همه چیز درباره عملکرد کاسه نمد خودرو +کاربرد آن و انواع آن

همه چیز درباره عملکرد کاسه نمد خودرو +کاربرد آن و انواع آن

کاسه نمد خودرو قطعه ای برای آب بندی و درزگیری در قطعات و دستگاه های مکانیکی است که دارای حداقل یک شفت یا محور متحرک میباشد که از درون پوسته دستگاه خارج شده است. به دلیل وجود سیالات یا اجزاء درون قطعات و دستگاه ها بین پوسته و محور یا شفت خروجی کاسه نمد قرار می گیرد تا از خروج سیال به بیرون و ورود گرد و غبار به داخل دستگاه جلوگیری نماید .

امروزه به هر نوع واشر لاستیکی یا قطعه تفلونی که از آن برای آب بندی و جلوگیری از خروج سیالات استفاده شود کاسه نمد میگویند اما در تعریف اصلی ، کاسه نمد از واشر کاسه ای شکل ساخته شده که روی آن یک لایه نمد مقاوم قرار دارد و بوسیله یک فنر روی لبه پوسته یا محور متحرک فشرده می شود تا از خروج سیال داخل پوسته جلوگیری کند . بعد ها در این قطعات انواع فیبر و سرامیک نسوز جای نمد را گرفتند ، به همین خاطر به این نسل از کاسه نمد ها فیبر و فنر می گفتند .

کاسه نمد چیست ؟

در واقع کار کاسه نمد درزگیری و ممانعت از نشت ماده سیال مانند روغن به بیرون است . هر موتور و یا وسیله ای مکانیکی برای انتقال نیروی چرخشی خود نیازمند قطعه ای به نام شفت می باشد .

شفت همواره در حال حرکت دورانی است و برای راحتی این دوران و جلوگیری از خشکی حرکت به روغن کاری آن نیاز هست . که این روغن به دلیل سیال بودن تمایل به فرار و ریخته شدن دارد که برای جلوگیری از این نشت از کاسه نمد استفاده می شود .

اما چرا اسم این قطعه کاسه ای شکل را کاسه نمد نامیده اند ؟ در گذشته برای خشک کردن روغن از پارچه و یا نمد برای خشک کردن روغن استفاده می شده که همین نام نمد به صورت پسوند بعد از کاسه قرار گرفته و ما این قطعه درزگیری روغن را کاسه نمد می نامیم .

کاسه نمد با ابعاد و کیفیت های متنوعی بسته به محل قرار گیری و استفاده طراحی و تولید می شوند . بسته به جنس و نوع آن می تواند قیمت کاسه نمد بسیار متغیر باشد .

بخش های زیادی از قطعات موتور درگیر نیروی چرخشی هستند و در واقع هر جا این نیروی چرخشی موتور دخیل باشد قطعا کاسه نمد هم آنجا پیدا می شو د.

کاسه نمد معمولا در جوار و نزدیکی قطعاتی همچون بلبرینگ ها ، پلوس ، پیستون و کمک فنر ، شیر فرمان و سوپاپ ها به راحتی پیدا می شوند و با توجه به نوع کارکرد این قطعات ، و توضیحاتی که در بالا آمد ، کار کرد این قطعه را نیز بهتر درک می کنیم .

شاید همه ما با محفظه تیوبی کمک فنر آشنا باشیم که روغن در داخل آن تحت فشار و با کاسه نمد مخصوصی نیز درزگیری شده است . معمولا همیشه برای مطمئن شدن از خرابی کمک فنر از زیر به آن نگاه می کنند و در صورت مشاهده روغن متوجه می شوند که به دلیل خرابی کاسه نمد و نشت روغن به بیرون ، کمک فنر دیگر کارایی خود را از دست داده است و مثل قبل خودرو نرم نیست و کمک فنر بازی نمی کند .

اجزا، جنس و عملکرد کاسه نمد :

کاسه نمد از فنر، نمد و واشر تشکیل شده است . در کنار هم کار کردن این عناصر موجب می شود که کاسه نمد وظیفه خود را به عنوان درز گیری و آب بندی قطعات دارای سیال به کار می رود .

وجود فنر در این قطعه موجب جالت کشسانی و ارتجاعی کاسه نمد برای قرارگیری صحیح و محکم در جای خود تعبیه شده است . جنس فنر استفاده شده در کاسه نمد نیز بسته به مکانی که در آن استفاده می شود نیز می تواند متفاوت باشد .

برای مثال از فنر با جنس استیل در مواردی که برای درز گیری آب بکار می برند چرا که استیل فلز مقاومی در برابر زنگ زدگی می باشد . واشر به دلیل آب بندی محم تر و خود نمد نیز برای مقاومت در برابر گرما در این سیستم واحد تعبیه شده اند .

کاسه نمد در هر مکانی که قرار گیرد وظیفه ممانعت از ورود و خروج گرد و غبار و سیالات داخلی می باشد و به صورت کلی تر می توان به تمامی واشرهایی که در مسیر آب بندی کردن یک قطعه به کار می رود را کاسه نمد می گویند .

جنس خود کاسه نمد نیز بسته به جایی که در آن نصب می شود و حرارت تولید شده و سیال داخلی که قرار است مانع از نشت آن شود متفاوت می باشد .

معمولا کاسه نمد ها بسته به شرایط یاد شده می توانند از جنس چرم ، پلاستیک ، سیلیکون  ساخته شده باشند . قطعا تحمل گرما برای هر یک از این متریال ها می تواند متفاوت باشد .

کاسه نمدهایی که در معرض ضربه و تحرک بالایی هستند از جنس تفلون ساخته می شوند و دلیل آن نیز به خاطر مقاوت در برابر استهلاک ، پوسیدگی و فرسودگی می باشد .

عوامل و علائم خرابی کاسه نمد :

ممکن است شما که در حال خواندن این متون هستید ، با وجود اینکه همیشه از بهترین کیفیت و جنس در انتخاب کاسه نمد استفاده می کنید اما باز از خرابی زود هنگام کاسه نمد خود شاکی باشید .

باید توجه داشته باشید که کاسه نمد و عمر مفید آن ها علاوه بر کیفیت و جنسی که انتخاب می کنید به مواردی هچون نحوه قرار گیری و نصب آن و انتخاب صحیح کاسه نمد برای محلی که در آن قرار می گیرد دارد .

باتوجه به نوع و محل قرارگیری قطعات در ارتباط با کاسه نمد و گرمای تولید شده ، قطعا کاسه نمد انتخابی نیز می بایست متفاوت باشد .

دمایی که تولید می شود و نوع روغنی که در این قطعات به کار می رود بسته به نوع خودرو نیز می تواند بسیار متفاوت باشد که همین امر موجب شده است انواع کاسه نمد با مقاومت ها و تحمل حرارت های متفاوتی از هم طراحی و تولید شوند .

یکی از دلایل خرابی کاسه نمد که در بالا به آن اشاره شد ، نحوه قرارگیری صحیح کاسه نمدها در جای خود می باشد . کاسه نمدها در طرف داخلی خود یک لبه دارند که این لبه ها به این منظور طراحی و ساخته شده اند که دائما روغن داخل شفت را بازگرداند و روی آن بریزد و این عمل موجب می شود که شفت نیز دائما چرب و روان باشد .

شیار های داخلی کاسه نمد ممکن است به صورت چپ گرد و یا راست گرد طراحی کرده باشند و کاسه نمد در هر دو نوع ذکر شده موجود می باشد . و عدم دقت به این جهت شیار می تواند موجب عبور راحت روغن از روی شفت باشد که با باز کردن قطعه شاهد ریختن روغن خواهید بود .

کاسه نمد نیز جزو قطعاتی می باشد که برای جلوگیری از خرابی و نشتی روغن نیاز به سرویس های دوره ای و بازدید دارد . این قطعه با نشتی روغن در اطراف کمک فنر خرابی خود را اعلام می کند .

پس بررسی زود هنگام و تعمیر آن هزینه های بسیار کمتری نسبت به مواقعی که کاسه نمد خراب شده باشد در پی دارد .

از عواملی که در خرابی کاسه نمد دخیل هستند می توان به نبود روغن کافی در داخل کاسه نمد اشاره کرد . ساییدگی و پوسیدگی قطعاتی که کاسه نمد در آن به کار برده می شود نیز یکی از دلائل نشت و خرابی کاسه نمد می باشد . همچنین می توان به خراب شدن چرخ دنده ها و واشرهای لاستیکی نیز اشاره کرد .

عوارض خرابی کاسه نمد :

در صورت خراب شدن کاسه نمد ممکن است عوارض زیادی برای قطعات همجوار به وجود بیاید که در ادامه به چند مورد از عوارض جانبی خرابی کاسه نمد می پردازیم .

در صورت خرابی کاسه نمد و نشت روغن داخل آن در موتور خودرو ممکن است که سوپاپ های هوا گیر کنند و این گیر کردن سوپاپ هوا منجر به گرم شدن داخل محفظه می گردد و همین گرم شدن روغن ممکن است فشار بالایی به داخل جداره های اطراف وارد کند که این فشار روغن می تواند به راحتی کارایی کاسه نمد را مختل و از کاسه نمد به بیرون نشت پیدا کند و کمبود روغن می تواند خسارت های دیگری را نیز به بار می آورد .

از عوارض دیگر خرابی کاسه نمدها می توان به پر سر و صدا کار کردن دیفرانسیل اشاره کرد . چرا که کاسه نمد معیوب باعث نشت روغن و کم بودن روغن بر روی دیفرانسیل و یا قطعات مربوطه می شود و کم بود روغن در دیفرانسیل نیز با سر و صدا کار کردن خود را بروز می دهد و دلیل آن خشک بودن دیفرانسیل و چرخ دنده ها می باشد که همین سر و صدا در صورت تعمیر نشدن و درست نکردن کاسه نمد می تواند به مرور زمان به خود دیفرانسیل نیز آسیب وارد کند .

در بعضی موارد راننده ها به دلایلی غیر موجه بعد از خرابی کاسه نمد و نشت روغن ، هر چند بار یکبار اقدام به روغن ریزی دوباره می کنند تا کاهش روغن را جبران کرده باشند .

این کار در واقع فقط ماست مالی کردن و صرف هزینه برای جبران روغن می باشد و از آنجا که چند روز روغن کافی در داخل محفظه وجود دارد و چندین روز هم با روغن کم و یا بدون روغن کار می کند ، ممکن است آسیب هایی به قطعات وارد شود .

توصیه می شود که به محض مشاهده روغن ریزی و زودتر از زمانی که گرد و خاک روی روغن جمع شده باشد ، نسبت به تعمیر و یا تعویض کاسه نمد معیوب اقدام شود .

طول دادن عمل تعمیر و تعویض هم موجب صرف هزینه الکی برای پر کردن مجدد روغن ریخته می شود و هم موجب آسیب رسانی به قطعات دیگر نیز می شود .

همیشه تاکید بر این بوده و هست که در صورت مشاهده قطعه معیوب بلافاصله قطعه خراب شده را تعویض و یا تعمیر کنند چرا که یک قطعه معیوب خصوصا در قسمت های مکانیکی و چرخشی خودرو می تواند به سرعت به سایر قطعات دیگر نیز آسیب وارد کند .

حتما موقع خرید کاسه نمد مناسب و با دوام به نکات گفته شده در این مقاله توجه داشته باشید و موقع نصب آن نیز به درست قرار دادن در جای خود دقت شود .

قیمت کاسه نمد :

همان طور که بیان شد کاسه نمدها برای بخش های مختلفی از خودرو استفاده می شود و به طور کلی قیمت بالایی هم ندارد . مثلا در تاریخ 2 شهریور 99 ، قیمت کاسه نمد سرمیلنگ ام وی ام 530 فقط 66 هزار تومان می باشد اما قیمت کاسه نمد سر میلنگ مزدا 323 بالاتر و 232 هزار تومان است .

دلیل روغن ریزی از کاسه نمد :

کاسه نمد به مرور زمان و بر اثر حرارت موتور خاصیت ارتجاعی خود را از دست می دهد و شروع به روغن ریزی می کند :

1- بر اثر حرارت خشک می شود .

2- جای کاسه نمد در اثر جا زدن خراب می شود .

3- نحوه جا زدن کاسه نمد خیلی شرط می باشد .

4- جنس کاسه نمد باید مرغوب و اصلی باشد .

عوامل خرابی کاسه نمد :

کاسه نمد یکی از قطعاتی است که باید در سرویس های دوره ای ، آن را بازدید و بررسی کنید . این قطعه معمولاً با نشت روغن در اطراف کمک فنر، اعلام خرابی می کند . بررسی زودهنگام و رفع ایراد ، هزینه های کمتری در برخواهد داشت . از جمله عواملی که باعث خراب شدن این قطعه می شود، موار زیر است :

1- نبودن روغن کافی در دیفرانسیل

2- ساییدگی و پوسیدگی قطعه

3- پوسیدگی واشر های لاستیکی یا از دست دادن حالت استاندارد شان

4- آسیب دیدن چرخ دنده ها

5- نامرغوب بودن مواد اولیه هنگام تولی

علائم خرابی کاسه نمد :

1- مسدود شدن سوپاپ هوای گیربکس ( با مسدود شدن این سوپاپ ها ، فشار و دمای هوای داخل گیربکس بالا می رود ؛ در نتیجه فشار مضاعفی به کاسه نمد وارد می شود که منجر به جا به جایی آن و نشت روغن می شود )

2- بروز مشکل در دیفرانسیل و پر سر و صدا کار کردن آن ؛ هر دوی این مشکلات بعد از کمبود روغن به وجود می آیند.

3- نشت روغن از محفظه ورودی و خروجی هوا در کمک فنر

4- نشت روغن یا هر مایع دیگری در اطراف این قطعه

5- جمع شدن گرد و خاک در اطراف کاسه نمد

6- کاهش روغن دیفرانسیل

بیشتر بخوانید:

کندانسور اتومبیل چیست + نشانه های خرابی فن کندانسور

منبع: کارگیک