مجله تخصصی خودرو اخبار خودرو , قیمت خودرو , خرید و فروش خودرو , قیمت ماشین , قیمت اتومبیل
در جاده های سرازیری ها چگونه خودرو را کنترل کنیم + نکات مهم
همچون رانندگی در سربالایی ها ، رانندگی در سرازیری نیز مهارت های خاص خود را می طلبد . معمولا در رانندگی در جاده هایی که سراشیبی های تندی دارند ، خودرو خود به خود سرعت می گیرد و اگر لحظه ای آن را به حال خود رها کنیم ، ممکن است فاجعه آمیز باشد . از این رو از نظر کارشناسان ، رانندگی در سرپایینی ها ، نیازمند دقت بیشتری از رانندگی در سربالایی ها می باشد و خصوصا اگر جاده همراه با پیچ و خم های فراوانی باشد ، باید راننده مهارت لازم را در این خصوص داشته باشد .
رانندگی در سرازیری چگونه است ؟
همچون رانندگی در سربالایی ها ، رانندگی در سرازیری نیز مهارت های خاص خود را می طلبد . معمولا در رانندگی در جاده هایی که سراشیبی های تندی دارند ، خودرو خود به خود سرعت می گیرد و اگر لحظه ای آن را به حال خود رها کنیم ، ممکن است فاجعه آمیز باشد . از این رو از نظر کارشناسان ، رانندگی در سرپایینی ها ، نیازمند دقت بیشتری از رانندگی در سربالایی ها می باشد و خصوصا اگر جاده همراه با پیچ و خم های فراوانی باشد ، باید راننده مهارت لازم را در این خصوص داشته باشد .
همان طور که رانندگی در سربالایی ها برای دو کلاس خودروهای دنده دستی و خودروهای دنده اتومات متفاوت بود ، در رانندگی در سرازیری ها نیز به همین ترتیب بوده و رانندگی با این خودروها تفاوت های خاص خود را دارد . ما در اینجا ابتدا نحوه رانندگی با خودروهای دنده دستی را شرح داده و سپس نکات مهم در این زمینه را برای خودروهای دنده اتومات نیز بیان می کنیم .
رانندگی در سرازیری با خودرو دنده دستی
1- همواره به یاد داشته باشید که از همان دنده ای در سرازیری ها استفاده کنید که اگر بنا باشد جاده را برگردید ، از همان دنده باید استفاده می کردید . به عبارت دیگر اگر در مجبور به بالا رفتن از سراشیبی باشید باید از دنده 2 استفاده کنید ، پس در هنگام پایین آمدن از آن نیز باید از دنده 2 استفاده کنید . این اصل اولیه رانندگی در سرازیری هاست که مستقیما به حرکت با دنده سنگین اشاره دارد .
2- در سرازیری های تند حتما از سنگین ترین دنده ، یعنی دنده 1 استفاده کنید تا خودرو سرعت نگیرد .
3- همواره پای خود را آماده ترمز کردن نگه دارید تا در صورتی که مانعی بوجود آمد ، بتوانید سریعا واکنش نشان دهید .
4- در سراشیبی های تند و پر پیچ و خم ، هیچگاه خودرو را در حالت خلاصی قرار ندهید . انجام این کار سبب می شود ناخود آگاه سرعت خودرو بیشتر شود و برای کنترل آن از ترمز بیشتری استفاده کنید .
5- اگر مدت زمان زیادی در سرازیری در حال حرکت هستید و از ترمز زیادی در این مدت استفاده کرده اید ، بهتر است چند دقیقه توقف کنید تا لنت های ترمز خنک شوند و کارایی اولیه خود را بدست بیاورند .
6- در هنگام ترمز گرفتن ، سعی کنید تا آخرین لحظه که خودرو در حالت خاموشی قرار نگرفته است ، از کلاچ استفاده نکنید . برخی رانندگان تازه کار هر زمان اقدام به گرفتن ترمز می کنند ، هم زمان کلاچ را نیز فشار می دهند ، که این مورد در سرازیری ها باعث دور گرفتن بیشتر خودرو و در نتیجه بالاتر رفتن سرعت آن می شود.
7- قبل از رانندگی در سرازیری حتما از سلامت سیستم ترمز ، چرخ ها و لاستیک ها، اطمینان حاصل کنید .
رانندگی در سرازیری با خودرو دنده اتومات
– خودروهای پیشرفته ، به صورت اتوماتیک جاده های دارای سراشیبی را تشخیص داده و ایمنی لازم را برای رانندگی در این شرایط ایجاد می کنند ، اما همواره نباید بگذارید که سرعت این خودروها بیش از حد مجاز افزایش یابد .
– در سرازیری های تند ، بهتر است دنده را از حالت اتوماتیک خارج و به حالت دستی تبدیل کنیم و آن را روی 1 یا 2 قرار دهیم .
– همواره پای خود را آماده ترمز کردن نگه دارید تا در صورتی که مانعی بوجود آمد ، بتوانید سریعا واکنش نشان دهید .
– در سراشیبی های تند و پر پیچ و خم ، هیچگاه خودرو را در حالت خلاصی قرار ندهید . انجام این کار سبب می شود ناخودآگاه سرعت خودرو بیشتر شود و برای کنترل آن از ترمز بیشتری استفاده کنید .
– برای خودرو یک حداکثر سرعت مجاز تعریف کنید تا در صورتی که راحت تر بتوانید خودرو را کنترل کنید . ( معمولا بین 40 تا 50 کیلومتر بر ساعت بسته به نوع جاده )
– قبل از رانندگی در سرازیری حتما از سلامت سیستم ترمز ، چرخ ها و لاستیک ها ، اطمینان حاصل کنید .
مهم ترین دلیل رانندگان برای خلاص کردن دنده اتومبیل در حین حرکت کاهش مصرف سوخت است . بر خلاف تصور رایج خلاص کردن اتومبیل در حال حرکت باعث افزایش مصرف سوخت می شود . شاید این امر در نگاه اول غیر منطقی به نظر برسد ، اما در تمام اتومبیل های انژکتوری سیستمی به نام قطع سوخت پاشی وجود دارد که به محض رها کردن پدال گاز فعال می شود .
در حقیقت هنگامی که دور موتور بالای 1500 دور است به محض رها کردن پدال گاز سوخت پاشی انژکتورها به طور کامل قطع شده و مصرف سوخت به صفر می رسد . البته قطع سوخت پاشی به شرطی اتفاق می افتد که پدال گاز کاملا رها شود . بنابراین در صورت حرکت اتومبیل در یک سرازیری بدون گاز دادن حتی با کولر و چراغ های روشن هیچ سوختی مصرف نمی شود ، در حقیقت موتور اتومبیل بوسیله وزن اتومبیل و نیروی جاذبه از طریق چرخ ها می چرخد . اما در صورت خلاص کردن سیستم قطع سوخت پاشی اتومبیل از مدار خارج شده و موتور برای روشن ماندن نیاز به مصرف سوخت دارد .
در این حالت موتور اتومبیل حتی سوخت بیشتری از حالت درجا مصرف می کند ، زیرا بدلیل استفاده از فرمان ، کولر و یا بخاری بار بسیار بیشتری روی موتور است که طبیعتا با بالا بردن زمان پاشش سوخت و در نتیجه مصرف سوخت بیشتر جبران می شود . به همین دلیل در صورت خلاص کردن دنده در حال حرکت ، دور موتور روی هزار دور ( عدد1 ) یا کمی بیشتر می ماند . در صورتی که دور موتور در حالت درجا حدود 850 دور و پایین تر از 1 است .
خاموش شدن اتومبیل هنگام توقف ناگهانی در زمان خرابی سنسور کیلومتر نیز به دلیل وجود سیستم قطع سوخت پاشی است .
در اغلب اتومبیل های کاربراتوری نیز قطع سوخت پاشی به صورت مکانیکی وجود دارد که معمولا بوسیله خلا بوجود آمده در منیفولد هنگام رها کردن پدال گاز و چند پارامتر دیگر کار می کند . تنها کاربراتور های ونتوری متغییر مانند کاربراتور پیکان در گذشته و بعضی کاربراتور های قدیمی این سیستم وجود ندارد .
خلاص کردن اتومبیل برای خنک شدن موتور
یکی از دلایل رانندگان برای خلاص کردن اتومبیل پایین آمدن آمپر آب و خنک شدن موتور مخصوصا بعد از طی کردن سربالایی است . البته خلاص کردن موتور باعث پایین آمدن آمپر آب می شود ، اما استفاده از دنده های سبک تر تاثیر بهتر و سریع تری دارد . با توجه به دلایلی که در سطر های قبل گفته شد ، احتراق موتور در سرازیری با رها کردن پدال گاز متوقف می شود . در این صورت ورود و خروج هوا از محفظه احتراق باعث خنک شدن موتور می شود .
از طرفی بالا بودن نسبی دور موتور در صورت خلاص نکردن دنده در سرازیری باعث چرخش بهتر و سریع تر آب در سیستم خنک کننده و کمک به خنک شدن سریع تر موتور می شود . در اتومبیل هایی که دارای پروانه هستند مسلما دور بالاتر باعث چرخش بیشتر هوا و خنکی رادیاتور می شود .
کم شدن صدای موتور
یکی دیگر از دلایل خلاص کردن اتومبیل توسط رانندگان کم شدن صدای موتور و سکوت و آرامش نسبی در اتاق اتومبیل است . خلاص کردن موتور نه تنها باعث کم شدن صدای موتور می شود، بلکه به دلیل برداشته شدن فشار از روی گیربکس ، دیفرانسیل ، پلوس ها و چرخ ها بسیاری از لرزش ها و تنش های کم و زیاد موتور را موقتا حذف می کند . البته خلاص کردن دنده خطرات و مشکلات فنی نیز به دنبال دارد .
خاموش شدن موتور و غیر قابل کنترل شدن خودرو
یکی از خطرات در حین خلاص کردن خاموش شدن ناگهانی موتور اتومبیل است ، هر چند احتمال این اتفاق در صورت سلامت موتور کم است اما ریسک و خطر بسیار بالایی دارد . در صورت خاموش شدن موتور نیروی هیدرولیک فرمان و خلا مورد نیاز بوستر ترمز از بین می رود . هر چند ممکن است موتور با یک استارت یا قرار دادن گیربکس در دنده بلافاصله روشن شود اما در هنگام رانندگی ممکن است تاخیر زمانی در حد کسری از ثانیه باعث بوجود آمدن یک فاجعه بشود .
در بعضی از اتومبیل ها مانند اغلب اتومبیل های فرانسوی برای استارت مجدد موتور بعد از خاموش شدن باید سوییچ یکبار بسته و مجددا باز شود . گاهی نیز جا زدن دنده در سرعت بعد از خلاص کردن گیربکس و پایین آمدن دور موتور با مشکل مواجه می شود .
خلاص کردن دنده برای ماشین های گیربکس اتوماتیک بسیار خطرناک تر است . در صورت وجود خطای سنسور کیلومتر یا سنسورهای گاورنر گیربکس ، ممکن است هنگام قرار دادن دنده از حالت خلاص به درایور ، گیربکس اشتباها دنده یک یا دو را انتخاب کند که باعث بروز مشکلات جدی برای موتور و گیربکس می شود .
همچنین در اتومبیل های گیربکس اتوماتیک در صورت خاموش شدن ، موتور اتومبیل به هیچ عنوان با قرار دادن شیفتر دنده در حالت دنده یا درایو روشن نمی شود زیرا تمام نیروی گیربکس اتوماتیک توسط پمپ هیدرولیک آن تولید می شود که وابسته به چرخش و روشن بودن موتور است .
در هر دو نوع گیربکس های دستی و اتوماتیک در صورت خاموش شدن موتور در دنده ، به دلیل چرخش موتور از طریق چرخ ها ، تمام مکانیزم های ایمنی مانند فرمان و ترمز تا لحظه توقف اتومبیل کار می کنند .
کم شدن قدرت ترمز
با وجود پیشرفت چشمگیر در صنایع برق و الکترونیک ، سیستم ترمز تمام اتومبیل ها بدلیل نیاز به امنیت بسیار بالا بوسیله نیروی هیدرولیکی کار می کند . پمپ ترمز زیر پای راننده فشار هیدرولیکی را به چرخها منتقل می کند . داخل چرخ ها جک های هیدرولیکی وجود دارد که نیروی هیدرولیکی پمپ ترمز را به فشار مکانیکی تبدیل می کند که باعث فشرده شدن لنت ها به دیسک یا کاسه چرخ و عمل ترمز گیری می شود .
اما نیروی هیدرولیکی که بوسیله فشار پا ایجاد می شود بسیار کمتر از نیروی لازم برای ترمزگیری است . از این رو در اغلب اتومبیل های امروزی یک بوستر یا تقویت کننده ترمز وجود دارد که با نیروی خلأ موتور کار می کند . هنگام رها کردن گاز در دنده ، خلأ ناشی از چرخش موتور بوسیله چرخ ها به بوستر ترمز منتقل شده و نیروی ترمز گیری را تا چندین برابر افزایش می دهد . در صورت خلاص بودن دنده بدلیل پایین بودن دور موتور و باز شدن استپر ، فشار هوای منیفولد زیاد شده و باعث کم شدن محسوس قدرت بوستر و در نتیجه قدرت ترمز گیری می شود .
از بین رفتن ترمز موتوری و خارج شدن اتومبیل از کنترل
در حاشیه جاده های سرازیری همیشه تابلوهای هشداردهنده حرکت با دنده سنگین به چشم می خورد . در سیکل چرخش تمام موتور ها مرحله تراکم باعث مقاومت موتور در برابر حرکت می شود . از این رو موتور اتومبیل در سرازیری ها به هنگام رها کردن پدال گاز نقش ترمز را ایفا می کند که تاثیر بسزایی در کنترل سرعت اتومبیل دارد . هر چند اغلب اتومبیل های امروزی دارای ترمزهای abs هستند ، اما خلاص کردن اتومبیل در سرازیری های شدید باعث افزایش سریع سرعت و رها شدن اتومبیل می شود .
در شیب های زیاد این نیرو به حدی است که گویی شتاب اتومبیل از حالت گاز دادن در مسیر های عادی نیز بیشتر می شود . در چنین شرایطی کنترل دائمی سرعت اتومبیل بوسیله ترمز موجب داغ شدن لنتها در زمان کم و ضعیف شدن محسوس نیروی ترمز می شود . استفاده مداوم از ترمز در سرازیری در نهایت باعث ذوب شدن لنت ها و از دست رفتن کل نیروی ترمز می شود . این مساله بسیار خطرناک و در زمان کوتاه غیر قابل برگشت است .
بیشتر بخوانید:
بخاری خودرو و همه چیز درباره نحوه کارکرد، نگهداری و عیب یابی آن
منبع: کارگبک
