مجله تخصصی خودرو اخبار خودرو , قیمت خودرو , خرید و فروش خودرو , قیمت ماشین , قیمت اتومبیل
اگر روغن گیر بکس را عوض نکنیم باعث چه مشکلاتی می باشد ؟
فنی و دست به آچار هستید و از قطعات خودرو و زمان تعویض روغن هایش سر درمی آورید ؟ خب . اگر این طور است که واقعا خوش به حالتان . آشنایی با خودرو و دانستن اینکه چطور و چه زمان باید به آن رسیدگی کرد ، شما را چند هیچ از باقی راننده ها جلو می اندازد و باعث می شود که خودرویتان سالم تر و بهتر به کارش ادامه بدهد . در گیربکس های دستی معمولا پس از مدتی که از خودرو استفاده شد ، روغن گیر بکس آلوده می شود . البته ممکن است روغن کماکان کیفیت و حالت طبیعی اش را حفظ کند ، اما واقعیت این است که دچار آلودگی شده است .
روغن گیربکس ( روغن جعبه دنده ) یا همان واسکازین چیست ؟
واسکازین واژه ای روسی است و اگر آن را ترجمه کنیم به معادل روغن جعبه دنده می رسیم . به طور کلی ، روغن کاری برای بخش های متحرک خودرو یا هر وسیله مکانیکی دیگر لازم و ضروری است ، چون در صورت نبود روغن امکان اینکه بخش های متحرک به طور روان و راحت به حرکت درآیند و کارشان را انجام بدهند ، تقریبا ناممکن می شود . روغن گیربکس یا روغن جعبه دنده یا همان واسکازین هم نوعی روان ساز است و باعث می شود که قطعات و بخش هایی از خودرو که داخل جعبه دنده یا همان گیربکس قرار گرفته اند ، روان سازی شوند و به درستی به کارشان ادامه بدهند .
این روغن به روان سازی بخش های دیگری از خودرو مانند دیفرانسیل و جعبه فرمان هم کمک می کند . وجود واسکازین برای گیربکسی که رابط میان موتور و چرخ ها هستند ، از ضروری هم ضروری تر است . چون گیربکس ها نیرویی را که موتور تولید می کند به سمت چرخ ها انتقال می دهند . چرخش و حرکت چرخ ها به واسطه گیربکس انجام می شود . پس باید هوای آن را حسابی داشته باشید و به مسائلش مانند زمان تعویض روغن گیربکس دقت کنید .
زمان تعویض روغن گیربکس چه موقع است ؟
فرقی نمی کند که گیربکس تان دستی است یا اتوماتیک ؛ در هر حال ، نیاز به تعویض روغن گیربکس وجود دارد . در ادامه درباره زمان تعویض روغن گیر بکس دستی و اتوماتیک اشاره شده است :
1- تعویض روغن در گیربکس دستی
در حقیقت به مرور زمان ، فرسایش دنده و یاتاقان باعث ایجاد ذرات فلزی بسیار ریزی در حد ذرات میکروسکوپی در روغن گیربکس می شود ؛ ذراتی که سیال را غلیظ و آلوده می کنند . این آلودگی مانع از آن می شود که روغن گیربکس به درستی عملیات روان سازی را انجام بدهد . پس باید زمان تعویض روغن گیربکس دستی را بدانید .
کارشناسان و اهل فن معتقدند که هر 50 تا 100 هزار کیلومتر باید به فکر تعویض روغن باشید . البته اگر از خودرو زیاد از حد کار می کشید و در شرایط دشوار رانندگی می کنید ، زمان تعویض روغن گیربکس به هر 25 هزار کیلومتر هم خواهد رسید . راننده های تازه کار ، کسانی که مدام در ترافیک اسیر می شوند و راننده های کوه و کوهستان باید حواس شان را جمع کنند و زودتر از 50 تا 100 هزار کیلومتر اقدام به تعویض روغن گیربکس کنند . به طور کلی ، زمانی که نیاز به تعویض دنده زیاد باشد ، زمان تعویض روغن هم زود تر از حالات عادی و طبیعی فرا می رسد .
2- تعویض روغن در گیربکس اتوماتیک
در گیربکس های اتوماتیک حرارت بیشتری نسبت به گیربکس های دستی ایجاد می شود . همین افزایش دما و حرارت است که کیفیت روغن را کم می کند . فرسودگی قطعات داخل گیربکس هم مزید بر علت می شود و زمان تعویض روغن گیربکس را جلو می اندازد . پس اگر می خواهید که عملکرد خودرو را تحت تأثیر مسائلی قرار ندهید که قابل پیشگیری هستند ، حواستان به تعویض روغنِ به موقع باشد . نظر کارشناسان برای زمان تعویض روغن گیربکس اتوماتیک هر 100 هزار تا 150 هزار کیلومتر است . البته اگر زودتر دست به کار شوید و مثلا هر 50 هزار کیلومتر تعویض روغن گیربکس را انجام بدهید هم ضرری ندارد .
اهمیت تعویض روغن گیربکس در چیست ؟
تمام سیالات موجود در خودرو نیاز به رسیدگی و تعویض دارند . اما باید بدانید که زمان عوض کردنِ هر یک چه موقع است . اگر روغن گیربکس به موقع تعویض شود :
1- گیربکس روان تر و بهتر به کار خود ادامه می دهد .
2- عمر مفید قطعات موجود در گیربکس بیشتر می شود .
3- درجه حرارت گیربکس کاهش پیدا می کند و به همین خاطر آسیب نمی بیند .
4- قطعات موجود در گیربکس سروصدا نمی کنند و همه این ها روی هم باعث می شود که خودرو بهتر کار کند .
بعضی از راننده ها برای خودروی خود سنگِ تمام می گذارند و مثلا روغن های باکیفیت و گرانی برایش تهیه می کنند . این خیلی عالی است اما مشکل زمانی شروع می شود که فکر می کنند ، هزینه کردنِ یک باره دیگر نیاز به در نظرگرفتن مواردی مانند تعویض به موقع روغن گیربکس یا هر روغن دیگری را از بین می برد . چنین چیزی درست نیست .
حتی اگر گران ترین و با کیفیت ترین روغن را هم برای خودروی خود بخرید ، باز هم روزی می رسد که باید آن را عوض کنید . روغن گیربکس یا هر روغن دیگری در خودرو که به موقع تعویض نشود ، خاصیت خود را از دست می دهد و تبدیل به مایعی مانند آب می شود که از عهده روغن کاری و روان سازی برنمی آید . این را هم یادتان باشد که اگر در زمان مناسب برای خودرو و بخش های مختلف آن هزینه نکنید ، خسارات و آسیب هایی که بعداً به وجود می آید ، بسیار بیشتر خواهد شد .
نشانه‌های تعویض روغن گیربکس
همیشه به نشانه ها دقت کنید ؛ نشانه ها می توانند راهنمای مناسبی برای نگهداری درست و اصولی از خودرویتان باشند . مثلا نشانه هایی وجود دارند که خبر از فرارسیدن زمان تعویض روغن گیربکس می دهند . واقعیت این است که هر روغنی روی جعبه خود زمان تعویض را هم اطلاع می دهد . پس روی قوطی بدنه روغن گیربکس را بخوانید تا شما را در جریان زمان مناسب برای تعویض قرار بدهد . برای برنامه ریزی جهتِ تغییر روغن گیربکس به اطلاعات محصول دقت کنید . اما این را هم یادتان باشد که گاهی ، زمان تعویض روغن گیربکس زودتر از موقعی می رسد که روی جعبه و قوطی آن نوشته شده است . نشانه های زیر را در نظر بگیرید تا در دردسر نیافتید :
1- اگر دنده عوض‌کردن برایتان دشوار شده ، نگاهی به روغن گیربکس داشته باشید .
2- در رفتن دنده هم می تواند نماد و نشانه‌ای از فرارسیدن زمان تعویض روغن گیربکس باشد .
3- اگر خودرو را روشن کرده اید اما حرکت نمی کند و صداهای قرچ و قروچی ناخوشایند از زیر آن به گوش می رسد هم باید به فکر تعویض روغن گیربکس باشید یا دست کم کیفیت و وضعیت آن را بررسی کنید .
نحوه سنجش سطح روغن گیربکس
برای اینکه به زمان مناسب تعویض روغن گیربکس پی ببرید ، علاوه بر در نظرگرفتن نشانه هایی که گفته شد ، راه دیگری هم وجود دارد . در واقع با یک آزمایش ساده می توانید متوجه شوید که آیا گیربکس شما به اندازه کافی دارای روغن هست یا نه . برای اینکار باید به موارد زیر دقت کنید :
1- خودرو را روشن کنید و دقایقی منتظر بمانید .
2- گیج روغن گیربکس را بیرون بیاورید .
3- گیج را با یک دستمال پاک و تمیز کنید .
4- حالا گیج را دوباره سر جایش بگذارید و دومرتبه بیرون بیاورید .
5- خط روغن روی گیچ را بررسی کنید و ببینید که روغن کم شده یا نه .
6- اگر روغن کم شده باشد ، باید به آن روغن گیربکس اضافه کنید .
نکته: فراموش نکنید که بررسی سطح روغن گیربکس ضروری است و می تواند مانع از بروز مشکلات در هنگام تعویض دنده شود . البته صرفا اضافه‌کردن روغن به مخزن کافی نیست . اگر دیدید که کیفیت روغن افت کرده باید دست به تعویض آن بزنید . کیفیت هم زمانی افت می‌کند که رنگ روغن تیره و قهوه‌ای شده باشد . روغنی کیفیت دارد و اوضاعش مطلوب است که تیره نباشد و متمایل به قرمز باشد . پس اگر با تغییر کیفیت روبه رو هستید ، باید بدانید که زمان تعویض روغن گیربکس فرارسیده است . در ادامه در مورد سنجش سطح روغن گیر بکس دستی و اتوماتیک توضیح داده شده است :
1- سنجش سطح روغن در گیربکس دستی
برخی از تولید کنندگان خودروها ، میله نشان گری برای تعیین سطح روغن گیربکس در وسیله تعبیه می کنند ، اما برخی دیگر چنین میله و نشان گری را در تولید در نظر نمی گیرند . اگر خودروی شما هم فاقد این میله و ابزار سنجش است ، باید به مکانیکی متخصص مراجعه کنید تا در عرض چند دقیقه وضعیت را ارزیابی کند و به اطلاع تان برساند .
2- سنجش سطح روغن در گیربکس اتوماتیک
گیربکس های اتوماتیک دارای میله های نشان گری موسوم به دیپ استیک (dipstick) هستند . باید این میله را بشناسید و با شاخص های دیگری که در خودرو وجود دارد ، آن را اشتباه نگیرید . برای بررسی سطح روغن گیربکس اتومات باید میله نشان گر را در حالی بیرون بکشید که خودرو روشن است و دنده در حالت پارک قرار دارد . اگر این کار را بلد نیستید ، از مکانیک ها کمک بگیرید .
تعویض نکردن روغن گیربکس چه مشکلاتی در پی دارد ؟
1- آسیب دیدن چرخ دنده ها و یاتاقان ها .
2- لرزیدن خودرو و بالا رفتن دور موتور .
3- دشواری در عوض کردن دنده های دستی .
4- تغییر شدید و دنده به دنده در خودروهای اتومات .
5- ایجاد سروصدا در خودرو ، زمانی که در حالت خلاص قرار دارد .
6- داغ شدن بیش از حد روغن گیربکس و ایجاد بوی سوختگی در خودرو .
چگونه مشکلات گیربکس را تشخیص دهیم ؟
1- نشت روغن گیر بکس
احتمالاً نشتی قابل تشخیص ترین علامت است و باید در اسرع وقت تعمیر شود. توجه نکردن به نشت مایعات یکی از متداول ترین علل خراب شدن گیر بکس است . روغن جعبه دنده یا روغن واسکازین(ATF) مانند خون در شریان های گیر بکس است و به عنوان مایع هیدرولیک عمل می کند . بدون وجود روغن ( یا در صورت کم بودن سطح روغن ) ، موتور از کار می افتد و کاملاً متوقف می شود .
روغن واسکازین به رنگ قرمز روشن است و بوی شیرینی دارد . اگر روغن تیره شود یا بوی سوخته ای بدهد ، زمان آن رسیده است که روغن عوض شود . برای بررسی سطح روغن گیبرکس ، ماشین را روشن کرده و بگذارید به اصطلاح گرم شود ، سپس کاپوت را بالا بزنید و میله نشانگر را ببینید ( مطمئن باشید که خودرو روی سطح صاف و مستقیم است .
برخلاف روغن موتور ، روغن واسکازین سوخته و مصرف نمی شود ، بلکه باید در هر 50000 کیلومتر تعویض شود . بنابراین اگر سطح روغن پایین باشد ، در جایی نشتی وجود دارد که باید آن را برطرف کنید . برای خودروها با دنده دستی میله نشانگر وجود ندارد ، برای این منظور باید به مکانیک خبره مراجعه کنید و یا در زمان تعویض روغن موتور، به مکانیک بگویید که میزان روغن گیر بکس را نیز چک کند .
2- لرزش و یا احساس برخورد دو قطعه به یکدیگر
یک خودرو باید بدون هیچ گونه لرزش و تکانی به راحتی حرکت کند و قرار نیست صداهایی ناشی از برخورد دو قطعه به وجود بیاید . همه ی این‌ها نشان می دهند که مشکلی در گیر بکس وجود دارد . گیر بکس دستی معمولاً با ایجاد صدای برخورد دو قطعه یا احساس ضربه در زمان تغییر دنده، مشکلات را نشان می دهد .
اگر برخورد دو قطعه بعد از درگیر کردن کلاچ و تعویض دنده اتفاق بیفتد، این مشکل می تواند نشانه آن باشد که ممکن است نیاز به تعویض یا تنظیم کلاچ داشته باشید . این مورد همچنین می‌تواند ناشی از فرسودگی یا خرابی سيستم هم سرعت کننده(synchronizer) باشد ، که باید تعویض شود .
گیربکس اتوماتیک کمی متفاوت عمل می کند . به جای ایجاد صدای سروصدا ، به احتمال زیاد احساس خواهید کرد که دنده تکان می خورد . هرچه مشکل بدتر شود ، مشکل به قسمت های دیگر نیز منتقل شده و لرزش بیشتری ایجاد می شود . لرزش در این حالت ممکن است ناشی از شکستگی دسته موتور ، شکستگی و خرابی در پلوس ، کیفیت پایین و یا کم بودن میزان روغن واسکازین و ایراد در صفحه کلاچ و دیسک باشد .
بیشتر بدانید
