مجله تخصصی خودرو اخبار خودرو , قیمت خودرو , خرید و فروش خودرو , قیمت ماشین , قیمت اتومبیل
چگونه مشکلات گیربکس با جعبه دنده خودرو را تشخیص دهیم ؟
گیربکس یا جعبه دنده ( Gearbox ) خودرو شما یک سیستم مکانیکی پیچیده است که عملکردِ نیرو را از موتور به میل لنگ کنترل می کند . به دلیل گرما و اصطکاک ناشی از بسیاری از اجزای متحرک ، گیربگس به مرور زمان بیش از سایر قسمت های خودرو خراب می شود .
از این رو ، تعمیرات یا تعویض قطعات اجتناب ناپذیر است ، بنابراین ایده خوبی است که با دیدن مشکل در گیربکس سریعاً خودروی خود را به تعمیرگاه ببرید تا تعمیرات گیربکس بر روی خودروی شما انجام شود . اما پرسشی که اغلب از سوی صاحبان خودرو مطرح می شود این است که : با مشاهده چه عواملی می توان پی بُرد که گیربکس نیاز به تعمیرات دارد ؟
گیربکس دور موتور خودرو را بر اساس شرایط که در رانندگی وجود دارد به وسیله ی تجهیزات سیستم انتقال توان به چرخ ها می رساند . سرعت را بر اساس فرمان راننده فراهم می کند .
گیربکس ها دو نوع هستند : گیربکس دستی و گیربکس اتوماتیک . ابتدا به سراغ نوع اتوماتیک می رویم ، زیرا این روزها خودروهای مجهز به این نوع گیربکس ، بازار خوبی دارند .
چگونه مشکلات گیربکس را تشخیص دهیم ؟
آیا تا به حال توجه داشته اید که در هنگام رانندگی ، برای تغییر دنده دچار مشکل می شوید ؟ لحظه ای که راننده از پارک بیرون می آید و رانندگی را شروع می کند ، باید فوراً وارد دنده مناسب شود . اما اگر چنین نبود و دنده خودرو به خوبی جا نمی رفت و یا عوض کردن دنده با تأخیر و ایجاد صدا همراه بود ، باید بدانید این مشکل می تواند ناشی از چند مورد اساسی باشد .
اولین مورد می تواند عدم فشار دادن کامل کلاچ ماشین باشد ، معمولاً اگر کلاچ را تا انتها فشار دهید ، دنده راحت جا خواهد رفت . اما اگر این کار را انجام دادید و هنوز مشکل برطرف نشده بود ، باید سطح روغن جعبه دنده ( واسکازین ) را مشاهده کنید . سطح روغن واسکازین نباید پایین باشد .
موارد دیگر می تواند شامل اختلال در اهرم دنده ، اختلال در سیم کلاچ ( نرمی یا سفتی زیاد ) ، تمام شدن دیسک صفحه کلاچ ، مشکل در فلایویل ( حرکت دورانی میل لنگ را متعادل می کند ) ، اختلال در صفحه سلکتور ( این صفحه جابجایی دنده را برعهده دارد ) و اختلال در ماهک های دنده ( وظیفه جابجایی کشویی دنده را برعهده دارد ) باشند .
نشت روغن گیربکس
احتمالاً نشتی قابل تشخیص ترین علامت است و باید در اسرع وقت تعمیر شود . توجه نکردن به نشت مایعات یکی از متداول ترین علل خراب شدن گیربکس است . روغن جعبه دنده یا روغن واسکازین ATF) ) مانند خون در شریان‌های گیربکس است و به عنوان مایع هیدرولیک عمل می کند . بدون وجود روغن ( یا در صورت کم بودن سطح روغن ) ، موتور از کار می افتد و کاملاً متوقف می شود .
روغن واسکازین به رنگ قرمز روشن است و بوی شیرینی دارد . اگر روغن تیره شود یا بوی سوخته‌ای بدهد ، زمان آن رسیده است که روغن عوض شود . برای بررسی سطح روغن گیربکس ، ماشین را روشن کرده و بگذارید به اصطلاح گرم شود ، سپس کاپوت را بالا بزنید و میله نشانگر را ببینید ( مطمئن باشید که خودرو روی سطح صاف و مستقیم است . )
برخلاف روغن موتور ، روغن واسکازین سوخته و مصرف نمی شود ، بلکه باید در هر 50000 کیلومتر تعویض شود . بنابراین اگر سطح روغن پایین باشد ، در جایی نشتی وجود دارد که باید آن را برطرف کنید . برای خودروها با دنده دستی میله نشانگر وجود ندارد ، برای این منظور باید به مکانیک خبره مراجعه کنید و یا در زمان تعویض روغن موتور ، به مکانیک بگویید که میزان روغن گیربکس را نیز چک کند .
لرزش و یا احساس برخورد دو قطعه به یکدیگر
یک خودرو باید بدون هیچ گونه لرزش و تکانی به راحتی حرکت کند و قرار نیست صداهایی ناشی از برخورد دو قطعه به وجود بیاید . همه ی این‌ها نشان می دهند که مشکلی در گیربکس وجود دارد . گیربکس دستی معمولاً با ایجاد صدای برخورد دو قطعه یا احساس ضربه در زمان تغییر دنده ، مشکلات را نشان می دهد .
اگر برخورد دو قطعه بعد از درگیر کردن کلاچ و تعویض دنده اتفاق بیفتد ، این مشکل می تواند نشانه آن باشد که ممکن است نیاز به تعویض یا تنظیم کلاچ داشته باشید . این مورد همچنین می تواند ناشی از فرسودگی یا خرابی سيستم هم سرعت کننده( synchronizer ) باشد ، که باید تعویض شود .
گیربکس اتوماتیک کمی متفاوت عمل می کند . به جای ایجاد صدای سروصدا ، به احتمال زیاد احساس خواهید کرد که دنده تکان می خورد . هرچه مشکل بدتر شود ، مشکل به قسمت های دیگر نیز منتقل شده و لرزش بیشتری ایجاد می شود . لرزش در این حالت ممکن است ناشی از شکستگی دسته موتور ، شکستگی و خرابی در پلوس ، کیفیت پایین و یا کم بودن میزان روغن واسکازین و ایراد در صفحه کلاچ و دیسک باشد .
صدای زوزه
شنیدن صدای ناله یا زوزه ( کم یا زیاد ) می تواند نشان از آسیب دندانه های دنده یا یاتاقان توپی دنده باشد . محتمل ترین منبع این آسیب ، کمبود روان کاری است ( کمبود روغن واسکازین ) . اگر روغن روی دندانه های دنده خیلی کم باشد ، دندانه ها بر روی یکدیگر لیز می خورند و با کاهش دوباره روغن ، متعاقباً اصطکاک بین دو سطح سخت باعث ایجاد صدا می شود . حتی اگر روغن برای کمک به روان کاری جایگزین شده یا دوباره پُر شود ، چرخ دنده های آسیب دیده هرگز به حالت اول باز نمی گردند ( باید تعویض شوند . )
از دیگر منابع رایج صدا می توان به خوردگی اشاره کرد . آب موجود در روغن گیربکس می تواند به سطح فولاد چرخ دنده ها حمله کند که در نهایت منجر به خوردگی فولاد می شود . تغییر روغن واسکازین اغلب روشی اثبات شده برای جلوگیری از خوردگی است . تمیز کردن دندانه ها و روان کاری مداوم می تواند صدای زوزه گیربکس را کاهش دهد . اما برای خاموش کردن کامل صدا باید مشکل به طور تخصصی ( رفتن پیش مکانیک مجرب ) برطرف شود .
بلند شدن بوی سوختگی
هر بوی سوختگی باید شما را نگران کند . گرم شدن بیش از حد روغن واسکازین می تواند یکی از دلایل احساس بوی سوختگی باشد . روغن گیربکس برای جلوگیری از فرسودگی و ایجاد آسیب ، به روان کاری ( چرب کردن سطوح ) و سرد نگه داشتن قطعات کمک می کند . اگر روغن خراب شود ( قابل تعویض باشد ) ، سیستم خیلی گرم شده و منجربه افزایش اصطکاک و فعالیت خورنده ( ناشی از برخورد قطعات ) و همچنین ایجاد لجن و مواد زائد اضافی می شود .
اگر از این امر مراقبت نشود ، سرانجام گیربکس به اندازه کافی به خود آسیب می زند تا به طور کامل خراب شود . نتیجه نهایی این خرابی ، صرف هزینه زیاد جهت جایگزین کردن جعه دنده جدید است . علل شایع دیگر برای بوی سوختگی ، شامل سطح پایین روغن و یا استفاده از نوع نادرست روغن واسکازین است ( برند هم شامل این مورد می شود . )
بررسی چراغ چک موتور
چراغ چک موتور روی داشبورد جلویی اتومبیل قرار دارد که می تواند نشان از یک مشکل خاص باشد . در بسیاری از قسمت های موتورِ خودرو ، سنسورهایی قرار داده شده اند که درصورت احساس فعالیت غیر معمول ناشی از یک فرآیند خاص ، به کامپیوتر هشدار داده می شود . سنسور های موجود در یک گیرنده می توانند کوچک ترین خرابی یا لرزش‌ها را تشخیص دهند .
بنابراین ، با روشن شدن چراغ چک خودروی خود ، سریعاً به دنبال رفع مشکل باشید . در این موارد ضروری است نگاهی به خودرو خود بیندازید و فوراً با استفاده از ابزارهای تشخیص ایراد ماشین مانند دیاگ ، مشکل را بررسی کنید . به دلیل این که بسیاری از افراد، خود به تنهایی دستگاه دیاگ در دسترس ندارند ، بهتر است به نزدیک ترین تعمیرگاه رجوع کنند تا با تعمیرات گیربکس مشکل خودروی خود را حل کنند .
بیرون پریدن دنده
گیربکس تا زمانی که یک تغییر دنده توسط راننده به صورت دستی یا اتوماتیک اعمال می شود ، در یک دنده مشخص باقی می ماند ( مثلاً دنده 2 یا هر دنده دیگری ) . اگر هنگام رانندگی ، دنده به طور خودکار از جای خود خارج شود و به حالت خلاص درآید ، باید بگوییم : ( ایمنی خودرو شما در خطر است . )
علت این مشکل می تواند ساییده شدن خوردگی در خارها و بوش های داخلی دنده ها یا ساییده شدن کشویی و یا شُل بودن بلبرینگ های سر و ته گیربکس باشد . در زمان مواجه شدن با این مشکل ، در اسرع وقت به مکانیکی مراجعه کنید .
بک سواد کلاچ
بک سواد کردن کلاچ علامتی است که نشان از دستی بودن گیربکس دارد . این مشکل شامل فشار دیسک صفحه در هنگام فشار دادن پدال کلاچ است ( درگیر بودن کلاچ و فلاویل ) . در این حالت کلاچ هنوز در حال چرخش است و باعث می شود تعویض دنده به سختی انجام شود . این مشکل هر بار که سعی در تعویض دنده دارید با صدایی شبیه به برخورد دو قطعه به یکدیگر همراه است .
در بیشتر مواقع علت این امر خستگی زیاد در پدال کلاچ است . با وجود استفاده بیش از حد و ارتباط مداوم بین دیسک صفحه و پدال ، به مروز زمان کلاچ با فلاویل درگیری زیادی خواهند داشت . خوشبختانه ، این مشکل نسبت به مشکلات دیگر گیربکس به راحتی قابل تعمیر است .
جمع‌بندی تعمیرات گیربکس
گیربکس خودرو همان چیزی است که نیرو را از موتور به چرخ ها منتقل می کند . اگر جعبه دنده و اجزای آن ( ازجمله سنسور ها و رایانه ها ) کار خود را به درستی انجام ندهند ، شما به جایی نخواهید رسید ( ماشین متوقف می شود . )
رعایت توصیه های لازم در تعمیر ، نگهداری و برنامه ریزی برای جلوگیری از مشکلات مرتبط با گیربکس ، باعث می شود جعبه دنده به مدت طولانی تری قابل استفاده باشد و بهترین علکرد خود را نشان دهد . اگر در زمان خرابی ، ایراد های گیربکس خود را نادیده بگیرید ، این مشکلات در طولانی مدت افزایش می یابند و باعث می شوند هزینه های زیادی را متحمل شوید .
علائم خرابی گیربکس دستی
1- نشت روغن از جعبه دنده دستی ، جزو علائم خرابی این سیستم محسوب می شود .
2- شنیدن صداهای غیر عادی ، از جمله نشانه هایی است که با بروز آن ، دنده های جعبه دنده را باید تعویض کرد . یکی از دلایل بروز چنین مشکلی، کمبود روغن جعبه دنده است .
3- گرم شدن بیش از اندازه جعبه دنده نیز یکی از نشانه های خرابی آن و از نتایج کم شدن یا بی کیفیت شدن روغن جعبه دنده است . یکی از مهم ترین وظایف روغن جعبه دنده ، خنک کردن جعبه دنده است .
4- دنده ها به راحتی تعویض نمی شوند . در چنین مواقعی اگر از سالم بودن و عملکرد صحیح کلاچ خودروی تان مطمئن بودید ، به سراغ عیب یابی سیستم جعبه دنده بروید .
5- اگر در حین رانندگی ، دنده به صورت خود به خود از جا پرید و از جای خود خارج شد ، قطعاً سیستم جعبه دنده شما به مشکل برخورده است .
6- لرزش غیر عادی دسته دنده ، نشانه دیگری است که ممکن است به دلیل عدم نصب صحیح آن پیش آید .
عوامل خرابی گیربکس دستی
1- اگر جزو رانندگانی هستید که بی جهت و برای مدت طولانی ، پای خود را روی کلاچ نگه می دارند ، بهتر است بدانید که این کار نادرست از دلایل اصلی خراب شدن جعبه دنده است . این کار باعث می شود که بلبرینگ های شفت داخلی جعبه دنده با صفحه کلاچ درگیر شده و دچار فرسایش شوند .
2- رانندگی با دنده نامناسب و کشیدن دنده معکوس نیز باعث خراب شدن جعبه دنده خودرو می شود .
3- کم یا بی کیفیت بودن روغن جعبه دنده ، خوردگی و ساییدگی دنده ، کشویی دنده یا دنده برنجی ، خراب شدن بلبرینگ ها ، فنر و ساچمه هم از دیگر دلایل خرابی جعبه دنده دستی است .
بیشتر بخوانید:
