مند و اصطلاحا خودرو در هنگام حرکت در پیچ ها گیج می زدند .

بیشتر بخوانید:

عوامل خرابی فرمان هیدرولیک خودرو چه میباشد

دلیل لرزش ،کوبش و پیچیدن فرمان در جلوبندی خودرو از چیست؟

علت لرزش فرمان ماشین در سرعت بالا + تعمیر لرزش فرمان ماشین

منبع: خودرو تک