مجله تخصصی خودرو اخبار خودرو , قیمت خودرو , خرید و فروش خودرو , قیمت ماشین , قیمت اتومبیل
آموزش نحوه رانندگی با خودرو دنده اتوماتیک + مقایسه دنده اتوماتیک و دستی
مهمترین راه جلوگیری از خرابی گیربکس اتوماتیک این است که از تعویض حالک دنده در طول زمان حرکت جلوگیری کنید. بهتر است بدانید اعمال تعویض حالتهای گوناگون گیربکس اتوماتیک خودرو به کمک تعدادی کلاچ و نوار قرار گرفته درون گیربکس انجام می شود. درواقع این کلاچ ها و دنده ها و نوارها دارای یک سری مواد می باشند که با ایجاد اصطکاک تعویض دنده را ساده و راحت می کنند.
در حقیقت همواره قبل از تعویض کردن دنده باید خودرو به حالت سکون درآید و ترمز فشرده شود. مطمئن باشید با رعایت این مورد می توانید مراقبت از گیربکس اتوماتیک خودرو را به نحو بهتری انجام دهید.
توجه داشته باشید که در حالت دنده N نباید رانندگی کنید. در واقع خلاص کردن گیربکس اتوماتیک خودرو روی سراشیبی منجر به کاهش مصرف سوخت خودرو نمی شود. گفتنی است خودروهای دنده اتوماتیک پیشرفته تر نوعی به انداز های هوشمند می باشند و باعث می شوند در سرازیری سوخت رسانی به موتور کم شود و منجر به کاهش مصرف سوخت می شود.
به هیچ عنوان نباید به دلیل شتاب اولیه بیشتر، حالت D را در زمان گاز دادن انتخاب نکنید. یکی از عادت های جوانان نگه داشتن پدال گاز در حالت N و سپس گذاشتن دنده در حالت D است که همین مورد خسارت زیادی را بجا می گذارد و در حقیقت یکی از راه های مراقبت از گیربکس اتوماتیک خودرو رعایت کردن همین مورد است.
پیش از اینکه خودرو به صورت کامل توقف نکرده، دنده را روی حالت P نگذارید زیرا بیشتر خودروهای گیربکس اتوماتیک جدید این امکان را به شما نمی دهد تا حالت P را پیش از توقف کامل انتخاب کنید.
یکی دیگر از موارد مراقبت از گیربکس اتوماتیک خودرو انجام سرویس های دوره ای گیربکس اتوماتیک خودرو می باشد. یعنی عدم توجه به این سرویس های دوره ای گیربکس اتوماتیک می تواند عملکرد دنده های خورشیدی موجود در گیربکس اتوماتیک را با مشکل روبرو کند. کارکرد دنده های خورشیدی و تورک کانورتر در گیربکس های اتوماتیک ارتباط مستقیمی با وجود روغن دارند.
در حقیقت بخش های داخلی گیربکس اتوماتیک به مرور زمان و پس از شروع حرکت به دمای بالایی می رسند که در صورت عدم روغن کافی، عدم تعویض و ریختن روغن اشتباه، احتمال وارد شدن آسیب جدی به مکانیزم به وجود خواهد آمد.
به صورت ایده آل بهتر است بعد از هر پنج هزار کیلومتر کارکرد، میزان سطح روغن گیربکس اتوماتیک به وسیله گیج یا نشانه روغن تعبیه شده بررسی شود و کارشناسان در این زمینه توصیه می کنند برای خودروهای عام مورد استفاده شهری روغن گیربکس را پس از هر دو سال یا ۵۰ هزار کیلومتر کارکرد تعویض کرد.
رانندگی یک مهارت همه گیر و مهم در تمام دنیاست. اما قبل از اینکه به فکر رانندگی بیافتید، باید بدانید که رانندگی یک امتیاز است، و نه یک اجبار. پس باید هم زمان با رانندگی، مسئولیت پذیری در برابر راننده بودن را نیز بیاموزید. قوانین رانندگی برای خود ما وضع شده اند و رعایت آنها به نفع خودمان است.
ترمز دستی را بخوابانید. پدال ترمز را نگه دارید. سوییچ را بگردانید و استارت بزنید.
ماشین را در دنده قرار دهید. در ماشین های دنده اتوماتیک، حرکت (D) و یا معکوس (R) را می توانید انتخاب کنید. زمانی که می خواهید دنده عقب بگذارید، داخل آینه عقب را نگاهی بیاندازید. دست خود را روی صندلی کمک راننده قرار داده، سر را به عقب برگردانید و به عقب بروید.
پا را از روی ترمز برداشته و حرکت کنید. به مرور فشار روی گاز را بیشتر کنید.
شتاب مورد نظر را بگیرید. اگر در بزرگراه باشید، باید از حداکثر و حداقل سرعت حرکت آگاه باشید و البته با ترافیک جاده خود را وفق دهید. رعایت نکردن حداقل سرعت، می تواند به همان اندازه رعایت نکردن حداکثر سرعت خطرناک باشد. آرام و به مرور به شتاب خود بیافزایید.
کنترل خودرو را در دست داشته باشید. هر دو دست را روی فرمان قرار دهید. دست ها را در وضعیت ساعت ۸ و ۴ و یا کمی بالاتر، یعنی ۹ و ۳ نگه دارید. زمانی که می خواهید دور بزنید، دستی را که به چرخ مورد نظر نزدیکتر است را به سمت پایین بگردانید و دست مخالف را به سمت بالا و فرمان را به آن سمت بگردانید. در دور زدن های سریع، دستی که با آن فرمان را می کشید، باید روی دست هل دهنده قرار دهید و این کار را دو دستی انجام دهید.
طول خط توقف و ترمز خودرو را بدانید. باید حواستان باشد که چند متر جلوتر از ترمز، خودرو به طور کامل متوقف خواهد شد. همیشه فاصله خود را با خودروی مقابل خود حفظ کنید. این قانون را به یاد داشته باشید: همیشه دو ثانیه عقب تر از ماشین جلویی تان باشید. هیچگاه به طور ناگهانی توقف نکنید، مگر اینکه وضعیتی اورژانسی پیش آمده باشد.
از علائم هشدار خودرو، به درستی استفاده کنید. راننده ای که در پشت سرتان می راند، از ذهن شما خبر ندارد. باید با استفاده از علائم هشدار، او را با خبر سازید. ۵۰ متر قبل از محل گردش، در تعویض لاین و هنگام خروج از پارک و یا تصمیم به پارک راهنما بزنید.
از چراغ های خودرو، در موقعیت های خطر، تاریکی، وضعیت بارانی و یا مه، به درستی استفاده کنید. از روشن ماندن بی دلیل چراغ ها خودداری کنید.
از سالم بودن برف پاک کن مطمئن شوید و در هوای بارانی و یا برفی، از برف پاک کن به درستی استفاده کنید. در هوایی که دیدتان کمتر می شود، از سرعت خود بکاهید. بدون برف پاک کن سالم، در هوای طوفانی رانندگی نکنید.
همیشه قبل از عوض کردن لاین، راهنما بزنید. در آینه نگاه کنید و وضعیت خودروهای دیگر نسبت به خودتان را بررسی کنید. به لاین بعدی، در امتداد شانه های خود، نگاه کنید و وضعیت را دوباره بررسی کنید و به لاین دیگر بروید.
پس از اینکه به مقصد رسید، ماشین را خاموش کرده و درست پارک کنید. دنده را در وضعیت پارک قرار دهید. پا را روی ترمز گذاشته و متوقف شوید. دستی را بکشید. چراغ ها را خاموش کنید. درب خودروها را قفل کنید. وضعیت پارک خودرو را بررسی کنید.
تعریف جعبه دنده خودکار
جعبه‌دنده‌های خودکار (گیربکس‌های اتوماتیک) پس از جعبه‌دنده‌های مکانیکی و در جهت رفع مشکلات آنها طراحی شدند.یکی از بزرگترین مزیت‌های جعبه‌دنده‌های خودکار این است که به طورخودکار دنده‌ها را تعویض می‌نماید و وظایف راننده را کاهش می‌دهد در نتیجه راننده مجبور نخواهد بود در تعویض دنده‌ها مهارت خاص رانندگی را دارا باشد و تناسب بامقاومت مسیر که بستگی به وزن، سرعت و موقعیت خودرو دارد به طور خودکار در مواقع لزوم تعویض دنده‌ها انجام می‌گردد در جعبه‌دنده‌های معمولی بر اثر سرعت بیش از حد معمول و یا عدم ایجاد هماهنگی بین سرعت چرخ‌دنده‌ها, هنگام درگیر شدن توسط یک راننده غیر ماهر باعث فرسایش سریع قطعات خواهد گردید در صورتی که در جعبه دنده‌های خودکار راننده به یک اهرم تغییر وضعیت دنده‌ها و پدال گاز احتیاج دارد. مانند فشار دادن به پدال گاز در جعبه‌دنده خودکار تعویض دنده‌ها به طور خودکار انجام می‌گردد.
برخی از مشکلات جعبه دنده
سر و صدای خودرو هنگام توقف
نیازی به گفتن نیست که اگر هنگام تعویض دنده صداهای غیر معمول می‌شنوید به این علت است که گیربکس به شدت در حال کار است، ولی آیا به فکرتان خطور می‌کند هنگامی که دنده خلاص است هم اشیایی به هم برخورد بکنند؟
بله، قطعات گیربکس در تماس با هم هستند و به هم برخورد می‌کنند. این قبیل سر و صداها می‌توانند، راه حل هایی ساده و یا گران قیمت داشته باشند… مانند بسیاری از عیب و ایرادهایی که در فهرست ما وجود دارند، گاهی افزودن یا تعویض واسکازین گیربکس می‌تواند کارساز باشد.
به خاطر داشته باشید که درست مانند روغن موتور، خودروهای مختلف با فرمولاسیون خاصی که در راهنمای آن قید شده است بهتر کار می‌کنند. سر و صدای زیاد گیربکس هنگام خلاصی دنده می‌تواند نشان دهنده مشکلی جدی باشد، از جمله فرسودگی قطعات مکانیکی که نیاز به تعویض دارند.
در این صورت، ممکن است چرخ‌دنده ها فرسوده شده باشند یا دنده چرخ دنده ها خورده شده باشد. از دست دادن کنترل هنگام رانندگی ابداً تجربه‌ای خوشایند نیست. ادامه مطلب را بخوانید تا ببینید اگر گیربکس داغ به موقع تعمیر نشود چطور می‌تواند باعث بشود خودرو تعادلش را به شدت از دست بدهد.
جا نرفتن دنده
در گیربکس هایی که به درستی کار می‌کنند، خودرو با همان دنده‌ای که شما یا کامپیوتر خودروی‌تان تعیین کرده‌اید به راهش ادامه می‌دهد، تا زمانی که شما یا کامپیوتر بخواهید دنده عوض کنید. ولی در مورد گیربکس هایی که دنده آن ها از جا در می‌رود، خودرو دیگر با دنده‌ای که برایش تعیین شده حرکت نمی‌کند و آن را پس می‌زند، و (گیربکس های دستی) تمایل دارند به حالت خلاص در بیایند.
این امر در بهترین حالت ناامید کننده و در بدترین حالت خطرناک است: وقتی پای‌تان را از روی پدال گاز برمی‌دارید تا کنترل خودرو از دست‌تان خارج نشود، تنها چیزی که به آن فکر می‌کنید این است که گیربکس نیرویی به چرخ ها منتقل نکند. نیازی نیست به فکر فرو بروید.
اگر چنین اتفاقی افتاد، بدانید وقت آن است نگاهی به گیربکس خودروی‌تان بیندازید. در بخش بعد، از علامت هشدار دهنده دیگری صحبت می‌کنیم که ممکن است یک « فاجعه» واقعی به نظر برسند ولی برطرف کردن‌شان زیاد پیچیده نیست.
کلاچ شل
در اینجا مشکل دیگری مطرح می‌شود که دارندگان خودروهایی با گیربکس دستی را غافلگیر می‌کند، یعنی: کلاچ شل. کلاچ شل، کلاچی است که وقتی راننده پدال کلاچ را فشار می‌دهد، دیسک را از فلایویل جدا نمی‌کند. راننده نمی‌تواند دنده را تعویض کند چون کلاچ هنوز درگیر است و دارد با نیروی موتور می‌چرخد. راننده به طوری ناگهانی و با صدای سایش غیرمنتظره‌ای که هنگام تعویض دنده می‌شنود از این مشکل مطلع می‌شود.
خوشبختانه، مشکل زیاد جدی نیست و برطرف کردن آن هم در مقایسه با دیگر مشکلات مربوط به گیربکس، هزینه‌بر نیست. در اغلب موارد، مشکل به شل شدن بیش از حد پدال کلاچ مربوط می‌شود. وقتی کابل یا اتصال بین پدال و دیسک کلاچ زیاد آزاد باشد، کلاچ اهرم کافی برای جدا کردن دیسک از فلایویل را در اختیار ندارد.
اگر بدانید دنبال چه چیزی می‌گردید، حتی افراد غیر متخصص هم می‌توانند ایرادهای گیربکس را تشخیص بدهند. برای اینکه در مورد یکی از آشکارترین ایرادها مطالبی بدانید، ادامه مطلب را بخوانید.
نشت روغن
دیدن نشت واسکازین گیربکس یکی از آسان‌ترین راه هایی است که می‌توانید بفهمید گیربکس خودروی‌تان نیاز به توجه دارد. واسکازین برای گیربکس های اتوماتیک و توانایی آن ها در تعویض دنده نقشی حیاتی دارد، بنابراین یک لکه کوچک روغن روی کف پارکینگ می‌تواند به سرعت به مشکلی جدی تبدیل شود.
وقتی واسکازین گیربکس های اتوماتیک را چک می‌کنید، اطمینان حاصل کنید که تیره رنگ نیست و بوی روغن سوخته نمی‌دهد. در این صورت، باید به تعمیرگاه بروید و آن را عوض کنید. واسکازین گیربکس های دستی را باید از طریق درپوش روی گیربکس چک کرد.
در این مورد هم، اگر به نشت واسکازین مشکوک هستید، از یک تعمیرکار بخواهید محل نشت را پیدا کرده و آن را برطرف کند. اگر سطح واسکازین بالاست، راه ساده‌تر دیگری هم برای پی بردن به مشکلات گیربکس وجود دارد.
روشن شدن چراغ چک موتور یکی از هشدارهای زود هنگامی است که نشان می‌دهد چیزی در گیربکس خوب کار نمی‌کند. چراغ چک موتور ممکن است به دلایل دیگری که هیچ ارتباطی به گیربکس ندارند هم روشن بشود، ولی این هشدار آشکار را نادیده نگیرید. در خودروهای امروزی‌تر، حسگرهایی روی موتور نصب شده‌اند که موارد غیرعادی را تشخیص داده و به کامپیوتر خودرو را از وجود مشکل در یک قسمت از خودرو مطلع می‌کنند.
حسگرهایی که روی گیربکس نصب شده‌اند نیز می‌توانند متوجه ارتعاشات و مشکلاتی جزئی بشوند که شما حتی نمی‌توانید آن ها را ببینید یا احساس کنید. اگر می‌خواهید بدانید روشن شدن چراغ چک موتور مربوط به مشکلات گیربکس است یا نه، می‌توانید یک ابزار تشخیص عیب خریداری کرده و سوکت آن را به سوکت پنل ابزاری که سمت راننده قرار دارد وصل کنید.
ابزار تشخیص عیب، کفدی را نمایش خواهد داد که مربوط به قسمتی است که مشکل دارد. اگر آن کد به شما می‌گوید گیربکس ایرادی دارد، خب، وقت آن است که سری به تعمیرگاه بزنید.ولی حتی اگر چراغ چک موتور هم خاموش باشد، باز هم می‌توانید از ایرادهای گیربکس مطلع بشوید. در ادامه مطلب، می‌بینید که وقتی گیربکس نیاز به تعمیر دارد، خودرو چه حرکاتی می‌کند.
لرزیدن یا تکان خوردن
بسته به اینکه گیربکس دستی داشته باشید یا اتوماتیک، وقتی گیربکس درست کار نکند خودرو شما واکنش های متفاوتی نشان خواهد داد. همانطور که در بخش قبل گفته شد، یکی از نشانه های رایج مشکل، شنیدن صدای سایش یا حس کردن آن هنگام تعویض دنده است.
اگر کلاچ را تا آخر بگیرید و دنده را عوض کنید و باز هم صدای سایش بشنوید، ممکن است کلاچ فرسوده شده یا نیاز به رگلاژ داشته باشد. شاید هم یک یا چند تا از هماهنگ کننده های چرخ‌دنده فرسوده شده یا آسیب دیده‌اند.
عوامل زیادی وجود دارند که باعث سایش چرخ‌دنده ها به هم می‌شوند. در مورد گیربکس های اتوماتیک، به احتمال زیاد احساس خواهید کرد به جای تعویض دنده های تقریباً نامحسوس، خودرو هنگام تعویض دنده می‌لرزد، و یا با تکان به دنده بعدی می‌رود.
هر دو علامت این هستند که خودرو به تعمیر احتیاج دارد. اگر متوجه چیزی غیر از تعویض دنده نرم می‌شوید، شاید لازم باشد گیربکس اتوماتیک خودروی‌تان را برای تنظیم یا تعمیر به دست تعمیرکار بسپارید. ولی به جز تشخیص عیب و ایرادهای گیربکس، در موارد دیگری هم می‌توانید از حواستان استفاده کنید. ادامه مطلب را بخوانید تا ببینید باید گوش به زنگ شنیدن چه صداهایی باشید.
صدای ناله، وزوز و سوت
توصیف اینکه صدای یک گیربکس معیوب چطور می‌تواند باشد دشوار است ولی به طور قطع هنگام شنیدن آن متوجه خواهید شد چیزی درست کار نمی‌کند.
هر خودرویی به روش متفاوتی ساخته شده است و صداهایی که تولید می‌کند هم بسیار متفاوت است ولی اگر خودروی‌تان گیربکس اتوماتیک دارد، فرصت خوبی است که صدای نالیدن، وزوز کردن یا حتی سوت کشیدن بشنوید. در مورد گیربکس های دستی، صدا معمولاً قدری غیرمنتظره‌تر و مکانیکی‌تر است.
اگر هنگام تعویض دنده صدای سایش می‌شنوید، حتماً باید به یک متخصص مراجعه کنید. ولی صدای سایش از زیر خودرو همیشه مربوط به گیربکس نیست. شاید اتصالات سرعت پایدار (CV joints) یا حتی دیفرانسیل مشکلی دارد. ابتدا ممکن است گاه گاهی صدا به گوش‌تان بخورد ولی اگر به آن ها بی‌توجهی کنید با گذشت زمان بیشتر شنیده خواهند شد
ضعف واکنش
گیربکس ها طوری طراحی شده‌اند که موقع تعویض، دنده مناسب را جا بزنند، بنابراین، وقتی در این کار تعلل می‌کنند یا از انجامش سرباز می‌زنند، نشانه‌ای است از اینکه عیب و ایرادی وجود دارد. وقتی گیربکس دستی مشکل پیدا می‌کند، متوجه می‌شوید که بعد از جا زدن دنده، دور موتور بالا می‌رود ولی خودرو به نسبت دور موتور سریع پیش نمی‌رود.
در این صورت، ممکن است کلاچ فرسوده شده باشد یا مشکلات جدی‌تری وجود داشته باشد. در گیربکس های اتوماتیک هم مشکل ضعف واکنش به وجود می‌آید ولی بیشتر زمانی خودش را نشان می‌دهد که حالت های «Park» یا «Drive» را انتخاب می‌کنید. خودرو بلافاصله به یکی از این حالت ها می‌رود ولی گیربکس در ورود به این حالت ها تعلل می‌کند، پس به احتمال زیاد مشکلی در گیربکس وجود دارد.
تاريخچه جعبه دنده ( گیربکس) اتوماتيک
در سال 1938 کرايسلر کلاچ هيدروليکي را توليد نمود که با وجود آن در حالي که جعبه دنده مي توانست در وضعيت درگيري باشد موتور با دور آرام به کار خود ادامه مي داد . و با اين طرح گام موفقيت آميزي در ابداع جعبه دنده هاي نيمه اتوماتيک برداشته شد و بدين لحاظ کرايسلر مشهور گرديد.
جعبه دنده هاي نيمه اتوماتيکي که طراحي گرديد به نام هاي مختلف در تجارت شناخته شد مانند: و در طراحي هاي بعد به جاي کلاچ هيدروليکي مبدل گشتاور هيدروليکي جايگزين شد و به نام هاي کرايسلر تورک – درايو و پلي موث هيدرايو ناميده شد. مشاهده مي شود که در آن ها به منظور تعويض دنده ها هنوز از يک کلاچ پايي استفاده شده است .
در سال 1940 کارخانه جنرال موتور جعبه دنده هيدراماتيک را براي اولين بار در اتومبيل اولد زموبيل به کار برد . اين طراحي اولين بار در اتومبيل اولدزموبيل به کار برد .
اين طراحي اولين کاربرد کلاچ هاي هيدروليکي را در ترکيب جعبه دنده 4 دنده اي مشخص کرد و جعبه دنده اتوماتيک ناميده شد که در آن مجموعه خورشيدي جلو و عقب براي وضعيت خلاص و دنده هاي جلو به کار برده شد و در دنده عقب مجموعه ي خورشيدي جلو نسبت دور کاهنده اي ( افزايش گشتاور ) دارد و مجموعه خورشيد عقب مسير قدرت را عکس نمود و همچنين نسبت دور دنده عقب را بيشتر کاهش مي دهد . (سبب افزايش گشتاور مي شود.)
در سال 1948 بيوک جعبه جعبه دنده د اينافلو را ارائه داد و اولين اتومبيلي بود که در آن موفق شده بودند جعبه دنده اتوماتيک را با مبدل گشتاور هيدروليکي به کار برند که با استفاده از مجموعه خورشيدي حرکت مستقيم دنده يک و دنده عقب را شامل مي شد و اهرم تعويض دنده جعبه دنده را به محور خروجي مبدل گشتاور بدون دنده هاي اضافي مربوط مي سازد .
ضريب ماکزيمم در مبدل گشتاور 1 : 25/2 و نسبت دنده در دنده يک 1 : 82/1 مي باشد که داراي کشش عالي در سر بالايي ها بوده و حالت ترمز موتوري در سرازيري ها را نيز دارا مي باشد کاربرد عمومي جعبه دندذه هاي اتوماتيک که ناشي از رشد صنعتي بوده است .
جعبه دنده هاي اتو ماتيک فورد – ا – ماتيک ترکيبي است از يک مبدل گشتاور 3 عنصري و يک سيستم مجموعه خورشيدي که شامل 3 دنده جلو ( 3 سرعته ) و يک دنده عقب مي باشد . ضريب ماکزيمم مبدل گشتاور آن برابر 1: 1/2 مي باشد .
مسير حرکت از مبدل گشتاور شروع مي شود و داراي نسبت دنده متوسط ( دنده دو ) 1 : 48/1 ( افزايش گشتاور کم ) با تعويض دنده به طور خودکار بوده و همچنين داراي نسبت دنده يک 1 : 44/2 ( افزايش گشتاور زياد ) که براي عبور در سر بالايي ها و حالت ترمز موتوري در سرازيريها مي باشد طراحي شده است .
کرايسلر داراي جعبه دنده اتوماتيک دو سرعته به نام پاور فلايت مي باشد که داراي يک مبدل گشتاور 3 عنصري ( توربين پمپ استاتور ) و دو مجموعه خورشيدي با نسبت دنده هايي به منظور درگيري دنده يک دنده عقب و دنده مستقيم مي باشد .
هنگام حرکت مسير قدرت از مبدل گشتاور که داراي ضريب ماکزيمم گشتاوري 1 : 7/2 است شروع مي شود و در دنده يک نسبت دنده ي 1 : 27/1 مي باشد که به طور خودکار در دنده مستقيم قرار مي گيرد .
( در دنده مستقيم نسبت دنده 1 : 1 است و در صورت لزوم نسبت مبدل گشتاور اعمال مي گردد . ) اين جعبه دنده نيز توسط اهرم تعويض دنده به طور دستي در دنده يک ( براي حرکت در سربالايي و سرازيري ) قرار مي گيرد .
طرح جديد جعبه دنده اتوماتيک اولتراماتيک مربوط به اتومبيل پاکارد نشان مي دهد که داراي مبدل گشتاور 4 عنصري و يک مجموعه دنده هاي خورشيدي است که مشابه جعبه دنده د اينافلوي بيوک مي باشد و قادر است تا وضعيت هاي دنده مستقيم دنده يک و دنده عقب را درگير نمايد .
مسير قدرت مانند جعبه دنده ي د اينافلو در حرکت به جلو از مبدل گشتاور شروع شده و بدون کمک دنده هاي اضافي به محور خروجي منتقل مي گردد . مبدل گشتاور آن داراي يک کلاچ اصطکاکي براي وضعيت دنده مستقيم مي باشد که به طور خودکارعمل مي کند و در ساير وضعيت ها کلاچ اصطکاکي مبدل گشتاور قطع مي باشد که مبدل مي تواند حد اکثر نسبت گشتاوري 1 : 4/2 را منتقل نمايد .
نسبت در دنده يک 1 : 82/1 مي باشد که جعبه دنده به وسيله اهرم تعويض دنده مي تواند در اين وضعيت براي عبور درسر بالايي و سرازيري قرار گيرد .
جعبه دنده هاي اتوماتيک استودبکر که به وسيله بورگ – وارنر ارائه گرديد داراي مبدل گشتاور 3 عنصري با يک کلاچ حرکت مستقيم و دو مجموعه خورشيدي که 3 دنده جلو و يک دنده عقب مي باشد طراحي گرديده است .
حداکثر ضريب افزايشي مبدل گشتاور 1 : 15/2 است که داراي وضعيت دنده متوسط دنده مستقيم دنده يک و دنده عقب مي باشد و نسبت دنده ها عبارتند از : دنده 1 :31/2 دنده دو 1: 43/1 و دنده سه 1 : 1 براي حرکت در سر بالايي و سرازيري با دنده يک مي توان توسط توضيحات بعدا گفته خواهد شد . اهرم تعويض دنده به طور دستي جعبه دنده را در وضعيت قرار داد.
تا سال 1955 طراحي جعبه دنده هاي اتوماتيک کامل گرديد و از آن تاريخ به بعد با اتخاذ تصميم مشترک و استاندارد اکثر کارخانجات آن را به کار بردند به طوري که امروزه بيش از 90 درصد اتومبيل ها ي امروزي آمريکايي مجهز به جعبه دنده هاي اتوماتيک مي باشند . جعبه دنده اتوماتيک اولترا ماتيک مربوط به اتومبيل پاکارد مسير قدرت در آن و در جعبه دنده اتوماتيک پاورگلايد و ساير جعبه دنده هاي اتوماتيک 2 سرعته يکسان مي باشد .
مقایسه مصرف سوخت گیربکس اتوماتیک و دستی
خودروهای دنده اتوماتیک بسته به نوع خودرو، بین ۵/۰ تا ۱۶ درصد بیشتر از خودروهای دنده د ستی سوخت مصرف می كنند.
به گزارش قلم سبز ایران، بررسی های سازمان بهینه سازی مصرف سوخت در بخش فناوری ناوگان نشان می دهد، مصرف سوخت خودروهایی با گیربكس دنده ای كمتر از خودروهای گیربكس اتوماتیك است.
براساس این گزارش، حدود ۵ تا ۶ درصد از انرژی شیمیایی بنزین در موتور خودروها، توسط سیستم انتقال نیرو اتلاف می شود این درحالیست كه بهبود انتقال قدرت با كاهش دور موتور و افزایش گشتاور امكانپذیر است.
براساس این گزارش، ایجاد دنده های بیشتر و كاهش نسبت دنده ها در جعبه دنده های دستی و استفاده از جعبه دنده دستی به جای اتوماتیك، مصرف سوخت خودرو را كاهش می دهد.
بنابراین در خودروهای دنده دستی داشتن شش دنده نسبت به پنج دنده سوخت كمتری مصرف می كند.
فناوری بهبود اقتصاد مصرف سوخت در یک وسیله نقلیه به دو بخش تقسیم می شود.یکی بهبود راندمان موتور با افزایش جذب انرژی شیمیایی درون سوخت و تبدیل آن به کار مفید و دیگری کاهش توان مصرفی در مقابل بارهای اضافی مانند مقاومت هوا، اصطکاک و تجهیزات جانبی. حدود 5 تا 6 درصد از انرژی شیمیایی بنزین در موتورهای درون سوز ، در سیستم انتقال نیرو به هدر می رود.
از این رو یکی از مهمترین عوامل افزایش راندمان مکانیکی خودرو و کاهش مصرف سوخت ، بهبود انتقال قدرت با کاهش دور موتور و افزایش گشتاور است.
ساده ترین راه برای رسیدن به این هدف ، ایجاد دنده های بیشتر و کاهش نسبت دنده ها در جعبه دنده های دستی و استفاده از مبدل گشتاور قفل شونده در جعبه دنده های اتوماتیک است.
هر چه تعداد دنده ها بیشتر و نسبت آنها به یکدیگر نزدیک تر باشد، مصرف سوخت خودرو نیز کاهش می یابد. بنابراین ، در سیستم های انتقال قدرت دستی ، داشتن 6 دنده نسبت به 5 دنده ارجحیت دارد.
در سیستم اتوماتیک نیز جعبه دنده های 5 دنده نسبت به انواع 4 و 3 دنده آن از نظر مصرف سوخت برتری دارند. از سوی دیگر، در صورت استفاده از دنده (CVT سیستم انتقال قدرت غیرپیوسته) به جای دنده اتوماتیک مصرف سوخت بین 7 تا 19 درصد کاهش می یابد و با استفاده از گیربکس 5 دنده دستی به جای 4 دنده اتوماتیک مصرفسوخت 7 تا 22 درصد کاهش می یابد و حتی با استفاده از گیربکس 5دنده دستی به جای 5 دنده اتوماتیک مصرف سوخت 0.5 تا 16 درصد کاهش می یابد. به طور کلی کمترین مصرف سوخت مربوط به خودروهای 6دنده دستی است.
منابع:اسمارت کار/روزتاب
گردآوری و بازنشر: مجله خودرو
بیشتر بخوانید:
آموزش گام به گام مصور رانندگی با ماشین دنده اتوماتیک + توضیحات
