آشنایی با عیب های سر سیلندر + مهم ترین عیوب احتمالی سر سیلندر

آشنایی با عیب های سر سیلندر + مهم ترین عیوب احتمالی سر سیلندر

یکی از اجزای اصلی موتور خودرو، سر سیلندر آن به شمار می آید و از مجموعه سوپاپ ، میل سوپاپ و مانیفولد ها تشکیل شده است که بر روی این قطعه نصب شده اند . این بخش خودرو از مواد با کیفیت و مرغوب با استفاده از تکنولوژی های روز دنیا در زمینه قالب گیری تولید می شود . این بخش از خودرو جزء ساکن موتور محسوب می شود و به نوعی ستون فقرات موتور نامیده می شود .

در صورتی که سرسیلندر تحت حرارت بیش از حد تحمل خود قرار گیرد به اصطلاح سر سیلندر می سوزد و این همان تغییر شکل و پیچش قطعه در اثر حرارت بیش از حد محسوب می شود و به تعویض سرسیلندر نیاز است . عوامل زیادی در آسیب دیدگی این قطعه از خودرو تاثیر  گذار هستند که در بخش های بعدی به طور کامل و جامع اشاره می کنیم ولی مهم ترین علت به گرمای بیش از حد مربوط می شود و دلیل این امر به قانون حرکت رو به بالای جریان گرما مرتبط است و قرار گرفتن محفظه احتراق موتور در داخل سرسیلندر در هنگام کار کردن خودرو مهم ترین علت تولید حرارت محسوب می شود .

مهم ترین عیوب احتمالی در سر سیلندر خودرو

1- تاب برداشتن :

اگر سر سیلندر به شکل نادرست باز شود ، به ویژه در زمانی که هنوز گرم است ، طبیعی است که از شکل اولیه خود خارج می شود . در چنین مواقعی به اصطلاح می گویند ، تاب برداشته است . این قطعه ممکن است به دلایل دیگری چون گرم شدن بیش از حد ، جا گیری اشتباه و اشتباه بستن پیچ ها و مهم تر از همه سوختن واشر سر سیلندر ، تاب بردارد . که این علائم تاب برداشتن شامل موارد زیر است :

1- مخلوط شدن آب و روغن

2- دیر روشن شدن موتور و ریپ زدن آن

3- سوختن پی در پی واشر سر سیلندر

4- گرم شدن بیش از حد موتور

5- خروج بخار آب از اگزوز

2- کربن گرفتن :

داخل محفظه احتراق به علت احتراق هایی که صورت می گیرد ، مقدار زیادی دوده وجود دارد . تجمع این دوده ها به مرور زمان ، باعث کوچک شدن حجم محفظه احتراق می شود ؛ به علاوه کربن موجود در این دوده ها احتراق های بی موقع ایجاد می کند . در چنین مواقعی ، اصطلاحاً می گویند سر سیلندر ، کربن گرفته است . شرکت های تولید کننده خودرو معمولاً زمان مشخصی را برای تعمیر این قطعه و کربن گیری آن تعیین می کنند ، اما بروز مشکلاتی مثل روغن سوزی ، عدم عملکرد صحیح صافی هواکش و گرفتن لوله اگزوز باعث می شود این قطعه زودتر از موعد به کف تراشی یا همان کربن گیری ، نیاز پیدا کند . که این علائم کربن گرفتن شامل موارد زیر است :

1- بد کار کردن خودرو و دیر شتاب گرفتن آن بعد از حرکت

2- شنیدن صداهای غیر طبیعی از قسمت موتور

3- دود گرفتن غیر طبیعی جداره داخلی اگزوز

4- خارج شدن دود سیاه از اگزوز

3- ترک خوردگی :

اگر آب موجود در سر سیلندر یخ بزند ، این قطعه ترک می خورد و دچار شکاف می شود . پس از بررسی اندازه و محلی که ترک خورده ، می توان گفت که این قطعه ، شرایط دوخته شدن دارد یا خیر . گاهی اوقات ، ترک خوردگی این قطعه مربوط به زمان تعمیر شدن این قطعه است . در این موارد ، رانندگان باید دقت کنند سرشان کلاه نرود . برای رفع این مشکل ، راه های دیگری چون جوش دادن وجود دارد .

سر سیلندر و بلوک سیلندر ، دقیقاً شبیه به یک ظرف درب دار هستند . سر سیلندر مثل درب ظرف ، روی بلوک سیلندر قرار می گیرد و محفظه احتراق را تشکیل می دهد . شکل و نوع این قطعه به طراحی سیلندر بستگی دارد . چفت و بست این قطعه با بلوک باید اساسی و بدون فاصله باشد و به بلوک سیلندر پیچ و مهره شود .

این قطعه از آلیاژ های مستحکمی چون چدن و آلومینیوم ساخته می شود و بسته به نوع و اندازه موتور خودرو ، ممکن است یکپارچه یا چند تکه طراحی شود . نکته قابل توجه در مورد این قطعه در خودروهای امروزی این است که بیشتر آن ها از جنس آلومینیوم ساخته می شوند ، چرا که وزن سبک این آلیاژ ، عملکرد خودرو را بهبود می بخشد ؛ همچنین هنگامی که این قطعه به تعمیر نیاز داشته باشد ، تراش خوردن و تعمیر آلومینیوم بسیار راحت تر از چدن است . این قطعه در قسمت بالایی موتور قرار می گیرد و منیفولد ها و سوپاپ ها روی آن مونتاژ می‌شوند .

باز و بسته کردن و تعمیرات این قسمت ، یکی از تخصصی ترین کارهای مربوط به خودرو است . آگاهی نسبی از مشکلات مربوط به این قسمت، کمک زیادی به شما خواهد کرد و مانع از صرف هزینه های گزاف و سوء استفاده افراد سودجو برای تعمیر این قطعه خواهد شد . که این علائم ترک خوردگی شامل موارد زیر است :

1- مخلوط شدن آب و روغن

2- دیر روشن شدن موتور و ریپ زدن آن

3- سوختن پی در پی واشر سر سیلندر

4- گرم شدن بیش از حد موتور

5- خروج بخار آب از اگزوز

آشنایی با سر سیلندر

یکی از اجزای اصلی موتور خودرو ، سر سلیندر آن به‌ شمار می‌ آید و از مجموعه سوپاپ ، میل سوپاپ و مانیفولد ها تشکیل شده است که بر روی این قطعه نصب شده‌ اند . این بخش خودرو از مواد باکیفیت و مرغوب با استفاده از تکنولوژی ‌های روز دنیا در زمینه قالب ‌گیری تولید می ‌شود . این بخش از خودرو جزء ساکن موتور محسوب می ‌شود و به نوعی ستون فقرات موتور نامیده می ‌شود .

در صورتی که سرسیلندر تحت حرارت بیش از حد تحمل خود قرار گیرد به اصطلاح سر سیلندر می ‌سوزد و این همان تغییر شکل و پیچش قطعه در اثر حرارت بیش از حد محسوب می‌ شود و به تعویض سرسیلندر نیاز است . عوامل زیادی در آسیب ‌دیدگی این قطعه از خودرو تاثیر گذار هستند . ولی مهم ترین علت به گرمای بیش از حد مربوط می‌ شود و دلیل این امر به قانون حرکت رو به بالای جریان گرما مرتبط است و قرار گرفتن محفظه احتراق موتور در داخل سرسیلندر در هنگام کار کردن خودرو مهم ترین علت تولید حرارت محسوب می ‌شود .

واشر سرسیلندر چیست ؟

نام قطعه ای که در میان سرسیلندر و بلوک موتور قرار می گیرد تا به یکدیگر با پیچ متصل شوند ، واشر سر سیلندر گفته می شود . این قطعه وظیفه آب بندی را برعهده دارد و اگر از جنس مرغوبی تهیه نشود ممکن است آب و روغن قاطی کرده و سرسیلندر بسوزد . این واشرها از جنس مس و فولاد و آزبست با ورق های نازک مسی و پنبه نسوز مخصوص ساخته شده اند و به صورت حلقه ای مابین سر سیلندر و بلوک موتور قرار می گیرد . این واشرها در برابر دمای 1500 درجه سانتی گراد مقاوم هستند .

این نکته را در نظر داشته باشید که سوختن واشر آنی اتفاق نمی افتد و در صورتی که آب رادیاتور بیش از حد معمول داغ شود و آمپر به خط قرمز برسد در این صورت آسیب دیدگی واشر شروع می شود و باید در چنین مواقعی از حرکت دادن خودرو جدا خودداری کرد و ماشین را با بکسل به تعمیرگاه مجاز خودرو رساند .

جنس سر سیلندر

همانطور که می دانید ، سر سیلندر قطعه‌ای ساکن از خودرو به ‌شمار می ‌آید که توسط شرکت‌ های تولید کننده قطعات خودرو ساخته می ‌شود . سرسیلندر از مواد مرغوب و باکیفیتی از قبیل آلیاژ های آلومینیوم و آلیاژ‌های آهن ( چدن ) با قالب‌ گیری به صورت تزریقی و ریختگی تولید می‌ شود .

این قطعه از خودرو اغلب به صورت یکپارچه یا برای موتورهای سنگین به صورت چند تکه ریخته می ‌شود و سپس به شکل مورد نظر تراشیده و صیقل داده می ‌شوند .

اجزا و متعلقات سرسیلندر

سرسیلندر خودرو از تعداد زیادی اجزا و متعلقات تشکیل شده است که از جمله آن‌ ها ، می ‌توان به موارد زیر اشاره کرد :

1- مانیفولد های دود و گاز

2- سیستم سوپاپ

3- میل سوپاپ

4- درب سوپاپ

5- شمع

6- ترموستات

7- واشر

8- دلکو

9- پمپ بنزین

10- انژکتور و ریل سوخت

سر سیلندر چگونه می ‌سوزد ؟

با توجه به قرار گیری محفظه احتراق موتور به عنوان گرم ترین قسمت موتور در داخل سیلندر ، این قطعه باید حرارت زیادی را در حین کارکردن خودرو تحمل کند . در مواقعی که سرسیلندر بیش از حد تحمل گرم شود ، دچار سوختگی می‌ شود . همچنین اگر به موارد زیر توجه نشود ، ممکن است سر سیلندر دچار آسیب و سوختگی شود :

1- رعایت نکردن ترتیب بستن پیچ ‌ها در هنگام باز و بسته کردن سیلندر

2- بازکردن در هنگام گرم بودن

3- فشار بیش از حد به سیلندر

4- ایراد در مسیرهای جریان آب و روغن موجود در سرسیلندر

چگونه سر سیلندر را باز کنیم؟

1- قبل از باز کردن سر سیلندر اجازه دهید موتور خودرو خنک شود تا دچار تابیدگی نشود .

2- کلیه متعلقات و اجزا را جدا کنید .

3- کابل باطری را با احتیاط جدا کنید .

4- آب موتور را تخلیه کنید و ضد یخ را در ظرف تمیز بریزید .

5- کلیه اجزای بسته شده به سیلندر از قبیل لوله های لاستیکی ، دلکو ، مانیفولد دود و گاز ، سوکت حرارت سنج را جدا کنید .

6- پیچ های درب سوپاپ را با احتیاط باز کنید .

7- میل اسبک و تایپت را از موتور خودرو جدا کنید .

8- پیچ های سر سیلندر را با استفاده از آچار بکس باز کنید و پس از تعمیر یا تعویض ، این پیچ ها را به صورت ضربدری ببندید .

9- به منظور جدا کردن سرسیلندر به دلیل چسبندگی از چکش پلاستیکی استفاده کنید .

10- واشر کهنه را به طور کامل از روی سطح پاک کرده و برای بستن سرسیلندر حتما از واشر نو استفاده کنید .

11- از کنترل خودرو راحت شود و به مرور خواب آلوده شود .

نشانه‌ های خرابی سرسیلندر

1- زمان

زمان ، نشانه اصلی نیست اما همواه باید آن را داشته باشید . اگر خودرو شما صفر است و یا 2 تا 3 سال از تولید آن می ‌گذرد ، احتمالا سر سیلندر آن مشکلی ندارد . هرچند این حرف قطعی نیست و باید به علائم دیگر توجه داشته باشید .

2- عملکرد ضعیف موتور 

از آنجا که سرسیلندر نقش پررنگی را در موتور خودرو ایفا می ‌کند ، خرابی آن تاثیر زیادی بر روی عملکرد موتور خواهد داشت . اگر سرسیلندر خراب شود ، در چرخه احتراق مشکل ایجاد خواهد شد و ممکن است هوای فشرده شده خارج شود .

3- نشت مایع خنک ‌کننده

وظیفه سیستم خنک کننده و مایع آن ، خنک کردن موتور و اجزای آن از جمله سر سیلندر است . در نتیجه خرابی سرسیلندر می ‌تواند باعث نشت مایع خنک کننده بشود . همانند روغن ، تشخیص نشتی این مایع از چند راه ممکن است . نخستین راه ، مشاهده مایع خنک کننده و خروج آن است . در خودروهای مدرن علامت Check Engine Temperature هم نشانه خوبی است . یکی از علت ‌های آن ، نشت مایع خنک کننده از سر سیلندر خراب است .

4- نشت روغن

سرسیلندر حاوی روغن است . این روغن برای از بین بردن اصطکاک و نیز کاهش گرما استفاده می‌ شود . به همین دلیل و با استفاده از مشاهده نشتی روغن به سادگی می ‌توانید وجود خرابی را در آن تشخیص دهید .

تشخیص نشت روغن به این صورت است که اگر خودرو را برای مدتی در مکان مشخصی پارک کنید ، در زیر آن روغن مشاهده می‎‌ کنید . همچنین در خودروهای مدرن ، علامت Check Oil در صفحه آمپر کمکی برای تشخیص نشت روغن است .

5- عدم احتراق کامل 

این مورد هم دلیلی مشابه مورد بالا دارد . سرسیلندر ، فضای بالای سیلندر را می ‌بندد تا مخلوط هوا و سوخت را فشرده کرده و احتراق به بهترین شکل صورت بگیرد .

اگر سرسیلندر خراب شود ، سیلندر در فشار مناسبی قرار نمی‌ گیرد و این به معنای فشرده سازی نامناسب هوا و سوخت است . به این ترتیب احتراق به خوبی صورت نگرفته و عملکرد موتور دچار ضعف می‌ شود .

حتی در موارد بحرانی ، ممکن است احتراق به صورت کلی انجام نشود . در صورت عدم احتراق درست ، حتی سوخت باقی مانده هم می ‌تواند آسیب ‌هایی به موتور وارد کند .

به همین دلیل در صورت مشاهده این مشکل بهتر است آن را هرچه سریع تر برطرف کنید تا هزینه‌ های سنگین ‌تری برای شما نداشته باشد .

بیشتر بدانید

تاثیر فیلتر هوا بر عملکرد خودرو و مزیت های تعویض آن