مجله تخصصی خودرو اخبار خودرو , قیمت خودرو , خرید و فروش خودرو , قیمت ماشین , قیمت اتومبیل
لنت ترمز چیست + معرفی انواع لنت ترمز و تاریخچه تولید لنت
لنت ترمز قسمتی از سیستم ترمز وسایل نقلیه است که با به وجود آوردن اصطکاک با دیسک یاکاسه ترمز باعث شتاب منفی در خودرو می شود . قدرت این سیستم معمولاً 10 برابر قدرت موتور و حتی بیشتر می باشد . برای متوقف ساختن خودرویی با وزن یک تن که با سرعت 130 کیلومتر بر ساعت در حرکت است توانی به میزان 150 کیلو وات مورد نیاز است . این توان به صورت انرژی حرارتی ( که در برخی نقاط از لنت ترمز دمای آن به 300 الی 800 درجه سانتی گراد می رسد ) دفع می شود .
لنت وظیفه دارد با تولید نیروی اصطکاکی مناسب انرژی جنبشی چرخ متحرکی را که تحت تاثیر نیروی موتور می باشد را گرفته و به انرژی حرارتی تبدیل کند . و سپس انرژی حرارتی را در فضا پخش نماید که با این عمل اتومبیل از حالت حرکت به حالت سکون و یا از سرعت آن کاسته می شود .
لنت باید ضریب اصطکاکی بالا و پایدار داشته و با تغییرات درجه حرارت خاصیت خود را از دست ندهد و همچنین باید در مقابل سائیدگی استحکام داشته و کاسه ترمز را خراش ندهد .
لنت ترمز چه وظیفه ای دارد ؟
لنت ترمز از دو بخش محکم که به آن کفشک لنت و اصطکاکی که لقه لنت می نامند تشکیل شده است. سطح اصطکاکی لنت پس از فشار دادن پدال ترمز به روتور ترمز می چسبد و اتومبیل را متوقف می کند . لنت ترمز‌ها در گذشته با استفاده از آزبست ساخته می شدند . آزبست گرمای تولید شده لنت در اثر اصطکاک را می گرفت و پراکنده می کرد اما این آزبست یک ضرر جدی داشت و آن ایجاد گرد و غبار هنگام ترمز گرفتن بود .
این گرد و غبار ها برای سلامتی زیان آور بودند به همین دلیل امروزه لنت ها از مواد آلی بی زیان ساخته می شوند که جنس بیشتر آن ها شیشه ، لاستیک و رزین است . لنت های آلی یا غیر آزبستی تولید آلودگی ندارند . این لنت ترمز ها بیشتر برای خودروهای معمولی به کار می روند و گزینه مناسبی برای خودروهای سنگین و مسابقه ای نیستند چون وزن ماشین های سنگین و سرعت ماشین های مسابقه ای بالا است و مجبورند گاهی اوقات در سرعت زیاد ماشین را متوقف کنند .
لقمه لنت ترمز همان بخش اصطکاکی است و به پنج دسته تقسیم می شود که شامل موارد زیر است :
1- لنت فلزی :
این لنت ها از آهن ، مس ، فولاد و گرافیت ساخته می شوند . بیشتر خودرو ها از لنت فلزی استفاده می کنند . عملکرد لنت های فلزی بالا و هزینه آن پایین است . سنگین بودن لنت های فلزی یکی از عیب های وارده به آن است و این مسئله بر سوخت خودرو تاثیر می گذارد همچنین وزن بالای آن سبب می شود که در ماشین های مسابقه ای از آن استفاده نشود . این لنت ها دوام بالایی دارند اما چون از فلز ساخته شده و لطافتی در آن به کار نرفته است سبب خوردگی روتور می شود . این لنت ها در گذر زمان به قسمت های دیگر ترمز آسیب می زنند . لنت های فلزی هنگامی که داغ می شوند عملکرد بهتری از خود نشان می دهند .
2- لنت سرامیکی :
لنت های سرامیکی برخلاف لنت های فلزی بسیار سبک هستند و نیروی متوقف کننده زیادی دارند. این لنت ها دیر ساییده می شوند . لنت سرامیکی از لنت های مناسب برای ماشین های مسابقه ای است . لنت های سرامیکی بسیار گران هستند و در تولید آن ها از مواد چسبنده ، الیاف سرامیک و ماده پر کننده استفاده شده است البته در تولید آن گاهی از الیاف مس نیز استفاده می شود . این لنت ها گرما را به خوبی پراکنده کرده و تولید غبار بسیار کمی دارند . دفع بسیار سریع و خوب گرما سبب عملکرد بهتر لنت های سرامیکی می شود .
3- لنت زینتری :
لنت های زینتری بیشتر در ماشین های آفرود و مسابقه ای استفاده می شود . سرعت خوردگی در این لنت ها بسیار بالا است و عمر کوتاهی دارند . استفاده از این لنت ها در خودروهای معمولی سبب می شود که عملکرد سیستم ترمز کاهش پیدا کند .
4- لنت نیمه متالیک یا نیمه فلزی :
در تولید این لنت ها از درصد پایین فلز استفاده شده به همین دلیل به آن نیمه فلزی نیز می گویند . در این لنت ها از 40 درصد مس برای بالا بردن میزان اصطکاک و دوام آن به کار رفته است . این لنت ها عمر بالا و قیمت مناسبی دارند از طرفی سر و صدای زیادی تولید می کنند اما قدرات ترمزگیری بالایی دارند .
5- لنت ارگانیک :
در تولید این لنت ها از مواد فلزی استفاده نمی شود و قیمت بسیار پایینی دارند و عمر آن ها نیز بسیار پایین است . این لنت ها از نرم ترین لنت های موجود اند و عملکرد بسیار خوبی دارند . سر و صدای لنت ارگانیک بسیار پایین است و دوام پایینی نسبت به سایر لنت ترمز ها دارند . اگر رانندگی هیجانی دارید و زیاد در ترافیک می مانید این لنت ها گزینه مناسبی نیستند چون زود تمام می شوند .
چرا باید لنت های ترمز را عوض کنید ؟
لنت ها بر اثر اصطکاک و در گذر زمان تمام می شوند . وقتی لنت ترمز فرسوده شود پس از ترمز کردن خودرو با طی مسافتی از حرکت می ایستد بنابراین توصیه می شود با لنت های فرسوده رانندگی نکنید . قدرت ترمز در لنت های فرسوده بسیار پایین می آید و همین مسئله ممکن است سبب تصادف شود . لنت فرسوده به روتور ترمز نیز آسیب می زند و برای اینکه متحمل هزینه های بیشتری نشوید بهتر است بعد از تمام شدن سریعا نسبت به تعویض آن اقدام کنید .
انواع لنت
– لنت کفشکی : لنتهای کفشکی در خودروهای قدیمی کاربرد داشتند .
– لنت دیسکی : که نسبت به لنت های کفشکی دارای مزایایی هستند .
در گذشته لنت از ترکیب پنبه نسوز و سیم های مسی و تارهای روی که به طور گشاد و شل بافته شده اند تشکیل می شد . این ترکیب پس از مدتی با رزین توام شده ، ترکیبی آمیخته برهم تشکیل دادند که به صورت نوار آماده می شد و چون انعطاف پذیر بود به هر شعاعی که لازم بود بر روی کفشک به صورت چسبی یا به صورت پرچ قرار داده می شد . بعد از آن لنت ها از آزبست ساخته می شد ولی امروزه استفاده از آزبست ممنوع است .
در گذشته لنت از ترکیب پنبه نسوز و سیم های مسی و تارهای روی که به طور گشاد و شل بافته شده اند تشکیل می شد . این ترکیب پس از مدتی با رزین توام شده ، ترکیبی آمیخته برهم تشکیل دادند که به صورت نوار آماده می‌شد و چون انعطاف پذیر بود به هر شعاعی که لازم بود بر روی کفشک به صورت چسبی یا به صورت پرچ قرار داده می شد . بعد از آن لنتها از آزبست ساخته می شد ولی امروزه استفاده از آزبست ممنوع است .
تولید لنت ترمز کفشکی در ایران در دهه 1340 با تاسیس کارخانه لنت ترمز ایران واقع در کیلومتر 5 جاده تهران – کرج صورت پذیرفت که اولین تولیدات آن مخصوص کامیون ها و اتوبوس و مینی بوس های تولیدی شرکت خاور ( دایملر بنز ) می شد . تولید لنت ترمز دیسکی در ایران در سال 1363 توسط برادران هنربخش در کارخانه لنت ساز واقع در مازندران صورت گرفت که کل خط تولید این کارخانه توسط صنعت گران ایرانی و فن آوری بومی به بهره برداری رسید تا نیاز کشور به لنت دیسکی را در سال های جنگ برآورده نماید .
مواد تشکیل دهنده لنت فلزی
در ساخت بیشتر لنت های فلزی تعداد 15 تا 20 نوع مواد گوناگون استفاده می شود ، برخی از این مواد مانند گرافیت نرم هستند و بعضی از آن ها مانند پودرهای کربنی سخت هستند .
مواد سازنده پس از مخلوط شدن بصورت پودر به داخل قالب ریخته شده و افزودنی هایی به آن اضافه می شود ، و از سمت دیگر کفشک های را که شستشو و چربی زدایی شده را چسب می زنند . در مرحله بعد لنتی را که شکل اولیه بخود گرفته روی کفشک قرار می دهند . سپس پرس پخت انجام می گیرد ، که در آن لنت تحت فشار 700 الی 800 بار به کفشک متصل می شود .
بعد از اتمام قالب گیری و پرس ، سطح لنتها ساب می‌خورد و به ضخامت استاندارد رسانده می شود . سپس لنتها وارد کوره با دمای 300 درجه سانتی گراد می شوند . در نهایت شماره سریال ویژه خودروساز اصلی ( OEM ) بر روی آن حک می‌شود . فیبرهای تکه تکه شده کولار به عنوان جایگزین برای آزبست در لنت ترمز سرامیکی استفاده می شوند .
ویژگی های ظاهری و ساختاری لنت
لنت ها با ویژگی های ظاهری متفاوتی ساخته می شوند . شرکت های مختلف با هدف کاهش صدا ، بهبود ترمز گیری و سازگاری بهتر با دیسک چرخ تغییراتی را در شکل لنت ایجاد می کنند . برخی از عملیاتی که بر روی ساختار و شکل لنت انجام می گیرند که شامل موارد زیر می باشد :
1- ایجاد شیار بر روی سطح لنت :
این شیار منفذی را برای فرار گرد لنت و همچنین گازهای تولید شده از آن در هنگام ترمز گیری فراهم می کند . همچنین وجود این شیار موجب بهبود جریان هوا بر روی لنت شده و باعث بهتر خنک شدن لنت می گردد . شیار روی لنت با کمک به کاهش دمای لنت و خروج بهتر گازها احتمال شیشه شدن لنت و از دست رفتن توان ترمز گیری در شرایط سخت را پایین می آورد .
2- پخ کردن حاشیه های لنت :
ممکن است کالیپر ترمز نتواند تمام سطح لنت را در هنگام ترمز گیری به دیسک بچسباند و فشار کمتری به حاشیه های لنت وارد کند که این مسئله می‌تواند موجب ایجاد صدا در هنگام ترمز گیری شود . این مسئله مخصوصاً زمانی که لنت نو می باشد و دارای حاشیه های تیز است بیشتر ممکن است اتفاق بیافتد . برای مقابله با این مسئله بعضی از لنت ها به صورت پخ شده عرضه می گردند . پخ بودن حاشیه های لنت همچنین موجب توزیع بهتر فشار و تنش بر روی لنت می گردد .
3- هشدار دهنده اتمام لنت :
بیشتر لنت ها دارای یک قطعه از جنس فلز نرم در داخل می باشند ، زمانی که لنت رو به اتمام می باشد و ضخامت آن از حدّ مشخصی کمتر می شود ، این قطعه فلزی با دیسک درگیر شده و ایجاد صدا می کند تا راننده خودرو متوجه اتمام عمر لنت گردد و قبل از آن که دیسک آسیب ببیند آن را تعویض کند . در خودروهای پیشرفته تر این قطعه با یک سنسور جایگزین می شود که زمانی که لنت رو به اتمام است با ارسال سیگنال علامتی را بر روی صفحه نمایشگر خودرو نمایش می دهد .
از دست رفتن قابلیت ترمزگیری در هنگام داغ شدن ترمز brake fade
بارها شنیده شده است که راننده ای پس از ترمز گیری های متوالی مخصوصاً در جاده های کوهستانی و شرایطی که فشار بیشتری به لنت وارد می شود ، توان ترمز را از دست داده است و اصطلاحا گفته می شود که لنت خودرو شیشه شده است . دلیل این پدیده به شرح زیر می باشد : زمانی که به ترمز فشار وارد می شود ، مثلاً در هنگام مسابقه یا زمانی که خودرو با وزن زیاد از شیب طولانی پایین می رود ، لنت ها و دیسک ترمز به شدت داغ می شوند و دمای لنت به حدی می رسد که اجزای آن توانایی جذب گرمای بیشتری را ندارند و لنت خاصیت ترمز گیری و اصطکاک خود را از دست می دهد .
همچنین با بالا رفتن دمای لنت، رزین های استفاده شده در ساختار آن شروع به تبخیر می کنند . بخارات ایجاد شده لایه ای را بین لنت و دیسک ایجاد می کنند که مانع تماس لنت با دیسک می گردند ، در این حالت فشار دادن پدال ترمز بی فایده بوده و اصطکاکی بین لنت و دیسک ایجاد نمی گردد .
تست های لنت :
کلیه تست های لنت بر اساس استاندارد 586 ملی ایران انجام می شود . که شامل تست سایش – تست برش – تست چسبندگی – و تست سختی می باشد .
سختی لنت باید بین 40 الی 80 راکول اس باشد ( با راکول سی اشتباه نشود – مثلاً سختی ابزارهای برش از 75 راکول سی به بالا می باشد ) . در صورتی که سختی کم باشد لنت زود خورده می شود و در ضمن درجه حرارت آن خیلی سریع بالا می رود و اگر درجه سختی زیاد باشد لنت به سرعت آینه شده و همچنین به دیسک و یا کاسه چرخ آسیب وارد می کند .
بیشتر بخوانید:
همه چیز درباره جعبه دنده خودرو + نحوه عملکرد و مشکل آن
منبع: کارگیک
