مجله تخصصی خودرو اخبار خودرو , قیمت خودرو , خرید و فروش خودرو , قیمت ماشین , قیمت اتومبیل
همه چیز درباره تشخیص شل یا سفت بودن تسمه تایم خودرو
برای تعویض تسمه تایم حتما باید به تعمیرگاه خودرو و افراد اهل فن مراجعه کرد اما راه های تشخیص شل یا سفت بودن تسمه تایم ساده است اما مهم چون در بسیاری موارد ممکن است تسمه به خاطر شل بودن پولی یا کشش کم یا زیاد و در اثر تماس تسمه با قاب پاره شود.
تعویض تسمه تایم کاری تخصصی است که برای انجام آن حتما باید به تعمیرگاه مراجعه کنید چون کاری بسیار ظریف و دقیق است . در برخی موارد ممکن است ( به جز در مواقعی که تسمه کهنه و قدیمی باشد ) خود تسمه سالم باشد و تنها میزان کشش آن به هم خورده باشد . همچنین در بسیاری موارد ممکن است تسمه به خاطر شل بودن پولی یا کشش کم یا زیاد و در اثر تماس تسمه با قاب پاره شود .
تسمه تایم در خودرو وظیفه زمان بندی باز و بسته شدن سوپاپ ها را بر عهده دارد و در صورت شل یا سفت شدن ، زمان بندی سوپاپ ها به هم می ریزد و می تواند آسیب های هزینه برداری به همراه داشته باشد .
به جز مواقعی که تسمه واقعاً فرسوده و قدیمی شده باشد ، در بیشتر موارد ممکن است خود تسمه سالم باشد و تنها میزان کشش آن به هم خورده باشد . در بیشتر موارد ممکن است تسمه به خاطر شل بودن پولی یا کشش کم یا زیاد در اثر تماس تسمه با قاب آن پاره شود .
تشخیص شل یا سفت بودن تسمه تایم خودرو
مرحله اول
در ابتدا به صدای موتور گوش دهید . کشش کم یا زیاد تسمه تایم معمولاً با سر و صدا همراه است . این سر و صدا می‌تواند به صورت جیغ یا تق تق باشد که از زیر قاب تسمه تایم شنیده می شود . اگر تسمه شل شده باشد ، ممکن است هنگام حرکت با دور موتور بالا یا بار زیاد دچار مشکلاتی شویم . اگر میزان کشش تسمه تایم مناسب نباشد ، زمان بندی سوپاپ ها به هم می خورد و باعث پایین آمدن توان موتور و ریپ زدن می شود . حتی ممکن است موتور استارت نخورد .
مرحله دوم
اگر موتور روشن می شود ، در سمتی از ماشین که پولی‌ها قرار دارند ، بایستید و سعی کنید تشخیص دهید صدا از کدام قسمت به گوش می رسد . اگر صدا از قسمت جلوی موتور است ، ایراد از اجزا موتور نیست و ممکن است به خاطر شل شدن تسمه تایم باشد .
مرحله سوم
اگر موتور روشن نمی شود و خودتان می خواهید عیب یابی تسمه تایم را انجام دهید ، باید بعضی قسمت ها را باز کنید تا به قاب تسمه تایم دست یابید . سپس قاب تسمه تایم را بردارید و میزان شل بودن تسمه را چک کنید . البته باید کمی آزاد باشد ، اما نه خیلی زیاد .
مرحله چهارم
وقتی که قاب را برداشتید ، میزان شل و سفت بودن پولی ها و تسمه را چک کنید . اگر قسمتی از آن شکسته شده باشد به راحتی قابل تشخیص خواهد بود .
مرحله پنجم
حالا که قاب را باز کرده اید ، عاقلانه است که تسمه تایم و بلبرینگ های معیوب را تعویض کنید .
مرحله ششم
مطمئن شوید که تمام اجزا باز و تعویض شده را در جای صحیح خودش ببندید و کشش تسمه را تنظیم کنید .
علائم شل بودن تسمه تایم و تسمه دینام : اگر هنگام گاز دادن تسمه صدای سوت زدن بدهد ، تسمه شل یا آلوده است . این حالت موجب تاثیر بر کارکرد سایر اجزا مانند هیدرولیک فرمان شده و در دراز مدت به پارگی تسمه می انجامد .
اگر تسمه به میزان کافی سفت شده باشد ، هنگام گاز دادن دیگر صدای سوت از آن شنیده نمی شود .
تسمه تایم چیست ؟
تسمه تایمینگ یک قطعه پلاستیکی و ارزان قیمت در موتور خودرو است که اگر دچار عیب و ایرادی شود ، بسیاری از قطعات مهم ماشین را در معرض آسیب قرار می گیرند ؛ به عبارتی پاره شدن این قطعه ارزان قیمت منجر به خرابی قطعات گران قیمت در موتور ماشین شده و خسارات زیادی به بار می آورد . بنابراین در نظر داشته باشید که به طور مرتب تسمه موتور اتومبیل خود را چک کنید تا ایرادی نداشته باشد همچنین هرگز با ماشینی رانندگی نکنید که تسمه تایم ( TIMING BLET ) آن در معرض پارگی است .
به صورت کلی انرژی ناشی از سوختن بنزین در محفظه احتراق ، عامل اصلی حرکت ماشین محسوب می شود . تولید نیروی محرکه در خودرو های احتراقی با چهار عملیات اصلی یعنی مکش ، تراکم ، انفجار و تخلیه در موتور صورت می گیرد ؛ در این میان قطعات مختلفی درگیر هستند که تسمه تایم یک قطعه کلیدی و بسیار مهم در انجام هر چهار عملیات اصلی موتور است .
این قطعه پلاستیکی وظیفه هماهنگی سرعت گردش میل لنگ و میل سوپاپ با یکدیگر را بر عهده دارد ؛ در واقع میل لنگ را به میل سوپاپ متصل می کند تا طبق یک زمان بندی مشخص ، عملیات باز و بسته شدن دریچه سوپاپ متناسب با موقعیت قرارگیری پیستون ها انجام گیرد .
نکته مهم: اگر به هر دلیلی زمان‌بندی باز و بسته شدن دریچه سوپاپ به هم بریز د، عملکرد موتور دچار مشکل اساسی خواهد شد .
تسمه تایم چیست و چطور فراگیر شد ؟
تسمه تایم یک تسمه پلاستیکی است که در حقیقت رابط میان میل لنگ و میل سوپاپ ( میل بادامک ) محسوب می شود . یعنی طوری تنظیم شده که با چرخش میل لنگ ، میل سوپاپ را هم می چرخاند و البته باعث حرکت سوپاپ ها می شود . تسمه تایم را باید جزوی از قطعات موتور های احتراق داخلی به حساب آورد . قبل از تسمه تایم از زنجیر تایم در موتور اتومبیل ها استفاده می شد . استفاده از تسمه تایم را مربوط به سال 1945 می دانند ، اما اولین بار حدود 17 سال بعد و در سال 1962 در موتور یک اتومبیل به شکل انبوه از تسمه تایم استفاده شد . ( گلاس 1004 ) یک خودروی آلمانی بود که تسمه تایم داشت و به میزان زیاد تولید شد .
بعد از آلمانی ها ، این آمریکایی ها بودند که سراغ استفاده از این قطعه رفتند . 4 سال بعد از آلمانی ها ، یک شرکت خودروسازی آمریکایی به نام پونتیاک در سال 1966 از تسمه تایم در یکی از محصولات خود به نام پونتیاک تمپست استفاده کرد . درست در همان سال شرکت اتومبیل سازی انگلیسی واکسول هم سراغ استفاده از این قطعه در طراحی موتور هایش رفت و به ترتیب ، استفاده از تسمه تایم در اتومبیل ها رایج شد .
تسمه تایم چطور کار می کند ؟
چرخه چهار مرحله ای موتور های احتراق داخلی شامل موارد زیر می شود :
1- مرحله مکش ( پیستون در داخل سیلندر به پایین می رود ، سوپاپ هوا باز می شود و مکش ایجاد شده به وسیله حرکت رو به پایین سیلندر باعث مکش مخلوط سوخت و هوا به داخل سیلندر می شود . )
2- مرحله تراکم ( پیستون در داخل سیلندر بالا می رود ، سوپاپ هوا بسته و مخلوط سوخت و هوا کمپرس می شود . )
3- مرحله توان ( شمع جرقه می زند و مخلوط سوخت و هوا منفجر می شود . پیستون به سمت پایین رانده و همزمان سوپاپ دود باز می شود . )
4- مرحله تخلیه ( پیستون به سمت بالا می آید و دود از محل سوپاپ دود خارج می شود . ) است .
در این 4 مرحله ، زمان بندی باز و بسته شدن سوپاپ هوا و سوپاپ دود به وسیله تسمه تایم صورت می گیرد . در واقع حرکت میل لنگ توسط تسمه تایم به میل سوپاپ ( میل بادامک ) انتقال می یابد و میل سوپاپ هم سوپاپ ها را بالا و پایین می کند . این قطعه با هماهنگ کردن سرعت چرخش میل لنگ با میل سوپاپ ، زمان باز و بسته شدن سوپاپ ها را تنظیم می کند . میل سوپاپ که به میل بادامک هم معروف است معمولا در سر سیلندر اتومبیل قرار دارد ، امام ممکن است در برخی از اتومبیل ها ، طراحان جای دیگری از موتور را به این قطعه اختصاص داده باشند .
از آنجایی که کار تسمه تایم تنظیم زمان بندی باز و بسته شدن سوپاپ ها است ، هرگونه لغزش این تسمه روی فولی متصل به میل لنگ یا میل سوپاپ باعث اشکال در عملکرد موتور می شود ، به همین دلیل روی این تسمه دندانه هایی وجود دارد که این دندانه ها روی فولی های دندانه دار قرار می گیرد و بدین وسیله هیچ لغزشی صورت نمی گیرد . وجود همین دندانه ها باعث شده که نصب کردن تسمه تایم به سادگی تسمه های دیگر مثل تسمه دینام نباشد .
کافی است تسمه تایم چند دندانه جابه جا نصب شود یا اساس این دندانه ها در محلی اشتباه قرار گیرند ، آن وقت آسیبی جدی به موتور وارد خواهد شد . به همین دلیل تعویض تسمه تایم باید توسط یک مکانیک و تعمیرکار حرفه ای انجام شود و انجام این کار را نباید به هر کسی سپرد . در موتورهای چهار زمانه ، به ازای هر دو دوری که میل لنگ می چرخد ، میل سوپاپ یک دور خواهد چرخید که این هماهنگی به واسطه تسمه تایم انجام می شود .
تفاوت بین تسمه تایم و زنجیر تایم چیست ؟
هما نطور که از تسمه تایم گفته شد ، از زنجیر تایم در اتومبیل ها استفاده می شد . به ظاهر زنجیر تایم از مقاومت بیشتری نسبت به تسمه تایم برخوردار است ، پس چه شد که اتومبیل سازان سراغ تسمه تایم رفتند که خطر پارگی آن بعد از مدتی وجود دارد ؟ طراحان به این دلیل سراغ تسمه تایم رفتند که سر و صدای کمی در بخش موتور اتومبیل تولید می کند . در واقع زنجیر تایم به دلیل جنس فلزی ، سر و صدای زیادی داشت .
در ضمن اگر تسمه تایم پاره شود قطعا آسیب دیدگی موتور کمتر از زمانی است که زنجیر تایم پاره شود . البته احتمال پارگی زنجیر تایم بسیار پایین است ، اما اگر این اتفاق بیفتد میزان آسیب دیدگی به قدری خواهد بود که شاید مجبور شوید کل موتور را عوض کنید . امروزه استفاده از هم تسمه تایم و هم زنجیر تایم در اتومبیل ها رواج دارد . اتومبیل های 6 سیلندر یا بیشتر از آن سراغ استفاده از زنجیر تایم رفته اند که البته استثناهایی هم وجود دارد . اتومبیل های مدرن و جدید با کنترل صدای زنجیر تایم و به دلیل مقاومت بیشتر ، سراغ آن رفته اند . مثلا شرکت های معظم بنز ، بی ام دبلیو و تویوتا از سال 2006 به بعد در محصولاتشان از زنجیر تایم استفاده می کنند .
به هر حال آنچه مسلم است تسمه تایم از پلاستیک ساخته شده و بعد از مدتی بر اثر اصطکاک و گرمای موتور آسیب می بیند . این آسیب دیدگی هم شامل از بین رفتن دندانه ها و همچنین پاره شدن خواهد بود . به همین دلیل کارخانه‌های اتومبیل سازی ، روی کاتالوگ محصولاتشان ، زمان مشخصی را براساس پیمایش یک اتومبیل مشخص می کنند تا بعد از این مدت ، صاحب اتومبیل اقدام به تعویض تسمه تایم کند . در عوض زنجیر تایم حتی بدون نگهداری و مراقبت ، سال های سال می تواند به کار کردن ادامه دهد و حتی عمر آن به اندازه عمر خود اتومبیل باشد . در حقیقت زنجیر تایم بر خلاف تسمه تایم نیاز به تعویض ندارد .
زمان تعویض تسمه تایم چه وقت است ؟
همان طور که گفته شد همه اتومبیل ها معمولا داری یک زمان مشخصی برای تعویض تسمه تایم هستند که این زمان توسط کارخانه تولید کننده خودرو در کاتالوگ مشخص شده است . زمان تعویض تسمه تایم ممکن است بر اساس گذر زمان مثلا 2 سال یا بر اساس پیمایش خودرو مثلا 60 هزار کیلومتر مشخص شده باشد . این عدد هم بستگی جدی به کیفیت تسمه تایمی دارد که توسط اتومبیل ساز استفاده شده است . مثلا برای برخی از محصولات شرکت فورد ، زمان تعویض تسمه تایم بعد از 160 هزار کیلومتر اعلام شده است .
یک نکته مهم این است که هنگام خرید اتومبیل دست دوم ، شما قادر به تشخیص میزان کارکرد تسمه تایم نیستید و فقط یک کارشناس خبره می تواند این تشخیص را داشته باشد . به همین دلیل برای اینکه اتفاق ن اگواری برای اتومبیل تان نیفتد ، حتما باید خودرو را به کارشناس نشان دهید تا بدانید عمر تسمه تایم آن چقدر است .
بیشتر بخوانید:
