مجله تخصصی خودرو اخبار خودرو , قیمت خودرو , خرید و فروش خودرو , قیمت ماشین , قیمت اتومبیل
علائم خرابی ترموستات خودرو چیست و عمر مفید آن چقدر است؟
پیشرانه خودروهای امروزی اغلب با کمک آب یا یک مایع خنک کننده سرد می شوند . این مایع در اطراف موتور جریان دارد و با جذب گرمای موتور به سمت رادیاتور هدایت می شود تا در مجاورت جریان هوا دوباره خنک شود . اما مایع خنک کننده تنها هنگامی که دمای پیشرانه بالا رود باید به رادیاتور منتقل شود . بنابراین ، میان پیشرانه و رادیاتور قطعه ای به نام ترموستات خودرو قرار می گیرد که با افزایش دمای موتور باز شده و جریان مایع را برقرار می سازد .
ترموستات خودور در واقع عامل تعیین کننده برای ورود سیستم خنک کننده موتور به مدار محسوب می شود . در واقع هنگامی که پیشرانه خودرو سرد باشد ترموستات با مسدود کردن جریان مایع خنک کننده باعث افزایش سریع دمای موتور می شود . در مقابل هنگامی که دمای پیشرانه از حد مشخصی افزایش یابد ، ترموستات مسیر جریان آب را باز کرده و آن را به سمت رادیاتور هدایت می کند .
دمای کاری ترموستات ها با هم متفاوت است اما معمول ترین دما برای آن حدود 82 درجه سانتی گراد است . به بیان ساده هرچه دمای ترموستات پایین تر باشد ، موتور خودرو در دمای پایین تری کار می کند و سیستم خنک کننده نیز در دمای کمتری وارد مدار می شود .
ترموستات خودرو چیست ؟
ترموستات خودرو در عمل بخشی از سیستم خنک کننده ی اجزای داخلی آن است که ارتباط مستقیمی با رادیاتور خودرو دارد . وظیفه ی اصلی ترموستات خودرو آن است که مایع خنک کننده ی موجود در رادیاتور را در موتور خودرو به جریان در بیاورد . در واقع بدون وجود ترموستات و نیرویی که ایجاد می کند مایع خنک کننده ی موجود در رادیاتور خودرو امکان جریان یافتن در مجاری موتور را نخواهد داشت .
هنگامی که موتور خودرو کار نمی کند یا هنوز در هنگام کار کردن داغ نشده است ، ترموستات خودرو نیز کار خاصی انجام نمی دهد و در حالت بسته باقی می ماند . اما به محض آن که دمای موتور بالا برود و بیم وجود اختلال در کارکرد آن به دلیل داغ شدن بیش از اندازه ایجاد شود ، سنسوری که درون ترموستات خودرو وجود دارد فعال شده و آن را باز می کند . فعال شدن ترموستات خودرو موجب می شود که مایع خنک کننده ی موجود در رایاتور در مجاری موتور به جریان در بیاید و مانع از افزایش بیش از اندازه‌ی دمای موتور خودرو گردد . به این ترتیب دمای موتور خودرو در حد معینی باقی خواهد ماند و مانع از بروز اختلال در کارکرد موتور می شود.
در حالت عادی فرایند باز و بسته شدن ترموستات خودرو در زمان مناسب صورت می‌گیرد و سیستم خنک کننده‌ی خودرو بدون هیچ مشکلی به کار خود ادامه خواهد داد. اما اگر اختلالی در کارکرد ترموستات ایجاد شود و سنسور آن در زمان معین فعال نگردد این قطعه‌ی حساس خودرو در زمان مناسب باز و بسته نخواهد گردید.
در صورت فعال نشدن ترموستات خودرو مایع خنک کننده ی موجود در رادیاتور امکان خروج از درون رادیاتور و جریان یافتن در مجاری موتور را نخواهد داشت . به این ترتیب دمای موتور به تدریج بالا خواهد رفت و احتمالا مشکلاتی نظیر جوش آوردن را به همراه خواهد داشت . البته ممکن است ترموستات در حالت فعال باقی بماند و دیگر غیر فعال نشود . در این حالت مایع خنک کننده‌ی موجود در رادیاتور حتی به هنگام پایین بودن دمای موتور نیز در مجاری آن جریان خواهد یافت و موجب بروز اختلال در کارکرد موتور خواهد گردید .
بنابراین همواره باید از درست کار کردن ترموستات خودرو اطمینان حاصل کرد و در صورت خراب شدن این قطعه نسبت به تعویض آن اقدام نمود . از جمله راه های اطمینان یافتن از این موضوع توجه به علائم خرابی ترموستات خودرو است .
ترموستات چگونه کار می کند ؟
ترموستات ساختار ساده اما جالبی دارد . این قطعه دارای یک سیلندر کوچک است که در داخل موتور قرار دارد . این سیلندر مملو از موم است و در داخل آن نیز یک میله به نام سوپاپ ترموستات قرار دارد. موم داخل سیلندر در دمای کاری ترموستات ( 82 درجه سانتی گراد ) به مایع تبدیل شده و منبسط می شود . در نتیجه سوپاپ ترموستات نیز به سمت بیرون هدایت شده و مسیر جریان آن باز می شود . آب شدن موم تدریجی است . بنابراین هرچه دمای پیشرانه بالاتر رود ، موم منبسط تر شده و سوپاپ بیشتر باز می شود .
علائم خرابی ترموستات خودرو
این موارد از جمله شایع ترین علائم خرابی ترموستات رادیاتور ماشین هستند که با هزینه ای اندک و تعویض ترموستات می توان از تمامی آن ها جلوگیری نمود . در حالت عادی فرایند باز و بسته شدن ترموستات خودرو در زمان مناسب صورت می گیرد و سیستم خنک کننده ماشین بدون هیچ مشکلی به کار خود ادامه خواهد داد . اما اگر اختلالی در کارکرد ترموستات ایجاد شود و سنسور آن در زمان معین فعال نگردد ترموستات ماشین در زمان مناسب باز و بسته نخواهد گردید .
در صورت فعال نشدن ترموستات خودرو مایع خنک کننده موجود در رادیاتور امکان خروج از درون رادیاتور و جریان یافتن در مجاری موتور را نخواهد داشت . به این ترتیب دمای موتور به تدریج بالا خواهد رفت و احتمالا مشکلاتی نظیر جوش آوردن را به همراه خواهد داشت . البته ممکن است ترموستات ماشین در حالت فعال باقی بماند و دیگر غیر فعال نشود . در این حالت مایع خنک کننده موجود در رادیاتور حتی به هنگام پایین بودن دمای موتور نیز در مجاری آن جریان خواهد یافت و موجب بروز اختلال در کارکرد موتور خواهد گردید .
1- تغییرات دمایی غیرعادی پیشرانه
خرابی ترموستات خودرو اغلب به صورت تغییرات دمای غیر معمول خود را نشان می دهد . در واقع اگر خودروی شما پس از ده تا بیست دقیقه کار کردن عادی جوش می آورد ، خرابی ترموستات می تواند یکی از دلایل آن باشد . به طور کلی تغییرات دمایی می تواند هم به صورت کاهش دما و هم افزایش دما خود را نشان دهد .
بی توجهی به خرابی ترموستات می تواند تاثیرات جبران نا پذیری بر کارکرد پیشرانه خودروی شما بگذارد که از جمله آنها می توان به فرسایش بیش از حد پیشرانه اشاره کرد .
2- نشت مایع خنک کننده به بیرون
وظیفه ترموستات خودرو ایجاد جریان مایع خنک کننده در اطراف موتور است . اما اگر مایع خنک کننده به بیرون نشت کند احتمالا ترموستات خودرو دیگر قابلیت باز شدن ندارد و آب رادیاتور به دلیل فشردگی زیاد به بیرون نشت کرده است . این نشتی ابتدا ممکن است تنها در اطراف ترموستات دیده شود اما باید آن را بسیار جدی گرفت . چراکه ممکن است به دلیل فشار بالا به مجاری موتور نیز سرایت کند .
3- افزایش مصرف سوخت خودرو
خرابی ترموستات خودرو به معنای عدم کارکرد موتور در دمای مناسب خواهد بود . بنابراین پیشرانه خودروی شما نمی تواند در بهینه ترین حالت ممکن کار کند و در نتیجه مصرف سوخت آن نیز بسته به میزان خرابی ترموستات افزایش می یابد . از این رو ، خرابی این قطعه را نیز باید به فهرست دلایل افزایش مصرف سوخت خودروی خود اضافه کنید .
4- افزایش مصرف روغن موتور
افزایش دمای موتور ناشی از خرابی ترموستات خودرو می تواند به مصرف بیشتر روغن موتور نیز بیانجامد . در واقع هر چه دمای موتور افزایش یابد بخشی از روغن آن بخار می شود . بنابراین ، پایین نگه داشتن دمای پیشرانه موجب کاهش مصرف روغن آن نیز می شود .
چرا نباید ترموستات را از مدار خارج کرد ؟
برخی رانندگان در فصل تابستان برای کاهش دمای موتور و استفاده بیشتر از سیستم خنک کننده اقدام به حذف ترموستات خودرو می کنند . در این شرایط مایع خنک کننده به طور مداوم در اطراف ترموستات جریان خواهد داشت . اما این کار موجب می شود تا موتور برای رسیدن به دمای استاندارد کاری خود بیشتر کار کند و در نتیجه مصرف سوخت آن نیز افزایش می یابد .
افزون بر این ، برداشت ترموستات خودرو از سر راه مایع خنک کننده موجب افزایش سرعت جریان آن می شود . بنابراین رادیاتور خودرو فرصت چندانی برای خنک کردن آن نخواهد داشت و عملا آب بدون خنک شدن دوباره به سیستم موتور باز می گردد .
همچنین یکی دیگر از تبعاب حذف ترموستات خودرو ، هنگام حرکت در سر پایینی ها خود را نشان می دهد . در این مواقع به دلیل افزایش سرعت هوا دمای مایع خنک کننده سریع تر کاهش می یابد و موجب سرد شدن ناگهانی موتور می شود . این کاهش دمای ناگهانی سبب بروز مشکلاتی در سرسیلندر خودرو خواهد شد .
با توجه به نکات فوق ، می توان دریافت که بی توجهی به خرابی ترموستات یا حذف کامل آن از سیستم خنک کننده می تواند خسارت های زیادی به سایر قطعات خودرو شما وارد کند . از این رو ، بهتر است بلافاصله پس از مشاهده علائم خرابی این قطعه ، آن را تعویض نمایید .
طرز کار ترموستات خودرو
همان گونه که می دانید ترموستات هایی که برای خودروهای سواری ساخته می شوند انواع مختلفی دارند . اما کار تمام آن ها کم و بیش به یک شکل است و دمای موتور خودرو را به گونه ای تنظیم می کنند که از میزان مشخصی بالاتر نرود . این تنظیم از طریق تنظیم دمای آب یا مایع خنک کننده ای که از موتور خودرو به رادیاتور آن جریان دارد انجام می شود .
به عنوان نمونه اگر دمای استاندارد ترموستات به کار رفته در یک خودروی سواری 75 درجه‌ی سانتی گراد باشد ، آب جریان یافته از سمت موتور به رادیاتور خودرو تنها زمانی توسط ترموستات اجازه ی ورود به رادیاتور را خواهد یافت که دمای آن به 75 درجه برسد .
هنگامی که موتور خودرو روشن می شود آب سرد موجود در رادیاتور خودرو به سمت موتور جریان می یابد و در مسیرهای دور سیلندر شروع به چرخش می کند . در این هنگام ترموستات خودرو مسیر بازگشت آب به رادیاتور را می بندد تا آب در اثر گرمای تولید شده توسط موتور خودرو داغ شود . پس از آن که دمای آب به 75 درجه سانتی گراد رسید ترموستات خودرو راه بازگشت آب به رادیاتور خودرو را باز می کند تا آب در معرض هوا قرار بگیرد و پس از خنک شدن در رادیاتور دوباره به سمت موتور خودرو باز گردد.
بروز علائم خرابی ترموستات خودرو نشان دهنده ی آن است که فرایند چرخش آب در یکی از مراحل یاد شده یا در تمام آنها با مشکل همراه است . البته گاه پیش می آید که برخی از رانندگان ترموستات خودرو را از چرخه ی یاد شده حذف می کنند .
توجه به انواع مختلف ترموستات خودرو
به طور معمول ترموستاتی که برای یک خودروی خاص طراحی و ساخته شده ویژگی های منحصر به فرد همان خودرو را مد نظر قرار داده است . این موضوع معمولا در دمایی که ترموستات فعال شده یا به اصطلاح باز می شود قابل مشاهده خواهد بود . به عنوان مثال ترموستات برخی از خودروهای سواری در دمای 75 درجه سانتی گراد باز می شود و ترموستات به کار رفته در برخی دیگر از آنها نیز در دمای 83 درجه سانتیگراد فعال می گردد .
در پاره ای از مواقع برخی از رانندگان اقدام به نصب ترموستات هایی با دمای فعالیت متفاوت روی خودروی خود می کنند . در حالی که بهتر است همان ترموستات فابریک خودرو که به طور ویژه برای آن ساخته شده است روی خودرو نصب گردد . در صورت انجام این کار موتور خودرو در زمان معین و به شکل سریع تری به حداقل دمای کاری مرسوم و عادی خود می رسد . هنگامی هم که دمای موتور خودرو روی رقم مناسب قرار گرفت با بسته شدن ترموستات خودرو از خنک شدن بیش از اندازه ی موتور آن جلوگیری به عمل می آید .
حال اگر از ترموستاتی که دمای فعال شدن و باز شدن آن کمتر از ترموستات فابریک خودرو باشد استفاده گردد روند فعالیت موتور خودرو تا حدی دچار اختلال می شود . معمولا دارندگان خودروهای مختلف این کار را به آن منظور انجام می دهند که دمای موتور خودرو دیرتر از حالت عادی افزایش یابد . اما تجربه نشان داده است که این کار تاثیر چندانی در افزایش دیر هنگام دمای موتور خودرو نخواهد داشت .
به عنوان مثال اگر ترموستات اصلی و فابریک یک خودروی سواری در دمای 83 درجه باز شود اما به جای آن از ترموستاتی که در مای 75 درجه باز می شود در آن خودرو استفاده گردد ، موتور خودرو سریع تر از حالت عادی به دمای 75 درجه می رسد . اما در عین حال مدت زمان بیشتری طول می کشد تا دمای آن از رقم 75 درجه به رقم 83 درجه افزایش یابد .
در حالی که اگر از همان ترموستات 83 درجه در خودروی مذکور استفاده شود ، دمای موتور خودرو به شکل سریع تری به حد استاندارد یا همان دمای 83 درجه خواهد رسید . بنابراین استفاده از ترموستاتی که دمای باز شدن آن کمتر از ترموستات فابریک خودرو است تنها به استهلاک بیشتر ترموستات و موتور خودرو خواهد انجامید .
بیشتر بخوانید:
