مجله تخصصی خودرو اخبار خودرو , قیمت خودرو , خرید و فروش خودرو , قیمت ماشین , قیمت اتومبیل
بخاری خودرو و همه چیز درباره نحوه کارکرد، نگهداری و عیب یابی آن
با فرا رسیدن فصل سرما درجه تنظیم حرارت سیستم تهویه خودروها به تدریج از رنگ آبی به رنگ قرمز تغییر می کند و بخاری ها به جای کولر ها وارد عمل می شوند . بخاری خودرو مانند کولر نیازمند انرژی مضاعفی برای انجام وظیفه خود نیست و گرمایی که از راه دریچه ها به داخل اتاق وارد می شود ؛ انرژی گرمایی تولید شده توسط موتور است که اگر سیستم گرمایشی و بخاری خودرو از آن استفاده نکند هدر می رود . گرمای فرستاده شده به داخل اتاق ، هیچ مصرف اضافه ای برای خودرو ایجاد نمی کند و تنها قدرتی که این گرما را به داخل اتاق می فرستد توسط باتری تأمین می شود که آن‌هم تجدید پذیر است .
بخاری خودرو چگونه کار می کند ؟
همان طور که در ابتدا گفته شد گرمای بخاری خودرو از موتور تأمین می شود و به طور دقیق تر آب موتور این گرما را فراهم می کند . هیچ انرژی اضافه ای برای انجام کار بخاری و گرم کردن اتاق نیاز نیست و به همین دلیل است که خودروهای قدیمی مانند پیکان هم علی رغم فقدان کولر ، به بخاری مجهز بودند . باید گفت مایعی در موتور جریان دارد که یکی از وظایف آن عمل کردن به‌عنوان خنک کننده ی موتور است .
این مایع آب موتور نام دارد و گرمای موتور را به خود جذب می کند . این مایع پیوسته در حال گردش است و رادیاتور خودرو هم در مسیر عبوری آن قرار دارد . وجود این آب باعث داغ شدن دیواره های رادیاتور می شود .
گرمای بخاری چگونه منتقل می شود ؟
باد گرمی که وارد کابین می شود توسط دمنده ای تولید شده که انرژی خود را از باتری خودرو تأمین می کند . پس از داغ شدن دیواره رادیاتور یا به عبارتی بالا رفتن آمپر دمای آب ، می توان با روشن کردن این دمنده که کنترل آن در اختیار راننده است و تنظیم قدرت باد ورودی ، هوای گرم را وارد اتاق خودرو کرد .
چه زمانی طول می‌کشد تا بخاری داخل خودرو را گرم کند ؟
بسته به عوامل مختلف ، مدت زمانی که لازم است تا هوای وارد شده از طریق دریچه ها گرم شود متفاوت است . اولین عامل در گرم شدن هوای ورودی بخاری گرم بودن آب موتور است . اگر آب موتور گرم نشود ، هرچقدر هم جنس رادیاتور رسانای حرارت و گرما باشد فایده ای ندارد . ابتدا باید گرمایی وجود داشته باشد که بتواند وارد کابین خودرو شود . خودروهای قدیمی‌تر که کاربراتوری بودند نزدیک به 15 دقیقه زمان لازم داشتند تا به دمای مطلوب برای استفاده از بخاری برسند ، این زمان در خودرو های انژکتوری امروز به حوالی 3 دقیقه کاهش پیدا کرده است .
راهکاری برای بهبود بخاری :
یکی دیگر از عوامل مؤثر در زمان گرم شدن بخاری جنس بدنه رادیاتور است . در خودروهای قدیمی رادیاتور را از جنس مس و برنج می ساختند که رسانای ایدئالی برای گرما نبودند ، اما در خودروهای جدید جنس بخاری به آلومینیوم تغییریافته که نسبت به برنج و مس رسانای بسیار بهتری برای گرما محسوب می شود .
چرا بخاری باد گرم نمی دهد ؟
در ابتدا باید گفت که اگر بخاری ماشین شما به‌د رستی کار نمی کند آن را پشت گوش نیندازید و سریعاً به آن رسیدگی کنید . جدا از سرد ماندن خودرو ، در صورت فقدان سیستم گرمایش و بخار کردن شیشه ها ، خرابی سیستم گرمایش و بخاری می تواند نشانه ای از مشکلی بزرگ تر باشد و باعث بروز مشکلات دیگری شود .
عیب های رایج بخاری :
یکی از ساده ترین دلایلی که باعث خرابی بخاری می شود تنظیم نبودن درجه حرارت درون کابین خودرو است . همان درجه ای که باید به صورت دستی آن را از رنگ آبی به رنگ قرمز تغییر دهید . البته در برخی خودرو های جدید این تنظیم درجه به صورت الکترونیکی انجام می شود .
تاثیر عملکرد ترموستات روی بخاری :
از دیگر دلایل رایج خرابی بخاری خودرو ، درست کار نکردن ترموستات است . ترموستات وظیفه تغییر مسیر آب موتور و خنک نگه داشتن آن را برعهده دارد . وقتی دمای آب موتور بیش‌ازحد زیاد شود ترموستات که قطعه ای مکانیکی است باز می شود و آب را به گردش درمی آورد تا دمای آن را کنترل کند . وقتی ترموستات دائم باز باشد ، آب هم دائم در گردش است و فرصت گرم شدن در موتور را پیدا نمی کند ؛ بنابراین آبی که به رادیاتور وارد می شود دمای لازم برای داغ کردن دیواره های آن را ندارد . مسلماً وقتی بدنه رادیاتور داغ نباشد خبری از باد گرم بخاری هم نخواهد بود .
دلیل دیگری که ممکن است وجود داشته باشد کم بودن سطح مایع گردشی در موتور است . اگر میزان آب موتور از حد مشخصی کم تر باشد ، مقدار آبی که وارد رادیاتور می شود به قدری نیست که بتواند آن را پر کند و باعث افزایش دمایش شود .
همچنین مشکل می تواند از خرابی فن یا دمنده ی هوا به داخل کابین باشد ، ممکن است همه چیز به درستی کار کند اما قدرت هوای ورودی از طریق دریچه ها به اتاق کم باشد .
آخرین مشکلی که ممکن است وجود داشته باشد مربوط به جرم گرفتگی رادیاتور و مسیر گردش آب است . اگر شیلنگ های ورودی به رادیاتور گرفته یا مسدود باشند ، آب به خوبی گردش پیدا نمی کند و گردش پیدا نکردن آب آغاز مشکلات دیگری مثل گرم نبودن بخاری است .
راه های بهبود عملکرد بخاری خودرو :
چند نکته برای بهبود عملکرد بخاری خودروی شما وجود دارد که شامل موارد زیر است :
1- از سلامت ترموستات خود مطمئن شوید .
2- درجه ی حرارت را به درستی تنظیم کنید .
3- میزان آب موتور موجود در خودرو را قبل از آغاز به حرکت چک کنید .
4- از باز بودن مسیر گردش آب و سلامت فن یا دمنده اطمینان داشته باشید .
از نکات دیگری که برای بهبود عملکرد بخاری خودرو باید به آن ها اشاره کرد :
1- برای گرم شدن خودرو زیاد ثابت نمانید و اجازه دهید خودرو و باد بخاری در حین حرکت گرم شوند .
2- اگر تعداد افراد حاضر در خودرو زیاد است ، هم زمان با استفاده از بخاری مقداری شیشه را پایین دهید تا هوای تازه در گردش باشد .
3- دکمه AC فقط مربوط به فصول گرم و استفاده از کولر نیست ، استفاده از AC منجر به تهویه هوای ورودی به خودرو می شود .
4- برای این که وقتی سرصبح وارد ماشینتان می شوید ، زیاد منتظر گرم شدن بخاری خودرو نمانید ، بهتر است شب قبل پیش از خاموش کردن خودرو هوای وارد شده توسط فن به داخل اتاق را ببندید ، همچنین توصیه می شود که درجه ی تنظیم حرارت را روی قسمت آبی بگذارید . به این ترتیب تا حدی مانع هدر رفتن دمای موتور می شوید و این امر کمک می کند که در روز بعد بخاری زود تر گرم شود .
یکی از مواردی که در کارشناسی خودرو در محل ، کارشناسان همراه مکانیک بررسی می کنند سیستم گرمایشی خودرو می باشد که جالب است بدانید برخلاف تصور عام در برخی از موارد کارشناسی ، بخاری خودرو نیز دچار مشکل است .
نحوه عملکرد بخاری خودرو :
برای استفاده از بخاری خودرو قبل از هر چیزی باید خودرو خود را روشن کرده تا موتور خودرو گرم شود ، زیرا گرمای بخاری از حرارت آب داخل موتور تامین می شود . بیایید قضیه را در یک روز سرد زمستان و از لحظه روشن کردن بخاری خودرو کمی دقیق تر بررسی کنیم .
از لحظه ای که خودرو خود را روشن می کنید و آب درون رادیاتور توسط واتر پمپ به داخل موتور خودرو هدایت می شود تا موتور خودرو را خنک نگه دارد ؛ گردش آب در موتور خودرو توسط واتر پمپ انجام می شود . برای این منظور واتر پمپ آب را از طریق یک لوله به ترموستات می رساند و ترموستات آب را به 2 کانال مجزا انتقال می دهد ، یک شاخه از این کانال وارد رادیاتور خودرو می شود تا بعد از خنک شدن مجددا به موتور خودرو انتقال پیدا کند ؛ و اما مجرا دوم آب گرم را به سمت بخاری خودرو هدایت می کند تا سرنشینان داخل کابین از گرمای بخاری خودرو بهره مند شوند . درواقع گرم شدن فضای داخل کابین توسط بخاری خودرو از گرمای آب داخل موتور نشات می گیرد .
برای استفاده از بخاری خودرو باید 2 رادیاتور وجود داشته باشد ؛ اولین رادیاتور که همان رادیاتور اصلی خودرو است و وظیفه خنک کردن موتور خودرو را بر عهده دارد و رادیاتور دوم ( Heater Core ) برای بخاری خودرو مورد استفاده قرار می گیرد . آب گرم بعد از عبور از ترموستات وارد رادیاتور بخاری خودرو شده و با حرارت خود بدنه رادیاتور را گرم می کند . این حرارت توسط دمنده ای ( فن بخاری ) از طریق کانال های طراحی شده به داخل کابین هدایت می شود . با این توضیحات کاملا مشخص شد که بخاری خودرو برخلاف کولر فشاری به موتور وارد نمی کند .
در نسل های قدیمی تر که خودرو ها کاربراتی بودند ؛ جنس بدنه رادیاتور ها از مس یا برنج بود و همین مسئله باعث می شد تا زمان دسترسی به گرمای بخاری خودرو برای سرنشینان تا 15 دقیقه طول بکشد ؛ اما در خودرو های امروزی این زمان به کمتر از 3 دقیقه کاهش پیدا کرده است زیرا علاوه بر جنس رادیاتور خودرو که حالا از آلومینیوم ساخته شده خودرو های نسل جدید این قابلیت رادارند تا با استفاده از برق خودرو آب داخل لوله های بخاری را گرم کنند و راننده بتواند به محض نشستن و روشن کردن خودرو از گرمای بخاری خودرو استفاده نماید .
دلایل خرابی بخاری خودرو :
1- گرفتگی رادیاتور بخاری خودرو :
در بسیاری موارد دیده شده پس از روشن شدن بخاری خودرو ، حرارت لازم برای گرم شدن داخل کابین حاصل نمی شود . اولین گزینه ای که باید به آن توجه کنید رادیاتور بخاری خودرو است ، در اکثر مواقع این قطعه دچار گرفتگی و یا پوسیدگی می شود که با تعویض و یا شستشوی آن مشکل برطرف می شود .
2- کنترل آب سیستم خنک کننده :
وقتی آب درون سیستم خنک کننده خودرو به اندازه کافی نباشد مسلما گردش آب از موتور به سمت بخاری اتفاق نمی افتد و سرنشینان داخل کابین نمی توانند از حرارت بخاری استفاده کنند . برای رفع این مشکل کافی است سری به رادیاتور اصلی خودرو بزنید و سطح آب درون آن را بررسی کنید .
3- گرفتگی شیلنگ آب :
شیلنگی که از رادیاتور به بخاری متصل است اگر به هر دلیلی گرفتگی و یا پارگی باشد ، آب داغ نمی تواند از موتور وارد شبکه گرمایشی داخل کابین شود و قطعا سیستم گرمایش خودرو با مشکل مواجه می شود .
4- خرابی فن بخاری ( دمنده حرارتی )
در این حالت تمامی مسیر ها حرارت را از رادیاتور تا قبل از دمنده ها به درستی منتقل می کنند ، اما به دلیل خرابی فن بخاری این حرارت به درستی به داخل کابین انتقال پیدا نمی کند و برای رفع این ایراد باید همان قطعه تعویض گردد .
5- ترموستات :
ترموستات در خودرو وظیفه تنظیم دمای آب داخل موتور را بر عهده دارد ؛ زمانی که حرارت آب داخل موتور بالا برود آن را برای بخاری منتقل می کند و قطعا خرابی این قطعه باعث می شود تا شما حرارتی را در داخل کابین احساس نکنید .
1- عدم در زبندی مناسب
2- نشت آب از رادیاتور بخاری
3- جرم گرفتگی و خوردگی پروانه های واتر پمپ
4- جرم گرفتگی رادیاتور اصلی خودرو
خرابی دریچه ها و دکمه ( اهرم ) تنظیم گرمایش و سرمایش داخل کابین که به صورت مکانیکی قابل به تنظیم هستند .
تمامی این گزینه ها از مواردی هستند که خرابی هر کدام آن ها می تواند دلیلی باشد برای اینکه بخاری خودرو شما به درستی کار نکند .
بیشتر بخوانید:
روغن سوزی خودرو چیست و همه چیز درباره رفع علائم آن
سنسور سرعت خودرو چیست و بررسی نقش آن در خودرو
منبع: کار
