کالیپر ترمز چیست و چه زمانی باید آن را تعویض کنیم؟
کالیپر ترمز یکی از قطعات مهم در سیستم ترمز هر خودرو محسوب شده که به توقف و ایستادن خودرو کمک می کند . البته بد نیست بدانید که اغلب خودروهای امروزی برای چرخ های جلو از ترمز های دیسکی استفاده می کنند . در خودروهایی که ترمز دیسکی دارند چرخ های خودرو به یک دیسک فلزی یا یک روتور چسبیده اند که همراه با چرخ ها در گردش هستند .
کالیپر ترمز در واقع سرعت چرخ ها را با اصطحکاکی که با روتور ایجاد می کند کاهش می دهد . بد نیست بدانید که کالیپر ترمز مانند یک گیره در بالای روتور قرار گرفته است . به طور کلی سیستم ترمز بدون حضور کالیپر ترمز هیچ کارایی نخواهد داشت .
در این نوع کالیپر ترمز تعداد پیستون ها نسبت به کالیپر ترمز ثابت کمتر می باشد . به طورکلی می توان گفت برای کالیپر ترمز تنها یک یا دو پیستون وجود دارد . اما در کالیپر ترمز ثابت چندین پیستون وجود دارد که این موضوع به عنوان یکی از مزایای کالیپر ثابت در نظر گرفته می شود . همچنین همین موضوع باعث افزایش قیمت کالیپر ترمز ثابت نسبت به شناور می باشد .
کالیپر ترمز شناور نیز به مراقبت بیشتری نیاز خواهد داشت . از مهم ترین مشکلات کالیپر ترمز شناور می توان به زنگ زدگی و گرد و خاک اشاره کرد . در صورت وجود گرد و خاک کالیپر ترمز قادر نخواهد بود تا روتور را از لنت ترمز جدا سازد از این رو مجبور به استفاده از قدرت بیشتر خواهد بود . این موضوع باعث تولید اصطکاک بیشتر شده و در نتیجه اصطکاک بیشتر باعث تولید گرمای بیشتر نیز خواهد شد . گرمای بیش از حد در طولانی مدت باعث آسیب دیدن کالیپر ترمز خواهد شد .
چه زمانی باید کالیپر ترمز خودروی خود را چک کنید ؟
اگر که یکی از علائم زیر را در خودرو شاهد بودید سریعا باید کالیپر ترمز خودرو را چک کنید و نسبت به تعمیر آن اقدام کنید :
1- اگر که در حین ترمز گرفتن از سیستم ترمز صدایی شنیده شود باید کالیپر ترمز بررسی شود . در واقع صداهای عجیب و غریب در سیستم ترمز نشان دهنده خرابی احتمالی کالیپر ترمز است .
2- اگر که چراغ ترمز ABS و چراغ چک خودرو در نمایشگر پشت غربیلک فرمان و یا بر روی مانیتور خودرو روشن شود قطعا کامپیوتر مرکزی خودرو مشکلی را در سیستم ترمز خودرو تشخیص داده است که بهتر است خودرو را به یک مکانیک نشان دهید .
3- اگر که در حین گرفتن ترمز اتومبیل شما مسافت طولانی را طی می کند و این مسافت از حالت عادی خود بیشتر باشد ، همچنین اگر که در حین ترمز گرفتن به ماشین ضربه وارد شود این دو مورد می تواند نشان دهنده مشکلی در سیستم ترمز و کالیپر خودرو باشد .
4- اگر که پدال ترمز خودرو بیش از اندازه سفت یا نرم باشد باید کالیپر ترمز چک اگر که در حین گرفتن ترمز اتومبیل شما مسافت طولانی را طی می کند و این مسافت از حالت عادی خود بیشتر باشد شود . میزان فشار وارد شده به پدال ترمز نه باید بیش از اندازه باشد و نه باید کم باشد . در واقع شما باید با یک فشار کم به پدال ترمز قادر به توقف خودرو باشید و حتما نباید پدال را تا انتها فشار دهید تا سیستم ترمز دست به کار شود .
5- اگر که در زیر خودرو یا اطراف چرخ ها و حتی در ناحیه موتور خودرو روغن و نشتی دیده شود حتما باید سیستم ترمز و کالیپر ترمز را بررسی کنید .
فراموش نکنید که بدون وجود کالیپر سیستم ترمز عملا از کار خواهد افتاد پس همین موضوع میزان اهمیت کالیپر ترمز را نشان می دهد . به همین خاطر هرگز فراموش نکنید که هر چند مدت در طی فرآیند بررسی خودرو کالیپر ترمز را نیز چک کنید و در صورت نیاز آن را تعویض کنید زیرا غفلت از سیستم ترمز خودرو ایمنی شما و سرنشینان را به شدت در خطر قرار می دهد . پس قبل از هر آسیب دیدگی جدی به تعمیر و بررسی کالیپر اقدام کنید .
5 علامت خرابی کالپیر ترمز خودرو
1- لنت های فرسوده :
پیش از هر چیز بهتر است بدانید ، ترمز چگونه کار می کند . بیشتر خودروها با ترمزهای دیسکی کار می کنند . این ترمزها بسیار شبیه ترمز دوچرخه های ده سرعته هستند . یک سیستم هیدرولیک که پر از روغن ترمز است ، مجموعه ای از لنت های ترمز دیسکی ، به نام کالیپر ( سیلندر ترمز دیسکی ) را به حرکت در آورده و آنها روی دیسکی به نام روتور ، فشار می آورند . اصطکاک حاصل از این عمل بین لنت ها و دیسک ها ، خودرو را از حرکت باز می دارد .
به مرور زمان این لنت ها نازک می شوند و کارایی سابق خود را ندارند و عملکرد صحیح خود را در کم کردن سرعت خودرو و متوقف کردن آن از دست می دهند . خوشبختانه ، بررسی ضخامت لنت های ترمز خودرو ، روشی مستقیم است . تمام کاری که باید انجام دهید ، این است که بین رینگ های خودرو را نگاه کنید و روتور فلزی براق درون آن را ببینید .
وقتی روتور را دیدید ، به لبه های بیرونی نگاه کنید ، کالیپر فلزی را می بینید . لنت ، بین کالیپر و روتور قرار دارد . در این لحظه باید ضخامت لنت را حدس بزنید و این که آنها باید حداقل 5/0 سانتی متر ضخامت داشته باشند و چنانچه از این مقدار نازکتر بودند ، باید تعویض شوند .
اگر چرخ های خودروی شما به گونه ای طراحی نشده که بتوانید از طریق رینگ ها ، لنت را ببینید ، باید جک بزنید و چرخ را درآورید تا بتوانید روتور و لنت ها را ببینید . در هر حالت وقتی به این قسمت دسترسی پیدا می کنید ، خوب است که به روتور هم نگاهی بیندازید . باید نسبتا صاف باشد و اگر شیارها یا ناهمواری هایی روی آن دیدید ، روتور هم باید عوض شود .
2- صدا های عجیب و غریب :
متخصصان شنوایی سنجی می گویند ، گوش کردن به رادیو و ضبط با صدای بلند برای سلامت گوش ما خوب نیست . جالب است که هر گونه سر و صدای اضافی برای ترمز ها هم خوب نیست . در واقع ، وقتی صدای بلند و جیغ مانند از سوی چرخ ها می شنوید ، علامتی مهم است که ترمز خودرویتان به تعمیر نیاز دارد . تمام سیستم های ترمز در کارخانه های مختلف به نشانگر سایش مجهز می شوند و هر زمان لنت ها به تعویض نیاز داشته باشند ، صدای تیز بلندی از خود تولید می کنند .
هروقت این صدا آن قدر بلند باشد که حتی با بسته بودن پنجره های خودرو آن را می شنوید ، یعنی باید لنت خودرو را عوض کنید . گاهی ممکن است علاوه بر صدای این حسگر ، صدای جیرجیر گوش خراشی نیز بشنوید . بدین معنا که کاملا لنت تمام شده و وقتی ترمز می گیرید ، فلز کالیپر ها روی فلز روتورها ساییده می شود . این وضعیت نه تنها موجب می شود ، براحتی خودرویتان ترمز نکند ، بلکه ممکن است روتور های خودرویتان نیز خراب شود و یک تعویض آسان و ارزان قیمت لنت ، هزینه تعمیر یا تعویض پر زحمت روتور را هم روی دستتان بگذارد .
3- کشش خودرو :
تا به حال احساس کرده اید ، خودروی تان به جای انجام فرمان شما ، کار خودش را می کند ؟ مثلا هنگام رانندگی یا ترمز کردن ، خودرو به راست یا چپ منحرف می شود . این وضعیت نیز نشان دهنده وجود مشکلی در سیستم ترمز خودرو است و در اثر کشش ناشی از گیرکردن کالیپر به وجود می آید . وقتی کالیپر گیر می کند ، اصطکاک موجود در یکی از چرخ ها باعث انحراف خودرو می شود .
در نتیجه خودرو به سمتی کشیده خواهد شد که کالیپر آن سمت ، گیر کرده باشد . مشکلات دیگر ترمز که باعث می شود ، خودرو از مسیر خود منحرف شود ، شامل از بین رفتن شیلنگ ترمزها است که باعث می شود ، کالیپرها هنگام ترمز گرفتن ، به طور متوازن حرکت نکنند یا لنتهای نابرابر ترمز ، فشار های متفاوتی روی چرخ های خودرو وارد می کنند و منجر به منحرف شدن خودرو از مسیر خود می شوند .
همیشه انحراف از مسیر ، مشکل اصلی ترمزها نیست . این وضعیت می تواند ، بر اثر فشار باد نابرابر لاستیک های خودرو یا لاستیک های فرسوده و تنظیم نامناسب یا وجود مشکلی در سیستم تعلیق خودرو هم باشد . زمانی که خودرویتان از مسیر خود منحرف می شود ، باید آن را به نزدیک ترین تعمیرگاه ببرید تا به طور کامل بررسی شود .
4- لرزش :
تا به حال پیش آمده که در یک وضعیت اضطراری مجبور شوید ، با ترمزهای ضد قفل ( یا ای بی اس ، سیستمی ایمنی برای ترمز در خودروها است که مانع قفل شدن چرخ های خودرو هنگام ترمز گرفتن می شود ) ، خودرویتان را متوقف کنید ؟ مسلما با تکان های سریع پدال ترمز که ناشی از درگیری و رهاسازی سریع سیستم که روی روتور اعمال می شود و از سرعت خودرو میکاهد .
اگر پدال ترمز در این حالت دچار لرزش و تکانه شود ، مشکلی نیست ، اما لرزش در شرایط عادی ، نشان دهنده اشکال در سیستم ترمز است . به طور کلی ، لرزش در پدال به معنای روتورهای پیچیده است . سطح ناهموار روتورها روی لنت های ترمز ، موجب این لرزش می شود و شما از طریق تکانه های پدال ترمز متوجه آن می شوید .
روتورها ، معمولا فقط زمانی که تحت فشار بسیار شدیدی آن هم به مدت طولانی قرار می گیرند ، دچار پیچش می شوند . برای مثال ، حرارت ناشی از اصطکاک هنگام رانندگی در سراشیبی ها یا توقف مکرر هنگام جا به جایی بار سنگین ، ممکن است موجب تغییر شکل روتورها شود ، اما اگر چنین فشاری روی ترمزهایتان نیاورده اید و روی پدال احساس لرزش می کنید ، ممکن است چرخ هایتان از جای خود جا به جا شده باشند . در این شرایط مراجعه به تعمیرگاه و تشخیص صحیح مشکل ، ضروری است .
5- پدال ناپایدار :
زمانی که سیستم ترمز خودرو بدرستی کار نمی کند ، پدال ترمز ممکن است علائم دیگری علاوه بر تکان و لرزش داشته باشد .
یکی از این علائم ، زمانی است که پدال ترمز را تا ته و کف خودرو فشار می دهید ، اما باز هم سیستم ترمز بدرستی درگیر نمی شود . این مشکل ، نشان دهنده این است که یا لنت ها کاملا فرسوده شده و از بین رفته اند یا سیستم هیدرولیک خودرو ، مانند وجود هوا در خطوط ارتباطی ، نشتی هوا یا نشتی روغن ترمز ، دچار مشکل شده است . برای بررسی نشتی روغن ترمز ، یک ورق کاغذ یا یک تکه مقوای نازک زیر خودرو در طول شب بگذارید . اگر نشتی داشته باشد ، صبح متوجه جمع شدن روغن روی کاغذ یا مقوا خواهید شد . روغن ترمز شفاف و میزان غلظت آن، مانند روغن های آشپزی است .
برعکس شرایط فوق ، زمانی است که با کوچک ترین تماس پدال ترمز ، سیستم ترمز بلافاصله درگیر می شود . این وضعیت می تواند نشان دهنده روتور فرسوده و ناهموار ، روغن ترمز کثیف یا آلوده شدن روغن به رطوبت باشد . این مشکل را می توانید ، خودتان یا با کمک تعمیرکار ، با تعویض ساده و ارزان روغن ترمز حل کنید .
اگر برای متوقف کردن خودرو مجبور هستید، فشار بسیار زیادی اعمال کنید ، ممکن است در خط ترمز مانع و گرفتگی به وجود آید یا سیستم خلأ دچار مشکل شده باشد . در هر دو حالت ، پدال ترمز بسختی کار می کند و باید بسرعت تعمیر شود .
تعمیر و نگهداری کالیپر ترمز
به طورکلی هر خودرو دارای تعداد زیادی از قطعات می باشد که هر یک دارای عمر مفید مختص به خود هستند و پس از گذشت مدت زمان مشخصی باید نسبت به جایگزینی آن اقدام نمایید ، بدون شک کالیپر ترمز یکی از این قطعات خواهد بود . هرچند کالیپر به نحوی مقاوم و بادوام ساخته شده اما برخی از عوامل ممکن است در طول مدت زمان مشخصی باعث خرابی آن شوند . کالیپر در اکثر خودروهای مدرن دارای دوام بیش از صدهزار مایل هستند و پس از رسیدن به این مسافت بهتر است کالیپر را مورد بررسی قرار دهید تا در صورتی که زمان تعویض آن فرا رسیده باشد آن را تعویض کنید .
بهتر است سرویس کالیپر جدی گرفته شود زیرا سیستم ترمز یکی از اجزای اصلی وسیله نقلیه شما محسوب می شود و شرط اساسی برای رانندگی ایمن در نظر گرفته می شود . از شرایط عالی و عملکرد صحیح تمامی بخش های سیستم ترمز باید اطمینان حاصل کرد تا در صورت مشاهده هر یک از علائم خرابی نسبت به تعمیر و یا تعویض آن اقدام نمایید .
بیشتر بخوانید: