علت روشن شدن چراغ چک خودرو چیست؟
علت روشن شدن چراغ چک خودرو-روشن شدن چراغ چک خودرو چه پیامی دارد؟
وقتی چراغ چک موتور خودروی شما روشن میشود اندوه عمیقی شما را فرا میگیرد. روشن شدن این چراغ احتمال دارد به معنای یک مشکل پرهزینه، مانند خرابی کاتالیزور باشد یا ممکن است علت روشن شدن آن یک مشکل جزئی مانند شل بودن در باک بنزین باشد. اما در اکثر موارد با روشن شدن این چراغ حداقل برای یافتن عیب و خاموش کردن چراغ باید سری به نمایندگی بزنید.
چراغ چک موتور که بهطور رسمیتر چراغ نشاندهنده عیب نامیده میشود، علامتی از سوی ECU یا کامپیوتر خودرو است که نشان میدهد خطایی رخ داده است. یک تعمیرکار مجاز میتواند با گرفتن مبلغی خطای ایجادشده را تشخیص دهد، ولی راهی برای پیشبینی احتمالی خطای مذکور وجود دارد.
قبل از سال ۱۹۹۶ خودروسازان سیستم تشخیص عیب انحصاری داشتند که اساساً برای این بود که اطمینان حاصل کنند خودروهایشان با استانداردهای کنترل آلودگی سازمان حفاظت از محیط زیست مطابقت دارند یا خیر. از سال ۱۹۹۶ به بعد تمام خودروها به سیستم استاندارد تشخیص عیب جدیدی به نام OBD-II مجهز شدند که فهرستی از کدهای خطای استاندارد و یکسان در تمام خودروها در آن قید شده بود و تمام خودروسازان برای دسترسی به این اطلاعات ملزم به نصب یک سوکت OBD-II با استاندارد جهانی در خودروهایشان شدند. این سوکت معمولاً زیر ستون فرمان واقع شده و دسترسی به آن آسان است. دستگاه عیبیاب یا «دیاگ» به همین سوکت متصل میشود.
پی بردن به معنای کد خطا
افرادی که در زمینه رسیدگی و نگهداری از خودرو خودکفا هستند میتوانند دستگاههای کدخوان ارزانقیمت خریداری کنند که قابلیت اتصال به پورت استاندارد OBD را دارند و پس از پیدا کردن کد در اینترنت معنای آن را جستجو کنند. بعضی از دستگاههای کدخوان حتی میتوانند چراغ چک را خاموش کنند ولی در واقع خاموش کردن چراغ چک به تنهایی به معنای رفع عیب نیست. در بسیاری از این موارد چراغ چک بعداً دوباره روشن خواهد شد.
بر اساس گفته متخصصان بسیاری از رانندگان چراغ سرویس الزامی خودرو را در صفحه پشت آمپر با چراغ چک اشتباه میگیرند. این دو چراغ اخطار ربطی به هم ندارند. چراغ سرویس الزامی فقط به این معناست که زمان تعویض روغن خودرو یا دیگر سرویسهای دورهای فرا رسیده است. روشن شدن این چراغ برخلاف چراغ چک به معنای ایجاد مشکل در خودرو نیست.
چراغ چک بسته به نوع خودرو به رنگ نارنجی، زرد یا زرد مایل به قهوهای روشن میشود. اگر چراغ چک چشمک بزند به این معناست که مشکل جدیتری مانند احتراق نامنظم رخ داده است که میتواند به سرعت باعث داغ شدن بیشازحد کاتالیزور شود. کاتالیزور برای کاهش آلایندگی در دماهای بالا کار میکند، ولی اگر خراب باشد خطر ایجاد حریق وجود دارد.
روشن شدن چراغ چک را نادیده نگیرید
بنابراین اگر چراغ چک بهصورت پیوسته روشن ماند و در حال چشمک زدن نبود، باید چه اقدامی بکنید؟ مسلماً واضحترین جواب این است که خودرو را نزد متخصص ببرید تا موتور را بازدید کند. اما بسیاری از مردم احتمالاً به خاطر ترس از یک تعمیر پرهزینه هیچ اقدامی انجام نمیدهند. بعضی از رانندگانی که خودروهای قدیمیتر دارند تا جایی که ممکن است با چراغ چک روشن با خودروی خود رانندگی میکنند و به تعمیرگاه مراجعه نمیکنند. اما قبل از اینکه بتوانند برای خودروی خود معاینه فنی بگیرند باید چراغ چک را خاموش کنند و گرفتن معاینه فنی فرد را وادار میکند به مشکل خودرو رسیدگی کند. اگر چراغ چک روشن باشد بهاحتمال زیاد آلایندگی خودرو زیاد است و مصرف سوخت آن نیز بسیار بالاست.
طبق گفته خانم کریستین بروکاف، یکی از مدیران شرکتهای تعمیراتی، چراغ چک ۱۰ درصد از تمام خودروهایی که در حال تردد هستند روشن است و نیمی از رانندگان این خودروها به مدت بیش از ۳ ماه چراغ چک خودروی خود را نادیده گرفتهاند. طبق گفته آقای ادموندز مدیر آزمایشهای خودرویی نشریه ادموندز، سیستم عیبیابی خودرو به نحوی طراحی شده است که در تمام مدت حیات خودرو بهطور پیوسته سیستم کنترل آلایندگی خودرو را تحت نظر داشته باشد. بااینحال او میگوید: «موتور خودرو و سیستم کنترل آلایندگی بهگونهای با یکدیگر مرتبط هستند که سلامت سیستم کنترل آلایندگی بهدرستی نشاندهنده سلامت کلی موتور خودرو است.»
آقای استیو مِیزِر که مهندس ارشد خودرو در انجمن خودروی کالیفرنیای جنوبی است میگوید: «اگر چراغ چک روشن شد راننده اول از همه باید شل بودن در باک را چک کند زیرا این یکی از علتهای رایج روشن شدن چراغ چک است. وقتی در باک شل باشد، کد خطایی به حافظه کامپیوتر میفرستد و وجود نشتی در سیستم بازیابی بخارات بنزین را گزارش میکند که یکی از بخشهای سیستم کنترل آلایندگی خودرو است. اگر در باک شل بود آن را سفت کنید و به رانندگی ادامه دهید. با اینحال با سفت کردن در باک نیز مدتی طول میکشد تا چراغ چک خاموش شود».
علائم متناقض
گاهی اوقات بدون اینکه خودرو مشکلی داشته باشد ممکن است چراغ چک روشن شود. این مشکل احتمال دارد موقتی بوده و در اثر تغییر در رطوبت هوا یا عوامل دیگر ایجاد شده باشد. در چنین مواردی چراغ چک باید پس از مدت کوتاهی خودبهخود خاموش شود. تعمیرکاران نیز معمولاً یکبار تمام خطاها را از حافظه ECU پاک میکنند و کمی صبر میکنند تا ببینند آیا خطا دوباره ظاهر میشود یا خیر.
شرکت CarMD فهرستی از ۵ مورد از رایجترین کدهای خطا که باعث روشن شدن چراغ چک میشوند منتشر کرده است. این ۵ کد خطای رایج به ترتیب تعدد رخداد عبارتند از:
خطای سنسور اکسیژن (سنسور اکسیژن بخشی از سیستم کنترل آلایندگی است که میزان اکسیژن موجود در گازهای خروجی را سنجیده و بر اساس آن به تنظیم نسبت سوخت و هوا کمک میکند)
خطای مربوط به شل بودن در باک
خطای مربوط به کاتالیزور
خطای سنسور سنجش میزان هوای ورودی به موتور
خطای مربوط به وایر شمع
ده علت اصلی روشن شدن چراغ چک خودرو ها
خرابی سنسور اکسیژن
سنسور اکسیژن در این لیست با ۷٫۵۵ درصد، در صدر جدول قرار دارد. این سنسور بنا به دلایلی مثل شکستن،روغنسوزی موتور، معیوب بودن و کارکرد نادرست سیستم برق پیشرانه که منجر به خامسوزی و بدسوزی موتور می شود، اخطار میدهد و از کار میافتد. خرابی این سنسور اثر مستقیم و کاملا محسوسی در مصرف سوخت دارد و میتواند تا ۴۰ درصد باعث افزایش آن شود.سنسور اکسیژن روی منیفولد خروجی دود نصب می شود و به چک کردن میزان اکسیژن موجود در آن میپردازد. سپس اطلاعات خود را به ECU ارسال میکند تا این قطعه میزان سوخت و هوا را تنظیم کند.به همین علت خرابی آن یا اطلاعات نادرستش می تواند اثر بالایی در مصرف و کارکرد موتور داشته باشد.هزینه تعویض سنسور اکسیژن در حدود ۳۰۰ دلار در کشورهای دیگر برآورد شده است.
کاتالیزور
کاتالیزرو یا در واقع همان مبدل کاتالیتیکی، یکی از چالشیترین قطعات مربوط به آلایندگی خودرو است. این قطعه باید بعد از گذشت چند سال و بسته به کارکرد خودرو تعویض شود و این در حالی است که در نظر بسیاری، این قطعه یک عمر بیپایان دارد و در این فهرست با ۶٫۲ درصد در رتبه سوم است. هزینه این تعویض و تعمیر بیش از هزار دلار است.
وایر های معیوب
خرابی وایر ها با ۲٫۸۹ درصد در رتبه هفتم قرار دارد. خرابی این قطعات باعث می شود تا همیشه جریان برق ناکافی به شمع ها برسد و حتی می تواند باعث خرابی کوئل ها و باتری شده و از طرفی در صورتی که دارای نشتی جریان برق باشند، بر روی دیگر قسمت های خودرو نیز اثر منفی بگذارد.
شمع موتور
حتی در خودرو های با تکنولوژی پایین که از سیستم تزریق انژکتور بهره می برند نیز، خرابی یک شمع و کارکرد نادرست آن باعث روشن شدن چراغ چک می شود. این عیب با هزینه ای در حدود ۱۰ دلار قابل رفع است و بسته به نوع خودرو و این که توسط خود مالک و یا در تعمیرگاه های مجاز و سرویس های دوره ای انجام شود، می تواند تا بیش از ۳۶۰ دلار هزینه برای مالک خودرو بتراشد.
درب باک خودرو
شاید قابل باور نباشد اما خرابی و شل بودن این قطعه سبب روشن شدن چراغ چک خودرو خواهد شد و البته این اتفاق به تکنولوژی خودرو نیز بستگی دارد.
باز بودن درب باک منجر به خروج گاز های بنزین شده و همین اتفاق بر روی عملکرد کنیستر نیز اثر خواهد گذاشت و باعث روشن شدن چراغ چک می شود. این مشکل با ۷٫۱۷ درصد در رتبه دوم قرار دارد و هزینه رفع آن نیز در حدود یک دلار می شود.
سنسور خلا و شیلنگ آن
در خودرو های انژکتوری، سنسوری به نام سنسور خلا یا همان مپ سنسور وجود دارد که کار آن تشخیص میزان مکش هوا توسط پیستون هاست. در واقع این سنسور در عکس سنسور جریان هوا کار می کند. اطلاعات سنسور خلا به ECU داده می شود تا باز هم در میزان پاشش انژکتور ها به کار برود. هزینه تعمیر این قطعه در حدود ۵ دلار است اما اگر توسط کارشناس و در سرویس های تعمیرگاهی صورت بگیرد تا ۱۲۰ دلار نیز خواهد رسید.
باتری معیوب
در بسیاری از خودرو ها، تنها چراغی که مربوط به سیستم شارژ و باتری است، همان چراغ دینام است و هشداری برای خرابی باتری دیده نمی شود. این در حالی است که در خودرو های مدرن با تکنولوژی بسیار بالا، جدیدا چراغ هشدار دهنده خراب شدن باتری نیز قرار داده شده است.
این سیستم به خاطر خواب زیاد خودرو های گران قیمت که کارکرد کمی در طول هفته خواهند داشت، به وجود آمده است و به همین خاطر که در تعداد کمی از خودرو ها وجود دارد، آمار ناچیزی را به خود اختصاص می دهد.
سنسور تشخیص حجم هوا
بر روی ورودی هوا، حال یا بر روی هواکش و یا در هوزینگ هوا، سنسوری وجود دارد که کار آن تشخیص و سنجش حجم هوای ورودی است. اطلاعات این حسگر به ECU فرستاده می شود تا با ترکیب شدن با داده های دیگر، میزان پاشش انژکتور ها معلوم شود.
درصد خرابی این قطعه در حدود ۳٫۳۵ درصد گزارش شده است و هزینه تعمیر آن نیز در حدود ۴۲۳ دلار. ضمن این که خرابی این سنسور می تواند بین ده تا ۲۵ درصد در مصرف سوخت خودرو اثر بگذارد.
سوپاپ EGR
سیستم EGR در خودرو های دیزل وجود دارد. در این سیستم مقداری از خروجی اگزوز دوباره به داخل موتور برای سوخت و ساز فرستاده می شود تا آن حجم باقی مانده از سوخت که به درستی نسوخته است و در حال خارج شدن از اگزوز و آلوده کردن محیط است، دوباره وارد چرخه کاری موتور خودرو شود.
در این سیستم، سوپاپی برای ورود گاز های نسوخته حاصل از احتراق وجود دارد که exhaust gas recirculation valve نام دارد. درصد خرابی این سوپاپ در حدود ۱٫۹۵ درصد گزارش شده است و هزینه تعمیرش نیز در حدود ۳۵۰ دلار است.
کوئل خودرو
مشکل در جرقه زنی در یک شمع و یا خرابی کوئل می تواند باعث روشن شدن چراخ چک شود. این عامل با ۳ درصد و هزینه ای بالغ بر ۳۲۰ دلار، در این رتبه قرار دارد.
خرابی این قسمت باعث ارسال جریان کم برق برای جرقه زنی به سر شمع ها می شود که نتیجه آن از کار افتادن سیلندر ها و اختلال در امر سوخت و ساز خواهد بود. در خودرو های قدیمی تر برای همه موتور یک کوئل در نظر گرفته شده است و این در حالی است که برای پیشرانه های به روز تر، برای هر سیلندر یک کوئل وجود دارد.
اما شاید جالب باشد که هر چند این کار باعث ایجاد یک برق قوی تر و هم چنین هزینه های کم تر برای تعویض کوئل می شود، اما آمار خرابی در این نمونه ها بیشتر است.
گردآوری و بازنشر: مجله خودرو
مطالب مرتبط :
عیب یابی و تعمیر سنسور اکسیژن ماشین های پراید ، تیبا، پژو، ال 90
رفع خطای نشتی گاز در خودروهای دوگانه سوز پژو 405، سمند ef7
آموزش تعویض رادیاتور بخاری پراید + عکس