بررسی کامل علت سوت کشیدن چرخ و لنت ترمز و بیان راه حل
ترمز یکی از قطعات مصرفی در اتومبیل با درجه ایمنی Grade A یا فوق ایمنی است که این درجه ایمنی نشان از اهمیت فوق العاده این قطعه به ظاهر ساده دارد . در ترمز گیری های شدید و در مواقع حساس که بحث ایمنی جان سرنشینان خودرو و خسارات مالی سنگین مطرح است ، اهمیت لنت ترمز بیشتر مشخص می شود .
سوت کشیدن لنت خودرو حین رانندگی یا موارد دیگر که علت مشابه دارند مثل صدای لنت ترمز بعد از تعویض ، علت صدای لنت نو ، صدای لنت عقب به منزله زنگ هشداری است که باید راننده را نسبت به وضعیت ترمزها نگران کند . نخستین اتفاقی که می افتد این است که باید به عیب یابی سیستم ترمز پرداخته و علت صدای لنت بعد از تعویض و همچنین رفع صدای لنت ترمز را پیدا کنید .
توجه داشته باشید که با نادیده گرفتن صدای سوت لنت خودرو ، ممکن است مشکل کوچکی را به یک معضل بزرگ تبدیل سازید . اگر این ایراد در سیستم ترمز ، به ترمز بریدن و یا عدم کارکرد سیستم ترمز منجر شود ، ریسک تصادف بالا رفته و خود و دیگران را به فاجعه نزدیک می کنید . با این وجود هر صدای ترمزی لزوماً به مفهوم وجود عیب نیست .
دلیل شنیدن صدا از ترمز خودرو
اشتباه نکنید . هر صدایی که ترمز خودرو ایجاد می کند ، لزوماَ یک نشانه بد و یا دلیلی بر خرابی ترمز نیست. برخی از این صدا ها صرفاَ نشان دهنده عملکرد ترمز خودرو در شرایط خاص است . بسته به شرایطی که راننده خودرو تجربه می کند ، ممکن است صدای ترمز متفاوت از قبل شنیده شود و یا صداهای دیگری نیز از چرخ ها به گوش برس د. با این حال این بدان معنی نیست که به تمامی صداهایی که از ترمز و یا سیستم خودرو به هنگام ترمز گیری شنیده می شود ، بی توجه باشیم .
علت صدای لنت نو بعد از تعویض
علت صدای لنت نو معمولاً بعد از تعویض لنت ترمز طبیعی است ولی اگر صدای لنت ترمز بیشتر شد و بعد از یک هفته صدا قطع نشد باید به بررسی منشأ و حل مشکلات احتمالی پرداخت .
صدای لنت ترمز با توجه بهشدت و بلندی به چند دسته تقسیم می شود ، ولی به طور کلی صدای ارتعاش آرام را ناله ( Groan ) و صدای ارتعاش سریع را جیغ ( Squeal ) می نامند .
1- صدای جیغ: هنگامی که ترمزها سرد هستند و معمولاً در صبحگاه این صدا شنیده می شود . این صدا طبیعی است و به هیچ سرویسی احتیاج ندارد . به این پدیده Morning Sickness نیز می گویند . گاهی اوقات صدای جیغ تولیدی نشانگر نیاز اتومبیل به لنت ترمز جدید است .
2- صدای جیغ بلند ممتد: این صدا وقتی خودرو در حال حرکت است و ترمز گرفته می شود یا حتی زمانی که ترمز گیری انجام نمی شود ، شنیده می شود . این صدا هنگامی که نشانه روی لنت ترمز با دیسک تماس پیدا می کند ، تولید می شود و نشان دهنده تمام شدن لنت ترمز و ضرورت جایگزینی آن است . همچنین هر سیستم ترمزی می تواند در تعداد دفعات زیاد ترمز گیری در ترافیک های سنگین یا جاده های پرفراز و نشیب ، صدا تولید کند . در چنین شرایطی ، دمای دیسک و لنت زیاد بالا می رود . در این دما جیغ ترمز به دلیل تغییرات متالورژیکی است که در سطح دیسک و یا لنت اتفاق افتاده که علت آن نیز ایجاد یک سطح سخت با عمق ناچیز روی سطح لنت و یا دیسک است .
3- صدای ناله در طول توقف: این صدا معمولا به دلیل لعابی یا شیشه ای شدن سطح دیسک به واسطه ترمز های سنگین و متوالی تولید می شود و برای رفع آن باید لنت ها عوض شوند و سطح دیسک مجددا پرداخت گردد .
انواع صداهای دیگر لنت
1- صدای نویز : فقط یکبار زمان ترمز گیری از سیستم تعلیق جلو شنیده می شود . این صدا نتیجه جابهجایی و حرکت لنت ها در جهت دوران دیسک است و اگر پدال ترمز محکم فشرده شود ، میزان تولید صدا کمتر می شود . برای رفع این عیب باید از نصب صحیح لنت ترمز ها ، گیره ها و Shimها مطمئن شویم .
2- نویز چند گانه : تنها یک بار بعد از روشن شدن موتور شنیده می شود . این صدا مربوط به سیستم خودآزمای ترمز ABS است و به هیچ گونه سرویس و تعمیری نیاز ندارد . سیستم ترمز ABS دارای یک قسمت خودآزماست که در برخی مدل ها بعد از روشن شدن اتومبیل و با اولین ترمز گیری و در برخی دیگر پس از آن که سرعت خودرو برای اولین بار به مرز معینی رسید ، عمل می کند .
خودروهای دیفرانسیل جلو یا عقب به علت وجود تفاوت بنیادین در سیستم های انتقال قدرتشان ، بر عملکرد سیستم های ترمزی خود تاثیر می گذارند . در طراحی ، سیستم ترمز در خودروهای دیفرانسیل جلو ، اجزای این سیستم کوچک و دارای وزن کم هستند . لذا دمپینگ موثری روی سطح نویز اولیه نخواهند داشت ؛ در حالی که اجزای سیستم ترمز در خودروهای دیفرانسیل عقب به دلیل داشتن اجزای سنگین تر نظیر تعلیق ، Spindle و فریمهای بزرگ ، نویز اولیه را جذب می کنند .
در خودروهای دیفرانسیل جلو بخش عمده عمل ترمز گیری توسط ترمز های جلو و بخش کمتر متعلق به ترمزهای عقب می باشد ؛ در حالی که این قضیه در خودروهای دیفرانسیل عقب ، حالت ضعیف تری دارد . به این علت دمای عملکرد در خودروهای دیفرانسیل جلو بالاتر است که نتیجه آن ، افزایش درصد شیشه ای شدن و در ضمن افزایش صدای جیغ لنت در لنت ترمز های جلو است .
علت اصلی صدا و سوت کشیدن لنت بعد از تعویض
1-وجود جسم خارجی میان لنت ترمز و دیسک
وجود هرگونه جسم خارجی از جمله سنگ ریزه ، شن و غیره که بین لنت ترمز و دیسک های چرخ گیرکرده باشد ، حین ترمز گرفتن روی دیسک ها ساییده شده و همان صدای گوش خراش را تولید خواهد کرد .
2- استفاده از لنت نامرغوب دلیل دیگر علت صدای لنت بعد از تعویض
در مواردی که خودرو پس از گذشت مدتی از تعویض لنت دچار سوت کشیدن هنگام ترمزگیری و یا ایجاد صدا های مختلف از سیستم ترمز می شود ، این مسئله می تواند به دلیل استفاده از لنت های تقلبی و یا با جنس نامرغوب باشد . برخی تولید کنندگان از مواد ناخالص و ذرات فلزی در ساخت لنت ها استفاده می کنند . این ذرات به مرور با دیسک چرخ در هنگام ترمزگیری برخورد پیدا کرده و موجب ایجاد صدای سوت کشیدن در ترمز خودرو هنگام ترمزگیری می شود .
قبل از تهیه لنت برای خودرو حتما باید از اصالت کالای خریداری شده اطمینان حاصل کرد . برخی از افراد به دلیل صرفه جویی اقتصادی اقدام به تهیه و خرید لنت های ارزان قیمت در بازار می کنند ؛ اما با استفاده از لنت های نامرغوب و تقلبی افزایش خطرات مختلف هنگام ترمز گیری و همچنین صدمه زدن به دیسک چرخ را موجب می شوند .
3- وجود خط روی دیسک های ترمز
یکی دیگر از علت های صدای لنت بعد از تعویض وجود خط روی دیسک های ترمز است .
دیسک ترمزهای خطدار هم می توانند باعث سوت کشیدن لنت ترمز شوند . مخصوصاً در هنگامی که لنت کهنه را با لنت نو تعویض می کنیم در هنگام ترمز سوت کشیدن لنت را مشاهده می کنیم . در این مورد فقط باید روی دیسک را با دستگاه تراش صاف کرد ( به شرط آن که ضخامت دیسک خیلی کم نشده باشد ) و بتوان از آن استفاده کرد . البته اگر روی لنت هم اثرات خط دیسک مانده باشد باید با سمباده صاف شود و یا لنت تعویض شود .
4- خراب بودن بلبرینگها یک علت دیگر صدای لنت بعد از تعویض
در صورتی که بلبرینگ ها خراب شده و یا طول عمر آن ها به پایان رسیده باشد ، صدایی متناوب و ضعیف تر از سوت یا جیغ و شبیه به پچپچ را خواهید شنید .
5- دیسک چرخ زنگ زده
دیسک چرخ زنگ زده علت دیگری برای صدای لنت بعد از تعویض است . شاید شما مدت ها از خودرو خود استفاده نکرده باشید و این باعث زنگ زدگی دیسک چرخ می شود و شما در هنگام ترمز کردن احتمالا با دو مشکل روبرو می شوید یکی صدای لنت ترمز و دیگری لرزش خودرو در هنگام ترمز کردن .
6- داغ شدن بیش از حد لنت علت دیگر صدای لنت بعد از تعویض
این اتفاق در مواردی می افتد که خیلی از ترمز استفاده می کنیم ؛ مانند حرکت در ترافیک های شدید و یا حرکت در نقاط شیب دار . این مورد معمولا با خنک شدن لنت و دیسک برطرف می شود . این عامل نیز یکی از دلایل سوت کشیدن لنت خودرو می باشد .
7- مشکل در فنر لنت های ترمز
مشکل در فنر لنت های ترمز علت دیگر صدای لنت بعد از تعویض است . در صورتی که فنرهای لنت ترمز ایراد پیداکرده باشد ، تماس و درگیر شدن بین لنت و دیسک چرخ ها با مشکل ایجادشده و صدای سوت را دوباره خواهید شنید .
8- شل شدن کالیپرها علت دیگر صدای لنت بعد از تعویض
شل شدن کالیپرها نیز می تواند حین ترمز گرفتن، صدای سوت مانندی به وجود بیاورد . همین طور تمام شدن طول عمر کالیپرها نیز به صدای سوت منجر می شود . در این صورت باید نسبت به تعویض آنها اقدام کنید .
حال ممکن است این سوال پیش آید که کالیپر چیست ؟
کالیپرها بخشی از سیستم ترمز خودرو هستند . از لنت های ترمز به یک صفحه فلزی در کالپیرها اتصال داریم که با فشار دادن پدال ترمز؛ نیروی مورد نیاز برای درگیر شدن لنت و دیسک چرخ ها ، از طریق آن تامین می شود . در واقع خرابی کالیپرها، مانع از شکل گرفتن اصطکاک لازم برای متوقف ساختن خودرو می شود .
لبه دارشدن دیسک علت دیگر صدای لنت بعد از تعویض
لبه دار شدن دیسک ترمز هم یکی از دلایل سوت کشیدن لنت ترمز است . مخصوصا اگر لنت ترمز نو باشد . علت آن هم این است که لنت به طور کامل روی دیسک ترمز قرار نمی گیرد .
علت لبه دار شدن دیسک کیفیت بد و استاندارد نبودن لنت های ترمز قبلی می باشد . اگر لبه کم باشد با تراشیدن درست می شود و اگر لبه زیاد باشد دیسک باید تعویض شود .
شیشه ای شدن علت دیگر صدای لنت بعد از تعویض
وقتی دیسک ترمز شیشه ای و به اصطلاح صابونی می شود ترمز گیری به درستی صورت نمی گیرد و صدای سوت پس از ترمز گرفتن شنیده می شود . در این مورد باید با سمباده سطح دیسک را به صورت زبر دراورد و اگر ایراد بر طرف نشد دیسک چرخ را تعویض نمود .
کالیپر ترمز و یا اصطلاحاً سیلندر ترمز باعث می شود در اثر فشار ، لنت های ترمز با دیسک درگیر شوند و در نهایت خودرو متوقف شود . اگر لوازم لاستیکی ترمز که پیستونها روی آن قرار دارند خراب شوند و یا بوش های کالیپر سفت شده و یا اصطلاحاً گیرپاژ کنند لنت ها با دیسک ترمز دائم درگیر می شوند و در حال حرکت هم از همدیگر جدا نمی شوند در نتیجه لنت های ترمز و دیسک بیش از اندازه گرم می شود و به سرعت فرسوده می شوند . درگیر بودن دائمی لنت ترمز با سطح دیسک در حال حرکت باعث سوت کشیدن لنت دائمی خودرو در حال حرکت می شود . در این مورد فقط باید کالیپر سرویس شود و لوازم آن تعویض شوند و بوش ها و پیچ ها روان شوند و گریس کاری شوند .
پس از آن که علت صدای لنت بعد از تعویض را جویا شدیم به دنبال راهحل رفع صدای لنت ترمز آن میرویم. در زیر چند راه حل را معرفی می کنیم :
هنگام تعویض لنت ترمز ، دیسک ترمز را با آب و صابون تمیز کنید تا حالت مغناطیسی سطح دیسک برطرف شود زیرا این کار باعث جدا شدن همه ذرات از سطح دیسک می شود ؛ در غیر این صورت ذرات مذکور بین دیسک و لنت ها باقی می مانند و شاهد پدیده لرزش و ایجاد صدا خواهیم بود .
بیشتر بخوانید:
آشنایی با 10 عادت غلط هنگام رانندگی + باید و نبایدهای رانندگی