مجله تخصصی خودرو اخبار خودرو , قیمت خودرو , خرید و فروش خودرو , قیمت ماشین , قیمت اتومبیل
بررسی کامل سوزن انژکتور و علائم خرابی و حل مشکل آن
می دانیم که تمیز کردن انژکتور های ( سوخت پاش های ) خودروهایمان در بهبود عملکرد آن ها مؤثر است ، اما چقدر دقیق می توانیم بگوییم که چه زمانی نیاز به تمیز شدن دارند ؟ برای کسی که به خودرویش اهمیت می دهد ، اما دانش فنی کافی ندارد ، تشخیص سلامت موتور خودرو و دریافت علائم گرفتگی انژکتور ها ممکن است کار دشواری باشد .
باید گفت که هیچ روش مطمئنی برای مطلع شدن از وضعیت دقیق سلامت انژکتورها وجود ندارد ، جز اینکه به صورت دستی نازل های سوخت پاش بررسی شوند و با کمک دستگاه های مخصوص ، آزمایش های جریان سوخت صورت گیرد .
دیر یا زود انژکتورهای موتور انژکتوری خودروی شما کثیف خواهند شد یا تا حدی مسدود می شوند . این موضوع به خصوص در خودروهایی که در سیکل های کوتاه مدت حرکت می کنند ، بیشتر اتفاق می افتد ( مانند پیمودن مسافت‌های کوتاه در شهر ) زیرا روشن و خاموش کردن مکرر موتور ، گرفتگی انژکتورها را افزایش می دهد . این موضوع یکی از مسائل غیر قابل اجتناب در قلمرو عملکرد موتورهای انژکتوری است . مگر اینکه از خودروی خود به درستی نگهداری کنید.
وظیفه انژکتورها این است که سوخت را در زاویه مناسب و به مقدار مورد نیاز برای کارکرد بهینه موتور به داخل آن بپاشند . و از آنجا که در هر موتور چندین انژکتور وجود دارد که باید سوخت را به صورت یکنواخت بپاشند ، تنها یک انژکتور کثیف می تواند در عملکرد موتور تأثیر بگذارد .
نکته مهم : اگر تنها یکی از انژکتورها دچار مشکل شده است ، فقط آن انژکتور معیوب را تعویض نکنید . انژکتور ها به صورت هماهنگ با هم کار می کنند و به همین خاطر اگر تصمیم دارید انژکتورهای نو بخرید ، باید کل انژکتور ها را تعویض کنید . در غیر این صورت ممکن است باز هم دچار مشکل شوید .
علائم اولیه خرابی انژکتور همیشه قابل تشخیص نیستند ، زیرا موتور های مدرن حسگر های درونی و کامپیوترهایی دارند که می توانند نسبت سوخت و هوا را به نحوی اصلاح کنند تا مشکلات جزئی جبران شوند و راننده ، اثر آن‌ها را احساس نکند . این موضوع باعث می شود مراحل اولیه گرفتگی انژکتورها قابل تشخیص نباشد .
هنگامی که گرفتگی انژکتورها به حدی شدید شود که ECU نتواند با تنظیم یا اصلاح نسبت سوخت و هوا آن را جبران کند ، موتور خودرو به تدریج دچار مشکلات زیر می شود :
1- تأخیر ، مکث یا ریپ زدن هنگام دور گرفتن موتور :
بدون مخلوط سوخت و هوای مناسب احتراق داخل سیلندر ها به تأخیر می افتد .
2- احتراق نا منظم :
مخلوط سوخت و هوای فقیر ( هوای زیاد و بنزین کم ) در سیلندرها منجر به احتراق ناقص می شود . ممکن است یکی از گام های احتراق در سیلندر رخ ندهد که باعث کاهش قدرت آنی موتور می شود و صدای محسوسی تولید می کند . با شدت گرفتن این مشکل ، راننده از موتور یا سیستم انتقال قدرت ، ضربه و لرزش ایجاد شده را احساس می کند .
3- افت عملکرد موتور :
موتور برای احتراق مناسب و قوی نیاز به سوخت کافی دارد . اگر احتراق به تأخیر بیفتد یا جلوی آن گرفته شود از قدرت موتور کاسته می شود و خودرو شتاب کافی نخواهد داشت .
4- لرزش موتور یا حالت واماندگی ( توقف ناگهانی موتور ) هنگام کارکرد در دور آرام :
پاشش سوخت به صورت نا مساوی بین سیلندر ها باعث می شود که دور موتور خیلی پایین بیاید و حالت واماندگی رخ دهد .
5- رد شدن در آزمون آلایندگی :
افت راندمان احتراق منجر به سوختن ناقص و نا هماهنگ سوخت و افزایش تولید آلاینده ها می شود . بنابراین خودروی معیوب در آزمون های معاینه فنی ، مردود می شود .
6- افزایش مصرف سوخت :
وقتی راندمان احتراق افت کند ، اغلب مجبور می شوید بیشتر گاز بدهید و سوخت بیشتری مصرف کنید تا سطح عملکرد دلخواه شما حاصل شود .
وقتی متوجه این علائم در یک موتور انژکتوری شدید ، استفاده از مواد تمیز کننده انژکتور ، یکی از گزینه های آسان و در دسترس است . هرچند بهتر است پیش از بروز مشکل ، به صورت اصولی و منظم از انژکتورشورها ( هم افزودنی های مایع و هم کیت تمیز کننده دستی ) استفاده کنید . پیشگیری بهتر از درمان است .
نکته مهم: خودروهای مجهز به توربو شارژر در معرض خطر پدیده ناک یا انفجار های نا منظم و کنترل نشده هستند که آسیب های جدی به موتور وارد می کنند . این حالت در اثر فقیر بودن بیش از حد مخلوط سوخت هوا ( هوای زیاد و بنزین خیلی کم ) که در اثر کثیف بودن انژکتور پیش می آید ، اتفاق می افتد . در موتور های توربو شارژر ، هوا به صورت فشرده وارد موتور می شود و خطر فقیر بودن مخلوط سوخت و هوا ، افزایش می یابد .
موتور های توربو شارژی که به دور های خیلی بالا می رسند ، به پاشش سوخت بسیار دقیق تری نسبت به دیگر انواع موتورها نیاز دارند . اگر انژکتور ها کثیف و گرفته باشند یا از تعادل خارج شده باشند ، خطر آسیب دیدن موتور بسیار بالا می رود .
البته چنین نیست که مشکل ناک یا احتراق نامنظم در اتومبیل های غیر توربو شارژ که از موتور های تنفس طبیعی استفاده می کنند ، مشکل ساز نباشد و قطعاً در این موتورها نیز می تواند تأثیر منفی بگذارد . اما در اکثر موتورهای انژکتوری معمولی ، ناک اغلب در اثر استفاده از بنزین با اکتان پایین پیش می آید . انژکتورشور های مایع برای افزایش اکتان سوخت طراحی نشده اند و راه حلی برای این مشکل نیستند ، ولی محصولاتی در بازار هستند که علاوه بر شستشوی انژکتور ، عدد اکتان بنزین را بالا می برند و در نتیجه به کاهش ناک یا انفجارهای نامنظم خطرناک کمک می کنند .
البته تمام علائمی که در بالا ذکر شد می توانند به مشکلاتی غیر از مشکلات مربوط به انژکتور ها مربوط باشند . مثلاً ضعف پمپ بنزین خودرو ، می تواند علایمی مشابه گرفتگی انژکتور داشته باشد . موتور خودرو یک دستگاه پیچیده است و معمولاً چندین قطعه مجزا ، علائم خرابی مشابهی دارند . همیشه برای اطمینان از اینکه مشکل خودرویتان کجاست ، به مکانیک خبره مراجعه کنید .
استفاده از انژکتورشوی های دستی با هزینه کم و سهولت استفاده ، می تواند بروز عیب را کاهش دهد . حتی بعد از بروز عیب ، قبل از اینکه خودروی خود را به مکانیکی ببرید ، افزودن یک مایع تمیز کننده انژکتور به مسیر سوخت ( مسیر سوخت از باک تا ریل سوخت و انژکتورها ) ممکن است مشکل خودرویتان را حل کند .
ساختار انژکتور
همان طور که گفتیم انژکتور در حقیقت یک استوانه کوچک است که از یک سو به ریل سوخت متصل است و از سوی دیگر به داخل مانیفولد به دلیل اتصال به ریل سوخت ، همواره بنزین با فشار بالا داخل انژکتور وجود دارد ولی در حالت عادی انژکتور بسته است و این بنزین داخل انژکتور باقی می ماند و تنها در صوت باز شدن انژکتور است که بنزین می تواند وارد سیلندر شود .
داخل بدنه انژکتور ، مسیر باریکی برای عبور سوخت وجود دارد که در انتها به سوراخ بسیار ریز انتهای انژکتور می رسد . در مسیر این لوله یک قطعه کوچک فلزی مغناطیسی به شکل استوانه وجود دارد که یک سوزن ریز به انتهای آن متصل است که نقش سوپاپ انژکتور را بازی می کند . این سوزن در شرایط عادی سوراخ سر انژکتور را می بندد و به این ترتیب مانع از خروج سوخت پر فشار از انژکتور می شود و سوخت پشت این سوزن کوچک با فشار بالا متوقف می ماند .
به این ترتیب بخش مربوط به بسته بودن انژکتور حل شده است اما اکنون زمان آن است که فرمان از ECU برای باز شدن انژکتور ارسال شود . برای این منظور ، یک سیم پیچ به دور بدنه انژکتور نصب شده است . سیم پیچ ها به طور کلی با ورود جریان برق مستقیم مغناطیسی شده و مانند یک آهن ربا عمل می کنند و به این ترتیب می توانند قطعات آهنی را به سمت خود جذب کنند .
این دقیقاً کاری است که در سیستم های درب باز‌کن برقی هم انجام می شود اما در انژکتور ها تمام این اتفاقات در ابعاد کوچک تری رخ می دهد . زمانی که نیاز به باز شدن انژکتور ها باشد ، فرمان الکتریکی از جانب ECU ارسال می شود و این فرمان الکتریکی باعث آهن ربا شدن سیم پیچ شده و این آهن ربا ، پیستون و به دنبال آن سوزن انژکتور را به سمت بالا می کشد . به این ترتیب سوزن انژکتور از سوراخ انژکتور دور شده و مسیر سوراخ خروجی انژکتور باز می شود و سوخت می تواند با فشار از این سوراخ جریان پیدا کند . حال انژکتوری داریم که باز شده و سوخت از آن جریان پیدا می کند . پروسه جریان یافتن سوخت از داخل انژکتور به طور معمول در حد چند میلی ثانیه است و باید این مسیر به سرعت بسته شود .
برای بسته شدن مسیر ، ECU ارسال جریان الکتریکی را قطع می کند اما قطع جریان برق به تنهایی نمی تواند با سرعت لازم انژکتور را ببندد . برای این منظور به مجموعه سوپاپ یا سوزن انژکتور یک فنر متصل می شود که وظیفه دارد این مجموعه را به داخل بکشد تا در حالت عادی انژکتور بسته باشد . این فنر آنقدر قدرت دارد که بتواند انژکتور را سریع ببندد و در عین حال آنقدر قوی نیست که در مقابل نیروی مغناطیسی حاصل از سیم پیچ مقاومت کند و اجازه می دهد انژکتور در زمان لازم باز شود .
به این ترتیب انژکتور می تواند در کسری از ثانیه باز شده و به سوخت پر فشار اجازه خروج بدهد و به سرعت هم بسته شود تا از خروج بی دلیل سوخت جلوگیری کند . پیش از این گفتیم پمپ بنزین وظیفه تامین فشار سوخت لازم برای پاشش به مجموعه موتور را بر عهده دارد . این فشار سوخت ثابت است و سیستم مدیریت موتور خودرو متناسب با نیاز موتور ، زمان باز بودن انژکتور ها را تغییر می دهد تا از این طریق میزان بنزین تزریق شده به موتور تغییر کند . در دور‌های موتور پایین و در شرایطی که فشار کاری زیادی بر روی موتور نیست ، انژکتورها در زمانی بسیار کوتاه باز و بسته شده و به این ترتیب مقدار بسیار کمی از سوخت به داخل سیلندر پاشیده می شود .
به این ترتیب بخشی از سوختی که از جانب پمپ به ریل سوخت فرستاده شده است مصرف نشده باقی می ماند و در صورتی که راهی به بیرون پیدا نکند باعث متوقف شدن فرآیند کاری سیستم می شود چرا که پمپ دیگر نمی تواند جریان بنزین را ایجاد کند . برای این منظور بنزین مصرف نشده از انتهای ریل سوخت و از طریق شیلنگی جداگانه بار دیگر به باک باز می گردد تا جریان سوخت برقرار شود . بد نیست بدانید یکی از راه های کشیدن بنزین از خودروهای جدید هم همین لوله برگشت سوخت است .
باک بنزین بسیاری از خودرو‌ها دارای یک توری اولیه است تا از ورود اجسام بزرگ به باک جلوگیری کند و به این ترتیب نمی توان از باک آن ها با روش های قدیمی سوخت را در مواقع خاص بیرون کشید . برای این منظور کافی است لوله برگشت سوخت به باک را بیابید و آن را از موتور جدا کنید . در این لحظه با روشن شدن موتور ، سوخت برگشتی از این باک جریان پیدا می کند و می توانید آن را از طریق ریختن در یک ظرف مورد استفاده قرار دهید . البته در نظر داشته باشید این روش به دلیل احتمال ریختن بنزین بر روی بخش های داغ موتور خطرات خاص خود را دارد و تنها در مواقع خاص باید از آن استفاده کرد زیرا بسیار خطرناک است .
توضیحات ساده شده کارکرد انژکتور در این بخش به معنی سادگی ساخت این مجموعه نیست چرا که ساخت انژکتور فرآیندی بسیار دقیق است و در حال حاضر نیز معدود شرکت هایی در سطح بین المللی توانایی تولید انژکتور را دارند چرا که تلورانس های تولیدی انژکتور در حد یک میکرون بوده و جزو دقیق ترین اجزا خودرو است .
یکی از نکات مهم در انژکتور ، ترکیب مکانیک و الکترونیک در آن است و به همین دلیل عیب یابی آن نیاز به دانش ویژه ای دارد . انژکتور بر‌خلاف بسیاری از سنسور های موجود در موتور خودرو خرابی خود را به اطلاع ECU نمی رساند و برای بررسی خرابی احتمالی آن نیاز است انژکتور باز شده و کارکرد آن بررسی شود .
بیشتر بخوانید:
منظور از حجم موتور چیست و چه تفاوتی با پیشرانه دارد؟
منبع: همراه مکانیک
