مجله تخصصی خودرو اخبار خودرو , قیمت خودرو , خرید و فروش خودرو , قیمت ماشین , قیمت اتومبیل
گاز CNG چه اثراتی بر روی موتور و خودرو دارد + مقایسه از نظر پیمایش خودرو
باورهای مردمی درباره تاثیرات منفی این نوع سوخت بر روی موتور خودروها و همچنین مقایسه گاز CNG با بنزین از جمله موضوعاتی است که ذهن مالکان خودروهای دوگانه سوز را با خود درگیر می کند .
اما واقعیت ماجرا از چه قرار است ؟ گاز طبیعی بهتر است یا بنزین ؟ کدامیک راندمان بالاتری دارد و کدامیک آسیب کمتری به موتور اتومبیل می رساند ؟
CNG چیست ؟
گاز طبیعی فشرده است که در درجه حرارت معمولی و در فشار 200 تا 250 بار نگهداری می شود .
گاز طبیعی به سه حالت زیر می تواند در خودرو ها مورد استفاده قرار گیرد :
الف) فشرده CNG : COMPRESSED NATURAL GAS
ب) مایع LPG : LIQUID PETROLEUM GAS
ج) جذب شده ANG : ABSORBED NATURAL GAS
انواع خودرو های گاز سوز
DEDICATED به خودروهایی اطلاق می شود که فقط از یک سوخت استفاده می کنند .
BI_FUEL به خودرو هایی که امکان استفاده از دو سوخت بنزین و گاز را دارا می باشند اطلاق می شود .
DUAL_FUEL به خودرو هایی اطلاق می شود که از دو سوخت گازوئیل و گاز طبیعی به طور ترکیبی استفاده می کنند .
مقایسه از نظر پیمایش خودرو
برای به کارگیری گاز طبیعی به عنوان سوخت خودرو باید آن را در جایگاه های سوخت گیری با فشار 200 تا 220 بار متراکم نموده که در چنین فشاری دانسیته انرژی حجمی گاز طبیعی یک سوم بنزین بوده و در نتیجه یک خودرو تجهیز شده به سوخت گاز طبیعی فشرده با حجم مخزن گاز معادل با حجم مخزن بنزین ، سه برابر یک خودرو بنزینی برای همان مسافت نیاز به مراجعه به جایگاه سوخت گیری دارد و می توان نتیجه گرفت که برد عملیاتی خودروها با سوخت بنزین به مراتب بیشتر از خودروی با سوخت گاز طبیعی فشرده شده می باشد .
1- گاز طبیعی سوختی با احتراق بهینه ، پاکیزه و تمیز است که این امر سبب افزایش عمر موتور و کاهش تعمیرات آن می گردد . برای مثال تعویض شمع در موتورهای بنزینی تا 32000 کیلومتر انجام می شود که در خودرو های گاز سوز تا 120000 کیلومتر دوام دارد .
2- این سوخت قابل انتقال و مکش از مخزن خودرو نمی باشد و احتمال سرقت سوخت کاهش می یابد . کما اینکه در صورت بالا رفتن قیمت سوخت معضل سرقت سوخت نیز اضافه می گردد .
3- زمان سوخت گیری سریع بین 4 تا 5 دقیقه و با احتساب زمان قبل از اتصال نازل ، میانگین فعلی کشور 30 دقیقه بوده که این عدد نمی تواند رسمیت داشته باشد ، زیرا این زمان به عوامل زیادی بستگی دارد که کمترین زمان 5 دقیقه و بیشترین آن می‌تواند حدود 2 ساعت وقت بگیرد .
4- صورت احتراق گاز طبیعی (CNG) ، گاز منو اکسید کربن در حدود 70 درصد و مواد آلاینده گازی غیر متانی 89 درصد واکسید نیتروژن 87 درصد کمتر می شود .
5- از نظر ایمنی ، گاز طبیعی ایمن تر است . زیرا گاز طبیعی برخلاف بنزین در زمان وقوع حوادث و تصادفات در هوا نشر و پراکنده می گردد اما حوضچه های بنزین بر روی زمین ایجاد خطر آتش سوزی می کنند .
از طرفی کپسول های ذخیره گاز مورد استفاده بسیار مستحکم تر از باک های سوخت بنزینی می باشند .
اثرات عمده تبدیل سوخت به CNG
گاز CNG ، گازی به مراتب تمیزتر نسبت به سوخت بنزین از نظر آلاینده های خروجی اگـزوز بـوده است .
مقایسه سالم تر بودن گاز CNG نسبت به بنزین از این دیدگاه حائز اهمیت است که به واسطه حوادث مرگبار به وجود آمده ناشی ازآلودگی ، جان انسان های زیادی گرفته شده که می توان به عنوان نمونه از حادثه دره میور بلژیک در سال 1930 نام برد که در یک روز 40 نفر به واسطه آلودگی ناشی از مه شدید که این شهر را در بر گرفته بود جان خود را از دست داده و یا در سال 1952 در شهر لندن تجمع آلودگی های واقع شده بر روی شهر لندن باعث از دست رفتن جان 4000 نفر گردید اشاره نمود .
مقایسه از نظر اقتصادی
چون این گاز به راحتی قابل پمپاژ کردن است ، خیلی سریع در اختیار مصرف کننده قرار می گیرد و احتیاج به هزینه حمل و نقل بالایی ندارد .
همچنین مقایسه قیمت های میانگین CNG و بنزین در بازارهای جهانی نشان می دهد که قیمت جهانی گاز یک پنجم قیمت جهانی بنزین با ارزش حجمیه مساوی است و این موضوع به وضوح نشان دهنده ارزانی سوخت CNG نسبت به سوخت بنزین خواهد بود .
لازم به ذکر است که انجمن جهانی خودروهای گازسوز در گزارش خود ایران را به عنوان دارنده بزرگ ترین ناوگان خودروهای گازسوز در جهان در سال 2011 معرفی کرد.
مقایسه از نظر فنی و موتوری
سوخت CNG نسبت به سایر سوخت های هیدروکربنی دارای پائین ترین نسبت کربن به هیدروژن ( 1 اتم کربن در مقابل 4 اتم هیدروژن ) است . لذا سوختن آن کربن کمتری بر جای گذاشته و در خودروهای گازسوز به علت کاهش قابل ملاحظه این رسوبات ( کربن ) در منطقه احتراق ، ورودی سوپاپ ها ، سرپیستون ها و شیارهای رینگ ها ، امکان گریپاژ کردن قطعات به مراتب کاهش یافته و همچنین به علت کاهش قابل ملاحظه رسوبات کربن و آلاینده های خروجی ، روغن موتور و فیلتر آن نسبت به سوخت بنزین تمیزتر باقی مانده و زمان تعویض آنها و در نتیجه هزینه عملیاتی موتور گاز سوز نیز کاهش می یابد که تمامیه موارد ذکر شده نشان دهنده افزایش عمر مفید خودرو در هنگام استفاده از سوخت CNG نسبت به سوخت بنزین و همچنین LPG می باشد .
در این بین شاید هنوز افرادی باشند که با وجود شواهد بالا ، باز هم مهر خشک کار کردن را بر پیشانیه موتور های گاز سوز بزنند . ما برای رد این حرف دلیلی واضح تر و قابل لمس تر می آوریم .
زمانی که موتور خودرو شما سرد است ، بنزین بر روی دیواره سیلندرها تقطیر می شود و به پایین یعنی به سمت کارتل روغن سرازیر می شود . این مقدار اگر چه بسیار نا چیز و غیر قابل اندازه گیری است ولی در دراز مدت باعث خراب شدن روغن و از بین رفتن خاصیت روانکاری روغن می شود در حالی که گاز طبیعی حتی در دمای 10 درجه زیر صفر هم تقطیر نمی شود و حتی اگر در مجاورت روغن قرار گیرد باعث خراب شدن آن نخواهد شد . پس این نیز دلیل دیگری است که نشان می دهد کارکرد خشک موتورهای گاز سوز بیشتر یک ذهنیت اشتباه است چرا که تایید می کند روغن موتور خودروهای گاز سوز دیرتر خراب می شود .
مزایا CNG
1- خودردگی سر سیلندر
در کنار سوپاپ ها ساختار کلی سر سیلندر نیز در خودرو های دوگانه سوز دچار خودرگی می شود و علت اصلی آن حرارت زیاد ناشی از احتراق و انتقال آن به سر سیلندر می باشد . استفاده از ضد یخ با افزدونی های پایه آلی راه حلی است که از سوی خودرو سازان پیشنهاد می شود .
2- سایش شدید سیت و سوپاپ
مهم ترین دلایل این خرابی را باید در سه عامل فشار و دمای زیاد احتراق ، انتقال حرارات زیاد به سر سیلندر و در نهایت خشک بودن گاز دید که در مجموع منجر به آسیب های شدید به سوپاپ ها می شود که به دنبال آن عدم آب بندی مناسب موتور و کاهش توان رخ خواهد داد .
3- سوختن واشر سر سیلندر
واشر سر سیلندر بخش واسط میان بلوک سیلندر و سر سیلندر است و وظیفه آب بندی این دو بخش را به عهده دارد . دلیل اصلی آسیب بیشتر به واشر سر سیلندر خودرو های دو گانه سوز نسبت به خودرو های بنزین سوز ، در بخش حرارت بخش احتراق و انتقال این حرارات به سر سیلندر و واشر سیلندر می باشد .
چگونه می‌توان برخی از معایب استفاده از گاز CNG خودرو را برطرف کرد؟
ممکن است کسی تمایل داشته باشد با رعایت نکاتی در مورد خودرو ، آن را دوگانه سوز کند و با این وجود خسارت های ناشی از استفاده گاز CNG خودرو را نیز کاهش دهد . چند مورد را می‌توان در ادامه پیشنهاد داد :
1- اضافه کردن عملیات حرارتی روی قطعه خام سر سیلندر باعث می شود سر سیلندر مستحکم تر شود .
2- برای این که مشکل انتقال حرارت زیاد به سر سیلندر نیز حل شود ، پیشنهاد می شود از جنس‌های سخت تر سیت استفاده شود .
3- برای رفع مشکل سوپاپ ها با گاز خشک هم می توان استفاده از سامانه هیدرولیکی محرک سوپاپ ها را پیشنهاد داد .
4- خوردگی سر سیلندر را می توان با استفاده از ضدیخ هایی که افزودنی هایی با پایه مواد آلی دارند نسبتا برطرف کرد .
5- یکی دیگر از مشکلات می تواند سوختن واشر سر سیلندر باشد که می توان آن را به دو روش حل کرد . یکی همان تقویت سر سیلندر که قبلا به آن اشاره کردیم و دیگری تقویت سیستم خنک کاری خودرو و ارتقای توان سیستم دفع حرارت در سر سیلندر است .
با این حال ، با رعایت نکات لازم و مراقبت های مربوط به قطعات ، انتخاب خودرو دوگانه سوز راحت تر می شود و می توان با خیال راحت از آن استفاده کرد .
وضعیت چراغ های کلید انتخاب نوع سوخت شامل موارد زیر می باشد :
1- کلید در حالت انتخاب بنزین به گاز
در ابتدا چراغ زرد سمت راست روشن بوده و چراغ سبز سمت چپ و چراغ قرمز دخیره گاز ، در حالت چشمک زدن قرار می گیرد . سپس پس از انجام تبدیل ، چراغ سمت چپ کلید انتخاب سوخت روشن مانده و چراغ های قرمز و زرد رنگ خاموش می شوند . چهار چراغ سبز بالای کلید انتخاب متناسب با میزان فشار گاز داخل مخزن روشن می شود .
2- کلید انتخاب نوع سوخت
روشن بودن چراغ زرد سمت راست نشان دهنده استفاده از بنزین می باشد . کلید انتخاب نوع سوخت روی کنسول جلو و به جای کلید پنل قرار دارد .
3- وضعیت کلید انتخاب در حالت تمام شدن گاز
وقتی گاز داخل مخزن رو به اتمام باشد ، چهار چراغ سبز بالای کلید انتخاب سوخت خاموش می شوند و تنها چراغ قرمز بالای کلید انتخاب روشن می شود که بیان گر رو به اتمام بودن گاز درون مخزن می باشد .
چشمک زدن آهسته چراغ سبز سمت چپ کلید تبدیل به معنای اتمام سوخت نبوده ، بلکه بیان گر وجود ایراد در سیستم گاز بوده که باعث می گردد موتور بر روی سوخت CNG روش نماند و به حالت بنزین باز گردد .
مراحل سوخت گیری CNG
1- حداکثر فشار مجاز سوخت گیری 200 بار می باشد که میزان فشار داخل مخزن را از گیج فشار داخل محفظه موتور ، قابل مشاهده می باشد .
2- پس از هر بار سوخت گیری از بستن مجدد سر پوش شیر پر کن گاز اطمینان حاصل شود .
3- اپراتور های جایگاه بعد از کنترل برچسب مجوز سوخت گیری خودرو عملیات سوخت گیری را انجام می دهد .
4- پس از مراجعه به جایگاه سوخت گیری ، رانندخ خودرو را خاموش کرده و از توقف کامل خودرو اطمینان حاصل شود تا در حالتی که نازل پرکن جایگاه به خودرو متصل است ، خودرو حرکت ننماید .
5- قبل از مراجعه به جایگاه و تا زمان حضور در جایگاه سوخت گیری از استعمال دخانیات و استفاده از تلفن همراه خودداری کنید .
اگر مصرف بلایی از گاز سی ان جی بالا بود باید چه نقاطی را بررسی کنیم .
1- تنظیم نبودن شیر حداکثر جریان
این شیر که از جنس پلاستیک بین روگلاتور و میکسر ورود هوا لوله پلاستیکی قرار دارد و تنظیم آن توسز دست و یا آلن 6 شماره 8 انجام می شود .
این شیر را تا جایی که شتاب ماشین در دنده 2 کم نشود ، سفت کنید در صورتی که دور آرام بهم خورد آن را از روی رگلاتور تنظیم کنید .
2- وجود نشتی :
– نشتی در مسیر فشار پایین یعنی رگلاتور تا ورود هوا که توسط لوله های لاستیکی بهم متصل شده اندازه آنجا که گاز فقط حین مصرف در این لوله ها جریان دارند باید از لحاظ ظاهری لوله ها باید مورد بررسی قرار گیرند .
– در مسیر فشار بالا یعنی پرکن تا رگلاتور اگر ذره ای نشتی وجود داشته باشد بوی گاز استشمام می شود .
بیشتر بدانید
