مجله تخصصی خودرو اخبار خودرو , قیمت خودرو , خرید و فروش خودرو , قیمت ماشین , قیمت اتومبیل
بررسی همه جانبه علل خاموش شدن ناگهانی خودرو
خودرو برای این که بتواند به فعالیت خود ادامه داده و سرنشینانش نیز بتوانند از آن برای جا به جایی استفاده کنند ، باید از هماهنگی‌های دقیق و حساب شده بین مجموعه اجزا و قسمت های مختلف مکانیکی و الکترونیکی تشکی ل‌دهنده خود بهره ببرد .
خرابی ماشین و از حرکت باز ماندن ناگهانی آن از کابوس هایی است که هر لحظه ممکن است رانندگان با آن مواجه شوند . آن وقت است که نداشتن اطلاعات فنی لازم ، علاوه بر اتلاف وقت به صرف هزینه های هنگفت نیز خواهد انجامید ؛ این در حالی است که به آسانی می توان از وقوع آنها جلوگیری کرد . در ادامه با تعدادی از قسمت های مهم و حیاتی موثر در کارکرد موتور خودرو آشنا خواهیم شد ؛ بخش هایی که اختلال در کارکرد آن ها باعث خاموش شدن خودرو و در نتیجه از حرکت باز ماندن آن می شود .
خاموش شدن ناگهانی خودرو
پاره شدن تسمه تایم
تسمه تایم یا تایمینگ ، تسمه ای لاستیکی است که میل لنگ خودرو را به میل سوپاپ یا میل سوپاپ ها متصل می کند . به حالت طبیعی سرعت گردش میل سوپاپ به میزان نصف سرعت گردش میل لنگ است و تسمه تایم وظیفه تنظیم زمان صحیح باز و بسته شدن سوپاپ ها بسته به موقعیت پیستون ها را دارد . انجام این عملیات برای کارکرد موتور و تدام فعالیت آن بسیار ضروری است .
خودرو سازان برای مدل های مختلف محصولاتشان کیلومترهای پیمایش متفاوتی را برای تعویض تسمه تایم پیشنهاد می کنند که از 60 هزار کیلومتر تا بالاتر را شامل می شود . برخی خودروها زود تر و برخی نیز دیرتر به تعویض تسمه تایم احتیاج پیدا می کنند . یکی از مشکلاتی که هنگام خرید خودروی دست دوم وجود دارد ، این است که شما نمی دانید تسمه تایم این خودروها چه زمانی تعویض شده است .
اگر درخصوص تسمه تایم خودروی کارکرده تردید دارید بهتر است به یک مکانیک مراجعه کنید تا تسمه تایم را مورد باز بینی قرار دهد . مکانیک به آسانی و تنها با برداشتن پوشش روی آن می تواند متوجه شود که تسمه در چه شرایطی قرار دارد . پیش از انجام سفر های طولانی بهتر است همیشه تسمه تایم خودروی خود را مورد بازدید قرار دهید .
بد ترین چیزی که می تواند هنگام رانندگی اتفاق بیفتد ، پاره شدن تسمه تایم است که می تواند آسیب جدی به موتور خودرو وارد کند . البته این آسیب دیدگی به نوع طراحی موتور بستگی دارد .
اگر طراحی خودروی شما از انواعی باشد که سوپاپ های آن هنگام باز شدن وارد منطقه حرکتی پیستون می شوند ( مانند پژو 206 با موتور TU5 ) در این صورت پاره شدن تسمه تایم باعث برخورد سوپاپ باز با پیستون در حال بالا آمدن می شود و این برخورد نه تنها سوپاپ ها را از بین می برد ، بلکه در برخی موارد می تواند به سر سیلندر نیز آسیب برساند . به این موتورها Interference گفته می شود .
زمان بندی کارکرد موتور به‌گونه ای تنظیم شده که حرکت سوپاپ و پیستون با یکدیگر تداخلی نداشته و در نتیجه برخوردی اتفاق نمی افتد . حال اگر موتور خودرو از انواع non-interferernce باشد ( مانند پراید و دوو ) ، در صورت پاره شدن تسمه تایم دیگر آسیبی به سوپاپ ها و سایر بخش های پیشرانه وارد نمی شود و تنها اتفاقی که با پاره شدن تسمه می افتد خاموش شدن ناگهانی موتور است .
خرابی یا سوختن وایر شمع
برق تولید شده توسط کوئل با سیم های ویژه ای به سر شمع ها هدایت می شوند تا عمل جرقه زدن و احتراق سوخت انجام شود . به مجموعه این سیم ها که به تعداد سیلندرهای خودرو هستند ( وایر ) می گویند و بسته به نوع خودرو ، شکل‌های متفاوتی دارند . در خودروهای قدیمی تر به صورت سیم هایی از 20 تا 45 سانتی متر بوده و در خودرو های جدید تر مانند پژو کوتاه تر و بعضا تا ده سانتی متر هستند .
همان طور که گفته شد ، نیروی الکتریسیته لازم برای احتراق سوخت باید ولتاژی بین هفت تا 25 هزار ولت داشته باشد و همین مساله ، اهمیت جنس تشکیل دهنده وایرها را بیش از پیش نشان می دهد .
وایرها از قسمت های مختلفی تشکیل شده اند . مرکزی ترین بخش وایرها ، همان رشته های الیاف مصنوعی یا سیم است که ماموریت انتقال برق و جریان را بر عهده دارند . لایه بعدی یک لایه محافظ روی این الیاف است که دور آن را رشته های فلزی در‌بر گرفته اند تا هم از ایجاد جریان های مغناطیسی مزاحم و تشکیل نویز و پارازیت جلوگیری کنند و هم به استحکام وایر بیفزایند . این لایه معمولا از آلیاژ های کروم ، نیکل یا مس است .
لایه بعدی یک لایه ضخیم از عایق های فلزی است تا هم جریان بالای داخل وایر به بیرون درز نکند و اصطلاحا ( برق دزدی ) پیش نیاید و هم گرمای محفظه موتور به الیاف رسانای اصلی صدمه ای وارد نکند . برای استحکام بخشیدن و از طرفی عایق تر شدن وایر در برابر گرما ، یک لایه از الیاف شیشه نیز اطراف لایه عایق اصلی تابیده می شود . آخرین لایه و در واقع بیرونی ترین قسمت تشکیل دهنده وایر ، بخش لاستیکی آن است که کاملا دیده می شود و ممکن است به رنگ های مختلفی ساخته شود که از میان آنها قرمز و مشکی رایج تر است .
عمر وایر های شمع با توجه به نوع کارخانه تولیدی و نوع خودرو ، بر حسب کیلومتر کارکرد تعیین می شود . مثلا روی پاکت بعضی از وایر های شمع نوشته شده عمر مفید 50 هزار کیلومتر و شاید برای جنس های مختلف عمر آنها کمتر یا بیشتر باشد .
به طور کلی دو نکته در طراحی و ساخت و طول عمر وایر شمع تأثیر گذار است :
1 ـ حرارتی که از موتور به آن وارد می شود .
2 ـ مقدار ولتاژ برقی که از آن عبور می کند .
در اثر خرابی و سوختن وایر ممکن است یک یا چند سیلندر از کار بیفتد . این اتفاق در موتور های چهار سیلندر به بالا چندان محسوس نیست ، اما در موتور های زیر چهار سیلندر قدرت موتور به شدت افت کرده و در همه دورهای کاری موتور با اختلال کار می کند .
هرچند به وجود آمدن اشکال در عملکرد این قسمت مانعی جدی برای از کار افتادن موتور خودرو ایجاد نمی کند ، اما این موضوع از اهمیت شناخت و آگاهی از عیوب احتمالی آن و بازدید های دوره ای و در نتیجه تعویض آنها در صورت نیاز کم نخواهد کرد .
اختلال در عملکرد دینام
دینام یا آلترناتور قطعه‌ای الکترومکانیکی است که نیروی مکانیکی را به نیروی الکتریکی تبدیل می کند . دینام در حقیقت ماشین مولد نیروی الکتریسته است که کاربردهای گوناگون صنعتی دارد . در تمام دینام ها عبور خطوط میدان مغناطیسی آهنرباهای دائمی یا الکتریکی از سیم پیچ ها باعث به حرکت درآمدن الکترون در سیم پیچ و تولید جریان الکتریسیته می شود که موتور و سایر اجزای خودرو برای کار کردن به این نیرو نیاز حیاتی دارند . دینام از چهار بخش اصلی تشکیل شده است :
1 ـ استاتور یا بالشتک
یکی از قطعات اصلی دینام است که از هسته و سیم پیچ تشکیل شده است . هسته استاتور دارای چند لایه است که از حلقه های شیاردار نازک آهنی همراه با عایق مخصوص ساخته شده است . معمولا تعدادی از حلقه های آهنی مخصوص استاتور که دارای لایه بسیار نازکی از عایق مخصوص هستند ، با پرچ یا خار مخصوص روی هم سوار شده و هسته اصلی استاتور یا بالشتک دینام را تشکیل می دهند .
2 ـ آرمیچر یا روتور
قطعه مغناطیسی مرکزی دینام است که از یک محور یا شفت اصلی فولادی و پوسته پنجه ای شکل آهنی ساخته شده و در مرکز استاتور حول محور خود می چرخد . آرمیچر معمولا دارای یک دسته سیم پیچ است که به طور منظم به دور محور اصلی آرمیچر روی یک قالب نازک پلاستیکی یا کائوچویی پیچیده شده است .
3 ـ رگلاتور یا آفتامات
توان الکتریکی تولید شده در استاتور تا حد زیادی به مقدار نیروی مغناطیسی آرمیچر وابسته است ، به همین سبب یک رگلاتور الکتریکی که به آن آفتامات نیز می گویند مدام جریان الکتریکی ورودی آرمیچر را کنترل می کند تا ولتاژ و جریان خروجی استاتور را در حد معینی نگاه دارد .
4 ـ واحد یک سوساز ( دیود )
واحد یک سوساز دینام که در بین تعمیرکاران به دیود مشهور است ، یکی دیگر از قطعات تشکیل دهنده دینام یا آلترناتور است . جریان الکتریکی تولید شده در استاتور به صورت چند فاز متناوب یا AC است که به دلیل تغییر دور موتور دارای فرکانسی متغیر است . جریان خروجی متناوب استاتور وارد دیود های واحد یکسوساز شده و به جریان DC تبدیل می شود . تعداد دیودهای واحد یک سوساز در اتومبیل های مختلف قدیمی و جدید بسیار متفاوت است که حداقل از یک پل دیودی با چهار دیود تشکیل شده است .
کار دینام همزمان با روشن‌شدن موتور آغاز می شود و نیروی خود را با یک تسمه لاستیکی از میل لنگ می گیرد . هر کدام از اجزای تشکیل دهنده داخل دینام و تسمه به مرور زمان مستهلک می شوند و ممکن است در عملکرد دینام اختلال ایجاد کنند . خرابی دینام می تواند باعث تولید برق کمتر از حد نیاز و هم تولید برق بیشتر از حد نیاز و تعریف شده برای موتور خودرو باشد . در اغلب خودروها چراغی داخل صفحه کیلومتر در نظر گرفته شده که روشن شدن آن نشانه درست کار نکردن دینام است .
پاره شدن تسمه از یک سو و خراب شدن هرکدام از اجزای داخل دینام از سوی دیگر می توانند باعث خاموش شدن موتور خودرو شوند . البته پیش از خاموش شدن موتور برق ذخیره شده در باتری خودرو در مدت زمان کوتاهی مصرف می شود که در این حالت باید شارژ آن نیز پر شود . یکی از نشانه های خرابی دینام داغ و فسفاته شدن سرباتری مثبت است . به همین منظور رانندگان باید به طور منظم از سلامت سرباتری ، دینام و همچنین تسمه دینام مطمئن شوند .
اشکال در کوئل
ولتاژ برق تولید شده با دینام و همچنین الکتریسیته ذخیره شده در باتری 12 ولت است ؛ این در حالی است که نیروی مورد نیاز برای جرقه شمع ها و سوختن بنزین در اتاقک احتراق باید بین هفت تا 25 هزار ولت باشد . عمل افزایش ولتاژ در خودروها را وسیله ای به نام کوئل به عهده دارد .
کوئل ها سه نوع مختلف دارند . نوع اول قبلا در خودرو های قدیمی استفاده می شد و به صورت یک استوانه فلزی بود و در کنار آن یک دلکو نیز وظیفه مرتب سازی جرقه ها را انجام می داد .
نوع دوم شامل کوئل های مصرفی پراید و بیشتر خانواده پژو است که یک کوئل مجزا مانند حالت قبل ، اختلاف پتانسیل مصرفی شمع ها را تامین می کند . ( در ماشین های انژکتوری ) ایراد این سیستم این است که خرابی کوئل در خودرو صدمات جدی به موتور وارد می کند .
نوع سوم مربوط به خانواده پژو 206 و 207 و خودروی رنو لوگان ( تندر90 یا L90 ) است . در این خودروها ، هر سیلندر و شمع دارای کوئل و دلکوی مجزا هستند . با این طراحی ، در صورت خرابی هر بخش، فقط همان بخش تعویض می شود و تعویض کل قطعات نیاز نیست . این قطعه حساس قابل تعمیر نیست و باید با نمونه مشابه خود جایگزین شود .
خرابی پمپ بنزین
بنزین مورد نیاز برای روشن ماندن موتور با یک پمپ که داخل باک بنزین قرار گرفته ، به سمت موتور پمپاژ می شود . پمپ بنزین دو نوع دارد :
1- پمپ بنزین مکانیکی : این پمپ بیشتر در خودروهای قدیمی یافت می شود .
2- پمپ بنزین برقی : در بیشتر خودروهای امروزی از این نوع پمپ بنزین استفاده می شود . در مقایسه با پمپ بنزین مکانیکی ، پمپ بنزین برقی ، بنزین را با فشار بیشتری پمپاژ می کند .
اما چرا پمپ بنزین خودرو خراب می شود ؟
1- قطع شدن جریان یا کمبود ولتاژ : مسلم است که پمپ بنزین برقی ، بدون جریان برق کار نمی کند . پس اگر برق به هر دلیلی به پمپ نرسد ، از کار می افتد . بهتر است در چنین شرایطی سیم و کابل پمپ بنزین را بررسی کنید .
2- کثیف شدن : ناخالصی های موجود در بنزین به مرور زمان در باک بنزین ته نشین و به دلیل مکش به سمت پمپ در فیلتر نصب شده قبل از آن انباشته می شود . این مساله ابتدا باعث پایین آمدن میزان پمپاژ بنزین شده و در نهایت با مسدود کردن راه باعث قطع عمل انتقال بنزین از باک به سوی موتور می شود .
3- فرسودگی طبیعی : پمپ بنزین خودرو با استفاده از بنزین خنک و چرب می شود که این مساله طول عمرش را زیاد می کند . رانندگی با باک تقریبا خالی باعث می شود پمپ بنزین خنک و چرب نشود و آسیب ببیند .
بیشتر بخوانید:
